Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi |
૨. મેત્તસુત્તં
2. Mettasuttaṃ
૨૨. વુત્તઞ્હેતં ભગવતા, વુત્તમરહતાતિ મે સુતં –
22. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘મા, ભિક્ખવે, પુઞ્ઞાનં ભાયિત્થ . સુખસ્સેતં, ભિક્ખવે, અધિવચનં ઇટ્ઠસ્સ કન્તસ્સ પિયસ્સ મનાપસ્સ યદિદં પુઞ્ઞાનિ 1. અભિજાનામિ ખો પનાહં, ભિક્ખવે, દીઘરત્તં કતાનં પુઞ્ઞાનં ઇટ્ઠં કન્તં પિયં મનાપં વિપાકં પચ્ચનુભૂતં. સત્ત વસ્સાનિ મેત્તચિત્તં ભાવેત્વા સત્ત સંવટ્ટવિવટ્ટકપ્પે નયિમં લોકં પુનરાગમાસિં. સંવટ્ટમાને સુદં, ભિક્ખવે, કપ્પે આભસ્સરૂપગો હોમિ; વિવટ્ટમાને કપ્પે સુઞ્ઞં બ્રહ્મવિમાનં ઉપપજ્જામિ.
‘‘Mā, bhikkhave, puññānaṃ bhāyittha . Sukhassetaṃ, bhikkhave, adhivacanaṃ iṭṭhassa kantassa piyassa manāpassa yadidaṃ puññāni 2. Abhijānāmi kho panāhaṃ, bhikkhave, dīgharattaṃ katānaṃ puññānaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ piyaṃ manāpaṃ vipākaṃ paccanubhūtaṃ. Satta vassāni mettacittaṃ bhāvetvā satta saṃvaṭṭavivaṭṭakappe nayimaṃ lokaṃ punarāgamāsiṃ. Saṃvaṭṭamāne sudaṃ, bhikkhave, kappe ābhassarūpago homi; vivaṭṭamāne kappe suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjāmi.
‘‘તત્ર સુદં, ભિક્ખવે, બ્રહ્મા હોમિ મહાબ્રહ્મા અભિભૂ અનભિભૂતો અઞ્ઞદત્થુદસો વસવત્તી. છત્તિંસક્ખત્તું ખો પનાહં, ભિક્ખવે, સક્કો અહોસિં દેવાનમિન્દો; અનેકસતક્ખત્તું રાજા અહોસિં ચક્કવત્તી ધમ્મિકો ધમ્મરાજા ચાતુરન્તો વિજિતાવી જનપદત્થાવરિયપ્પત્તો સત્તરતનસમન્નાગતો. કો પન વાદો પદેસરજ્જસ્સ!
‘‘Tatra sudaṃ, bhikkhave, brahmā homi mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī. Chattiṃsakkhattuṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, sakko ahosiṃ devānamindo; anekasatakkhattuṃ rājā ahosiṃ cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Ko pana vādo padesarajjassa!
‘‘તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવે, એતદહોસિ – ‘કિસ્સ નુ ખો મે ઇદં કમ્મસ્સ ફલં, કિસ્સ કમ્મસ્સ વિપાકો, યેનાહં એતરહિ એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો’તિ? તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવે, એતદહોસિ – ‘તિણ્ણં ખો મે ઇદં કમ્માનં ફલં, તિણ્ણં કમ્માનં વિપાકો, યેનાહં એતરહિ એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવોતિ, સેય્યથિદં 3 – દાનસ્સ, દમસ્સ, સઞ્ઞમસ્સા’’’તિ. એતમત્થં ભગવા અવોચ. તત્થેતં ઇતિ વુચ્ચતિ –
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kissa nu kho me idaṃ kammassa phalaṃ, kissa kammassa vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘tiṇṇaṃ kho me idaṃ kammānaṃ phalaṃ, tiṇṇaṃ kammānaṃ vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvoti, seyyathidaṃ 4 – dānassa, damassa, saññamassā’’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘પુઞ્ઞમેવ સો સિક્ખેય્ય, આયતગ્ગં સુખુદ્રયં;
‘‘Puññameva so sikkheyya, āyataggaṃ sukhudrayaṃ;
દાનઞ્ચ સમચરિયઞ્ચ, મેત્તચિત્તઞ્ચ ભાવયે.
Dānañca samacariyañca, mettacittañca bhāvaye.
અયમ્પિ અત્થો વુત્તો ભગવતા, ઇતિ મે સુતન્તિ. દુતિયં.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ૨. મેત્તસુત્તવણ્ણના • 2. Mettasuttavaṇṇanā