Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౬. మేత్తాభావనానిసంసపఞ్హో

    6. Mettābhāvanānisaṃsapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, భాసితమ్పేతం భగవతా ‘మేత్తాయ, భిక్ఖవే, చేతోవిముత్తియా ఆసేవితాయ భావితాయ బహులీకతాయ యానీకతాయ వత్థుకతాయ అనుట్ఠితాయ పరిచితాయ సుసమారద్ధాయ ఏకాదసానిసంసా పాటికఙ్ఖా. కతమే ఏకాదస? సుఖం సుపతి, సుఖం పటిబుజ్ఝతి , న పాపకం సుపినం పస్సతి, మనుస్సానం పియో హోతి, అమనుస్సానం పియో హోతి, దేవతా రక్ఖన్తి, నాస్స అగ్గి వా విసం వా సత్థం వా కమతి 1, తువటం చిత్తం సమాధియతి, ముఖవణ్ణో విప్పసీదతి, అసమ్మూళ్హో కాలం కరోతి, ఉత్తరిం అప్పటివిజ్ఝన్తో బ్రహ్మలోకూపగో హోతీ’తి. పున చ తుమ్హే భణథ ‘సామో కుమారో మేత్తావిహారీ మిగసఙ్ఘేన పరివుతో పవనే విచరన్తో పీళియక్ఖేన రఞ్ఞా విద్ధో విసపీతేన సల్లేన తత్థేవ ముచ్ఛితో పతితో’తి.

    6. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘mettāya, bhikkhave, cetovimuttiyā āsevitāya bhāvitāya bahulīkatāya yānīkatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya paricitāya susamāraddhāya ekādasānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame ekādasa? Sukhaṃ supati, sukhaṃ paṭibujjhati , na pāpakaṃ supinaṃ passati, manussānaṃ piyo hoti, amanussānaṃ piyo hoti, devatā rakkhanti, nāssa aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati 2, tuvaṭaṃ cittaṃ samādhiyati, mukhavaṇṇo vippasīdati, asammūḷho kālaṃ karoti, uttariṃ appaṭivijjhanto brahmalokūpago hotī’ti. Puna ca tumhe bhaṇatha ‘sāmo kumāro mettāvihārī migasaṅghena parivuto pavane vicaranto pīḷiyakkhena raññā viddho visapītena sallena tattheva mucchito patito’ti.

    ‘‘యది , భన్తే నాగసేన, భగవతా భణితం ‘మేత్తాయ భిక్ఖవే…పే॰… బ్రహ్మలోకూపగో హోతీ’తి, తేన హి ‘‘సామో కుమారో మేత్తావిహారీ మిగసఙ్ఘేన పరివుతో పవనే విచరన్తో పీళియక్ఖేన రఞ్ఞా విద్ధో విసపీతేన సల్లేన తత్థేవ ముచ్ఛితో పతితో’తి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది సామో కుమారో మేత్తావిహారీ మిగసఙ్ఘేన పరివుతో పవనే విచరన్తో పీళియక్ఖేన రఞ్ఞా విద్ధో విసపీతేన సల్లేన తత్థేవ ముచ్ఛితో పతితో, తేన హి ‘మేత్తాయ, భిక్ఖవే…పే॰… సత్థం వా కమతీ’తి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో సునిపుణో పరిసణ్హో సుఖుమో గమ్భీరో, అపి సునిపుణానం మనుజానం గత్తే సేదం మోచేయ్య, సో తవానుప్పత్తో, విజటేహి తం మహాజటాజటితం, అనాగతానం జినపుత్తానం చక్ఖుం దేహి నిబ్బాహనాయా’’తి.

    ‘‘Yadi , bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘mettāya bhikkhave…pe… brahmalokūpago hotī’ti, tena hi ‘‘sāmo kumāro mettāvihārī migasaṅghena parivuto pavane vicaranto pīḷiyakkhena raññā viddho visapītena sallena tattheva mucchito patito’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi sāmo kumāro mettāvihārī migasaṅghena parivuto pavane vicaranto pīḷiyakkhena raññā viddho visapītena sallena tattheva mucchito patito, tena hi ‘mettāya, bhikkhave…pe… satthaṃ vā kamatī’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho sunipuṇo parisaṇho sukhumo gambhīro, api sunipuṇānaṃ manujānaṃ gatte sedaṃ moceyya, so tavānuppatto, vijaṭehi taṃ mahājaṭājaṭitaṃ, anāgatānaṃ jinaputtānaṃ cakkhuṃ dehi nibbāhanāyā’’ti.

    ‘‘భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా ‘మేత్తాయ భిక్ఖవే…పే॰.. సత్థం వా కమతీ’తి. సామో చ కుమారో మేత్తావిహారీ మిగసఙ్ఘేన పరివుతో పవనే విచరన్తో పీళియక్ఖేన రఞ్ఞా విద్ధో విసపీతేన సల్లేన తత్థేవ ముచ్ఛితో పతితో, తత్థ పన, మహారాజ, కారణం అత్థి. కతమం తత్థ కారణం? నేతే, మహారాజ, గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా, సామో, మహారాజ, కుమారో ఘటం ఉక్ఖిపన్తో తస్మిం ఖణే మేత్తాభావనాయ పమత్తో అహోసి.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘mettāya bhikkhave…pe... satthaṃ vā kamatī’ti. Sāmo ca kumāro mettāvihārī migasaṅghena parivuto pavane vicaranto pīḷiyakkhena raññā viddho visapītena sallena tattheva mucchito patito, tattha pana, mahārāja, kāraṇaṃ atthi. Katamaṃ tattha kāraṇaṃ? Nete, mahārāja, guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā, sāmo, mahārāja, kumāro ghaṭaṃ ukkhipanto tasmiṃ khaṇe mettābhāvanāya pamatto ahosi.

    ‘‘యస్మిం, మహారాజ, ఖణే పుగ్గలో మేత్తం సమాపన్నో హోతి, న తస్స పుగ్గలస్స తస్మిం ఖణే అగ్గి వా విసం వా సత్థం వా కమతి. తస్స యే కేచి అహితకామా ఉపగన్త్వా తం న పస్సన్తి, న తస్మిం ఓకాసం లభన్తి. నేతే, మహారాజ, గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా. ఇధ, మహారాజ, పురిసో సఙ్గామసూరో అభేజ్జకవచజాలికం సన్నయ్హిత్వా సఙ్గామం ఓతరేయ్య, తస్స సరా ఖిత్తా ఉపగన్త్వా పతన్తి వికిరన్తి, న తస్మిం ఓకాసం లభన్తి, నేసో, మహారాజ, గుణో సఙ్గామసూరస్స, అభేజ్జకవచజాలికాయేసో గుణో, యస్స సరా ఖిత్తా ఉపగన్త్వా పతన్తి వికిరన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, నేతే గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా.

    ‘‘Yasmiṃ, mahārāja, khaṇe puggalo mettaṃ samāpanno hoti, na tassa puggalassa tasmiṃ khaṇe aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati. Tassa ye keci ahitakāmā upagantvā taṃ na passanti, na tasmiṃ okāsaṃ labhanti. Nete, mahārāja, guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā. Idha, mahārāja, puriso saṅgāmasūro abhejjakavacajālikaṃ sannayhitvā saṅgāmaṃ otareyya, tassa sarā khittā upagantvā patanti vikiranti, na tasmiṃ okāsaṃ labhanti, neso, mahārāja, guṇo saṅgāmasūrassa, abhejjakavacajālikāyeso guṇo, yassa sarā khittā upagantvā patanti vikiranti. Evameva kho, mahārāja, nete guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā.

    ‘‘యస్మిం , మహారాజ, ఖణే పుగ్గలో మేత్తం సమాపన్నో హోతి, న తస్స పుగ్గలస్స తస్మిం ఖణే అగ్గి వా విసం వా సత్థం వా కమతి. తస్స యే కేచి అహితకామా ఉపగన్త్వా తం న పస్సన్తి, తస్మిం ఓకాసం న లభన్తి, నేతే , మహారాజ, గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా. ఇధ పన, మహారాజ, పురిసో దిబ్బం అన్తరధానం మూలం హత్థే కరేయ్య, యావ తం మూలం తస్స హత్థగతం హోతి, తావ న అఞ్ఞో కోచి పకతిమనుస్సో తం పురిసం పస్సతి. నేసో, మహారాజ, గుణో పురిసస్స, మూలస్సేసో గుణో అన్తరధానస్స, యం సో పకతిమనుస్సానం చక్ఖుపథే న దిస్సతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, నేతే గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా.

    ‘‘Yasmiṃ , mahārāja, khaṇe puggalo mettaṃ samāpanno hoti, na tassa puggalassa tasmiṃ khaṇe aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati. Tassa ye keci ahitakāmā upagantvā taṃ na passanti, tasmiṃ okāsaṃ na labhanti, nete , mahārāja, guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā. Idha pana, mahārāja, puriso dibbaṃ antaradhānaṃ mūlaṃ hatthe kareyya, yāva taṃ mūlaṃ tassa hatthagataṃ hoti, tāva na añño koci pakatimanusso taṃ purisaṃ passati. Neso, mahārāja, guṇo purisassa, mūlasseso guṇo antaradhānassa, yaṃ so pakatimanussānaṃ cakkhupathe na dissati. Evameva kho, mahārāja, nete guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā.

    ‘‘యస్మిం, మహారాజ, ఖణే పుగ్గలో మేత్తం సమాపన్నో హోతి, న తస్స పుగ్గలస్స తస్మిం ఖణే అగ్గి వా విసం వా సత్థం వా కమతి. తస్స యే కేచి అహితకామా ఉపగన్త్వా తం న పస్సన్తి, న తస్మిం ఓకాసం లభన్తి. నేతే, మహారాజ, గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా. యథా వా పన, మహారాజ, పురిసం సుకతం మహాలేణమనుప్పవిట్ఠం మహతిమహామేఘో అభివస్సన్తో న సక్కోతి తేమయితుం, నేసో, మహారాజ, గుణో పురిసస్స, మహాలేణస్సేసో గుణో, యం మహామేఘో అభివస్సమానో న తం తేమేతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, నేతే గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా.

    ‘‘Yasmiṃ, mahārāja, khaṇe puggalo mettaṃ samāpanno hoti, na tassa puggalassa tasmiṃ khaṇe aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati. Tassa ye keci ahitakāmā upagantvā taṃ na passanti, na tasmiṃ okāsaṃ labhanti. Nete, mahārāja, guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā. Yathā vā pana, mahārāja, purisaṃ sukataṃ mahāleṇamanuppaviṭṭhaṃ mahatimahāmegho abhivassanto na sakkoti temayituṃ, neso, mahārāja, guṇo purisassa, mahāleṇasseso guṇo, yaṃ mahāmegho abhivassamāno na taṃ temeti. Evameva kho, mahārāja, nete guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā.

    ‘‘యస్మిం, మహారాజ, ఖణే పుగ్గలో మేత్తం సమాపన్నో హోతి, న తస్స పుగ్గలస్స తస్మిం ఖణే అగ్గి వా విసం వా సత్థం వా కమతి. తస్స యే కేచి అహితకామా ఉపగన్త్వా తం న పస్సన్తి, న తస్స సక్కోన్తి అహితం కాతుం నేతే, మహారాజ, గుణా పుగ్గలస్స, మేత్తాభావనాయేతే గుణా’’తి. ‘‘అచ్ఛరియం, భన్తే నాగసేన, అబ్భుతం భన్తే నాగసేన, సబ్బపాపనివారణా మేత్తాభావనా’’తి. ‘‘సబ్బకుసలగుణావహా, మహారాజ, మేత్తాభావనా హితానమ్పి అహితానమ్పి, యే తే సత్తా విఞ్ఞాణబద్ధా, సబ్బేసం మహానిసంసా మేత్తాభావనా సంవిభజితబ్బా’’తి.

    ‘‘Yasmiṃ, mahārāja, khaṇe puggalo mettaṃ samāpanno hoti, na tassa puggalassa tasmiṃ khaṇe aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati. Tassa ye keci ahitakāmā upagantvā taṃ na passanti, na tassa sakkonti ahitaṃ kātuṃ nete, mahārāja, guṇā puggalassa, mettābhāvanāyete guṇā’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, bhante nāgasena, abbhutaṃ bhante nāgasena, sabbapāpanivāraṇā mettābhāvanā’’ti. ‘‘Sabbakusalaguṇāvahā, mahārāja, mettābhāvanā hitānampi ahitānampi, ye te sattā viññāṇabaddhā, sabbesaṃ mahānisaṃsā mettābhāvanā saṃvibhajitabbā’’ti.

    మేత్తాభావనానిసంసపఞ్హో ఛట్ఠో.

    Mettābhāvanānisaṃsapañho chaṭṭho.







    Footnotes:
    1. సత్థం కమతి (స్యా॰) అ॰ ని॰ ౧౧.౧౫ పస్సితబ్బం
    2. satthaṃ kamati (syā.) a. ni. 11.15 passitabbaṃ

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact