Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൧൬൮. മനുസ്സമംസപടിക്ഖേപകഥാ
168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
൨൮൦. അഥ ഖോ ഭഗവാ രാജഗഹേ യഥാഭിരന്തം വിഹരിത്വാ യേന ബാരാണസീ തേന ചാരികം പക്കാമി. അനുപുബ്ബേന ചാരികം ചരമാനോ യേന ബാരാണസീ തദവസരി. തത്ര സുദം ഭഗവാ ബാരാണസിയം വിഹരതി ഇസിപതനേ മിഗദായേ. തേന ഖോ പന സമയേന ബാരാണസിയം സുപ്പിയോ ച ഉപാസകോ സുപ്പിയാ ച ഉപാസികാ ഉഭതോപസന്നാ ഹോന്തി, ദായകാ, കാരകാ, സങ്ഘുപട്ഠാകാ. അഥ ഖോ സുപ്പിയാ ഉപാസികാ ആരാമം ഗന്ത്വാ വിഹാരേന വിഹാരം പരിവേണേന പരിവേണം ഉപസങ്കമിത്വാ ഭിക്ഖൂ പുച്ഛതി – ‘‘കോ, ഭന്തേ, ഗിലാനോ, കസ്സ കിം ആഹരിയതൂ’’തി? തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരേന ഭിക്ഖുനാ വിരേചനം പീതം ഹോതി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു സുപ്പിയം ഉപാസികം ഏതദവോച – ‘‘മയാ ഖോ, ഭഗിനി, വിരേചനം പീതം. അത്ഥോ മേ പടിച്ഛാദനീയേനാ’’തി. ‘‘സുട്ഠു, അയ്യ, ആഹരിയിസ്സതീ’’തി ഘരം ഗന്ത്വാ അന്തേവാസിം ആണാപേസി – ‘‘ഗച്ഛ, ഭണേ, പവത്തമംസം ജാനാഹീ’’തി. ഏവം, അയ്യേതി ഖോ സോ പുരിസോ സുപ്പിയായ ഉപാസികായ പടിസ്സുണിത്വാ കേവലകപ്പം ബാരാണസിം ആഹിണ്ഡന്തോ ന അദ്ദസ പവത്തമംസം. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ യേന സുപ്പിയാ ഉപാസികാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ സുപ്പിയം ഉപാസികം ഏതദവോച – ‘‘നത്ഥയ്യേ പവത്തമംസം. മാഘാതോ അജ്ജാ’’തി. അഥ ഖോ സുപ്പിയായ ഉപാസികായ ഏതദഹോസി – ‘‘തസ്സ ഖോ ഗിലാനസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിച്ഛാദനീയം അലഭന്തസ്സ ആബാധോ വാ അഭിവഡ്ഢിസ്സതി, കാലങ്കിരിയാ വാ ഭവിസ്സതി. ന ഖോ മേതം പതിരൂപം യാഹം പടിസ്സുണിത്വാ ന ഹരാപേയ്യ’’ന്തി. പോത്ഥനികം ഗഹേത്വാ ഊരുമംസം ഉക്കന്തിത്വാ ദാസിയാ അദാസി – ‘‘ഹന്ദ, ജേ, ഇമം മംസം സമ്പാദേത്വാ അമുകസ്മിം വിഹാരേ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ, തസ്സ ദജ്ജാഹി. യോ ച മം പുച്ഛതി, ‘ഗിലാനാ’തി പടിവേദേഹീ’’തി. ഉത്തരാസങ്ഗേന ഊരും വേഠേത്വാ ഓവരകം പവിസിത്വാ മഞ്ചകേ നിപജ്ജി. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ ഘരം ഗന്ത്വാ ദാസിം പുച്ഛി – ‘‘കഹം സുപ്പിയാ’’തി? ‘‘ഏസായ്യ ഓവരകേ നിപന്നാ’’തി. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ യേന സുപ്പിയാ ഉപാസികാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ സുപ്പിയം ഉപാസികം ഏതദവോച – ‘‘കിസ്സ നിപന്നാസീ’’തി? ‘‘ഗിലാനാമ്ഹീ’’തി. ‘‘കിം തേ ആബാധോ’’തി? അഥ ഖോ സുപ്പിയാ ഉപാസികാ സുപ്പിയസ്സ ഉപാസകസ്സ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ – അച്ഛരിയം വത ഭോ! അബ്ഭുതം വത ഭോ! യാവ സദ്ധായം സുപ്പിയാ പസന്നാ, യത്ര ഹി നാമ അത്തനോപി മംസാനി പരിച്ചത്താനി! കിമ്പിമായ 1 അഞ്ഞം കിഞ്ചി അദേയ്യം ഭവിസ്സതീതി – ഹട്ഠോ ഉദഗ്ഗോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു മേ, ഭന്തേ, ഭഗവാ സ്വാതനായ ഭത്തം, സദ്ധിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേനാ’’തി. അധിവാസേസി ഭഗവാ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ ഭഗവതോ അധിവാസനം വിദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പണീതം ഖാദനീയം ഭോജനീയം പടിയാദാപേത്വാ ഭഗവതോ കാലം ആരോചാപേസി – ‘‘കാലോ, ഭന്തേ, നിട്ഠിതം ഭത്ത’’ന്തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന സുപ്പിയസ്സ ഉപാസകസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി, സദ്ധിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേന . അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതം ഖോ സുപ്പിയം ഉപാസകം ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘കഹം സുപ്പിയാ’’തി? ‘‘ഗിലാനാ ഭഗവാ’’തി. ‘‘തേന ഹി ആഗച്ഛതൂ’’തി. ‘‘ന ഭഗവാ ഉസ്സഹതീ’’തി. ‘‘തേന ഹി പരിഗ്ഗഹേത്വാപി ആനേഥാ’’തി. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ഉപാസകോ സുപ്പിയം ഉപാസികം പരിഗ്ഗഹേത്വാ ആനേസി. തസ്സാ, സഹ ദസ്സനേന ഭഗവതോ, താവ മഹാവണോ രുളഹോ അഹോസി, സുച്ഛവിലോമജാതോ. അഥ ഖോ സുപ്പിയോ ച ഉപാസകോ സുപ്പിയാ ച ഉപാസികാ – ‘‘അച്ഛരിയം വത ഭോ! അബ്ഭുതം വത ഭോ! തഥാഗതസ്സ മഹിദ്ധികതാ മഹാനുഭാവതാ, യത്ര ഹി നാമ സഹ ദസ്സനേന ഭഗവതോ താവ മഹാവണോ രുളഹോ ഭവിസ്സതി, സുച്ഛവിലോമജാതോ’’തി – ഹട്ഠാ ഉദഗ്ഗാ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേത്വാ സമ്പവാരേത്വാ ഭഗവന്തം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം ഏകമന്തം നിസീദിംസു. അഥ ഖോ ഭഗവാ സുപ്പിയഞ്ച ഉപാസകം സുപ്പിയഞ്ച ഉപാസികം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേത്വാ സമാദപേത്വാ സമുത്തേജേത്വാ സമ്പഹംസേത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.
280. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena bārāṇasiyaṃ suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā ubhatopasannā honti, dāyakā, kārakā, saṅghupaṭṭhākā. Atha kho suppiyā upāsikā ārāmaṃ gantvā vihārena vihāraṃ pariveṇena pariveṇaṃ upasaṅkamitvā bhikkhū pucchati – ‘‘ko, bhante, gilāno, kassa kiṃ āhariyatū’’ti? Tena kho pana samayena aññatarena bhikkhunā virecanaṃ pītaṃ hoti. Atha kho so bhikkhu suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘mayā kho, bhagini, virecanaṃ pītaṃ. Attho me paṭicchādanīyenā’’ti. ‘‘Suṭṭhu, ayya, āhariyissatī’’ti gharaṃ gantvā antevāsiṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, pavattamaṃsaṃ jānāhī’’ti. Evaṃ, ayyeti kho so puriso suppiyāya upāsikāya paṭissuṇitvā kevalakappaṃ bārāṇasiṃ āhiṇḍanto na addasa pavattamaṃsaṃ. Atha kho so puriso yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘natthayye pavattamaṃsaṃ. Māghāto ajjā’’ti. Atha kho suppiyāya upāsikāya etadahosi – ‘‘tassa kho gilānassa bhikkhuno paṭicchādanīyaṃ alabhantassa ābādho vā abhivaḍḍhissati, kālaṅkiriyā vā bhavissati. Na kho metaṃ patirūpaṃ yāhaṃ paṭissuṇitvā na harāpeyya’’nti. Potthanikaṃ gahetvā ūrumaṃsaṃ ukkantitvā dāsiyā adāsi – ‘‘handa, je, imaṃ maṃsaṃ sampādetvā amukasmiṃ vihāre bhikkhu gilāno, tassa dajjāhi. Yo ca maṃ pucchati, ‘gilānā’ti paṭivedehī’’ti. Uttarāsaṅgena ūruṃ veṭhetvā ovarakaṃ pavisitvā mañcake nipajji. Atha kho suppiyo upāsako gharaṃ gantvā dāsiṃ pucchi – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Esāyya ovarake nipannā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘kissa nipannāsī’’ti? ‘‘Gilānāmhī’’ti. ‘‘Kiṃ te ābādho’’ti? Atha kho suppiyā upāsikā suppiyassa upāsakassa etamatthaṃ ārocesi. Atha kho suppiyo upāsako – acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Yāva saddhāyaṃ suppiyā pasannā, yatra hi nāma attanopi maṃsāni pariccattāni! Kimpimāya 2 aññaṃ kiñci adeyyaṃ bhavissatīti – haṭṭho udaggo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho suppiyo upāsako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ, saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho suppiyo upāsako bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho suppiyo upāsako tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena suppiyassa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, saddhiṃ bhikkhusaṅghena . Atha kho suppiyo upāsako yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho suppiyaṃ upāsakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Gilānā bhagavā’’ti. ‘‘Tena hi āgacchatū’’ti. ‘‘Na bhagavā ussahatī’’ti. ‘‘Tena hi pariggahetvāpi ānethā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako suppiyaṃ upāsikaṃ pariggahetvā ānesi. Tassā, saha dassanena bhagavato, tāva mahāvaṇo ruḷaho ahosi, succhavilomajāto. Atha kho suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā – ‘‘acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma saha dassanena bhagavato tāva mahāvaṇo ruḷaho bhavissati, succhavilomajāto’’ti – haṭṭhā udaggā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho bhagavā suppiyañca upāsakaṃ suppiyañca upāsikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū
പടിപുച്ഛി – ‘‘കോ, ഭിക്ഖവേ, സുപ്പിയം ഉപാസികം മംസം വിഞ്ഞാപേസീ’’തി? ഏവം വുത്തേ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹം ഖോ, ഭന്തേ, സുപ്പിയം ഉപാസികം മംസം വിഞ്ഞാപേസി’’ന്തി. ‘‘ആഹരിയിത്ഥ ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ആഹരിയിത്ഥ ഭഗവാ’’തി. ‘‘പരിഭുഞ്ജി ത്വം ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘പരിഭുഞ്ജാമഹം ഭഗവാ’’തി. ‘‘പടിവേക്ഖി ത്വം ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം ഭഗവാ പടിവേക്ഖി’’ന്തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, അപ്പടിവേക്ഖിത്വാ മംസം പരിഭുഞ്ജിസ്സസി. മനുസ്സമംസം ഖോ തയാ, മോഘപുരിസ, പരിഭുത്തം. നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… വിഗരഹിത്വാ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, മനുസ്സാ സദ്ധാ പസന്നാ, തേഹി അത്തനോപി മംസാനി പരിച്ചത്താനി. ന, ഭിക്ഖവേ, മനുസ്സമംസം പരിഭുഞ്ജിതബ്ബം. യോ പരിഭുഞ്ജേയ്യ, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, അപ്പടിവേക്ഖിത്വാ മംസം പരിഭുഞ്ജിതബ്ബം. യോ പരിഭുഞ്ജേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
Paṭipucchi – ‘‘ko, bhikkhave, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesī’’ti? Evaṃ vutte so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesi’’nti. ‘‘Āhariyittha bhikkhū’’ti? ‘‘Āhariyittha bhagavā’’ti. ‘‘Paribhuñji tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Paribhuñjāmahaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Paṭivekkhi tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Nāhaṃ bhagavā paṭivekkhi’’nti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjissasi. Manussamaṃsaṃ kho tayā, moghapurisa, paribhuttaṃ. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘santi, bhikkhave, manussā saddhā pasannā, tehi attanopi maṃsāni pariccattāni. Na, bhikkhave, manussamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti thullaccayassa. Na ca, bhikkhave, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
മനുസ്സമംസപടിക്ഖേപകഥാ നിട്ഠിതാ.
Manussamaṃsapaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാ • Guḷādianujānanakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / മനുസ്സമംസപടിക്ഖേപകഥാവണ്ണനാ • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൬൭. സത്ഥകമ്മപടിക്ഖേപകഥാ • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā