Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
മാതികാവണ്ണനാ
Mātikāvaṇṇanā
(ഖ-ജ) ഇദാനി ‘‘സമാതിക’’ന്തി വുത്തത്താ മാതികം താവ ദസ്സേതും ‘‘പാരാജികാ ച ചത്താരോ’’തിആദി ആരദ്ധം. സബ്ബസിക്ഖാനം പന മൂലഭൂതത്താ അധിസീലസിക്ഖാവ പഠമം വുത്താ. ‘‘സീലേ പതിട്ഠായാ’’തി (സും॰ നി॰ ൧.൧.൨൩, ൧൯൨; പേടകോ॰ ൨൨; മി॰ പ॰ ൨.൧.൯) ഹി വുത്തം. തത്രാപി മഹാസാവജ്ജത്താ, മൂലച്ഛേജ്ജവസേന പവത്തനതോ ച സബ്ബപഠമം ജാനിതബ്ബാതി പാരാജികാവ പഠമം വുത്താതി. ഇദാനി യഥാനിക്ഖിത്താനി മാതികാപദാനി പടിപാടിയാ വിത്ഥാരേത്വാ ദസ്സേതും ‘‘പാരാജികാ ച ചത്താരോ’’തി പഠമപദം ഉദ്ധടം, തസ്സായമത്ഥോ – പാരാജികാതി പരാജിതാ പരാജയമാപന്നാ, സിക്ഖാപദം അതിക്കമിത്വാ തേനേവ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ, തായ വാ പരാജയമാപാദിതാനമേതം അധിവചനം, തേ പന ചത്താരോതി വുത്തം ഹോതി.
(Kha-ja) idāni ‘‘samātika’’nti vuttattā mātikaṃ tāva dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’tiādi āraddhaṃ. Sabbasikkhānaṃ pana mūlabhūtattā adhisīlasikkhāva paṭhamaṃ vuttā. ‘‘Sīle patiṭṭhāyā’’ti (suṃ. ni. 1.1.23, 192; peṭako. 22; mi. pa. 2.1.9) hi vuttaṃ. Tatrāpi mahāsāvajjattā, mūlacchejjavasena pavattanato ca sabbapaṭhamaṃ jānitabbāti pārājikāva paṭhamaṃ vuttāti. Idāni yathānikkhittāni mātikāpadāni paṭipāṭiyā vitthāretvā dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’ti paṭhamapadaṃ uddhaṭaṃ, tassāyamattho – pārājikāti parājitā parājayamāpannā, sikkhāpadaṃ atikkamitvā teneva āpattiṃ āpajjitvā, tāya vā parājayamāpāditānametaṃ adhivacanaṃ, te pana cattāroti vuttaṃ hoti.