Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
೧೦. ಮಾತಿಕಾಕಥಾ
10. Mātikākathā
೪೧. ನಿಚ್ಛಾತೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದತೋ ನಿಚ್ಛಾತೋ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಬ್ಯಾಪಾದತೋ ನಿಚ್ಛಾತೋ…ಪೇ॰… ಪಠಮೇನ ಝಾನೇನ ನೀವರಣೇಹಿ ನಿಚ್ಛಾತೋ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ನಿಚ್ಛಾತೋ।
41.Nicchātoti nekkhammena kāmacchandato nicchāto, abyāpādena byāpādato nicchāto…pe… paṭhamena jhānena nīvaraṇehi nicchāto…pe… arahattamaggena sabbakilesehi nicchāto.
ಮೋಕ್ಖೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಮೋಕ್ಖೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಬ್ಯಾಪಾದತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಮೋಕ್ಖೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ…ಪೇ॰… ಪಠಮೇನ ಝಾನೇನ ನೀವರಣೇಹಿ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಮೋಕ್ಖೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಮೋಕ್ಖೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।
Mokkho vimokkhoti nekkhammena kāmacchandato muccatīti – mokkho vimokkho. Abyāpādena byāpādato muccatīti – mokkho vimokkho…pe… paṭhamena jhānena nīvaraṇehi muccatīti – mokkho vimokkho…pe… arahattamaggena sabbakilesehi muccatīti – mokkho vimokkho.
ವಿಜ್ಜಾವಿಮುತ್ತೀತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ವಿಜ್ಜಾ, ಕಾಮಚ್ಛನ್ದತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ವಿಮುತ್ತಿ। ವಿಜ್ಜನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ಮುಚ್ಚನ್ತೋ ವಿಜ್ಜತೀತಿ – ವಿಜ್ಜಾವಿಮುತ್ತಿ। ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ 5 ವಿಜ್ಜತೀತಿ ವಿಜ್ಜಾ, ಬ್ಯಾಪಾದತೋ ವಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ವಿಮುತ್ತಿ। ವಿಜ್ಜನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ಮುಚ್ಚನ್ತೋ ವಿಜ್ಜತೀತಿ – ವಿಜ್ಜಾವಿಮುತ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ವಿಜ್ಜಾ, ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ವಿಮುತ್ತಿ। ವಿಜ್ಜನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ಮುಚ್ಚನ್ತೋ ವಿಜ್ಜತೀತಿ – ವಿಜ್ಜಾವಿಮುತ್ತಿ।
Vijjāvimuttīti nekkhammaṃ vijjatīti vijjā, kāmacchandato muccatīti vimutti. Vijjanto muccati, muccanto vijjatīti – vijjāvimutti. Abyāpādo 6 vijjatīti vijjā, byāpādato vimuccatīti vimutti. Vijjanto muccati, muccanto vijjatīti – vijjāvimutti…pe… arahattamaggo vijjatīti vijjā, sabbakilesehi muccatīti vimutti. Vijjanto muccati, muccanto vijjatīti – vijjāvimutti.
ಅಧಿಸೀಲಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಾತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ, ಸಂವರಟ್ಠೇನ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿ, ಅವಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತವಿಸುದ್ಧಿ, ದಸ್ಸನಟ್ಠೇನ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ। ಯೋ ತತ್ಥ ಸಂವರಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ । ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾ। ಯೋ ತತ್ಥ ದಸ್ಸನಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ। ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಸಂವರಟ್ಠೇನ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಸಂವರಟ್ಠೇನ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿ, ಅವಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತವಿಸುದ್ಧಿ। ದಸ್ಸನಟ್ಠೇನ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ। ಯೋ ತತ್ಥ ಸಂವರಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ। ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾ। ಯೋ ತತ್ಥ ದಸ್ಸನಟ್ಠೋ, ಅಯಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ।
Adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññāti nekkhammena kāmacchandaṃ, saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi, avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi, dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi. Yo tattha saṃvaraṭṭho, ayaṃ adhisīlasikkhā . Yo tattha avikkhepaṭṭho, ayaṃ adhicittasikkhā. Yo tattha dassanaṭṭho, ayaṃ adhipaññāsikkhā. Abyāpādena byāpādaṃ saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi…pe… arahattamaggena sabbakilese saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi, avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi. Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi. Yo tattha saṃvaraṭṭho, ayaṃ adhisīlasikkhā. Yo tattha avikkhepaṭṭho, ayaṃ adhicittasikkhā. Yo tattha dassanaṭṭho, ayaṃ adhipaññāsikkhā.
ಪಸ್ಸದ್ಧೀತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ।
Passaddhīti nekkhammena kāmacchandaṃ paṭippassambheti, abyāpādena byāpādaṃ paṭippassambheti…pe… arahattamaggena sabbakilese paṭippassambheti.
ಞಾಣನ್ತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಞಾತಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ ; ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಞಾತಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹೀನತ್ತಾ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಞಾತಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ।
Ñāṇanti kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ ; byāpādassa pahīnattā abyāpādo ñātaṭṭhena ñāṇaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo ñātaṭṭhena ñāṇaṃ.
ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ದಸ್ಸನಂ। ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ದಸ್ಸನಂ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹೀನತ್ತಾ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ದಸ್ಸನಂ।
Dassananti kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ diṭṭhattā dassanaṃ. Byāpādassa pahīnattā abyāpādo diṭṭhattā dassanaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo diṭṭhattā dassanaṃ.
ವಿಸುದ್ಧೀತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ವಿಸುಜ್ಝತಿ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಪಜಹನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ವಿಸುಜ್ಝತಿ।
Visuddhīti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammena visujjhati. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādena visujjhati…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggena visujjhati.
ನೇಕ್ಖಮ್ಮನ್ತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ, ಯದಿದಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ। ರೂಪಾನಮೇತಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ, ಯದಿದಂ ಆರುಪ್ಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೂತಂ ಸಙ್ಖತಂ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ, ನಿರೋಧೋ ತಸ್ಸ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ। ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ। ಥಿನಮಿದ್ಧಸ್ಸ ಆಲೋಕಸಞ್ಞಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ।
Nekkhammanti kāmānametaṃ nissaraṇaṃ, yadidaṃ nekkhammaṃ. Rūpānametaṃ nissaraṇaṃ, yadidaṃ āruppaṃ. Yaṃ kho pana kiñci bhūtaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ, nirodho tassa nekkhammaṃ. Byāpādassa abyāpādo nekkhammaṃ. Thinamiddhassa ālokasaññā nekkhammaṃ…pe… sabbakilesānaṃ arahattamaggo nekkhammaṃ.
ನಿಸ್ಸರಣನ್ತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ, ಯದಿದಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ। ರೂಪಾನಮೇತಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ, ಯದಿದಂ ಆರುಪ್ಪಂ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೂತಂ ಸಙ್ಖತಂ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ, ನಿರೋಧೋ ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ। ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ। ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ನಿಸ್ಸರಣಂ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
Nissaraṇanti kāmānametaṃ nissaraṇaṃ, yadidaṃ nekkhammaṃ. Rūpānametaṃ nissaraṇaṃ, yadidaṃ āruppaṃ. Yaṃ kho pana kiñci bhūtaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ, nirodho tassa nissaraṇaṃ. Kāmacchandassa nekkhammaṃ nissaraṇaṃ. Byāpādassa abyāpādo nissaraṇaṃ…pe… sabbakilesānaṃ arahattamaggo nissaraṇaṃ.
ಪವಿವೇಕೋತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಪವಿವೇಕೋ …ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಪವಿವೇಕೋ ।
Pavivekoti kāmacchandassa nekkhammaṃ paviveko …pe… sabbakilesānaṃ arahattamaggo paviveko .
ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವೋಸ್ಸಜ್ಜತೀತಿ – ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ। ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಬ್ಯಾಪಾದಂ ವೋಸ್ಸಜ್ಜತೀತಿ – ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ವೋಸ್ಸಜ್ಜತೀತಿ – ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ।
Vossaggoti nekkhammena kāmacchandaṃ vossajjatīti – vossaggo. Abyāpādena byāpādaṃ vossajjatīti – vossaggo…pe… arahattamaggena sabbakilese vossajjatīti – vossaggo.
ಚರಿಯಾತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಚರತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಚರತಿ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಪಜಹನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಚರತಿ।
Cariyāti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammena carati. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādena carati…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggena carati.
ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಝಾಯತೀತಿ – ಝಾನಂ। ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ಝಾಪೇತೀತಿ – ಝಾನಂ। ಝಾಯನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಝಾಪೇನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಝಾಯನ್ತೀತಿ ಧಮ್ಮಾ। ಝಾಪೇನ್ತೀತಿ ಕಿಲೇಸೇ। ಝಾತೇ ಚ ಝಾಪೇ ಚ ಜಾನಾತೀತಿ – ಝಾನಝಾಯೀ 7। ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಝಾಯತೀತಿ ಝಾನಂ। ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಝಾಪೇತೀತಿ – ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ಆಲೋಕಸಞ್ಞಾ ಝಾಯತೀತಿ – ಝಾನಂ। ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಝಾಪೇತೀತಿ – ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಝಾಯತೀತಿ – ಝಾನಂ। ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಝಾಪೇತೀತಿ – ಝಾನಂ। ಝಾಯನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಝಾಪೇನ್ತೋ ಮುಚ್ಚತೀತಿ – ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಝಾಯನ್ತೀತಿ – ಧಮ್ಮಾ। ಝಾಪೇನ್ತೀತಿ – ಕಿಲೇಸೇ। ಝಾತೇ ಚ ಝಾಪೇ ಚ ಜಾನಾತೀತಿ – ಝಾನಝಾಯೀ।
Jhānavimokkhoti nekkhammaṃ jhāyatīti – jhānaṃ. Kāmacchandaṃ jhāpetīti – jhānaṃ. Jhāyanto muccatīti – jhānavimokkho. Jhāpento muccatīti – jhānavimokkho. Jhāyantīti dhammā. Jhāpentīti kilese. Jhāte ca jhāpe ca jānātīti – jhānajhāyī 8. Abyāpādo jhāyatīti jhānaṃ. Byāpādaṃ jhāpetīti – jhānaṃ…pe… ālokasaññā jhāyatīti – jhānaṃ. Thinamiddhaṃ jhāpetīti – jhānaṃ…pe… arahattamaggo jhāyatīti – jhānaṃ. Sabbakilese jhāpetīti – jhānaṃ. Jhāyanto muccatīti – jhānavimokkho. Jhāpento muccatīti – jhānavimokkho. Jhāyantīti – dhammā. Jhāpentīti – kilese. Jhāte ca jhāpe ca jānātīti – jhānajhāyī.
೪೨. ಭಾವನಾ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಜೀವಿತನ್ತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತೀತಿ – ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸ್ವಾಯಂ ಏವಂ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮಂ ಜೀವತಿ, ನೋ ವಿಸಮಂ; ಸಮ್ಮಾ ಜೀವತಿ, ನೋ ಮಿಚ್ಛಾ; ವಿಸುದ್ಧಂ ಜೀವತಿ, ನೋ ಕಿಲಿಟ್ಠನ್ತಿ – ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸ್ವಾಯಂ ಏವಂ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋ ಯಞ್ಞದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ – ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ – ವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಸೋ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋ।
42.Bhāvanā adhiṭṭhānaṃ jīvitanti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno. Nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānasampanno. Svāyaṃ evaṃ bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno samaṃ jīvati, no visamaṃ; sammā jīvati, no micchā; visuddhaṃ jīvati, no kiliṭṭhanti – ājīvasampanno. Svāyaṃ evaṃ bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno ājīvasampanno yaññadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno ājīvasampanno.
ಬ್ಯಾಪಾದಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಆಲೋಕಸಞ್ಞಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಧಮ್ಮವವತ್ಥಾನಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಜಹನ್ತೋ ವಿಜ್ಜಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ಅರತಿಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ನೀವರಣೇ ಪಜಹನ್ತೋ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಪಜಹನ್ತೋ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತೀತಿ – ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತೀತಿ – ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸ್ವಾಯಂ ಏವಂ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮಂ ಜೀವತಿ, ನೋ ವಿಸಮಂ; ಸಮ್ಮಾ ಜೀವತಿ, ನೋ ಮಿಚ್ಛಾ; ವಿಸುದ್ಧಂ ಜೀವತಿ, ನೋ ಕಿಲಿಟ್ಠನ್ತಿ – ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸ್ವಾಯಂ ಏವಂ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋ ಯಞ್ಞದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ – ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ – ವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಸೋ ಭಾವನಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಆಜೀವಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ।
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… uddhaccaṃ pajahanto avikkhepaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… avijjaṃ pajahanto vijjaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… aratiṃ pajahanto pāmojjaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… nīvaraṇe pajahanto paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggaṃ bhāvetīti – bhāvanāsampanno. Arahattamaggavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānasampanno. Svāyaṃ evaṃ bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno samaṃ jīvati, no visamaṃ; sammā jīvati, no micchā; visuddhaṃ jīvati, no kiliṭṭhanti – ājīvasampanno. Svāyaṃ evaṃ bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno ājīvasampanno yaññadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so bhāvanāsampanno adhiṭṭhānasampanno ājīvasampannoti.
ಮಾತಿಕಾಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mātikākathā niṭṭhitā.
ಪಞ್ಞಾವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
Paññāvaggo tatiyo.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಪಞ್ಞಾ ಇದ್ಧಿ ಅಭಿಸಮಯೋ, ವಿವೇಕೋ ಚರಿಯಪಞ್ಚಮೋ।
Paññā iddhi abhisamayo, viveko cariyapañcamo;
ಪಾಟಿಹಾರಿ ಸಮಸೀಸಿ, ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ।
Pāṭihāri samasīsi, satipaṭṭhānā vipassanā;
ತತಿಯೇ ಪಞ್ಞಾವಗ್ಗಮ್ಹಿ, ಮಾತಿಕಾಯ ಚ ತೇ ದಸಾತಿ॥
Tatiye paññāvaggamhi, mātikāya ca te dasāti.
ಮಹಾವಗ್ಗೋ ಯುಗನದ್ಧೋ, ಪಞ್ಞಾವಗ್ಗೋ ಚ ನಾಮತೋ।
Mahāvaggo yuganaddho, paññāvaggo ca nāmato;
ಅನನ್ತನಯಮಗ್ಗೇಸು, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸಾಗರೂಪಮೋ।
Anantanayamaggesu, gambhīro sāgarūpamo;
ನಭಞ್ಚ ತಾರಕಾಕಿಣ್ಣಂ, ಥೂಲೋ ಜಾತಸ್ಸರೋ ಯಥಾ।
Nabhañca tārakākiṇṇaṃ, thūlo jātassaro yathā;
ಕಥಿಕಾನಂ ವಿಸಾಲಾಯ, ಯೋಗೀನಂ ಞಾಣಜೋತನನ್ತಿ॥
Kathikānaṃ visālāya, yogīnaṃ ñāṇajotananti.
ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭisambhidāmaggapāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ಮಾತಿಕಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātikākathāvaṇṇanā