| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ખુદ્દસિક્ખા-મૂલસિક્ખા • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
માતિકાવણ્ણના
Mātikāvaṇṇanā
(ખ-જ) ઇદાનિ ‘‘સમાતિક’’ન્તિ વુત્તત્તા માતિકં તાવ દસ્સેતું ‘‘પારાજિકા ચ ચત્તારો’’તિઆદિ આરદ્ધં. સબ્બસિક્ખાનં પન મૂલભૂતત્તા અધિસીલસિક્ખાવ પઠમં વુત્તા. ‘‘સીલે પતિટ્ઠાયા’’તિ (સું॰ નિ॰ ૧.૧.૨૩, ૧૯૨; પેટકો॰ ૨૨; મિ॰ પ॰ ૨.૧.૯) હિ વુત્તં. તત્રાપિ મહાસાવજ્જત્તા, મૂલચ્છેજ્જવસેન પવત્તનતો ચ સબ્બપઠમં જાનિતબ્બાતિ પારાજિકાવ પઠમં વુત્તાતિ. ઇદાનિ યથાનિક્ખિત્તાનિ માતિકાપદાનિ પટિપાટિયા વિત્થારેત્વા દસ્સેતું ‘‘પારાજિકા ચ ચત્તારો’’તિ પઠમપદં ઉદ્ધટં, તસ્સાયમત્થો – પારાજિકાતિ પરાજિતા પરાજયમાપન્ના, સિક્ખાપદં અતિક્કમિત્વા તેનેવ આપત્તિં આપજ્જિત્વા, તાય વા પરાજયમાપાદિતાનમેતં અધિવચનં, તે પન ચત્તારોતિ વુત્તં હોતિ.
(Kha-ja) idāni ‘‘samātika’’nti vuttattā mātikaṃ tāva dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’tiādi āraddhaṃ. Sabbasikkhānaṃ pana mūlabhūtattā adhisīlasikkhāva paṭhamaṃ vuttā. ‘‘Sīle patiṭṭhāyā’’ti (suṃ. ni. 1.1.23, 192; peṭako. 22; mi. pa. 2.1.9) hi vuttaṃ. Tatrāpi mahāsāvajjattā, mūlacchejjavasena pavattanato ca sabbapaṭhamaṃ jānitabbāti pārājikāva paṭhamaṃ vuttāti. Idāni yathānikkhittāni mātikāpadāni paṭipāṭiyā vitthāretvā dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’ti paṭhamapadaṃ uddhaṭaṃ, tassāyamattho – pārājikāti parājitā parājayamāpannā, sikkhāpadaṃ atikkamitvā teneva āpattiṃ āpajjitvā, tāya vā parājayamāpāditānametaṃ adhivacanaṃ, te pana cattāroti vuttaṃ hoti.
