Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya |
૧૦. મારતજ્જનીયસુત્તં
10. Māratajjanīyasuttaṃ
૫૦૬. એવં મે સુતં – એકં સમયં આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ભગ્ગેસુ વિહરતિ સુસુમારગિરે ભેસકળાવને મિગદાયે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો અબ્ભોકાસે ચઙ્કમતિ. તેન ખો પન સમયેન મારો પાપિમા આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ કુચ્છિગતો હોતિ કોટ્ઠમનુપવિટ્ઠો. અથ ખો આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ એતદહોસિ – ‘‘કિં નુ ખો મે કુચ્છિ ગરુગરો વિય 1? માસાચિતં મઞ્ઞે’’તિ. અથ ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ચઙ્કમા ઓરોહિત્વા વિહારં પવિસિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ. નિસજ્જ ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો પચ્ચત્તં યોનિસો મનસાકાસિ. અદ્દસા ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો મારં પાપિમન્તં કુચ્છિગતં કોટ્ઠમનુપવિટ્ઠં. દિસ્વાન મારં પાપિમન્તં એતદવોચ – ‘‘નિક્ખમ, પાપિમ; નિક્ખમ, પાપિમ! મા તથાગતં વિહેસેસિ, મા તથાગતસાવકં. મા તે અહોસિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાયા’’તિ. અથ ખો મારસ્સ પાપિમતો એતદહોસિ – ‘‘અજાનમેવ ખો મં અયં સમણો અપસ્સં એવમાહ – ‘નિક્ખમ, પાપિમ; નિક્ખમ, પાપિમ! મા તથાગતં વિહેસેસિ, મા તથાગતસાવકં. મા તે અહોસિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાયા’તિ. યોપિસ્સ સો સત્થા સોપિ મં નેવ ખિપ્પં જાનેય્ય, કુતો પન 2 મં અયં સાવકો જાનિસ્સતી’’તિ? અથ ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો મારં પાપિમન્તં એતદવોચ – ‘‘એવમ્પિ ખો તાહં, પાપિમ, જાનામિ, મા ત્વં મઞ્ઞિત્થો – ‘ન મં જાનાતી’તિ. મારો ત્વમસિ, પાપિમ; તુય્હઞ્હિ, પાપિમ, એવં હોતિ – ‘અજાનમેવ ખો મં અયં સમણો અપસ્સં એવમાહ – નિક્ખમ, પાપિમ; નિક્ખમ, પાપિમ! મા તથાગતં વિહેસેસિ, મા તથાગતસાવકં. મા તે અહોસિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાયાતિ. યોપિસ્સ સો સત્થા સોપિ મં નેવ ખિપ્પં જાનેય્ય, કુતો પન મં અયં સાવકો જાનિસ્સતી’’’તિ?
506. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā mahāmoggallāno bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena āyasmā mahāmoggallāno abbhokāse caṅkamati. Tena kho pana samayena māro pāpimā āyasmato mahāmoggallānassa kucchigato hoti koṭṭhamanupaviṭṭho. Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa etadahosi – ‘‘kiṃ nu kho me kucchi garugaro viya 3? Māsācitaṃ maññe’’ti. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno caṅkamā orohitvā vihāraṃ pavisitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho āyasmā mahāmoggallāno paccattaṃ yoniso manasākāsi. Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno māraṃ pāpimantaṃ kucchigataṃ koṭṭhamanupaviṭṭhaṃ. Disvāna māraṃ pāpimantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, pāpima; nikkhama, pāpima! Mā tathāgataṃ vihesesi, mā tathāgatasāvakaṃ. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti. Atha kho mārassa pāpimato etadahosi – ‘‘ajānameva kho maṃ ayaṃ samaṇo apassaṃ evamāha – ‘nikkhama, pāpima; nikkhama, pāpima! Mā tathāgataṃ vihesesi, mā tathāgatasāvakaṃ. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti. Yopissa so satthā sopi maṃ neva khippaṃ jāneyya, kuto pana 4 maṃ ayaṃ sāvako jānissatī’’ti? Atha kho āyasmā mahāmoggallāno māraṃ pāpimantaṃ etadavoca – ‘‘evampi kho tāhaṃ, pāpima, jānāmi, mā tvaṃ maññittho – ‘na maṃ jānātī’ti. Māro tvamasi, pāpima; tuyhañhi, pāpima, evaṃ hoti – ‘ajānameva kho maṃ ayaṃ samaṇo apassaṃ evamāha – nikkhama, pāpima; nikkhama, pāpima! Mā tathāgataṃ vihesesi, mā tathāgatasāvakaṃ. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. Yopissa so satthā sopi maṃ neva khippaṃ jāneyya, kuto pana maṃ ayaṃ sāvako jānissatī’’’ti?
અથ ખો મારસ્સ પાપિમતો એતદહોસિ – ‘‘જાનમે ખો મં અયં સમણો પસ્સં એવમાહ – ‘નિક્ખમ, પાપિમ; નિક્ખમ, પાપિમ! મા તથાગતં વિહેસેસિ, મા તથાગતસાવકં. મા તે અહોસિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાયા’’’તિ. અથ ખો મારો પાપિમા આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ મુખતો ઉગ્ગન્ત્વા પચ્ચગ્ગળે અટ્ઠાસિ.
Atha kho mārassa pāpimato etadahosi – ‘‘jāname kho maṃ ayaṃ samaṇo passaṃ evamāha – ‘nikkhama, pāpima; nikkhama, pāpima! Mā tathāgataṃ vihesesi, mā tathāgatasāvakaṃ. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’’ti. Atha kho māro pāpimā āyasmato mahāmoggallānassa mukhato uggantvā paccaggaḷe aṭṭhāsi.
૫૦૭. અદ્દસા ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો મારં પાપિમન્તં પચ્ચગ્ગળે ઠિતં; દિસ્વાન મારં પાપિમન્તં એતદવોચ – ‘એત્થાપિ ખો તાહં, પાપિમ, પસ્સામિ; મા ત્વં મઞ્ઞિત્થો ‘‘ન મં પસ્સતી’’તિ. એસો ત્વં, પાપિમ, પચ્ચગ્ગળે ઠિતો. ભૂતપુબ્બાહં, પાપિમ, દૂસી નામ મારો અહોસિં, તસ્સ મે કાળી નામ ભગિની. તસ્સા ત્વં પુત્તો. સો મે ત્વં ભાગિનેય્યો અહોસિ. તેન ખો પન, પાપિમ, સમયેન કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે ઉપ્પન્નો હોતિ. કકુસન્ધસ્સ ખો પન, પાપિમ, ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ વિધુરસઞ્જીવં નામ સાવકયુગં અહોસિ અગ્ગં ભદ્દયુગં. યાવતા ખો પન, પાપિમ, કકુસન્ધસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ સાવકા. તેસુ ન ચ કોચિ આયસ્મતા વિધુરેન સમસમો હોતિ યદિદં ધમ્મદેસનાય. ઇમિના ખો એવં 5, પાપિમ, પરિયાયેન આયસ્મતો વિધુરસ્સ વિધુરોતેવ 6 સમઞ્ઞા ઉદપાદિ.
507. Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno māraṃ pāpimantaṃ paccaggaḷe ṭhitaṃ; disvāna māraṃ pāpimantaṃ etadavoca – ‘etthāpi kho tāhaṃ, pāpima, passāmi; mā tvaṃ maññittho ‘‘na maṃ passatī’’ti. Eso tvaṃ, pāpima, paccaggaḷe ṭhito. Bhūtapubbāhaṃ, pāpima, dūsī nāma māro ahosiṃ, tassa me kāḷī nāma bhaginī. Tassā tvaṃ putto. So me tvaṃ bhāgineyyo ahosi. Tena kho pana, pāpima, samayena kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kakusandhassa kho pana, pāpima, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Yāvatā kho pana, pāpima, kakusandhassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa sāvakā. Tesu na ca koci āyasmatā vidhurena samasamo hoti yadidaṃ dhammadesanāya. Iminā kho evaṃ 7, pāpima, pariyāyena āyasmato vidhurassa vidhuroteva 8 samaññā udapādi.
‘‘આયસ્મા પન, પાપિમ, સઞ્જીવો અરઞ્ઞગતોપિ રુક્ખમૂલગતોપિ સુઞ્ઞાગારગતોપિ અપ્પકસિરેનેવ સઞ્ઞાવેદયિતનિરોધં સમાપજ્જતિ. ભૂતપુબ્બં, પાપિમ, આયસ્મા સઞ્જીવો અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે સઞ્ઞાવેદયિતનિરોધં સમાપન્નો નિસિન્નો હોતિ. અદ્દસંસુ ખો, પાપિમ, ગોપાલકા પસુપાલકા કસ્સકા પથાવિનો આયસ્મન્તં સઞ્જીવં અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે સઞ્ઞાવેદયિતનિરોધં સમાપન્નં નિસિન્નં; દિસ્વાન તેસં એતદહોસિ – ‘અચ્છરિયં વત, ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! અયં સમણો નિસિન્નકોવ કાલઙ્કતો! હન્દ નં દહામા’તિ. અથ ખો તે, પાપિમ, ગોપાલકા પસુપાલકા કસ્સકા પથાવિનો તિણઞ્ચ કટ્ઠઞ્ચ ગોમયઞ્ચ સંકડ્ઢિત્વા આયસ્મતો સઞ્જીવસ્સ કાયે ઉપચિનિત્વા અગ્ગિં દત્વા પક્કમિંસુ. અથ ખો, પાપિમ, આયસ્મા સઞ્જીવો તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન તાય સમાપત્તિયા વુટ્ઠહિત્વા ચીવરાનિ પપ્ફોટેત્વા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. અદ્દસંસુ ખો તે, પાપિમ, ગોપાલકા પસુપાલકા કસ્સકા પથાવિનો આયસ્મન્તં સઞ્જીવં પિણ્ડાય ચરન્તં; દિસ્વાન નેસં એતદહોસિ – ‘અચ્છરિયં વત, ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! અયં સમણો નિસિન્નકોવ કાલઙ્કતો, સ્વાયં પટિસઞ્જીવિતો’તિ . ઇમિના ખો એવં, પાપિમ, પરિયાયેન આયસ્મતો સઞ્જીવસ્સ સઞ્જીવોતેવ 9 સમઞ્ઞા ઉદપાદિ.
‘‘Āyasmā pana, pāpima, sañjīvo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi appakasireneva saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjati. Bhūtapubbaṃ, pāpima, āyasmā sañjīvo aññatarasmiṃ rukkhamūle saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno nisinno hoti. Addasaṃsu kho, pāpima, gopālakā pasupālakā kassakā pathāvino āyasmantaṃ sañjīvaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle saññāvedayitanirodhaṃ samāpannaṃ nisinnaṃ; disvāna tesaṃ etadahosi – ‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ samaṇo nisinnakova kālaṅkato! Handa naṃ dahāmā’ti. Atha kho te, pāpima, gopālakā pasupālakā kassakā pathāvino tiṇañca kaṭṭhañca gomayañca saṃkaḍḍhitvā āyasmato sañjīvassa kāye upacinitvā aggiṃ datvā pakkamiṃsu. Atha kho, pāpima, āyasmā sañjīvo tassā rattiyā accayena tāya samāpattiyā vuṭṭhahitvā cīvarāni papphoṭetvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Addasaṃsu kho te, pāpima, gopālakā pasupālakā kassakā pathāvino āyasmantaṃ sañjīvaṃ piṇḍāya carantaṃ; disvāna nesaṃ etadahosi – ‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ samaṇo nisinnakova kālaṅkato, svāyaṃ paṭisañjīvito’ti . Iminā kho evaṃ, pāpima, pariyāyena āyasmato sañjīvassa sañjīvoteva 10 samaññā udapādi.
૫૦૮. ‘‘અથ ખો, પાપિમ, દૂસિસ્સ મારસ્સ એતદહોસિ – ‘ઇમેસં ખો અહં ભિક્ખૂનં સીલવન્તાનં કલ્યાણધમ્માનં નેવ જાનામિ આગતિં વા ગતિં વા. યંનૂનાહં બ્રાહ્મણગહપતિકે અન્વાવિસેય્યં – એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે અક્કોસથ પરિભાસથ રોસેથ વિહેસેથ. અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ અક્કોસિયમાનાનં પરિભાસિયમાનાનં રોસિયમાનાનં વિહેસિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતાર’ન્તિ. અથ ખો તે, પાપિમ, દૂસી મારો બ્રાહ્મણગહપતિકે અન્વાવિસિ – ‘એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે અક્કોસથ પરિભાસથ રોસેથ વિહેસેથ. અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ અક્કોસિયમાનાનં પરિભાસિયમાનાનં રોસિયમાનાનં વિહેસિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતાર’ન્તિ.
508. ‘‘Atha kho, pāpima, dūsissa mārassa etadahosi – ‘imesaṃ kho ahaṃ bhikkhūnaṃ sīlavantānaṃ kalyāṇadhammānaṃ neva jānāmi āgatiṃ vā gatiṃ vā. Yaṃnūnāhaṃ brāhmaṇagahapatike anvāviseyyaṃ – etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme akkosatha paribhāsatha rosetha vihesetha. Appeva nāma tumhehi akkosiyamānānaṃ paribhāsiyamānānaṃ rosiyamānānaṃ vihesiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāra’nti. Atha kho te, pāpima, dūsī māro brāhmaṇagahapatike anvāvisi – ‘etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme akkosatha paribhāsatha rosetha vihesetha. Appeva nāma tumhehi akkosiyamānānaṃ paribhāsiyamānānaṃ rosiyamānānaṃ vihesiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāra’nti.
‘‘અથ ખો તે, પાપિમ, બ્રાહ્મણગહપતિકા અન્વાવિસિટ્ઠા દૂસિના મારેન ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસેન્તિ વિહેસેન્તિ – ‘ઇમે પન મુણ્ડકા સમણકા ઇબ્ભા કિણ્હા 11 બન્ધુપાદાપચ્ચા ‘‘ઝાયિનોસ્મા ઝાયિનોસ્મા’’તિ પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા મધુરકજાતા ઝાયન્તિ પજ્ઝાયન્તિ નિજ્ઝાયન્તિ અપજ્ઝાયન્તિ. સેય્યથાપિ નામ ઉલૂકો રુક્ખસાખાયં મૂસિકં મગ્ગયમાનો ઝાયતિ પજ્ઝાયતિ નિજ્ઝાયતિ અપજ્ઝાયતિ; એવમેવિમે મુણ્ડકા સમણકા ઇબ્ભા કિણ્હા બન્ધુપાદાપચ્ચા ‘‘ઝાયિનોસ્મા ઝાયિનોસ્મા’’તિ પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા મધુરકજાતા ઝાયન્તિ પજ્ઝાયન્તિ નિજ્ઝાયન્તિ અપજ્ઝાયન્તિ. સેય્યથાપિ નામ કોત્થુ નદીતીરે મચ્છે મગ્ગયમાનો ઝાયતિ પજ્ઝાયતિ નિજ્ઝાયતિ અપજ્ઝાયતિ; એવમેવિમે મુણ્ડકા સમણકા ઇબ્ભા કિણ્હા બન્ધુપાદાપચ્ચા ‘‘ઝાયિનોસ્મા ઝાયિનોસ્મા’’તિ પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા મધુરકજાતા ઝાયન્તિ પજ્ઝાયન્તિ નિજ્ઝાયન્તિ અપજ્ઝાયન્તિ. સેય્યથાપિ નામ બિળારો સન્ધિસમલસઙ્કટીરે મૂસિકં મગ્ગયમાનો ઝાયતિ પજ્ઝાયતિ નિજ્ઝાયતિ અપજ્ઝાયતિ; એવમેવિમે મુણ્ડકા સમણકા ઇબ્ભા કિણ્હા બન્ધુપાદાપચ્ચા ‘‘ઝાયિનોસ્મા ઝાયિનોસ્મા’’તિ પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા મધુરકજાતા ઝાયન્તિ પજ્ઝાયન્તિ નિજ્ઝાયન્તિ અપજ્ઝાયન્તિ. સેય્યથાપિ નામ ગદ્રભો વહચ્છિન્નો સન્ધિસમલસઙ્કટીરે ઝાયતિ પજ્ઝાયતિ નિજ્ઝાયતિ અપજ્ઝાયતિ, એવમેવિમે મુણ્ડકા સમણકા ઇબ્ભા કિણ્હા બન્ધુપાદાપચ્ચા ‘‘ઝાયિનોસ્મા ઝાયિનોસ્મા’’તિ પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા મધુરકજાતા ઝાયન્તિ પજ્ઝાયન્તિ નિજ્ઝાયન્તિ અપજ્ઝાયન્તી’’તિ.
‘‘Atha kho te, pāpima, brāhmaṇagahapatikā anvāvisiṭṭhā dūsinā mārena bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme akkosanti paribhāsanti rosenti vihesenti – ‘ime pana muṇḍakā samaṇakā ibbhā kiṇhā 12 bandhupādāpaccā ‘‘jhāyinosmā jhāyinosmā’’ti pattakkhandhā adhomukhā madhurakajātā jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti apajjhāyanti. Seyyathāpi nāma ulūko rukkhasākhāyaṃ mūsikaṃ maggayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati; evamevime muṇḍakā samaṇakā ibbhā kiṇhā bandhupādāpaccā ‘‘jhāyinosmā jhāyinosmā’’ti pattakkhandhā adhomukhā madhurakajātā jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti apajjhāyanti. Seyyathāpi nāma kotthu nadītīre macche maggayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati; evamevime muṇḍakā samaṇakā ibbhā kiṇhā bandhupādāpaccā ‘‘jhāyinosmā jhāyinosmā’’ti pattakkhandhā adhomukhā madhurakajātā jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti apajjhāyanti. Seyyathāpi nāma biḷāro sandhisamalasaṅkaṭīre mūsikaṃ maggayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati; evamevime muṇḍakā samaṇakā ibbhā kiṇhā bandhupādāpaccā ‘‘jhāyinosmā jhāyinosmā’’ti pattakkhandhā adhomukhā madhurakajātā jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti apajjhāyanti. Seyyathāpi nāma gadrabho vahacchinno sandhisamalasaṅkaṭīre jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati, evamevime muṇḍakā samaṇakā ibbhā kiṇhā bandhupādāpaccā ‘‘jhāyinosmā jhāyinosmā’’ti pattakkhandhā adhomukhā madhurakajātā jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti apajjhāyantī’’ti.
‘‘યે ખો પન, પાપિમ, તેન સમયેન મનુસ્સા કાલઙ્કરોન્તિ યેભુય્યેન કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જન્તિ.
‘‘Ye kho pana, pāpima, tena samayena manussā kālaṅkaronti yebhuyyena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
૫૦૯. ‘‘અથ ખો, પાપિમ, કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘અન્વાવિટ્ઠા ખો, ભિક્ખવે, બ્રાહ્મણગહપતિકા દૂસિના મારેન – એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે અક્કોસથ પરિભાસથ રોસેથ વિહેસેથ, અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ અક્કોસિયમાનાનં પરિભાસિયમાનાનં રોસિયમાનાનં વિહેસિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતાર’ન્તિ. એથ, તુમ્હે, ભિક્ખવે, મેત્તાસહગતેન ચેતસા એકં દિસં ફરિત્વા વિહરથ, તથા દુતિયં, તથા તતિયં, તથા ચતુત્થં. ઇતિ ઉદ્ધમધો તિરિયં સબ્બધિ સબ્બત્તતાય સબ્બાવન્તં લોકં મેત્તાસહગતેન ચેતસા વિપુલેન મહગ્ગતેન અપ્પમાણેન અવેરેન અબ્યાબજ્ઝેન ફરિત્વા વિહરથ. કરુણાસહગતેન ચેતસા…પે॰… મુદિતાસહગતેન ચેતસા…પે॰… ઉપેક્ખાસહગતેન ચેતસા એકં દિસં ફરિત્વા વિહરથ, તથા દુતિયં, તથા તતિયં, તથા ચતુત્થં. ઇતિ ઉદ્ધમધો તિરિયં સબ્બધિ સબ્બત્તતાય સબ્બાવન્તં લોકં ઉપેક્ખાસહગતેન ચેતસા વિપુલેન મહગ્ગતેન અપ્પમાણેન અવેરેન અબ્યાબજ્ઝેન ફરિત્વા વિહરથા’તિ.
509. ‘‘Atha kho, pāpima, kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhikkhū āmantesi – ‘anvāviṭṭhā kho, bhikkhave, brāhmaṇagahapatikā dūsinā mārena – etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme akkosatha paribhāsatha rosetha vihesetha, appeva nāma tumhehi akkosiyamānānaṃ paribhāsiyamānānaṃ rosiyamānānaṃ vihesiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāra’nti. Etha, tumhe, bhikkhave, mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharatha, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharatha. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharatha, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharathā’ti.
‘‘અથ ખો તે, પાપિમ, ભિક્ખૂ કકુસન્ધેન ભગવતા અરહતા સમ્માસમ્બુદ્ધેન એવં ઓવદિયમાના એવં અનુસાસિયમાના અરઞ્ઞગતાપિ રુક્ખમૂલગતાપિ સુઞ્ઞાગારગતાપિ મેત્તાસહગતેન ચેતસા એકં દિસં ફરિત્વા વિહરિંસુ, તથા દુતિયં, તથા તતિયં, તથા ચતુત્થં. ઇતિ ઉદ્ધમધો તિરિયં સબ્બધિ સબ્બત્તતાય સબ્બાવન્તં લોકં મેત્તાસહગતેન ચેતસા વિપુલેન મહગ્ગતેન અપ્પમાણેન અવેરેન અબ્યાબજ્ઝેન ફરિત્વા વિહરિંસુ. કરુણાસહગતેન ચેતસા…પે॰… મુદિતાસહગતેન ચેતસા…પે॰… ઉપેક્ખાસહગતેન ચેતસા એકં દિસં ફરિત્વા વિહરિંસુ, તથા દુતિયં, તથા તતિયં, તથા ચતુત્થં. ઇતિ ઉદ્ધમધો તિરિયં સબ્બધિ સબ્બત્તતાય સબ્બાવન્તં લોકં ઉપેક્ખાસહગતેન ચેતસા વિપુલેન મહગ્ગતેન અપ્પમાણેન અવેરેન અબ્યાબજ્ઝેન ફરિત્વા વિહરિંસુ .
‘‘Atha kho te, pāpima, bhikkhū kakusandhena bhagavatā arahatā sammāsambuddhena evaṃ ovadiyamānā evaṃ anusāsiyamānā araññagatāpi rukkhamūlagatāpi suññāgāragatāpi mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu .
૫૧૦. ‘‘અથ ખો, પાપિમ, દૂસિસ્સ મારસ્સ એતદહોસિ – ‘એવમ્પિ ખો અહં કરોન્તો ઇમેસં ભિક્ખૂનં સીલવન્તાનં કલ્યાણધમ્માનં નેવ જાનામિ આગતિં વા ગતિં વા, યંનૂનાહં બ્રાહ્મણગહપતિકે અન્વાવિસેય્યં – એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે સક્કરોથ ગરું કરોથ માનેથ પૂજેથ , અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ સક્કરિયમાનાનં ગરુકરિયમાનાનં માનિયમાનાનં પૂજિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતાર’ન્તિ . અથ ખો તે, પાપિમ, દૂસી મારો બ્રાહ્મણગહપતિકે અન્વાવિસિ – ‘એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે સક્કરોથ ગરું કરોથ માનેથ પૂજેથ, અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ સક્કરિયમાનાનં ગરુકરિયમાનાનં માનિયમાનાનં પૂજિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતાર’ન્તિ. અથ ખો તે, પાપિમ, બ્રાહ્મણગહપતિકા અન્વાવિટ્ઠા દૂસિના મારેન ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે સક્કરોન્તિ ગરું કરોન્તિ માનેન્તિ પૂજેન્તિ.
510. ‘‘Atha kho, pāpima, dūsissa mārassa etadahosi – ‘evampi kho ahaṃ karonto imesaṃ bhikkhūnaṃ sīlavantānaṃ kalyāṇadhammānaṃ neva jānāmi āgatiṃ vā gatiṃ vā, yaṃnūnāhaṃ brāhmaṇagahapatike anvāviseyyaṃ – etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha , appeva nāma tumhehi sakkariyamānānaṃ garukariyamānānaṃ māniyamānānaṃ pūjiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāra’nti . Atha kho te, pāpima, dūsī māro brāhmaṇagahapatike anvāvisi – ‘etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha, appeva nāma tumhehi sakkariyamānānaṃ garukariyamānānaṃ māniyamānānaṃ pūjiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāra’nti. Atha kho te, pāpima, brāhmaṇagahapatikā anvāviṭṭhā dūsinā mārena bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti.
‘‘યે ખો પન, પાપિમ, તેન સમયેન મનુસ્સા કાલઙ્કરોન્તિ યેભુય્યેન કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તિ.
‘‘Ye kho pana, pāpima, tena samayena manussā kālaṅkaronti yebhuyyena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
૫૧૧. ‘‘અથ ખો, પાપિમ, કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘અન્વાવિટ્ઠા ખો, ભિક્ખવે, બ્રાહ્મણગહપતિકા દૂસિના મારેન – એથ, તુમ્હે ભિક્ખૂ સીલવન્તે કલ્યાણધમ્મે સક્કરોથ ગરું કરોથ માનેથ પૂજેથ, અપ્પેવ નામ તુમ્હેહિ સક્કરિયમાનાનં ગરુકરિયમાનાનં માનિયમાનાનં પૂજિયમાનાનં સિયા ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથત્તં, યથા તં દૂસી મારો લભેથ ઓતારન્તિ. એથ, તુમ્હે, ભિક્ખવે, અસુભાનુપસ્સિનો કાયે વિહરથ, આહારે પટિકૂલસઞ્ઞિનો, સબ્બલોકે અનભિરતિસઞ્ઞિનો 13, સબ્બસઙ્ખારેસુ અનિચ્ચાનુપસ્સિનો’તિ.
511. ‘‘Atha kho, pāpima, kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhikkhū āmantesi – ‘anvāviṭṭhā kho, bhikkhave, brāhmaṇagahapatikā dūsinā mārena – etha, tumhe bhikkhū sīlavante kalyāṇadhamme sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha, appeva nāma tumhehi sakkariyamānānaṃ garukariyamānānaṃ māniyamānānaṃ pūjiyamānānaṃ siyā cittassa aññathattaṃ, yathā taṃ dūsī māro labhetha otāranti. Etha, tumhe, bhikkhave, asubhānupassino kāye viharatha, āhāre paṭikūlasaññino, sabbaloke anabhiratisaññino 14, sabbasaṅkhāresu aniccānupassino’ti.
‘‘અથ ખો તે, પાપિમ, ભિક્ખૂ કકુસન્ધેન ભગવતા અરહતા સમ્માસમ્બુદ્ધેન એવં ઓવદિયમાના એવં અનુસાસિયમાના અરઞ્ઞગતાપિ રુક્ખમૂલગતાપિ સુઞ્ઞાગારગતાપિ અસુભાનુપસ્સિનો કાયે વિહરિંસુ, આહારે પટિકૂલસઞ્ઞિનો, સબ્બલોકે અનભિરતિસઞ્ઞિનો, સબ્બસઙ્ખારેસુ અનિચ્ચાનુપસ્સિનો.
‘‘Atha kho te, pāpima, bhikkhū kakusandhena bhagavatā arahatā sammāsambuddhena evaṃ ovadiyamānā evaṃ anusāsiyamānā araññagatāpi rukkhamūlagatāpi suññāgāragatāpi asubhānupassino kāye vihariṃsu, āhāre paṭikūlasaññino, sabbaloke anabhiratisaññino, sabbasaṅkhāresu aniccānupassino.
૫૧૨. ‘‘અથ ખો, પાપિમ, કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય આયસ્મતા વિધુરેન પચ્છાસમણેન ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. અથ ખો, પાપિમ, દૂસી મારો અઞ્ઞતરં કુમારકં 15 અન્વાવિસિત્વા સક્ખરં ગહેત્વા આયસ્મતો વિધુરસ્સ સીસે પહારમદાસિ; સીસં વોભિન્દિ 16. અથ ખો, પાપિમ, આયસ્મા વિધુરો ભિન્નેન સીસેન લોહિતેન ગળન્તેન કકુસન્ધંયેવ ભગવન્તં અરહન્તં સમ્માસમ્બુદ્ધં પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો અનુબન્ધિ. અથ ખો , પાપિમ, કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો નાગાપલોકિતં અપલોકેસિ – ‘ન વાયં દૂસી મારો મત્તમઞ્ઞાસી’તિ. સહાપલોકનાય ચ પન, પાપિમ, દૂસી મારો તમ્હા ચ ઠાના ચવિ મહાનિરયઞ્ચ ઉપપજ્જિ.
512. ‘‘Atha kho, pāpima, kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya āyasmatā vidhurena pacchāsamaṇena gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho, pāpima, dūsī māro aññataraṃ kumārakaṃ 17 anvāvisitvā sakkharaṃ gahetvā āyasmato vidhurassa sīse pahāramadāsi; sīsaṃ vobhindi 18. Atha kho, pāpima, āyasmā vidhuro bhinnena sīsena lohitena gaḷantena kakusandhaṃyeva bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho , pāpima, kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho nāgāpalokitaṃ apalokesi – ‘na vāyaṃ dūsī māro mattamaññāsī’ti. Sahāpalokanāya ca pana, pāpima, dūsī māro tamhā ca ṭhānā cavi mahānirayañca upapajji.
‘‘તસ્સ ખો પન, પાપિમ, મહાનિરયસ્સ તયો નામધેય્યા હોન્તિ – છફસ્સાયતનિકો ઇતિપિ, સઙ્કુસમાહતો ઇતિપિ, પચ્ચત્તવેદનિયો ઇતિપિ. અથ ખો મં, પાપિમ, નિરયપાલા ઉપસઙ્કમિત્વા એતદવોચું – યદા ખો તે 19, મારિસ, સઙ્કુના સઙ્કુ હદયે સમાગચ્છેય્ય. અથ નં ત્વં જાનેય્યાસિ – ‘વસ્સસહસ્સં મે નિરયે પચ્ચમાનસ્સા’તિ. સો ખો અહં, પાપિમ, બહૂનિ વસ્સાનિ બહૂનિ વસ્સસતાનિ બહૂનિ વસ્સસહસ્સાનિ તસ્મિં મહાનિરયે અપચ્ચિં. દસવસ્સસહસ્સાનિ તસ્સેવ મહાનિરયસ્સ ઉસ્સદે અપચ્ચિં વુટ્ઠાનિમં નામ વેદનં વેદિયમાનો. તસ્સ મય્હં, પાપિમ, એવરૂપો કાયો હોતિ, સેય્યથાપિ મનુસ્સસ્સ. એવરૂપં સીસં હોતિ, સેય્યથાપિ મચ્છસ્સ.
‘‘Tassa kho pana, pāpima, mahānirayassa tayo nāmadheyyā honti – chaphassāyataniko itipi, saṅkusamāhato itipi, paccattavedaniyo itipi. Atha kho maṃ, pāpima, nirayapālā upasaṅkamitvā etadavocuṃ – yadā kho te 20, mārisa, saṅkunā saṅku hadaye samāgaccheyya. Atha naṃ tvaṃ jāneyyāsi – ‘vassasahassaṃ me niraye paccamānassā’ti. So kho ahaṃ, pāpima, bahūni vassāni bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni tasmiṃ mahāniraye apacciṃ. Dasavassasahassāni tasseva mahānirayassa ussade apacciṃ vuṭṭhānimaṃ nāma vedanaṃ vediyamāno. Tassa mayhaṃ, pāpima, evarūpo kāyo hoti, seyyathāpi manussassa. Evarūpaṃ sīsaṃ hoti, seyyathāpi macchassa.
૫૧૩.
513.
‘‘કીદિસો નિરયો આસિ, યત્થ દૂસી અપચ્ચથ;
‘‘Kīdiso nirayo āsi, yattha dūsī apaccatha;
વિધુરં સાવકમાસજ્જ, કકુસન્ધઞ્ચ બ્રાહ્મણં.
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
‘‘સતં આસિ અયોસઙ્કૂ, સબ્બે પચ્ચત્તવેદના;
‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;
ઈદિસો નિરયો આસિ, યત્થ દૂસી અપચ્ચથ;
Īdiso nirayo āsi, yattha dūsī apaccatha;
વિધુરં સાવકમાસજ્જ, કકુસન્ધઞ્ચ બ્રાહ્મણં.
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘મજ્ઝે સરસ્સ તિટ્ઠન્તિ, વિમાના કપ્પટ્ઠાયિનો;
‘‘Majjhe sarassa tiṭṭhanti, vimānā kappaṭṭhāyino;
વેળુરિયવણ્ણા રુચિરા, અચ્ચિમન્તો પભસ્સરા;
Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;
અચ્છરા તત્થ નચ્ચન્તિ, પુથુ નાનત્તવણ્ણિયો.
Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘યો વે બુદ્ધેન ચોદિતો, ભિક્ખુ સઙ્ઘસ્સ પેક્ખતો;
‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhu saṅghassa pekkhato;
મિગારમાતુપાસાદં, પાદઙ્ગુટ્ઠેન કમ્પયિ.
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘યો વેજયન્તં પાસાદં, પાદઙ્ગુટ્ઠેન કમ્પયિ;
‘‘Yo vejayantaṃ pāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;
ઇદ્ધિબલેનુપત્થદ્ધો, સંવેજેસિ ચ દેવતા.
Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘યો વેજયન્તપાસાદે, સક્કં સો પરિપુચ્છતિ;
‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;
અપિ વાસવ જાનાસિ, તણ્હાક્ખયવિમુત્તિયો;
Api vāsava jānāsi, taṇhākkhayavimuttiyo;
તસ્સ સક્કો વિયાકાસિ, પઞ્હં પુટ્ઠો યથાતથં.
Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘યો બ્રહ્મં પરિપુચ્છતિ, સુધમ્માયાભિતો સભં;
‘‘Yo brahmaṃ paripucchati, sudhammāyābhito sabhaṃ;
અજ્જાપિ ત્યાવુસો દિટ્ઠિ, યા તે દિટ્ઠિ પુરે અહુ;
Ajjāpi tyāvuso diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
પસ્સસિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં.
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.
‘‘તસ્સ બ્રહ્મા વિયાકાસિ, અનુપુબ્બં યથાતથં;
‘‘Tassa brahmā viyākāsi, anupubbaṃ yathātathaṃ;
ન મે મારિસ સા દિટ્ઠિ, યા મે દિટ્ઠિ પુરે અહુ.
Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.
‘‘પસ્સામિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં;
‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
સોહં અજ્જ કથં વજ્જં, અહં નિચ્ચોમ્હિ સસ્સતો.
Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
‘‘યો મહામેરુનો કૂટં, વિમોક્ખેન અફસ્સયિ;
‘‘Yo mahāmeruno kūṭaṃ, vimokkhena aphassayi;
વનં પુબ્બવિદેહાનં, યે ચ ભૂમિસયા નરા.
Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.
‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
બાલો ચ જલિતં અગ્ગિં, આસજ્જ નં સ ડય્હતિ.
Bālo ca jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ sa ḍayhati.
‘‘એવમેવ તુવં માર, આસજ્જ નં તથાગતં;
‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;
સયં ડહિસ્સસિ અત્તાનં, બાલો અગ્ગિંવ સંફુસં.
Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva saṃphusaṃ.
‘‘અપુઞ્ઞં પસવી મારો, આસજ્જ નં તથાગતં;
‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;
કિન્નુ મઞ્ઞસિ પાપિમ, ન મે પાપં વિપચ્ચતિ.
Kinnu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.
‘‘કરોતો ચીયતિ પાપં, ચિરરત્તાય અન્તક;
‘‘Karoto cīyati pāpaṃ, cirarattāya antaka;
માર નિબ્બિન્દ બુદ્ધમ્હા, આસં માકાસિ ભિક્ખુસુ.
Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.
‘‘ઇતિ મારં અતજ્જેસિ, ભિક્ખુ ભેસકળાવને;
‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;
તતો સો દુમ્મનો યક્ખો, નતત્થેવન્તરધાયથા’’તિ.
Tato so dummano yakkho, natatthevantaradhāyathā’’ti.
મારતજ્જનીયસુત્તં નિટ્ઠિતં દસમં.
Māratajjanīyasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ચૂળયમકવગ્ગો નિટ્ઠિતો પઞ્ચમો.
Cūḷayamakavaggo niṭṭhito pañcamo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
સાલેય્ય વેરઞ્જદુવે ચ તુટ્ઠિ, ચૂળમહાધમ્મસમાદાનઞ્ચ;
Sāleyya verañjaduve ca tuṭṭhi, cūḷamahādhammasamādānañca;
વીમંસકા કોસમ્બિ ચ બ્રાહ્મણો, દૂસી ચ મારો દસમો ચ વગ્ગો.
Vīmaṃsakā kosambi ca brāhmaṇo, dūsī ca māro dasamo ca vaggo.
સાલેય્યવગ્ગો નિટ્ઠિતો પઞ્ચમો.
Sāleyyavaggo niṭṭhito pañcamo.
ઇદં વગ્ગાનમુદ્દાનં –
Idaṃ vaggānamuddānaṃ –
મૂલપરિયાયો ચેવ, સીહનાદો ચ ઉત્તમો;
Mūlapariyāyo ceva, sīhanādo ca uttamo;
કકચો ચેવ ગોસિઙ્ગો, સાલેય્યો ચ ઇમે પઞ્ચ.
Kakaco ceva gosiṅgo, sāleyyo ca ime pañca.
મૂલપણ્ણાસકં સમત્તં.
Mūlapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. મારતજ્જનીયસુત્તવણ્ણના • 10. Māratajjanīyasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૧૦. મારતજ્જનીયસુત્તવણ્ણના • 10. Māratajjanīyasuttavaṇṇanā