Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
અઙ્ગુત્તરનિકાયો
Aṅguttaranikāyo
અટ્ઠકનિપાતપાળિ
Aṭṭhakanipātapāḷi
૧. પઠમપણ્ણાસકં
1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ
૧. મેત્તાવગ્ગો
1. Mettāvaggo
૧. મેત્તાસુત્તં
1. Mettāsuttaṃ
૧. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
1 ‘‘મેત્તાય, ભિક્ખવે, ચેતોવિમુત્તિયા આસેવિતાય ભાવિતાય બહુલીકતાય યાનીકતાય વત્થુકતાય અનુટ્ઠિતાય પરિચિતાય સુસમારદ્ધાય અટ્ઠાનિસંસા પાટિકઙ્ખા. કતમે અટ્ઠ? સુખં સુપતિ, સુખં પટિબુજ્ઝતિ, ન પાપકં સુપિનં પસ્સતિ, મનુસ્સાનં પિયો હોતિ, અમનુસ્સાનં પિયો હોતિ, દેવતા રક્ખન્તિ, નાસ્સ અગ્ગિ વા વિસં વા સત્થં વા કમતિ, ઉત્તરિં અપ્પટિવિજ્ઝન્તો બ્રહ્મલોકૂપગો હોતિ. મેત્તાય, ભિક્ખવે, ચેતોવિમુત્તિયા આસેવિતાય ભાવિતાય બહુલીકતાય યાનીકતાય વત્થુકતાય અનુટ્ઠિતાય પરિચિતાય સુસમારદ્ધાય ઇમે અટ્ઠાનિસંસા પાટિકઙ્ખા’’તિ.
2 ‘‘Mettāya, bhikkhave, cetovimuttiyā āsevitāya bhāvitāya bahulīkatāya yānīkatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya paricitāya susamāraddhāya aṭṭhānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame aṭṭha? Sukhaṃ supati, sukhaṃ paṭibujjhati, na pāpakaṃ supinaṃ passati, manussānaṃ piyo hoti, amanussānaṃ piyo hoti, devatā rakkhanti, nāssa aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati, uttariṃ appaṭivijjhanto brahmalokūpago hoti. Mettāya, bhikkhave, cetovimuttiyā āsevitāya bhāvitāya bahulīkatāya yānīkatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya paricitāya susamāraddhāya ime aṭṭhānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti.
તનૂ સંયોજના હોન્તિ, પસ્સતો ઉપધિક્ખયં.
Tanū saṃyojanā honti, passato upadhikkhayaṃ.
‘‘એકમ્પિ ચે પાણમદુટ્ઠચિત્તો,
‘‘Ekampi ce pāṇamaduṭṭhacitto,
મેત્તાયતિ કુસલી તેન હોતિ;
Mettāyati kusalī tena hoti;
સબ્બે ચ પાણે મનસાનુકમ્પી,
Sabbe ca pāṇe manasānukampī,
પહૂતમરિયો પકરોતિ પુઞ્ઞં.
Pahūtamariyo pakaroti puññaṃ.
‘‘યે સત્તસણ્ડં પથવિં વિજેત્વા,
‘‘Ye sattasaṇḍaṃ pathaviṃ vijetvā,
રાજિસયો યજમાના અનુપરિયગા;
Rājisayo yajamānā anupariyagā;
અસ્સમેધં પુરિસમેધં,
Assamedhaṃ purisamedhaṃ,
સમ્માપાસં વાજપેય્યં નિરગ્ગળં.
Sammāpāsaṃ vājapeyyaṃ niraggaḷaṃ.
‘‘મેત્તસ્સ ચિત્તસ્સ સુભાવિતસ્સ,
‘‘Mettassa cittassa subhāvitassa,
કલમ્પિ તે નાનુભવન્તિ સોળસિં;
Kalampi te nānubhavanti soḷasiṃ;
ચન્દપ્પભા તારગણાવ સબ્બે,
Candappabhā tāragaṇāva sabbe,
‘‘યો ન હન્તિ ન ઘાતેતિ, ન જિનાતિ ન જાપયે;
‘‘Yo na hanti na ghāteti, na jināti na jāpaye;
મેત્તંસો સબ્બભૂતાનં, વેરં તસ્સ ન કેનચી’’તિ. પઠમં;
Mettaṃso sabbabhūtānaṃ, veraṃ tassa na kenacī’’ti. paṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧. મેત્તાસુત્તવણ્ણના • 1. Mettāsuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧. મેત્તાસુત્તવણ્ણના • 1. Mettāsuttavaṇṇanā