Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
5. மாதங்க³புத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
5. Mātaṅgaputtattheragāthāvaṇṇanā
அதிஸீதந்தி ஆயஸ்மதோ மாதங்க³புத்தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயங் கிர பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹிமவந்தஸமீபே மஹதோ ஜாதஸ்ஸரஸ்ஸ ஹெட்டா² மஹதி நாக³ப⁴வனே மஹானுபா⁴வோ நாக³ராஜா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ ஏகதி³வஸங் நாக³ப⁴வனதோ நிக்க²மித்வா விசரந்தோ ஸத்தா²ரங் ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ அத்தனோ ஸீஸமணினா பூஜங் அகாஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ கோஸலரட்டே² மாதங்க³ஸ்ஸ நாம குடும்பி³கஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ மாதங்க³புத்தோத்வேவ பஞ்ஞாயித்த². ஸோ விஞ்ஞுதங் பத்தோ அலஸஜாதிகோ ஹுத்வா கிஞ்சி கம்மங் அகரொந்தோ ஞாதகேஹி அஞ்ஞேஹி ச க³ரஹிதோ ‘‘ஸுக²ஜீவினோ இமே ஸமணா ஸக்யபுத்தியா’’தி ஸுக²ஜீவிதங் ஆகங்க²ந்தோ பி⁴க்கூ²ஹி கதபரிசயோ ஹுத்வா ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா அஞ்ஞே பி⁴க்கூ² இத்³தி⁴மந்தே தி³ஸ்வா இத்³தி⁴ப³லங் பத்தெ²த்வா ஸத்து² ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா பா⁴வனங் அனுயுஞ்ஜந்தோ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.48.8-29) –
Atisītanti āyasmato mātaṅgaputtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle himavantasamīpe mahato jātassarassa heṭṭhā mahati nāgabhavane mahānubhāvo nāgarājā hutvā nibbatto ekadivasaṃ nāgabhavanato nikkhamitvā vicaranto satthāraṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso attano sīsamaṇinā pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe mātaṅgassa nāma kuṭumbikassa putto hutvā nibbatto mātaṅgaputtotveva paññāyittha. So viññutaṃ patto alasajātiko hutvā kiñci kammaṃ akaronto ñātakehi aññehi ca garahito ‘‘sukhajīvino ime samaṇā sakyaputtiyā’’ti sukhajīvitaṃ ākaṅkhanto bhikkhūhi kataparicayo hutvā satthāraṃ upasaṅkamitvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā aññe bhikkhū iddhimante disvā iddhibalaṃ patthetvā satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā bhāvanaṃ anuyuñjanto chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.8-29) –
‘‘பது³முத்தரோ நாம ஜினோ, ஸப்³ப³த⁴ம்மான பாரகூ³;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
விவேககாமோ ஸம்பு³த்³தோ⁴, க³ச்ச²தே அனிலஞ்ஜஸே.
Vivekakāmo sambuddho, gacchate anilañjase.
‘‘அவிதூ³ரே ஹிமவந்தஸ்ஸ, மஹாஜாதஸ்ஸரோ அஹு;
‘‘Avidūre himavantassa, mahājātassaro ahu;
தத்த² மே ப⁴வனங் ஆஸி, புஞ்ஞகம்மேன ஸங்யுதங்.
Tattha me bhavanaṃ āsi, puññakammena saṃyutaṃ.
‘‘ப⁴வனா அபி⁴னிக்க²ம்ம, அத்³த³ஸங் லோகனாயகங்;
‘‘Bhavanā abhinikkhamma, addasaṃ lokanāyakaṃ;
இந்தீ³வரங்வ ஜலிதங், ஆதி³த்தங்வ ஹுதாஸனங்.
Indīvaraṃva jalitaṃ, ādittaṃva hutāsanaṃ.
‘‘விசினங் நத்³த³ஸங் புப்ப²ங், பூஜயிஸ்ஸந்தி நாயகங்;
‘‘Vicinaṃ naddasaṃ pupphaṃ, pūjayissanti nāyakaṃ;
ஸகங் சித்தங் பஸாதெ³த்வா, அவந்தி³ங் ஸத்து²னோ அஹங்.
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, avandiṃ satthuno ahaṃ.
‘‘மம ஸீஸே மணிங் க³ய்ஹ, பூஜயிங் லோகனாயகங்;
‘‘Mama sīse maṇiṃ gayha, pūjayiṃ lokanāyakaṃ;
இமாய மணிபூஜாய, விபாகோ ஹோது ப⁴த்³த³கோ.
Imāya maṇipūjāya, vipāko hotu bhaddako.
‘‘பது³முத்தரோ லோகவிதூ³, ஆஹுதீனங் படிக்³க³ஹோ;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
அந்தலிக்கே² டி²தோ ஸத்தா², இமங் கா³த²ங் அபா⁴ஸத².
Antalikkhe ṭhito satthā, imaṃ gāthaṃ abhāsatha.
‘‘ஸோ தே இஜ்ஜ²து ஸங்கப்போ, லப⁴ஸ்ஸு விபுலங் ஸுக²ங்;
‘‘So te ijjhatu saṅkappo, labhassu vipulaṃ sukhaṃ;
இமாய மணிபூஜாய, அனுபோ⁴ஹி மஹாயஸங்.
Imāya maṇipūjāya, anubhohi mahāyasaṃ.
‘‘இத³ங் வத்வான ப⁴க³வா, ஜலஜுத்தமனாமகோ;
‘‘Idaṃ vatvāna bhagavā, jalajuttamanāmako;
அக³மாஸி பு³த்³த⁴ஸெட்டோ², யத்த² சித்தங் பணீஹிதங்.
Agamāsi buddhaseṭṭho, yattha cittaṃ paṇīhitaṃ.
‘‘ஸட்டி²கப்பானி தே³விந்தோ³, தே³வரஜ்ஜமகாரயிங்;
‘‘Saṭṭhikappāni devindo, devarajjamakārayiṃ;
அனேகஸதக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ அஹோஸஹங்.
Anekasatakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
‘‘புப்³ப³கம்மங் ஸரந்தஸ்ஸ, தே³வபூ⁴தஸ்ஸ மே ஸதோ;
‘‘Pubbakammaṃ sarantassa, devabhūtassa me sato;
மணி நிப்³ப³த்ததே மய்ஹங், ஆலோககரணோ மமங்.
Maṇi nibbattate mayhaṃ, ālokakaraṇo mamaṃ.
‘‘ச²ளஸீதிஸஹஸ்ஸானி , நாரியோ மே பரிக்³க³ஹா;
‘‘Chaḷasītisahassāni , nāriyo me pariggahā;
விசித்தவத்தா²ப⁴ரணா, ஆமுக்கமணிகுண்ட³லா.
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
‘‘அளாரபம்ஹா ஹஸுலா, ஸுஸஞ்ஞா தனுமஜ்ஜி²மா;
‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
பரிவாரெந்தி மங் நிச்சங், மணிபூஜாயித³ங் ப²லங்.
Parivārenti maṃ niccaṃ, maṇipūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ஸொண்ணமயா மணிமயா, லோஹிதங்கமயா ததா²;
‘‘Soṇṇamayā maṇimayā, lohitaṅkamayā tathā;
ப⁴ண்டா³ மே ஸுகதா ஹொந்தி, யதி³ச்ச²ஸி பிளந்த⁴னா.
Bhaṇḍā me sukatā honti, yadicchasi piḷandhanā.
‘‘கூடாகா³ரா க³ஹா ரம்மா, ஸயனஞ்ச மஹாரஹங்;
‘‘Kūṭāgārā gahā rammā, sayanañca mahārahaṃ;
மம ஸங்கப்பமஞ்ஞாய, நிப்³ப³த்தந்தி யதி³ச்ச²கங்.
Mama saṅkappamaññāya, nibbattanti yadicchakaṃ.
‘‘லாபா⁴ தேஸங் ஸுலத்³த⁴ஞ்ச, யே லப⁴ந்தி உபஸ்ஸுதிங்;
‘‘Lābhā tesaṃ suladdhañca, ye labhanti upassutiṃ;
புஞ்ஞக்கெ²த்தங் மனுஸ்ஸானங், ஓஸத⁴ங் ஸப்³ப³பாணினங்.
Puññakkhettaṃ manussānaṃ, osadhaṃ sabbapāṇinaṃ.
‘‘மய்ஹம்பி ஸுகதங் கம்மங், யோஹங் அத³க்கி² நாயகங்;
‘‘Mayhampi sukataṃ kammaṃ, yohaṃ adakkhi nāyakaṃ;
வினிபாதா பமுத்தொம்ஹி, பத்தொம்ஹி அசலங் பத³ங்.
Vinipātā pamuttomhi, pattomhi acalaṃ padaṃ.
‘‘யங் யங் யோனூபபஜ்ஜாமி, தே³வத்தங் அத² மானுஸங்;
‘‘Yaṃ yaṃ yonūpapajjāmi, devattaṃ atha mānusaṃ;
தி³வஸஞ்சேவ ரத்திஞ்ச, ஆலோகோ ஹோதி மே ஸதா³.
Divasañceva rattiñca, āloko hoti me sadā.
‘‘தாயேவ மணிபூஜாய, அனுபொ⁴த்வான ஸம்பதா³;
‘‘Tāyeva maṇipūjāya, anubhotvāna sampadā;
ஞாணாலோகோ மயா தி³ட்டோ², பத்தொம்ஹி அசலங் பத³ங்.
Ñāṇāloko mayā diṭṭho, pattomhi acalaṃ padaṃ.
‘‘ஸதஸஹஸ்ஸிதோ கப்பே, யங் மணிங் அபி⁴பூஜயிங்;
‘‘Satasahassito kappe, yaṃ maṇiṃ abhipūjayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, மணிபூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, maṇipūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ பன ஹுத்வா புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னவஸேன கோஸஜ்ஜங் க³ரஹந்தோ அத்தனோ ச வீரியாரம்ப⁴ங் கித்தெந்தோ –
Chaḷabhiñño pana hutvā puggalādhiṭṭhānavasena kosajjaṃ garahanto attano ca vīriyārambhaṃ kittento –
231.
231.
‘‘அதிஸீதங் அதிஉண்ஹங், அதிஸாயமித³ங் அஹு;
‘‘Atisītaṃ atiuṇhaṃ, atisāyamidaṃ ahu;
இதி விஸ்ஸட்ட²கம்மந்தே, க²ணா அச்செந்தி மாணவே.
Iti vissaṭṭhakammante, khaṇā accenti māṇave.
232.
232.
‘‘யோ ச ஸீதஞ்ச உண்ஹஞ்ச, திணா பி⁴ய்யோ ந மஞ்ஞதி;
‘‘Yo ca sītañca uṇhañca, tiṇā bhiyyo na maññati;
கரங் புரிஸகிச்சானி, ஸோ ஸுகா² ந விஹாயதி.
Karaṃ purisakiccāni, so sukhā na vihāyati.
233.
233.
‘‘த³ப்³ப³ங் குஸங் போடகிலங், உஸீரங் முஞ்ஜபப்³ப³ஜங்;
‘‘Dabbaṃ kusaṃ poṭakilaṃ, usīraṃ muñjapabbajaṃ;
உரஸா பனுதி³ஸ்ஸாமி, விவேகமனுப்³ரூஹய’’ந்தி. – கா³தா²த்தயமாஹ;
Urasā panudissāmi, vivekamanubrūhaya’’nti. – gāthāttayamāha;
தத்த² அதிஸீதந்தி ஹிமபாதவத்³த³லாதி³னா அதிவிய ஸீதங், இத³ங் அஹூதி ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தோ⁴. அதிஉண்ஹந்தி த⁴ம்மபரிதாபாதி³னா அதிவிய உண்ஹங், உப⁴யேனபி உதுவஸேன கோஸஜ்ஜவத்து²மாஹ. அதிஸாயந்தி தி³வஸஸ்ஸ பரிணதியா அதிஸாயங், ஸாயக்³க³ஹணேனேவ செத்த² பாதோபி ஸங்க³ய்ஹதி , தது³ப⁴யேன காலவஸேன கோஸஜ்ஜவத்து²மாஹ. இதீதி இமினா பகாரேன. ஏதேன ‘‘இத⁴, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னா கம்மங் கத்தப்³ப³ங் ஹோதீ’’திஆதி³னா (அ॰ நி॰ 8.80; தீ³॰ நி॰ 3.334) வுத்தங் கோஸஜ்ஜவத்து²ங் ஸங்க³ண்ஹாதி. விஸ்ஸட்ட²கம்மந்தேதி பரிச்சத்தயோக³கம்மந்தே. க²ணாதி பு³த்³து⁴ப்பாதா³த³யோ ப்³ரஹ்மசரியவாஸஸ்ஸ ஓகாஸா. அச்செந்தீதி அதிக்கமந்தி. மாணவேதி ஸத்தே. திணா பி⁴ய்யோ ந மஞ்ஞதீதி திணதோ உபரி ந மஞ்ஞதி, திணங் விய மஞ்ஞதி, ஸீதுண்ஹானி அபி⁴ப⁴வித்வா அத்தனா கத்தப்³ப³ங் கரோதி. கரந்தி கரொந்தோ. புரிஸகிச்சானீதி வீரபுரிஸேன கத்தப்³பா³னி அத்தஹிதபரஹிதானி. ஸுகா²தி ஸுக²தோ, நிப்³பா³னஸுக²தோதி அதி⁴ப்பாயோ. ததியகா³தா²ய அத்தோ² ஹெட்டா² வுத்தோயேவ.
Tattha atisītanti himapātavaddalādinā ativiya sītaṃ, idaṃ ahūti ānetvā sambandho. Atiuṇhanti dhammaparitāpādinā ativiya uṇhaṃ, ubhayenapi utuvasena kosajjavatthumāha. Atisāyanti divasassa pariṇatiyā atisāyaṃ, sāyaggahaṇeneva cettha pātopi saṅgayhati , tadubhayena kālavasena kosajjavatthumāha. Itīti iminā pakārena. Etena ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhunā kammaṃ kattabbaṃ hotī’’tiādinā (a. ni. 8.80; dī. ni. 3.334) vuttaṃ kosajjavatthuṃ saṅgaṇhāti. Vissaṭṭhakammanteti pariccattayogakammante. Khaṇāti buddhuppādādayo brahmacariyavāsassa okāsā. Accentīti atikkamanti. Māṇaveti satte. Tiṇā bhiyyo na maññatīti tiṇato upari na maññati, tiṇaṃ viya maññati, sītuṇhāni abhibhavitvā attanā kattabbaṃ karoti. Karanti karonto. Purisakiccānīti vīrapurisena kattabbāni attahitaparahitāni. Sukhāti sukhato, nibbānasukhatoti adhippāyo. Tatiyagāthāya attho heṭṭhā vuttoyeva.
மாதங்க³புத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Mātaṅgaputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 5. மாதங்க³புத்தத்தே²ரகா³தா² • 5. Mātaṅgaputtattheragāthā