Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൩൮൧] ൬. മിഗാലോപജാതകവണ്ണനാ
[381] 6. Migālopajātakavaṇṇanā
ന മേ രുച്ചീതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ഏകം ദുബ്ബചഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. സത്ഥാ തം ഭിക്ഖും പക്കോസാപേത്വാ ‘‘സച്ചം കിര ത്വം ഭിക്ഖു ദുബ്ബചോ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ആമ, ഭന്തേ’’തി വുത്തേ ‘‘ന ഖോ ഭിക്ഖു ഇദാനേവ, പുബ്ബേപി ത്വം ദുബ്ബചോയേവ, ദുബ്ബചഭാവഞ്ച പന നിസ്സായ പണ്ഡിതാനം വചനം അകരോന്തോ വേരമ്ഭവാതമുഖേ ബ്യസനം ഗതോസീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.
Name ruccīti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ dubbacabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Satthā taṃ bhikkhuṃ pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ bhikkhu dubbaco’’ti pucchitvā ‘‘āma, bhante’’ti vutte ‘‘na kho bhikkhu idāneva, pubbepi tvaṃ dubbacoyeva, dubbacabhāvañca pana nissāya paṇḍitānaṃ vacanaṃ akaronto verambhavātamukhe byasanaṃ gatosī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ഗിജ്ഝയോനിയം നിബ്ബത്തിത്വാ അപനന്ദഗിജ്ഝോ നാമ അഹോസി. സോ ഗിജ്ഝഗണപരിവുതോ ഗിജ്ഝകൂടപബ്ബതേ വസി. പുത്തോ പനസ്സ മിഗാലോപോ നാമ ഥാമബലസമ്പന്നോ അഹോസി, സോ അഞ്ഞേസം ഗിജ്ഝാനം സീമം അതിക്കമിത്വാ അതിഉച്ചം ഉപ്പതി. ഗിജ്ഝാ ‘‘പുത്തോ തേ അതിദൂരം ഉപ്പതതീ’’തി ഗിജ്ഝരഞ്ഞോ ആചിക്ഖിംസു. സോ തം പക്കോസേത്വാ ‘‘ത്വം കിര, താത, അതിഉച്ചം ഗച്ഛസി, അതിഉച്ചം ഗച്ഛന്തോ ജീവിതക്ഖയം പാപുണിസ്സസീ’’തി വത്വാ തിസ്സോ ഗാഥാ അഭാസി –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto gijjhayoniyaṃ nibbattitvā apanandagijjho nāma ahosi. So gijjhagaṇaparivuto gijjhakūṭapabbate vasi. Putto panassa migālopo nāma thāmabalasampanno ahosi, so aññesaṃ gijjhānaṃ sīmaṃ atikkamitvā atiuccaṃ uppati. Gijjhā ‘‘putto te atidūraṃ uppatatī’’ti gijjharañño ācikkhiṃsu. So taṃ pakkosetvā ‘‘tvaṃ kira, tāta, atiuccaṃ gacchasi, atiuccaṃ gacchanto jīvitakkhayaṃ pāpuṇissasī’’ti vatvā tisso gāthā abhāsi –
൩൪.
34.
‘‘ന മേ രുച്ചി മിഗാലോപ, യസ്സ തേ താദിസീ ഗതീ;
‘‘Na me rucci migālopa, yassa te tādisī gatī;
അതുച്ചം താത പതസി, അഭൂമിം താത സേവസി.
Atuccaṃ tāta patasi, abhūmiṃ tāta sevasi.
൩൫.
35.
‘‘ചതുക്കണ്ണംവ കേദാരം, യദാ തേ പഥവീ സിയാ;
‘‘Catukkaṇṇaṃva kedāraṃ, yadā te pathavī siyā;
തതോ താത നിവത്തസ്സു, മാസ്സു ഏത്തോ പരം ഗമി.
Tato tāta nivattassu, māssu etto paraṃ gami.
൩൬.
36.
‘‘സന്തി അഞ്ഞേപി സകുണാ, പത്തയാനാ വിഹങ്ഗമാ;
‘‘Santi aññepi sakuṇā, pattayānā vihaṅgamā;
അക്ഖിത്താ വാതവേഗേന, നട്ഠാ തേ സസ്സതീസമാ’’തി.
Akkhittā vātavegena, naṭṭhā te sassatīsamā’’ti.
തത്ഥ മിഗാലോപാതി പുത്തം നാമേന ആലപതി. അതുച്ചം താത പതസീതി താത, ത്വം അഞ്ഞേസം ഗിജ്ഝാനം സീമം അതിക്കമിത്വാ അതിഉച്ചം ഗച്ഛസി. ചതുക്കണ്ണംവ കേദാരന്തി ഇമിനാസ്സ സീമം ആചിക്ഖതി. ഇദം വുത്തം ഹോതി – താത, യദാ തേ അയം മഹാപഥവീ ചതുക്കണ്ണം കേദാരം വിയ സിയാ, ഏവം ഖുദ്ദികാ വിയ ഹുത്വാ പഞ്ഞായേഥ, അഥ ത്വം ഏത്തകാ ഠാനാ നിവത്തേയ്യാസി, ഏത്തോ പരം മാ ഗമീതി. സന്തി അഞ്ഞേപീതി ന കേവലം ത്വമേവ, അഞ്ഞേപി ഗിജ്ഝാ ഏവം കരിംസൂതി ദീപേതി. അക്ഖിത്താതി തേപി ഗിജ്ഝാ അമ്ഹാകം സീമം അതിക്കമിത്വാ ഗതാ വാതവേഗേന ആകഡ്ഢിതാ നസ്സിംസു. സസ്സതീസമാതി സസ്സതീഹി പഥവീപബ്ബതാദീഹി സമം അത്താനം മഞ്ഞമാനാ അത്തനോ വസ്സസഹസ്സപരിമാണം ആയും അപൂരേത്വാപി അന്തരാ നട്ഠാതി അത്ഥോ.
Tattha migālopāti puttaṃ nāmena ālapati. Atuccaṃ tāta patasīti tāta, tvaṃ aññesaṃ gijjhānaṃ sīmaṃ atikkamitvā atiuccaṃ gacchasi. Catukkaṇṇaṃva kedāranti imināssa sīmaṃ ācikkhati. Idaṃ vuttaṃ hoti – tāta, yadā te ayaṃ mahāpathavī catukkaṇṇaṃ kedāraṃ viya siyā, evaṃ khuddikā viya hutvā paññāyetha, atha tvaṃ ettakā ṭhānā nivatteyyāsi, etto paraṃ mā gamīti. Santi aññepīti na kevalaṃ tvameva, aññepi gijjhā evaṃ kariṃsūti dīpeti. Akkhittāti tepi gijjhā amhākaṃ sīmaṃ atikkamitvā gatā vātavegena ākaḍḍhitā nassiṃsu. Sassatīsamāti sassatīhi pathavīpabbatādīhi samaṃ attānaṃ maññamānā attano vassasahassaparimāṇaṃ āyuṃ apūretvāpi antarā naṭṭhāti attho.
മിഗാലോപോ അനോവാദകത്താ പിതു വചനം അകത്വാ ലങ്ഘന്തോ പിതരാ അക്ഖാതം സീമം ദിസ്വാ തം അതിക്കമ്മ കാലവാതേ പത്വാ തേപി ഛിന്ദിത്വാ ഉപ്പതിതോ വേരമ്ഭവാതമുഖം പക്ഖന്ദി, അഥ നം വേരമ്ഭവാതാ പഹരിംസു. സോ തേഹി പഹടമത്തോവ ഖണ്ഡാഖണ്ഡം ഹുത്വാ ആകാസേയേവ അന്തരധായി.
Migālopo anovādakattā pitu vacanaṃ akatvā laṅghanto pitarā akkhātaṃ sīmaṃ disvā taṃ atikkamma kālavāte patvā tepi chinditvā uppatito verambhavātamukhaṃ pakkhandi, atha naṃ verambhavātā pahariṃsu. So tehi pahaṭamattova khaṇḍākhaṇḍaṃ hutvā ākāseyeva antaradhāyi.
൩൭.
37.
‘‘അകത്വാ അപനന്ദസ്സ, പിതു വുദ്ധസ്സ സാസനം;
‘‘Akatvā apanandassa, pitu vuddhassa sāsanaṃ;
കാലവാതേ അതിക്കമ്മ, വേരമ്ഭാനം വസം അഗാ.
Kālavāte atikkamma, verambhānaṃ vasaṃ agā.
൩൮.
38.
‘‘തസ്സ പുത്താ ച ദാരാ ച, യേ ചഞ്ഞേ അനുജീവിനോ;
‘‘Tassa puttā ca dārā ca, ye caññe anujīvino;
സബ്ബേ ബ്യസനമാപാദും, അനോവാദകരേ ദിജേ.
Sabbe byasanamāpāduṃ, anovādakare dije.
൩൯.
39.
‘‘ഏവമ്പി ഇധ വുദ്ധാനം, യോ വാക്യം നാവബുജ്ഝതി;
‘‘Evampi idha vuddhānaṃ, yo vākyaṃ nāvabujjhati;
അതിസീമചരോ ദിത്തോ, ഗിജ്ഝോവാതീതസാസനോ;
Atisīmacaro ditto, gijjhovātītasāsano;
സബ്ബേ ബ്യസനം പപ്പോന്തി, അകത്വാ വുദ്ധസാസന’’ന്തി. –
Sabbe byasanaṃ papponti, akatvā vuddhasāsana’’nti. –
ഇമാ തിസ്സോ അഭിസമ്ബുദ്ധഗാഥാ.
Imā tisso abhisambuddhagāthā.
തത്ഥ അനുജീവിനോതി തം നിസ്സായ ജീവനകാ. അനോവാദകരേ ദിജേതി തസ്മിം മിഗാലോപേ ഗിജ്ഝേ ഓവാദം അഗണ്ഹന്തേ സബ്ബേപി തേ തേന സദ്ധിം അതിസീമം ഗന്ത്വാ വിനാസം പാപുണിംസു. ഏവമ്പീതി, ഭിക്ഖവേ, യഥാ സോ ഗിജ്ഝോ, ഏവം യോ അഞ്ഞോപി ഗഹട്ഠോ വാ പബ്ബജിതോ വാ ഹിതാനുകമ്പകാനം വുദ്ധാനം വചനം ന ഗണ്ഹാതി, സോപി അയം സീമം അതിക്കമിത്വാ ചരന്തോ ദിത്തോ ഗബ്ബിതോ ഗിജ്ഝോവ ബ്യസനം പാപുണാതീതി.
Tattha anujīvinoti taṃ nissāya jīvanakā. Anovādakare dijeti tasmiṃ migālope gijjhe ovādaṃ agaṇhante sabbepi te tena saddhiṃ atisīmaṃ gantvā vināsaṃ pāpuṇiṃsu. Evampīti, bhikkhave, yathā so gijjho, evaṃ yo aññopi gahaṭṭho vā pabbajito vā hitānukampakānaṃ vuddhānaṃ vacanaṃ na gaṇhāti, sopi ayaṃ sīmaṃ atikkamitvā caranto ditto gabbito gijjhova byasanaṃ pāpuṇātīti.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ സച്ചാനി പകാസേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ മിഗാലോപോ ദുബ്ബചഭിക്ഖു അഹോസി, അപനന്ദോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā migālopo dubbacabhikkhu ahosi, apanando pana ahameva ahosi’’nti.
മിഗാലോപജാതകവണ്ണനാ ഛട്ഠാ.
Migālopajātakavaṇṇanā chaṭṭhā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൮൧. മിഗാലോപജാതകം • 381. Migālopajātakaṃ