Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi

    ૧૮૦. મેણ્ડકગહપતિવત્થુકથા

    180. Meṇḍakagahapativatthukathā

    ૨૯૬. ‘‘બહિદ્વારે’’તિ એત્થ કસ્સ બહિદ્વારેતિ આહ ‘‘ધઞ્ઞાગારસ્સ બહિદ્વારે’’તિ. આળકથાલિકન્તિ એત્થ આળકતણ્ડુલપચનકં ગણ્હકથાલિ આળકથાલિ, તાય પચિતં ભત્તં આળકથાલિકન્તિ વચનત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘આળકતણ્ડુલપચનકથાલિક’’ન્તિ. બ્યઞ્જનભણ્ડિકન્તિ બ્યઞ્જનપરિક્ખારિકં, બ્યઞ્જનપરિવારકન્તિ અત્થો. ઇમિના સૂપભિઞ્જનકન્તિ એત્થ સૂપસદ્દો બ્યઞ્જનવાચકો, ભિઞ્જનકસદ્દો ભણ્ડિકપરિયાયોતિ દસ્સેતિ. દાસકમ્મકરપોરિસન્તિ એત્થ દાસપોરિસા ચ કમ્મકરપોરિસા ચ દાસકમ્મકરપોરિસં, સમાહારદ્વન્દો પુબ્બપદે ઉત્તરલોપો, ઇતિ ઇમમત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘દાસપુરિસે ચ કમ્મકરપુરિસે ચા’’તિ. પોરિસસદ્દોપિ પુરિસસદ્દેન સમાનો ‘‘પુરિસો એવ પોરિસો’’તિ અત્થેન. ધુવભત્તેનાતિ એત્થ ધુવસદ્દો નિચ્ચપરિયાયોતિ આહ ‘‘નિચ્ચકાલ’’ન્તિ. દુય્હેન ખીરેનાતિ સમ્બન્ધો. ‘‘મેણ્ડકવત્થુસ્મિં પના’’તિ પાઠતો પટ્ઠાય યાવ ‘‘ખણઞ્ઞેવ દુય્હેના’’તિ પાઠા કેસુચિયેવ અટ્ઠકથાપોત્થકેસુ અત્થિ. એત્થાતિ મેણ્ડકવત્થુમ્હિ. ગોરસેતિ ગવયેહિ નિબ્બત્તે ખીરદધિતક્કનવનીતસબ્બિસઙ્ખાતે રસે. પાથેય્યન્તિ પથસ્સ હિતં પાથેય્યં. ઞત્વાતિ પાથેય્યમિચ્છતીતિ ઞત્વા. ભિક્ખાચારવત્તેન વાતિ અઞ્ઞાતકઅપવારિતટ્ઠાનતો ભિક્ખાચારવત્તેન વા. યાચિત્વાપીતિ પિસદ્દો પગેવ ભિક્ખાચારવત્તેનાતિ દસ્સેતિ. યત્તકેન પાથેય્યેનાતિ સમ્બન્ધો.

    296. ‘‘Bahidvāre’’ti ettha kassa bahidvāreti āha ‘‘dhaññāgārassa bahidvāre’’ti. Āḷakathālikanti ettha āḷakataṇḍulapacanakaṃ gaṇhakathāli āḷakathāli, tāya pacitaṃ bhattaṃ āḷakathālikanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘āḷakataṇḍulapacanakathālika’’nti. Byañjanabhaṇḍikanti byañjanaparikkhārikaṃ, byañjanaparivārakanti attho. Iminā sūpabhiñjanakanti ettha sūpasaddo byañjanavācako, bhiñjanakasaddo bhaṇḍikapariyāyoti dasseti. Dāsakammakaraporisanti ettha dāsaporisā ca kammakaraporisā ca dāsakammakaraporisaṃ, samāhāradvando pubbapade uttaralopo, iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘dāsapurise ca kammakarapurise cā’’ti. Porisasaddopi purisasaddena samāno ‘‘puriso eva poriso’’ti atthena. Dhuvabhattenāti ettha dhuvasaddo niccapariyāyoti āha ‘‘niccakāla’’nti. Duyhena khīrenāti sambandho. ‘‘Meṇḍakavatthusmiṃ panā’’ti pāṭhato paṭṭhāya yāva ‘‘khaṇaññeva duyhenā’’ti pāṭhā kesuciyeva aṭṭhakathāpotthakesu atthi. Etthāti meṇḍakavatthumhi. Goraseti gavayehi nibbatte khīradadhitakkanavanītasabbisaṅkhāte rase. Pātheyyanti pathassa hitaṃ pātheyyaṃ. Ñatvāti pātheyyamicchatīti ñatvā. Bhikkhācāravattena vāti aññātakaapavāritaṭṭhānato bhikkhācāravattena vā. Yācitvāpīti pisaddo pageva bhikkhācāravattenāti dasseti. Yattakena pātheyyenāti sambandho.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૧૮૦. મેણ્ડકગહપતિવત્થુ • 180. Meṇḍakagahapativatthu

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / કપ્પિયભૂમિઅનુજાનનકથા • Kappiyabhūmianujānanakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact