Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੩੬੯] ੯. ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [369] 9. Mittavindakajātakavaṇṇanā

    ਕ੍ਯਾਹਂ ਦੇવਾਨਮਕਰਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਂ ਦੁਬ੍ਬਚਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। વਤ੍ਥੁ ਮਹਾਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕਜਾਤਕੇ (ਜਾ॰ ੧.੫.੧੦੦ ਆਦਯੋ) ਆવਿ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਯਂ ਪਨ ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕੋ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛੋ ਹੁਤ੍વਾ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਨਟ੍ਠਾਨਂ ਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਏਕਂ ਨਗਰ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਖੁਰਚਕ੍ਕਂ ਅਸ੍ਸਾਦੇਸਿ। ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Kyāhaṃdevānamakaranti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ dubbacabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu mahāmittavindakajātake (jā. 1.5.100 ādayo) āvi bhavissati. Ayaṃ pana mittavindako samudde khitto atriccho hutvā purato gantvā nerayikasattānaṃ paccanaṭṭhānaṃ ussadanirayaṃ disvā ‘‘ekaṃ nagara’’nti saññāya pavisitvā khuracakkaṃ assādesi. Tadā bodhisatto devaputto hutvā ussadanirayacārikaṃ carati. So taṃ disvā pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –

    ੧੦੦.

    100.

    ‘‘ਕ੍ਯਾਹਂ ਦੇવਾਨਮਕਰਂ, ਕਿਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ।

    ‘‘Kyāhaṃ devānamakaraṃ, kiṃ pāpaṃ pakataṃ mayā;

    ਯਂ ਮੇ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਓਹਚ੍ਚ, ਚਕ੍ਕਂ ਭਮਤਿ ਮਤ੍ਥਕੇ’’ਤਿ॥

    Yaṃ me sirasmiṃ ohacca, cakkaṃ bhamati matthake’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਕ੍ਯਾਹਂ ਦੇવਾਨਮਕਰਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤ, ਕਿਂ ਨਾਮ ਅਹਂ ਦੇવਾਨਂ ਅਕਰਿਂ, ਕਿਂ ਮਂ ਦੇવਾ ਪੋਥੇਨ੍ਤੀਤਿ। ਕਿਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮਹਨ੍ਤਤਾਯ વੇਦਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਪਾਪਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ। ਯਂ ਮੇਤਿ ਯੇਨ ਪਾਪੇਨ ਮਮ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਓਹਚ੍ਚ ਓਹਨਿਤ੍વਾ ਇਦਂ ਖੁਰਚਕ੍ਕਂ ਮਮ ਮਤ੍ਥਕੇ ਭਮਤਿ, ਤਂ ਕਿਂ ਨਾਮਾਤਿ?

    Tattha kyāhaṃ devānamakaranti sāmi devaputta, kiṃ nāma ahaṃ devānaṃ akariṃ, kiṃ maṃ devā pothentīti. Kiṃ pāpaṃ pakataṃ mayāti dukkhamahantatāya vedanāppatto attanā kataṃ pāpaṃ asallakkhento evamāha. Yaṃ meti yena pāpena mama sirasmiṃ ohacca ohanitvā idaṃ khuracakkaṃ mama matthake bhamati, taṃ kiṃ nāmāti?

    ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Taṃ sutvā bodhisatto dutiyaṃ gāthamāha –

    ੧੦੧.

    101.

    ‘‘ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰਮਣਕਂ, ਸਦਾਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦੂਭਕਂ।

    ‘‘Atikkamma ramaṇakaṃ, sadāmattañca dūbhakaṃ;

    ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਪਾਸਾਦਂ, ਕੇਨਤ੍ਥੇਨ ਇਧਾਗਤੋ’’ਤਿ॥

    Brahmattarañca pāsādaṃ, kenatthena idhāgato’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਰਮਣਕਨ੍ਤਿ ਫਲਿਕਪਾਸਾਦਂ। ਸਦਾਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਜਤਪਾਸਾਦਂ। ਦੂਭਕਨ੍ਤਿ ਮਣਿਪਾਸਾਦਂ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਪਾਸਾਦਨ੍ਤਿ ਸੁવਣ੍ਣਪਾਸਾਦਞ੍ਚ। ਕੇਨਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਤ੍વਂ ਏਤੇਸੁ ਰਮਣਕਾਦੀਸੁ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਟ੍ਠ ਸੋਲ਼ਸ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿ ਏਤਾ ਦੇવਧੀਤਰੋ ਪਹਾਯ ਤੇ ਪਾਸਾਦੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਇਧ ਆਗਤੋਤਿ।

    Tattha ramaṇakanti phalikapāsādaṃ. Sadāmattanti rajatapāsādaṃ. Dūbhakanti maṇipāsādaṃ. Brahmattarañca pāsādanti suvaṇṇapāsādañca. Kenatthenāti tvaṃ etesu ramaṇakādīsu catasso aṭṭha soḷasa dvattiṃsāti etā devadhītaro pahāya te pāsāde atikkamitvā kena kāraṇena idha āgatoti.

    ਤਤੋ ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕੋ ਤਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Tato mittavindako tatiyaṃ gāthamāha –

    ੧੦੨.

    102.

    ‘‘ਇਤੋ ਬਹੁਤਰਾ ਭੋਗਾ, ਅਤ੍ਰ ਮਞ੍ਞੇ ਭવਿਸ੍ਸਰੇ।

    ‘‘Ito bahutarā bhogā, atra maññe bhavissare;

    ਇਤਿ ਏਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ, ਪਸ੍ਸ ਮਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Iti etāya saññāya, passa maṃ byasanaṃ gata’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਇਤੋ ਬਹੁਤਰਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਭੋਗੇਹਿ ਅਤਿਰੇਕਤਰਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।

    Tattha ito bahutarāti imesu catūsu pāsādesu bhogehi atirekatarā bhavissanti.

    ਤਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸੇਸਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ –

    Tato bodhisatto sesagāthā abhāsi –

    ੧੦੩.

    103.

    ‘‘ਚਤੁਬ੍ਭਿ ਅਟ੍ਠਜ੍ਝਗਮਾ, ਅਟ੍ਠਾਹਿਪਿ ਚ ਸੋਲ਼ਸ।

    ‘‘Catubbhi aṭṭhajjhagamā, aṭṭhāhipi ca soḷasa;

    ਸੋਲ਼ਸਾਹਿ ਚ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ, ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਂ ਚਕ੍ਕਮਾਸਦੋ।

    Soḷasāhi ca bāttiṃsa, atricchaṃ cakkamāsado;

    ਇਚ੍ਛਾਹਤਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਂ ਭਮਤਿ ਮਤ੍ਥਕੇ॥

    Icchāhatassa posassa, cakkaṃ bhamati matthake.

    ੧੦੪.

    104.

    ‘‘ਉਪਰਿવਿਸਾਲਾ ਦੁਪ੍ਪੂਰਾ, ਇਚ੍ਛਾ વਿਸਟਗਾਮਿਨੀ।

    ‘‘Uparivisālā duppūrā, icchā visaṭagāminī;

    ਯੇ ਚ ਤਂ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਧਾਰਿਨੋ’’ਤਿ॥

    Ye ca taṃ anugijjhanti, te honti cakkadhārino’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਉਪਰਿવਿਸਾਲਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕ ਤਣ੍ਹਾ ਨਾਮੇਸਾ ਆਸੇવਿਯਮਾਨਾ ਉਪਰਿવਿਸਾਲਾ ਹੋਤਿ ਪਤ੍ਥਟਾ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ વਿਯ ਦੁਪ੍ਪੂਰਾ, ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਪਤ੍ਥਟਾਯ વਿਸਟਗਾਮਿਨੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਪੁਰਿਸਾ ਤਂ ਏવਰੂਪਂ ਤਣ੍ਹਂ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਗਿਦ੍ਧਾ ਹੁਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਧਾਰਿਨੋਤਿ ਤੇ ਏਤਂ ਖੁਰਚਕ੍ਕਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ વਦਤਿ।

    Tattha uparivisālāti mittavindaka taṇhā nāmesā āseviyamānā uparivisālā hoti patthaṭā, mahāsamuddo viya duppūrā, rūpādīsu ārammaṇesu taṃ taṃ ārammaṇaṃ icchamānāya icchāya patthaṭāya visaṭagāminī, tasmā ye purisā taṃ evarūpaṃ taṇhaṃ anugijjhanti, punappunaṃ giddhā hutvā gaṇhanti. Te honti cakkadhārinoti te etaṃ khuracakkaṃ dhārentīti vadati.

    ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕਂ ਪਨ ਕਥੇਨ੍ਤਮੇવ ਨਿਪਿਸਮਾਨਂ ਤਂ ਖੁਰਚਕ੍ਕਂ ਭਸ੍ਸਿ, ਤੇਨ ਸੋ ਪੁਨ ਕਥੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ। ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇવਟ੍ਠਾਨਮੇવ ਗਤੋ।

    Mittavindakaṃ pana kathentameva nipisamānaṃ taṃ khuracakkaṃ bhassi, tena so puna kathetuṃ nāsakkhi. Devaputto attano devaṭṭhānameva gato.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕੋ ਦੁਬ੍ਬਚਭਿਕ੍ਖੁ ਅਹੋਸਿ, ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā mittavindako dubbacabhikkhu ahosi, devaputto pana ahameva ahosi’’nti.

    ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਨવਮਾ।

    Mittavindakajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੩੬੯. ਮਿਤ੍ਤવਿਨ੍ਦਕਜਾਤਕਂ • 369. Mittavindakajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact