Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಜಾತಕಪಾಳಿ • Jātakapāḷi |
೧೫. ವೀಸತಿನಿಪಾತೋ
15. Vīsatinipāto
೪೯೭. ಮಾತಙ್ಗಜಾತಕಂ (೧)
497. Mātaṅgajātakaṃ (1)
೧.
1.
ಕುತೋ ನು ಆಗಚ್ಛಸಿ ದುಮ್ಮವಾಸೀ 1, ಓತಲ್ಲಕೋ ಪಂಸುಪಿಸಾಚಕೋವ।
Kuto nu āgacchasi dummavāsī 2, otallako paṃsupisācakova;
೨.
2.
ಅನ್ನಂ ತವೇದಂ 7 ಪಕತಂ ಯಸಸ್ಸಿ, ತಂ ಖಜ್ಜರೇ ಭುಞ್ಜರೇ ಪಿಯ್ಯರೇ ಚ।
Annaṃ tavedaṃ 8 pakataṃ yasassi, taṃ khajjare bhuñjare piyyare ca;
ಜಾನಾಸಿ ಮಂ ತ್ವಂ ಪರದತ್ತೂಪಜೀವಿಂ, ಉತ್ತಿಟ್ಠಪಿಣ್ಡಂ ಲಭತಂ ಸಪಾಕೋ॥
Jānāsi maṃ tvaṃ paradattūpajīviṃ, uttiṭṭhapiṇḍaṃ labhataṃ sapāko.
೩.
3.
ಅಪೇಹಿ ಏತ್ತೋ ಕಿಮಿಧಟ್ಠಿತೋಸಿ, ನ ಮಾದಿಸಾ ತುಯ್ಹಂ ದದನ್ತಿ ಜಮ್ಮ॥
Apehi etto kimidhaṭṭhitosi, na mādisā tuyhaṃ dadanti jamma.
೪.
4.
ಥಲೇ ಚ ನಿನ್ನೇ ಚ ವಪನ್ತಿ ಬೀಜಂ, ಅನೂಪಖೇತ್ತೇ ಫಲಮಾಸಮಾನಾ 13।
Thale ca ninne ca vapanti bījaṃ, anūpakhette phalamāsamānā 14;
ಏತಾಯ ಸದ್ಧಾಯ ದದಾಹಿ ದಾನಂ, ಅಪ್ಪೇವ ಆರಾಧಯೇ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೇ॥
Etāya saddhāya dadāhi dānaṃ, appeva ārādhaye dakkhiṇeyye.
೫.
5.
ಖೇತ್ತಾನಿ ಮಯ್ಹಂ ವಿದಿತಾನಿ ಲೋಕೇ, ಯೇಸಾಹಂ ಬೀಜಾನಿ ಪತಿಟ್ಠಪೇಮಿ।
Khettāni mayhaṃ viditāni loke, yesāhaṃ bījāni patiṭṭhapemi;
ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಜಾತಿಮನ್ತೂಪಪನ್ನಾ, ತಾನೀಧ ಖೇತ್ತಾನಿ ಸುಪೇಸಲಾನಿ॥
Ye brāhmaṇā jātimantūpapannā, tānīdha khettāni supesalāni.
೬.
6.
ಜಾತಿಮದೋ ಚ ಅತಿಮಾನಿತಾ ಚ, ಲೋಭೋ ಚ ದೋಸೋ ಚ ಮದೋ ಚ ಮೋಹೋ।
Jātimado ca atimānitā ca, lobho ca doso ca mado ca moho;
ಏತೇ ಅಗುಣಾ ಯೇಸು ಚ ಸನ್ತಿ 15 ಸಬ್ಬೇ, ತಾನೀಧ ಖೇತ್ತಾನಿ ಅಪೇಸಲಾನಿ॥
Ete aguṇā yesu ca santi 16 sabbe, tānīdha khettāni apesalāni.
೭.
7.
ಜಾತಿಮದೋ ಚ ಅತಿಮಾನಿತಾ ಚ, ಲೋಭೋ ಚ ದೋಸೋ ಚ ಮದೋ ಚ ಮೋಹೋ।
Jātimado ca atimānitā ca, lobho ca doso ca mado ca moho;
ಏತೇ ಅಗುಣಾ ಯೇಸು ನ ಸನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇ, ತಾನೀಧ ಖೇತ್ತಾನಿ ಸುಪೇಸಲಾನಿ॥
Ete aguṇā yesu na santi sabbe, tānīdha khettāni supesalāni.
೮.
8.
ಇಮಸ್ಸ ದಣ್ಡಞ್ಚ ವಧಞ್ಚ ದತ್ವಾ, ಗಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಖಲಯಾಥ 21 ಜಮ್ಮಂ॥
Imassa daṇḍañca vadhañca datvā, gale gahetvā khalayātha 22 jammaṃ.
೯.
9.
ಜಾತವೇದಂ ಪದಹಸಿ, ಯೋ ಇಸಿಂ ಪರಿಭಾಸಸಿ॥
Jātavedaṃ padahasi, yo isiṃ paribhāsasi.
೧೦.
10.
ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಮಾತಙ್ಗೋ, ಇಸಿ ಸಚ್ಚಪರಕ್ಕಮೋ।
Idaṃ vatvāna mātaṅgo, isi saccaparakkamo;
೧೧.
11.
ಸೇತಾನಿ ಅಕ್ಖೀನಿ ಯಥಾ ಮತಸ್ಸ, ಕೋ ಮೇ ಇಮಂ ಪುತ್ತಮಕಾಸಿ ಏವಂ॥
Setāni akkhīni yathā matassa, ko me imaṃ puttamakāsi evaṃ.
೧೨.
12.
ಇಧಾಗಮಾ ಸಮಣೋ ದುಮ್ಮವಾಸೀ, ಓತಲ್ಲಕೋ ಪಂಸುಪಿಸಾಚಕೋವ।
Idhāgamā samaṇo dummavāsī, otallako paṃsupisācakova;
ಸಙ್ಕಾರಚೋಳಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚ ಕಣ್ಠೇ, ಸೋ ತೇ ಇಮಂ ಪುತ್ತಮಕಾಸಿ ಏವಂ॥
Saṅkāracoḷaṃ paṭimuñca kaṇṭhe, so te imaṃ puttamakāsi evaṃ.
೧೩.
13.
ಕತಮಂ ದಿಸಂ ಅಗಮಾ ಭೂರಿಪಞ್ಞೋ, ಅಕ್ಖಾಥ ಮೇ ಮಾಣವಾ ಏತಮತ್ಥಂ।
Katamaṃ disaṃ agamā bhūripañño, akkhātha me māṇavā etamatthaṃ;
ಗನ್ತ್ವಾನ ತಂ ಪಟಿಕರೇಮು ಅಚ್ಚಯಂ, ಅಪ್ಪೇವ ನಂ ಪುತ್ತ ಲಭೇಮು ಜೀವಿತಂ॥
Gantvāna taṃ paṭikaremu accayaṃ, appeva naṃ putta labhemu jīvitaṃ.
೧೪.
14.
ವೇಹಾಯಸಂ ಅಗಮಾ ಭೂರಿಪಞ್ಞೋ, ಪಥದ್ಧುನೋ ಪನ್ನರಸೇವ ಚನ್ದೋ।
Vehāyasaṃ agamā bhūripañño, pathaddhuno pannaraseva cando;
ಅಪಿ ಚಾಪಿ ಸೋ ಪುರಿಮದಿಸಂ ಅಗಚ್ಛಿ, ಸಚ್ಚಪ್ಪಟಿಞ್ಞೋ ಇಸಿ ಸಾಧುರೂಪೋ॥
Api cāpi so purimadisaṃ agacchi, saccappaṭiñño isi sādhurūpo.
೧೫.
15.
ಆವೇಲ್ಲಿತಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಉತ್ತಮಙ್ಗಂ, ಬಾಹುಂ ಪಸಾರೇತಿ ಅಕಮ್ಮನೇಯ್ಯಂ।
Āvellitaṃ piṭṭhito uttamaṅgaṃ, bāhuṃ pasāreti akammaneyyaṃ;
ಸೇತಾನಿ ಅಕ್ಖೀನಿ ಯಥಾ ಮತಸ್ಸ, ಕೋ ಮೇ ಇಮಂ ಪುತ್ತಮಕಾಸಿ ಏವಂ॥
Setāni akkhīni yathā matassa, ko me imaṃ puttamakāsi evaṃ.
೧೬.
16.
ಯಕ್ಖಾ ಹವೇ ಸನ್ತಿ ಮಹಾನುಭಾವಾ, ಅನ್ವಾಗತಾ ಇಸಯೋ ಸಾಧುರೂಪಾ।
Yakkhā have santi mahānubhāvā, anvāgatā isayo sādhurūpā;
ತೇ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತಂ ಕುಪಿತಂ ವಿದಿತ್ವಾ, ಯಕ್ಖಾ ಹಿ ತೇ ಪುತ್ತಮಕಂಸು ಏವಂ॥
Te duṭṭhacittaṃ kupitaṃ viditvā, yakkhā hi te puttamakaṃsu evaṃ.
೧೭.
17.
ಯಕ್ಖಾ ಚ ಮೇ ಪುತ್ತಮಕಂಸು ಏವಂ, ತ್ವಞ್ಞೇವ ಮೇ ಮಾ ಕುದ್ಧೋ 33 ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ।
Yakkhā ca me puttamakaṃsu evaṃ, tvaññeva me mā kuddho 34 brahmacāri;
ತುಮ್ಹೇವ 35 ಪಾದೇ ಸರಣಂ ಗತಾಸ್ಮಿ, ಅನ್ವಾಗತಾ ಪುತ್ತಸೋಕೇನ ಭಿಕ್ಖು॥
Tumheva 36 pāde saraṇaṃ gatāsmi, anvāgatā puttasokena bhikkhu.
೧೮.
18.
ತದೇವ ಹಿ ಏತರಹಿ ಚ ಮಯ್ಹಂ, ಮನೋಪದೋಸೋ ನ ಮಮತ್ಥಿ 37 ಕೋಚಿ।
Tadeva hi etarahi ca mayhaṃ, manopadoso na mamatthi 38 koci;
ಪುತ್ತೋ ಚ ತೇ ವೇದಮದೇನ ಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನಾತಿ ಅಧಿಚ್ಚ ವೇದೇ॥
Putto ca te vedamadena matto, atthaṃ na jānāti adhicca vede.
೧೯.
19.
ಅದ್ಧಾ ಹವೇ ಭಿಕ್ಖು ಮುಹುತ್ತಕೇನ, ಸಮ್ಮುಯ್ಹತೇವ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ।
Addhā have bhikkhu muhuttakena, sammuyhateva purisassa saññā;
ಏಕಾಪರಾಧಂ 39 ಖಮ ಭೂರಿಪಞ್ಞ, ನ ಪಣ್ಡಿತಾ ಕೋಧಬಲಾ ಭವನ್ತಿ॥
Ekāparādhaṃ 40 khama bhūripañña, na paṇḍitā kodhabalā bhavanti.
೨೦.
20.
ಇದಞ್ಚ ಮಯ್ಹಂ ಉತ್ತಿಟ್ಠಪಿಣ್ಡಂ, ತವ 41 ಮಣ್ಡಬ್ಯೋ ಭುಞ್ಜತು ಅಪ್ಪಪಞ್ಞೋ।
Idañca mayhaṃ uttiṭṭhapiṇḍaṃ, tava 42 maṇḍabyo bhuñjatu appapañño;
೨೧.
21.
ಮಣ್ಡಬ್ಯ ಬಾಲೋಸಿ ಪರಿತ್ತಪಞ್ಞೋ, ಯೋ ಪುಞ್ಞಖೇತ್ತಾನಮಕೋವಿದೋಸಿ।
Maṇḍabya bālosi parittapañño, yo puññakhettānamakovidosi;
ಮಹಕ್ಕಸಾವೇಸು ದದಾಸಿ ದಾನಂ, ಕಿಲಿಟ್ಠಕಮ್ಮೇಸು ಅಸಞ್ಞತೇಸು॥
Mahakkasāvesu dadāsi dānaṃ, kiliṭṭhakammesu asaññatesu.
೨೨.
22.
ಜಟಾ ಚ ಕೇಸಾ ಅಜಿನಾ ನಿವತ್ಥಾ, ಜರೂದಪಾನಂವ ಮುಖಂ ಪರೂಳ್ಹಂ।
Jaṭā ca kesā ajinā nivatthā, jarūdapānaṃva mukhaṃ parūḷhaṃ;
ಪಜಂ ಇಮಂ ಪಸ್ಸಥ ದುಮ್ಮರೂಪಂ 47, ನ ಜಟಾಜಿನಂ ತಾಯತಿ ಅಪ್ಪಪಞ್ಞಂ॥
Pajaṃ imaṃ passatha dummarūpaṃ 48, na jaṭājinaṃ tāyati appapaññaṃ.
೨೩.
23.
ಯೇಸಂ ರಾಗೋ ಚ ದೋಸೋ ಚ, ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ವಿರಾಜಿತಾ।
Yesaṃ rāgo ca doso ca, avijjā ca virājitā;
ಖೀಣಾಸವಾ ಅರಹನ್ತೋ, ತೇಸು ದಿನ್ನಂ ಮಹಪ್ಫಲನ್ತಿ॥
Khīṇāsavā arahanto, tesu dinnaṃ mahapphalanti.
ಮಾತಙ್ಗಜಾತಕಂ ಪಠಮಂ।
Mātaṅgajātakaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಜಾತಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [೪೯೭] ೧. ಮಾತಙ್ಗಜಾತಕವಣ್ಣನಾ • [497] 1. Mātaṅgajātakavaṇṇanā