Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
മാരകഥാവണ്ണനാ
Mārakathāvaṇṇanā
൩൨. ഇദാനി സരണഗമനൂപസമ്പദം ദസ്സേതും ‘‘അഥ ഖോ ഭഗവാ’’തിആദി ആരദ്ധം. തത്രായം അനുപുബ്ബപദവണ്ണനാ (സം॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൧.൧൪൧) – മുത്താഹന്തി മുത്തോ അഹം. ചാരികന്തി അനുപുബ്ബഗമനചാരികം, ഗാമനിഗമരാജധാനീസു അനുക്കമേന ഗമനസങ്ഖാതം ചാരികന്തി അത്ഥോ. ചരഥാതി ദിവസം യോജനപരമം ഗച്ഛന്താ ചരഥ. മാ ഏകേന ദ്വേ അഗമിത്ഥാതി ഏകേന മഗ്ഗേന ദ്വീസു ഗതേസു ഏകസ്മിം ധമ്മം ദേസേന്തേ ഏകേന തുണ്ഹീഭൂതേന ഠാതബ്ബം ഹോതി, തസ്മാ ഏവമാഹ. ആദികല്യാണന്തി ആദിമ്ഹി കല്യാണം സുന്ദരം ഭദ്ദകം, തഥാ മജ്ഝപരിയോസാനേസു. ആദിമജ്ഝപരിയോസാനഞ്ച നാമേതം സാസനസ്സ ച ദേസനായ ച വസേന ദുബ്ബിധം. തത്ഥ സാസനസ്സ സീലം ആദി, സമഥവിപസ്സനാമഗ്ഗാ മജ്ഝം, ഫലനിബ്ബാനാനി പരിയോസാനം. സീലസമാധയോ വാ ആദി, വിപസ്സനാമഗ്ഗാ മജ്ഝം, ഫലനിബ്ബാനാനി പരിയോസാനം. സീലസമാധിവിപസ്സനാ വാ ആദി, മഗ്ഗോ മജ്ഝം, ഫലനിബ്ബാനാനി പരിയോസാനം. ദേസനായ പന ചതുപ്പദികഗാഥായ താവ പഠമപാദോ ആദി, ദുതിയതതിയാ മജ്ഝം, ചതുത്ഥോ പരിയോസാനം. പഞ്ചപദഛപ്പദാനം പഠമപാദോ ആദി, അവസാനപാദോ പരിയോസാനം, സേസാ മജ്ഝം. ഏകാനുസന്ധികസ്സ സുത്തസ്സ നിദാനം ആദി, ഇദമവോചാതി പരിയോസാനം, സേസം മജ്ഝം. അനേകാനുസന്ധികസ്സ സുത്തസ്സ മജ്ഝേ ബഹുകമ്പി അനുസന്ധി മജ്ഝമേവ, നിദാനം ആദി, ഇദമവോചാതി പരിയോസാനം. സാത്ഥന്തി സാത്ഥകം കത്വാ ദേസേഥ. സബ്യഞ്ജനന്തി ബ്യഞ്ജനേഹി ചേവ പദേഹി ച പരിപൂരം കത്വാ ദേസേഥ. കേവലപരിപുണ്ണന്തി സകലപരിപുണ്ണം. പരിസുദ്ധന്തി നിരുപക്കിലേസം. ബ്രഹ്മചരിയന്തി സിക്ഖത്തയസങ്ഗഹം സാസനബ്രഹ്മചരിയം. പകാസേഥാതി ആവി കരോഥ.
32. Idāni saraṇagamanūpasampadaṃ dassetuṃ ‘‘atha kho bhagavā’’tiādi āraddhaṃ. Tatrāyaṃ anupubbapadavaṇṇanā (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.141) – muttāhanti mutto ahaṃ. Cārikanti anupubbagamanacārikaṃ, gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikanti attho. Carathāti divasaṃ yojanaparamaṃ gacchantā caratha. Mā ekena dve agamitthāti ekena maggena dvīsu gatesu ekasmiṃ dhammaṃ desente ekena tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ hoti, tasmā evamāha. Ādikalyāṇanti ādimhi kalyāṇaṃ sundaraṃ bhaddakaṃ, tathā majjhapariyosānesu. Ādimajjhapariyosānañca nāmetaṃ sāsanassa ca desanāya ca vasena dubbidhaṃ. Tattha sāsanassa sīlaṃ ādi, samathavipassanāmaggā majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Sīlasamādhayo vā ādi, vipassanāmaggā majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Sīlasamādhivipassanā vā ādi, maggo majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Desanāya pana catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo ādi, dutiyatatiyā majjhaṃ, catuttho pariyosānaṃ. Pañcapadachappadānaṃ paṭhamapādo ādi, avasānapādo pariyosānaṃ, sesā majjhaṃ. Ekānusandhikassa suttassa nidānaṃ ādi, idamavocāti pariyosānaṃ, sesaṃ majjhaṃ. Anekānusandhikassa suttassa majjhe bahukampi anusandhi majjhameva, nidānaṃ ādi, idamavocāti pariyosānaṃ. Sātthanti sātthakaṃ katvā desetha. Sabyañjananti byañjanehi ceva padehi ca paripūraṃ katvā desetha. Kevalaparipuṇṇanti sakalaparipuṇṇaṃ. Parisuddhanti nirupakkilesaṃ. Brahmacariyanti sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanabrahmacariyaṃ. Pakāsethāti āvi karotha.
അപ്പരജക്ഖജാതികാതി പഞ്ഞാചക്ഖുമ്ഹി അപ്പകിലേസരജസഭാവാ, ദുകൂലസാണിയാ പടിച്ഛന്നാ വിയ ചതുപ്പദികഗാഥാപരിയോസാനേ അരഹത്തം പത്തും സമത്ഥാ സത്താ സന്തീതി അത്ഥോ. പരിഹായന്തീതി അലാഭപരിഹാനിയാ ധമ്മതോ പരിഹായന്തി. തേനേവാഹ ‘‘അനധിഗതം നാധിഗച്ഛന്താ വിസേസാധിഗമതോ പരിഹായന്തീ’’തി. സേനാനിഗമോതി സേനായ നിഗമോ. പഠമകപ്പികാനം കിര തസ്മിം ഠാനേ സേനാനിവേസോ അഹോസി, തസ്മാ സോ പദേസോ ‘‘സേനാനിഗമോ’’തി വുച്ചതി. ‘‘സേനാനിഗാമോ’’തിപി പാഠോ, സേനാനി നാമ സുജാതായ പിതാ, തസ്സ ഗാമോതി അത്ഥോ. തേനുപസങ്കമിസ്സാമീതി നാഹം തുമ്ഹേ ഉയ്യോജേത്വാ പരിവേണാദീനി കാരേത്വാ ഉപട്ഠാകാദീഹി പരിചരിയമാനോ വിഹരിസ്സാമി, തിണ്ണം പന ജടിലാനം അഡ്ഢുഡ്ഢാനി പാടിഹാരിയസഹസ്സാനി ദസ്സേത്വാ ധമ്മമേവ ദേസേതും ഉപസങ്കമിസ്സാമി.
Apparajakkhajātikāti paññācakkhumhi appakilesarajasabhāvā, dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya catuppadikagāthāpariyosāne arahattaṃ pattuṃ samatthā sattā santīti attho. Parihāyantīti alābhaparihāniyā dhammato parihāyanti. Tenevāha ‘‘anadhigataṃ nādhigacchantā visesādhigamato parihāyantī’’ti. Senānigamoti senāya nigamo. Paṭhamakappikānaṃ kira tasmiṃ ṭhāne senāniveso ahosi, tasmā so padeso ‘‘senānigamo’’ti vuccati. ‘‘Senānigāmo’’tipi pāṭho, senāni nāma sujātāya pitā, tassa gāmoti attho. Tenupasaṅkamissāmīti nāhaṃ tumhe uyyojetvā pariveṇādīni kāretvā upaṭṭhākādīhi paricariyamāno viharissāmi, tiṇṇaṃ pana jaṭilānaṃ aḍḍhuḍḍhāni pāṭihāriyasahassāni dassetvā dhammameva desetuṃ upasaṅkamissāmi.
൩൩. മാരോ പാപിമാതി അത്തനോ വിസയം അതിക്കമിതും പടിപന്നേ സത്തേ മാരേതീതി മാരോ, പരേ പാപേ നിയോജേതി, സയം വാ പാപേ നിയുത്തോതി പാപിമാ. അഞ്ഞാനിപിസ്സ കണ്ഹോ അധിപതി വസവത്തീ അന്തകോ നമുചി പമത്തബന്ധൂതിആദീനി ബഹൂനി നാമാനി, ഇധ പന നാമദ്വയമേവ ഗഹിതം. ഉപസങ്കമീതി ‘‘അയം സമണോ ഗോതമോ മഹായുദ്ധം വിചാരേന്തോ വിയ ‘മാ ഏകേന ദ്വേ അഗമിത്ഥ, ധമ്മം ദേസേഥാ’തി സട്ഠി ജനേ ഉയ്യോജേതി, ഇമസ്മിം പന ഏകസ്മിമ്പി ധമ്മം ദേസേന്തേ മയ്ഹം ചിത്തസ്സ സാതം നത്ഥി, ഏവം ബഹൂസു ദേസേന്തേസു കുതോ ഭവിസ്സതി, പടിബാഹാമി ന’’ന്തി ചിന്തേത്വാ ഉപസങ്കമി.
33.Māro pāpimāti attano visayaṃ atikkamituṃ paṭipanne satte māretīti māro, pare pāpe niyojeti, sayaṃ vā pāpe niyuttoti pāpimā. Aññānipissa kaṇho adhipati vasavattī antako namuci pamattabandhūtiādīni bahūni nāmāni, idha pana nāmadvayameva gahitaṃ. Upasaṅkamīti ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo mahāyuddhaṃ vicārento viya ‘mā ekena dve agamittha, dhammaṃ desethā’ti saṭṭhi jane uyyojeti, imasmiṃ pana ekasmimpi dhammaṃ desente mayhaṃ cittassa sātaṃ natthi, evaṃ bahūsu desentesu kuto bhavissati, paṭibāhāmi na’’nti cintetvā upasaṅkami.
സബ്ബപാസേഹീതി സബ്ബേഹി കിലേസപാസേഹി. യേ ദിബ്ബാ യേ ച മാനുസാതി യേ ദിബ്ബകാമഗുണസങ്ഖാതാ മാനുസകകാമഗുണസങ്ഖാതാ ച കിലേസപാസാ നാമ അത്ഥി, സബ്ബേഹി തേഹി ത്വം ബദ്ധോതി വദതി. മഹാബന്ധനബദ്ധോതി മഹതാ കിലേസബന്ധനേന ബദ്ധോ, മഹതി വാ ബന്ധനേ ബദ്ധോ, കിലേസബന്ധനസ്സ ഠാനഭൂതേ ഭവചാരകേ ബദ്ധോതി അത്ഥോ. ന മേ സമണ മോക്ഖസീതി സമണ ത്വം മമ വിസയതോ ന മുച്ചിസ്സസി. ‘‘ന മേ സമണ മോക്ഖസീ’’തി ച ഇദം മാരോ ‘‘മുത്താഹം, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബപാസേഹീ’’തി ഭഗവതോ വചനം അസദ്ദഹന്തോ വദതി, സദ്ദഹന്തോപി വാ ‘‘ഏവമയം പരേസം സത്താനം മോക്ഖായ ഉസ്സാഹം ന കരേയ്യാ’’തി സന്തജ്ജേന്തോ കോഹഞ്ഞേ ഠത്വാ വദതി.
Sabbapāsehīti sabbehi kilesapāsehi. Ye dibbā ye ca mānusāti ye dibbakāmaguṇasaṅkhātā mānusakakāmaguṇasaṅkhātā ca kilesapāsā nāma atthi, sabbehi tehi tvaṃ baddhoti vadati. Mahābandhanabaddhoti mahatā kilesabandhanena baddho, mahati vā bandhane baddho, kilesabandhanassa ṭhānabhūte bhavacārake baddhoti attho. Na me samaṇa mokkhasīti samaṇa tvaṃ mama visayato na muccissasi. ‘‘Na me samaṇa mokkhasī’’ti ca idaṃ māro ‘‘muttāhaṃ, bhikkhave, sabbapāsehī’’ti bhagavato vacanaṃ asaddahanto vadati, saddahantopi vā ‘‘evamayaṃ paresaṃ sattānaṃ mokkhāya ussāhaṃ na kareyyā’’ti santajjento kohaññe ṭhatvā vadati.
നിഹതോതി ത്വം മയാ നിഹതോ, നിബ്ബിസേവനഭാവം ഗമിതോ പരാജിതോതി അത്ഥോ. അന്തലിക്ഖേ ചരന്തേ പഞ്ചാഭിഞ്ഞേപി ബന്ധതീതി അന്തലിക്ഖചരോ. രാഗപാസോ ഹി അന്തലിക്ഖചരേസുപി കിച്ചസാധനതോ ‘‘അന്തലിക്ഖചരോ’’തി വുച്ചതി, തേനേവ നം മാരോപി അന്തലിക്ഖചരോതി മഞ്ഞതി. മനസി ജാതോതി മാനസോ, മനസമ്പയുത്തോതി അത്ഥോ. സേസമേത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവ.
Nihatoti tvaṃ mayā nihato, nibbisevanabhāvaṃ gamito parājitoti attho. Antalikkhe carante pañcābhiññepi bandhatīti antalikkhacaro. Rāgapāso hi antalikkhacaresupi kiccasādhanato ‘‘antalikkhacaro’’ti vuccati, teneva naṃ māropi antalikkhacaroti maññati. Manasi jātoti mānaso, manasampayuttoti attho. Sesamettha uttānatthameva.
മാരകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Mārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൮. മാരകഥാ • 8. Mārakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / പബ്ബജ്ജാകഥാ • Pabbajjākathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Pabbajjākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൭. പബ്ബജ്ജാകഥാ • 7. Pabbajjākathā