Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૩. મુચલિન્દકથા
3. Mucalindakathā
૫. 1 અથ ખો ભગવા સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન તમ્હા સમાધિમ્હા વુટ્ઠહિત્વા અજપાલનિગ્રોધમૂલા યેન મુચલિન્દો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા મુચલિન્દમૂલે સત્તાહં એકપલ્લઙ્કેન નિસીદિ વિમુત્તિસુખપટિસંવેદી. તેન ખો પન સમયેન મહા અકાલમેઘો ઉદપાદિ, સત્તાહવદ્દલિકા સીતવાતદુદ્દિની. અથ ખો મુચલિન્દો નાગરાજા સકભવના નિક્ખમિત્વા ભગવતો કાયં સત્તક્ખત્તું ભોગેહિ પરિક્ખિપિત્વા ઉપરિમુદ્ધનિ મહન્તં ફણં કરિત્વા અટ્ઠાસિ – ‘‘મા ભગવન્તં સીતં, મા ભગવન્તં ઉણ્હં, મા ભગવન્તં ડંસમકસવાતાતપસરીસપસમ્ફસ્સો’’તિ 2. અથ ખો મુચલિન્દો નાગરાજા સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન વિદ્ધં વિગતવલાહકં દેવં વિદિત્વા ભગવતો કાયા ભોગે વિનિવેઠેત્વા સકવણ્ણં પટિસંહરિત્વા માણવકવણ્ણં અભિનિમ્મિનિત્વા ભગવતો પુરતો અટ્ઠાસિ પઞ્જલિકો ભગવન્તં નમસ્સમાનો. અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
5.3 Atha kho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā ajapālanigrodhamūlā yena mucalindo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā mucalindamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī. Tena kho pana samayena mahā akālamegho udapādi, sattāhavaddalikā sītavātaduddinī. Atha kho mucalindo nāgarājā sakabhavanā nikkhamitvā bhagavato kāyaṃ sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvā aṭṭhāsi – ‘‘mā bhagavantaṃ sītaṃ, mā bhagavantaṃ uṇhaṃ, mā bhagavantaṃ ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphasso’’ti 4. Atha kho mucalindo nāgarājā sattāhassa accayena viddhaṃ vigatavalāhakaṃ devaṃ viditvā bhagavato kāyā bhoge viniveṭhetvā sakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā māṇavakavaṇṇaṃ abhinimminitvā bhagavato purato aṭṭhāsi pañjaliko bhagavantaṃ namassamāno. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
અબ્યાપજ્જં સુખં લોકે, પાણભૂતેસુ સંયમો.
Abyāpajjaṃ sukhaṃ loke, pāṇabhūtesu saṃyamo.
અસ્મિમાનસ્સ યો વિનયો, એતં વે પરમં સુખ’’ન્તિ.
Asmimānassa yo vinayo, etaṃ ve paramaṃ sukha’’nti.
મુચલિન્દકથા નિટ્ઠિતા.
Mucalindakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / મુચલિન્દકથા • Mucalindakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / મુચલિન્દકથાવણ્ણના • Mucalindakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / મુચલિન્દકથાવણ્ણના • Mucalindakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / મુચલિન્દકથાવણ્ણના • Mucalindakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૩. મુચલિન્દકથા • 3. Mucalindakathā