Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi

    ૧૮૦. મેણ્ડકગહપતિવત્થુ

    180. Meṇḍakagahapativatthu

    ૨૯૬. તેન ખો પન સમયેન ભદ્દિયનગરે મેણ્ડકો ગહપતિ પટિવસતિ. તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો હોતિ – સીસં નહાયિત્વા ધઞ્ઞાગારં સમ્મજ્જાપેત્વા બહિદ્વારે નિસીદતિ, અન્તલિક્ખા ધઞ્ઞસ્સ ધારા ઓપતિત્વા ધઞ્ઞાગારં પૂરેતિ. ભરિયાય એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો હોતિ – એકંયેવ આળ્હકથાલિકં ઉપનિસીદિત્વા એકઞ્ચ સૂપભિઞ્જનકં 1 દાસકમ્મકરપોરિસં ભત્તેન પરિવિસતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ 2 યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. પુત્તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો હોતિ – એકંયેવ સહસ્સથવિકં ગહેત્વા દાસકમ્મકરપોરિસસ્સ છમાસિકં વેતનં દેતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવસ્સ હત્થગતા. સુણિસાય એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો હોતિ – એકંયેવ ચતુદોણિકં પિટકં ઉપનિસીદિત્વા દાસકમ્મકરપોરિસસ્સ છમાસિકં ભત્તં દેતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. દાસસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો હોતિ – એકેન નઙ્ગલેન કસન્તસ્સ સત્ત સીતાયો ગચ્છન્તિ.

    296. Tena kho pana samayena bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ 3 dāsakammakaraporisaṃ bhattena parivisati, na tāva taṃ khiyyati 4 yāva sā na vuṭṭhāti. Puttassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ vetanaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāvassa hatthagatā. Suṇisāya evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ bhattaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Dāsassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchanti.

    અસ્સોસિ ખો રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો – ‘‘અમ્હાકં કિર વિજિતે ભદ્દિયનગરે મેણ્ડકો ગહપતિ પટિવસતિ. તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – સીસં નહાયિત્વા ધઞ્ઞાગારં સમ્મજ્જાપેત્વા બહિદ્વારે નિસીદતિ, અન્તલિક્ખા ધઞ્ઞસ્સ ધારા ઓપતિત્વા ધઞ્ઞાગારં પૂરેતિ. ભરિયાય એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – એકંયેવ આળ્હકથાલિકં ઉપનિસીદિત્વા એકઞ્ચ સૂપભિઞ્જનકં દાસકમ્મકરપોરિસં ભત્તેન પરિવિસતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. પુત્તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – એકંયેવ સહસ્સથવિકં ગહેત્વા દાસકમ્મકરપોરિસસ્સ છમાસિકં વેતનં દેતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવસ્સ હત્થગતા. સુણિસાય એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – એકંયેવ ચતુદોણિકં પિટકં ઉપનિસીદિત્વા દાસકમ્મકરપોરિસસ્સ છમાસિકં ભત્તં દેતિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. દાસસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – એકેન નઙ્ગલેન કસન્તસ્સ સત્ત સીતાયો ગચ્છન્તી’’તિ. અથ ખો રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો અઞ્ઞતરં સબ્બત્થકં મહામત્તં આમન્તેસિ – ‘‘અમ્હાકં કિર, ભણે, વિજિતે ભદ્દિયનગરે મેણ્ડકો ગહપતિ પટિવસતિ. તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો – સીસં નહાયિત્વા ધઞ્ઞાગારં સમ્મજ્જાપેત્વા બહિદ્વારે નિસીદતિ, અન્તલિક્ખા ધઞ્ઞસ્સ ધારા ઓપતિત્વા ધઞ્ઞાગારં પૂરેતિ. ભરિયાય…પે॰… પુત્તસ્સ… સુણિસાય… દાસસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો, એકેન નઙ્ગલેન કસન્તસ્સ સત્ત સીતાયો ગચ્છન્તીતિ. ગચ્છ, ભણે, જાનાહિ. યથા મયા સામં દિટ્ઠો, એવં તવ દિટ્ઠો ભવિસ્સતી’’તિ.

    Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – ‘‘amhākaṃ kira vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ dāsakammakaraporisaṃ bhattena parivisati, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Puttassa evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ vetanaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāvassa hatthagatā. Suṇisāya evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ bhattaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Dāsassa evarūpo iddhānubhāvo – ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantī’’ti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro aññataraṃ sabbatthakaṃ mahāmattaṃ āmantesi – ‘‘amhākaṃ kira, bhaṇe, vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya…pe… puttassa… suṇisāya… dāsassa evarūpo iddhānubhāvo, ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantīti. Gaccha, bhaṇe, jānāhi. Yathā mayā sāmaṃ diṭṭho, evaṃ tava diṭṭho bhavissatī’’ti.

    ૨૯૭. એવં , દેવાતિ ખો સો મહામત્તો રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ પટિસ્સુણિત્વા ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય યેન ભદ્દિયં તેન પાયાસિ. અનુપુબ્બેન યેન ભદ્દિયં યેન મેણ્ડકો ગહપતિ તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા મેણ્ડકં ગહપતિં એતદવોચ – ‘‘અહઞ્હિ, ગહપતિ, રઞ્ઞા આણત્તો ‘અમ્હાકં કિર, ભણે, વિજિતે ભદ્દિયનગરે મેણ્ડકો ગહપતિ પટિવસતિ, તસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો, સીસં નહાયિત્વા…પે॰… ભરિયાય… પુત્તસ્સ… સુણિસાય… દાસસ્સ એવરૂપો ઇદ્ધાનુભાવો, એકેન નઙ્ગલેન કસન્તસ્સ સત્ત સીતાયો ગચ્છન્તી’તિ, ગચ્છ, ભણે, જાનાહિ. યથા મયા સામં દિટ્ઠો, એવં તવ દિટ્ઠો ભવિસ્સતી’તિ. પસ્સામ તે, ગહપતિ, ઇદ્ધાનુભાવ’’ન્તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ સીસં નહાયિત્વા ધઞ્ઞાગારં સમ્મજ્જાપેત્વા બહિદ્વારે નિસીદિ, અન્તલિક્ખા ધઞ્ઞસ્સ ધારા ઓપતિત્વા ધઞ્ઞાગારં પૂરેસિ. ‘‘દિટ્ઠો તે, ગહપતિ, ઇદ્ધાનુભાવો. ભરિયાય તે ઇદ્ધાનુભાવં પસ્સિસ્સામા’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ ભરિયં આણાપેસિ – ‘‘તેન હિ ચતુરઙ્ગિનિં સેનં ભત્તેન પરિવિસા’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ ભરિયા એકંયેવ આળ્હકથાલિકં ઉપનિસીદિત્વા એકઞ્ચ સૂપભિઞ્જનકં ચતુરઙ્ગિનિં સેનં ભત્તેન પરિવિસિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ, યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. ‘‘દિટ્ઠો તે, ગહપતિ, ભરિયાયપિ ઇદ્ધાનુભાવો. પુત્તસ્સ તે ઇદ્ધાનુભાવં પસ્સિસ્સામા’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ પુત્તં આણાપેસિ – ‘‘તેન હિ ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય છમાસિકં વેતનં દેહી’’તિ . અથ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ પુત્તો એકંયેવ સહસ્સથવિકં ગહેત્વા ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય છમાસિકં વેતનં અદાસિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ, યાવસ્સ હત્થગતા. ‘‘દિટ્ઠો તે, ગહપતિ, પુત્તસ્સપિ ઇદ્ધાનુભાવો. સુણિસાય તે ઇદ્ધાનુભાવં પસ્સિસ્સામા’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ સુણિસં આણાપેસિ – ‘‘તેન હિ ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય છમાસિકં ભત્તં દેહી’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ સુણિસા એકંયેવ ચતુદોણિકં પિટકં ઉપનિસીદિત્વા ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય છમાસિકં ભત્તં અદાસિ, ન તાવ તં ખિય્યતિ યાવ સા ન વુટ્ઠાતિ. ‘‘દિટ્ઠો તે, ગહપતિ, સુણિસાયપિ ઇદ્ધાનુભાવો. દાસસ્સ તે ઇદ્ધાનુભાવં પસ્સિસ્સામા’’તિ. ‘‘મય્હં ખો, સામિ, દાસસ્સ ઇદ્ધાનુભાવો ખેત્તે પસ્સિતબ્બો’’તિ. ‘‘અલં, ગહપતિ, દિટ્ઠો તે દાસસ્સપિ ઇદ્ધાનુભાવો’’તિ. અથ ખો સો મહામત્તો ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય પુનદેવ રાજગહં પચ્ચાગઞ્છિ. યેન રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ એતમત્થં આરોચેસિ.

    297. Evaṃ , devāti kho so mahāmatto rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissuṇitvā caturaṅginiyā senāya yena bhaddiyaṃ tena pāyāsi. Anupubbena yena bhaddiyaṃ yena meṇḍako gahapati tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā meṇḍakaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, gahapati, raññā āṇatto ‘amhākaṃ kira, bhaṇe, vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati, tassa evarūpo iddhānubhāvo, sīsaṃ nahāyitvā…pe… bhariyāya… puttassa… suṇisāya… dāsassa evarūpo iddhānubhāvo, ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantī’ti, gaccha, bhaṇe, jānāhi. Yathā mayā sāmaṃ diṭṭho, evaṃ tava diṭṭho bhavissatī’ti. Passāma te, gahapati, iddhānubhāva’’nti. Atha kho meṇḍako gahapati sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdi, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūresi. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, iddhānubhāvo. Bhariyāya te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati bhariyaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiṃ senaṃ bhattena parivisā’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa bhariyā ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ caturaṅginiṃ senaṃ bhattena parivisi, na tāva taṃ khiyyati, yāva sā na vuṭṭhāti. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, bhariyāyapi iddhānubhāvo. Puttassa te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati puttaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ vetanaṃ dehī’’ti . Atha kho meṇḍakassa gahapatissa putto ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ vetanaṃ adāsi, na tāva taṃ khiyyati, yāvassa hatthagatā. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, puttassapi iddhānubhāvo. Suṇisāya te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati suṇisaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ bhattaṃ dehī’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa suṇisā ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ bhattaṃ adāsi, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, suṇisāyapi iddhānubhāvo. Dāsassa te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. ‘‘Mayhaṃ kho, sāmi, dāsassa iddhānubhāvo khette passitabbo’’ti. ‘‘Alaṃ, gahapati, diṭṭho te dāsassapi iddhānubhāvo’’ti. Atha kho so mahāmatto caturaṅginiyā senāya punadeva rājagahaṃ paccāgañchi. Yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etamatthaṃ ārocesi.

    ૨૯૮. અથ ખો ભગવા વેસાલિયં યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન ભદ્દિયં તેન ચારિકં પક્કામિ મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં અડ્ઢતેલસેહિ ભિક્ખુસતેહિ. અથ ખો ભગવા અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન ભદ્દિયં તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા ભદ્દિયે વિહરતિ જાતિયા વને. અસ્સોસિ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ – ‘‘સમણો ખલુ ભો ગોતમો સક્યપુત્તો સક્યકુલા પબ્બજિતો ભદ્દિયં અનુપ્પત્તો ભદ્દિયે વિહરતિ જાતિયા વને. તં ખો પન ભગવન્તં ગોતમં એવં કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગતો – ‘ઇતિપિ સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરો પુરિસદમ્મસારથિ સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા’ 5. સો ઇમં લોકં સદેવકં સમારકં સબ્રહ્મકં સસ્સમણબ્રાહ્મણિં પજં સદેવમનુસ્સં સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા પવેદેતિ. સો ધમ્મં દેસેતિ આદિકલ્યાણં મજ્ઝેકલ્યાણં પરિયોસાનકલ્યાણં સાત્થં સબ્યઞ્જનં કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં પકાસેતિ. સાધુ ખો પન તથારૂપાનં અરહતં દસ્સનં હોતી’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ ભદ્રાનિ ભદ્રાનિ યાનાનિ યોજાપેત્વા ભદ્રં ભદ્રં યાનં અભિરુહિત્વા ભદ્રેહિ ભદ્રેહિ યાનેહિ ભદ્દિયા નિય્યાસિ ભગવન્તં દસ્સનાય. અદ્દસંસુ ખો સમ્બહુલા તિત્થિયા મેણ્ડકં ગહપતિં દૂરતોવ આગચ્છન્તં, દિસ્વાન મેણ્ડકં ગહપતિં એતદવોચું – ‘‘કહં ત્વં, ગહપતિ, ગચ્છસી’’તિ? ‘‘ગચ્છામહં, ભન્તે, ભગવન્તં 6 સમણં ગોતમં દસ્સનાયા’’તિ. ‘‘કિં પન ત્વં, ગહપતિ, કિરિયવાદો સમાનો અકિરિયવાદં સમણં ગોતમં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિસ્સસિ? સમણો હિ, ગહપતિ, ગોતમો અકિરિયવાદો અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘નિસ્સંસયં, ખો સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભવિસ્સતિ, યથયિમે તિત્થિયા ઉસૂયન્તી’’તિ. યાવતિકા યાનસ્સ ભૂમિ, યાનેન ગન્ત્વા યાના પચ્ચોરોહિત્વા પત્તિકોવ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નસ્સ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ ભગવા અનુપુબ્બિં કથં કથેસિ, સેય્યથિદં – દાનકથં…પે॰… અપરપ્પચ્ચયો સત્થુસાસને ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભન્તે…પે॰… ઉપાસકં મં ભગવા ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગતં . અધિવાસેતુ ચ મે, ભન્તે, ભગવા સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’’તિ. અધિવાસેસિ ભગવા તુણ્હીભાવેન. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ ભગવતો અધિવાસનં વિદિત્વા ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ.

    298. Atha kho bhagavā vesāliyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaddiyaṃ tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaddiyaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Assosi kho meṇḍako gahapati – ‘‘samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito bhaddiyaṃ anuppatto bhaddiye viharati jātiyā vane. Taṃ kho pana bhagavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ 7. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati bhadrāni bhadrāni yānāni yojāpetvā bhadraṃ bhadraṃ yānaṃ abhiruhitvā bhadrehi bhadrehi yānehi bhaddiyā niyyāsi bhagavantaṃ dassanāya. Addasaṃsu kho sambahulā titthiyā meṇḍakaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ, disvāna meṇḍakaṃ gahapatiṃ etadavocuṃ – ‘‘kahaṃ tvaṃ, gahapati, gacchasī’’ti? ‘‘Gacchāmahaṃ, bhante, bhagavantaṃ 8 samaṇaṃ gotamaṃ dassanāyā’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, gahapati, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, gahapati, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ, kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, yathayime titthiyā usūyantī’’ti. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho meṇḍakassa gahapatissa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ . Adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho meṇḍako gahapati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન પણીતં ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયાદાપેત્વા ભગવતો કાલં આરોચાપેસિ – ‘‘કાલો, ભન્તે, નિટ્ઠિતં ભત્ત’’ન્તિ. અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેન. અથ ખો મેણ્ડકસ્સ ગહપતિસ્સ ભરિયા ચ પુત્તો ચ સુણિસા ચ દાસો ચ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ , ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. તેસં ભગવા અનુપુબ્બિં કથં કથેસિ, સેય્યથિદં – દાનકથં…પે॰… અપરપ્પચ્ચયા સત્થુસાસને ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અભિક્કન્તં, ભન્તે…પે॰… એતે મયં, ભન્તે, ભગવન્તં સરણં ગચ્છામ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. ઉપાસકે નો ભગવા ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતે સરણં ગતે’’તિ. અથ ખો મેણ્ડકો ગહપતિ બુદ્ધપ્પમુખં ભિક્ખુસઙ્ઘં પણીતેન ખાદનીયેન ભોજનીયેન સહત્થા સન્તપ્પેત્વા સમ્પવારેત્વા ભગવન્તં ભુત્તાવિં ઓનીતપત્તપાણિં એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મેણ્ડકો ગહપતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘યાવ, ભન્તે, ભગવા ભદ્દિયે વિહરતિ તાવ અહં બુદ્ધપ્પમુખસ્સ ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ ધુવભત્તેના’’તિ. અથ ખો ભગવા મેણ્ડકં ગહપતિં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેત્વા સમાદપેત્વા સમુત્તેજેત્વા સમ્પહંસેત્વા ઉટ્ઠાયાસના પક્કામિ.

    Atha kho meṇḍako gahapati tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena meṇḍakassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa bhariyā ca putto ca suṇisā ca dāso ca yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Tesaṃ bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho meṇḍako gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yāva, bhante, bhagavā bhaddiye viharati tāva ahaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dhuvabhattenā’’ti. Atha kho bhagavā meṇḍakaṃ gahapatiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    મેણ્ડકગહપતિવત્થ નિટ્ઠિતં.

    Meṇḍakagahapativattha niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. સૂપભિઞ્જરકં (સી॰)
    2. ખીયતિ (સી॰ સ્યા॰)
    3. sūpabhiñjarakaṃ (sī.)
    4. khīyati (sī. syā.)
    5. ભગવાતિ (ક॰)
    6. ઇદં પદં સી॰ સ્યા॰ પોત્થકેસુ નત્થિ
    7. bhagavāti (ka.)
    8. idaṃ padaṃ sī. syā. potthakesu natthi



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / કપ્પિયભૂમિઅનુજાનનકથા • Kappiyabhūmianujānanakathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૮૦. મેણ્ડકગહપતિવત્થુકથા • 180. Meṇḍakagahapativatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact