Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ੧੦. ਮੋਨੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    10. Moneyyasuttavaṇṇanā

    ੧੨੩. ਦਸਮੇ ਮੁਨਿਨੋ ਭਾવਾ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਉਭਯਹਿਤਮੁਨਨਤੋ ਮੁਨਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਮੁਨਿਭਾવਕਰਾ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾ ਏવ વੁਤ੍ਤਾ। ਮੁਨਿਨੋ વਾ ਏਤਾਨਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਏવ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਯੇਨ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਕਰਣਂ , ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੭੭; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੧੦; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੨੭; ਖੁ॰ ਪਾ॰ ੩.ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰ) ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਜਾਨਨਂ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਆਦੀਨવਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਚ ਯਾਥਾવਤੋ ਪਰਿਜਾਨਨਤਾ, ਤਥਾ ਪਰਿਜਾਨਨવਸੇਨ ਪਨ ਪવਤ੍ਤੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੋ, ਤੇਨ ਚ ਕਾਯੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਜਹਨਂ, ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਨਿਰੋਧੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿ વਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਏਤੇ ਕਾਯਮੁਖੇਨ ਪવਤ੍ਤਾ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪ੍ਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਤਮਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿવਿਧਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਿવਿਧਕਾਯਸੁਚਰਿਤਮ੍ਪਿ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ॰ ੧੪) ਪਾਲ਼ਿ ਆਗਤਾ। ਇਧਾਪਿ ਤੇਨੇવ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿવਿਧਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।

    123. Dasame munino bhāvā moneyyāni, yehi dhammehi ubhayahitamunanato muni nāma hoti, te munibhāvakarā moneyyā paṭipadā dhammā eva vuttā. Munino vā etāni moneyyāni, yathāvuttadhammā eva. Tattha yasmā kāyena akattabbassa akaraṇaṃ, kattabbassa ca karaṇaṃ , ‘‘atthi imasmiṃ kāye kesā’’tiādinā (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; saṃ. ni. 4.127; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra) kāyasaṅkhātassa ārammaṇassa jānanaṃ, kāyassa ca samudayato atthaṅgamato assādato ādīnavato nissaraṇato ca yāthāvato parijānanatā, tathā parijānanavasena pana pavatto vipassanāmaggo, tena ca kāye chandarāgassa pajahanaṃ, kāyasaṅkhāraṃ nirodhetvā pattabbasamāpatti vā, sabbe ete kāyamukhena pavattā moneyyappaṭipadā dhammā kāyamoneyyaṃ nāma. Tasmā tamatthaṃ dassetuṃ ‘‘katamaṃ kāyamoneyyaṃ? Tividhakāyaduccaritassa pahānaṃ kāyamoneyyaṃ, tividhakāyasucaritampi kāyamoneyya’’ntiādinā (mahāni. 14) pāḷi āgatā. Idhāpi teneva pāḷinayena atthaṃ dassento ‘‘tividhakāyaduccaritappahānaṃ kāyamoneyyaṃ nāmā’’tiādimāha.

    ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਤਮਂ વਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਚਤੁਬ੍ਬਿਧવਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ વਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਸੁਚਰਿਤਂ, વਾਚਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ, વਾਚਾਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ, વਾਚਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, વਚੀਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ વਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਤਿਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘વਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਚੋਪਨવਾਚਞ੍ਚੇવ ਸਦ੍ਦવਾਚਞ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾ વਾਚਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ। ਤਸ੍ਸਾ વਾਚਾਯ ਸਮੁਦਯਾਦਿਤੋ ਪਰਿਜਾਨਨਂ વਾਚਾਪਰਿਞ੍ਞਾ

    Idāni ‘‘katamaṃ vacīmoneyyaṃ? Catubbidhavacīduccaritassa pahānaṃ vacīmoneyyaṃ, catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ, vācārammaṇe ñāṇaṃ, vācāpariññā, pariññāsahagato maggo, vācāya chandarāgassa pahānaṃ, vacīsaṅkhāranirodho dutiyajjhānasamāpatti vacīmoneyya’’nti imāya pāḷiyā vuttamatthaṃ atidīpento ‘‘vacīmoneyyepi eseva nayo’’tiādimāha. Tattha copanavācañceva saddavācañca ārabbha pavattā paññā vācārammaṇe ñāṇaṃ. Tassā vācāya samudayādito parijānanaṃ vācāpariññā.

    ‘‘ਕਤਮਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿવਿਧਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਿવਿਧਂ ਮਨੋਸੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਮਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ, ਮਨਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਮਨਸ੍ਮਿਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਆਗਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯੇਪਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਞਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਚ ਏਕਾਸੀਤਿવਿਧਂ ਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਞਾਣਂ ਮਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ। ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਾਦਿਤੋ ਪਰਿਜਾਨਨਂ ਮਨਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਅਯਂ વਿਸੇਸੋ।

    ‘‘Katamaṃ manomoneyyaṃ? Tividhamanoduccaritassa pahānaṃ manomoneyyaṃ, tividhaṃ manosuccaritaṃ, manārammaṇe ñāṇaṃ, manapariññā, pariññāsahagato maggo, manasmiṃ chandarāgassa pahānaṃ, cittasaṅkhāranirodho saññāvedayitanirodhasamāpatti manomoneyya’’nti imāya pāḷiyā āgatanayena atthaṃ vibhāvento ‘‘manomoneyyepi imināva nayena atthaṃ ñatvā’’tiādimāha. Tattha ca ekāsītividhaṃ lokiyacittaṃ ārabbha pavattañāṇaṃ manārammaṇe ñāṇaṃ. Tassa samudayādito parijānanaṃ manapariññāti ayaṃ viseso.

    ਮੋਨੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Moneyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ਆਪਾਯਿਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Āpāyikavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਮੋਨੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Moneyyasuttaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਮੋਨੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Moneyyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact