| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ખુદ્દકનિકાયે
Khuddakanikāye
મિલિન્દપઞ્હપાળિ
Milindapañhapāḷi
૧.
1.
મિલિન્દો નામ સો રાજા, સાગલાયં પુરુત્તમે;
Milindo nāma so rājā, sāgalāyaṃ puruttame;
આસજ્જ રાજા ચિત્રકથિં, ઉક્કાધારં તમોનુદં;
Āsajja rājā citrakathiṃ, ukkādhāraṃ tamonudaṃ;
અપુચ્છિ નિપુણે પઞ્હે, ઠાનાટ્ઠાનગતે પુથૂ.
Apucchi nipuṇe pañhe, ṭhānāṭṭhānagate puthū.
હદયઙ્ગમા કણ્ણસુખા, અબ્ભુતા લોમહંસના.
Hadayaṅgamā kaṇṇasukhā, abbhutā lomahaṃsanā.
અભિધમ્મવિનયોગાળ્હા, સુત્તજાલસમત્તિતા;
Abhidhammavinayogāḷhā, suttajālasamattitā;
નાગસેનકથા ચિત્રા, ઓપમ્મેહિ નયેહિ ચ.
Nāgasenakathā citrā, opammehi nayehi ca.
તત્થ ઞાણં પણિધાય, હાસયિત્વાન માનસં;
Tattha ñāṇaṃ paṇidhāya, hāsayitvāna mānasaṃ;
સુણાથ નિપુણે પઞ્હે, કઙ્ખાટ્ઠાનવિદાલનેતિ.
Suṇātha nipuṇe pañhe, kaṅkhāṭṭhānavidālaneti.
૨. તં યથાનુસૂયતે – અત્થિ યોનકાનં નાનાપુટભેદનં સાગલં નામ નગરં નદીપબ્બતસોભિતં રમણીયભૂમિપ્પદેસભાગં આરામુય્યાનોપવનતળાકપોક્ખરણિસમ્પન્નં નદીપબ્બતવનરામણેય્યકં સુતવન્તનિમ્મિતં નિહતપચ્ચત્થિકં 5 પચ્ચામિત્તાનુપપીળિતં વિવિધવિચિત્રદળ્હમટ્ટાલકોટ્ઠકં વરપવરગોપુર 6 તોરણં ગમ્ભીરપરિખાપણ્ડરપાકારપરિક્ખિત્તન્તેપુરં. સુવિભત્તવીથિચચ્ચરચતુક્કસિઙ્ઘાટકં સુપ્પસારિતાનેકવિધવરભણ્ડપરિપૂરિતન્તરાપણં વિવિધદાનગ્ગસતસમુપસોભિતં 7 હિમગિરિસિખરસઙ્કાસવરભવનસતસહસ્સપ્પટિમણ્ડિતં ગજહયરથપત્તિસમાકુલં અભિરૂપનરનારિગણાનુચરિતં આકિણ્ણજનમનુસ્સં પુથુખત્તિયબ્રાહ્મણવેસ્સસુદ્દં વિવિધસમણબ્રાહ્મણસભાજન 8 સઙ્ઘટિતં બહુવિધવિજ્જાવન્ત 9 નરચિર 10 નિસેવિતં કાસિકકોટુમ્બરિકાદિનાનાવિધવત્થાપણસમ્પન્નં સુપ્પસારિતરુચિરબહુવિધપુપ્ફગન્ધાપણં ગન્ધગન્ધિતં આસીસનીયબહુરતનપરિપૂરિતં દિસામુખસુપ્પસારિતાપણં સિઙ્ગારવાણિજગણાનુચરિતં કહાપણરજતસુવણ્ણકંસપત્થરપરિપૂરં પજ્જોતમાનનિધિનિકેતં પહૂતધનધઞ્ઞવિત્તૂપકરણં પરિપુણ્ણકોસકોટ્ઠાગારં બહ્વન્નપાનં બહુવિધખજ્જભોજ્જલેય્યપેય્યસાયનીયં ઉત્તરકુરુસઙ્કાસં સમ્પન્નસસ્સં આળકમન્દા વિય દેવપુરં.
2. Taṃ yathānusūyate – atthi yonakānaṃ nānāpuṭabhedanaṃ sāgalaṃ nāma nagaraṃ nadīpabbatasobhitaṃ ramaṇīyabhūmippadesabhāgaṃ ārāmuyyānopavanataḷākapokkharaṇisampannaṃ nadīpabbatavanarāmaṇeyyakaṃ sutavantanimmitaṃ nihatapaccatthikaṃ 11 paccāmittānupapīḷitaṃ vividhavicitradaḷhamaṭṭālakoṭṭhakaṃ varapavaragopura 12 toraṇaṃ gambhīraparikhāpaṇḍarapākāraparikkhittantepuraṃ. Suvibhattavīthicaccaracatukkasiṅghāṭakaṃ suppasāritānekavidhavarabhaṇḍaparipūritantarāpaṇaṃ vividhadānaggasatasamupasobhitaṃ 13 himagirisikharasaṅkāsavarabhavanasatasahassappaṭimaṇḍitaṃ gajahayarathapattisamākulaṃ abhirūpanaranārigaṇānucaritaṃ ākiṇṇajanamanussaṃ puthukhattiyabrāhmaṇavessasuddaṃ vividhasamaṇabrāhmaṇasabhājana 14 saṅghaṭitaṃ bahuvidhavijjāvanta 15 naracira 16 nisevitaṃ kāsikakoṭumbarikādinānāvidhavatthāpaṇasampannaṃ suppasāritarucirabahuvidhapupphagandhāpaṇaṃ gandhagandhitaṃ āsīsanīyabahuratanaparipūritaṃ disāmukhasuppasāritāpaṇaṃ siṅgāravāṇijagaṇānucaritaṃ kahāpaṇarajatasuvaṇṇakaṃsapattharaparipūraṃ pajjotamānanidhiniketaṃ pahūtadhanadhaññavittūpakaraṇaṃ paripuṇṇakosakoṭṭhāgāraṃ bahvannapānaṃ bahuvidhakhajjabhojjaleyyapeyyasāyanīyaṃ uttarakurusaṅkāsaṃ sampannasassaṃ āḷakamandā viya devapuraṃ.
એત્થ ઠત્વા તેસં પુબ્બકમ્મં કથેતબ્બં, કથેન્તેન ચ છધા વિભજિત્વા કથેતબ્બં. સેય્યથીદં – પુબ્બયોગો મિલિન્દપઞ્હં લક્ખણપઞ્હં મેણ્ડકપઞ્હં અનુમાનપઞ્હં ઓપમ્મકથાપઞ્હન્તિ.
Ettha ṭhatvā tesaṃ pubbakammaṃ kathetabbaṃ, kathentena ca chadhā vibhajitvā kathetabbaṃ. Seyyathīdaṃ – pubbayogo milindapañhaṃ lakkhaṇapañhaṃ meṇḍakapañhaṃ anumānapañhaṃ opammakathāpañhanti.
તત્થ મિલિન્દપઞ્હો લક્ખણપઞ્હો, વિમતિચ્છેદનપઞ્હોતિ દુવિધો. મેણ્ડકપઞ્હોપિ મહાવગ્ગો, યોગિકથાપઞ્હોતિ દુવિધો.
Tattha milindapañho lakkhaṇapañho, vimaticchedanapañhoti duvidho. Meṇḍakapañhopi mahāvaggo, yogikathāpañhoti duvidho.
પુબ્બયોગોતિ તેસં પુબ્બકમ્મં.
Pubbayogoti tesaṃ pubbakammaṃ.
Footnotes:
