Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણી-મૂલટીકા • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā

    મૂલરાસિવણ્ણના

    Mūlarāsivaṇṇanā

    અગેધો અનભિજ્ઝનં અનભિકઙ્ખનં. અનલ્લીનો ભાવો અધિપ્પાયો એતસ્સાતિ અનલ્લીનભાવો, એવઞ્હિ ઉપમાય સમેતિ. અનુકૂલમિત્તો અનુવત્તકો. વિનયરસોતિ વિનયનરસો. અદોસો દુસ્સીલ્યમલસ્સાતિ ઇદં દુસ્સીલ્યસ્સ દોસસમુટ્ઠાનતં દોસૂપનિસ્સયતઞ્ચ સન્ધાય વુત્તં. અભાવનાયાતિ ‘‘તત્થ જાતાનં ધમ્માનં અનતિવત્તનટ્ઠેન ભાવનાઇન્દ્રિયાનં એકરસટ્ઠેન ભાવના તદુપગવીરિયવાહનટ્ઠેન ભાવના આસેવનટ્ઠેન ભાવના’’તિ એવં વુત્તાય પઞ્ઞાસાધનાય ભાવનાય અપ્પવત્તિ, તપ્પટિપક્ખભૂતા વા અકુસલા અભાવના. નિગ્ગુણેપિ ગુણગ્ગહણં અધિકગ્ગહણં. વિજ્જમાનમ્પિ ગુણં વિદ્ધંસેત્વા ગહણં ઊનગ્ગહણં. ચતુવિપલ્લાસગ્ગહણં વિપરીતગ્ગહણં.

    Agedho anabhijjhanaṃ anabhikaṅkhanaṃ. Anallīno bhāvo adhippāyo etassāti anallīnabhāvo, evañhi upamāya sameti. Anukūlamitto anuvattako. Vinayarasoti vinayanaraso. Adoso dussīlyamalassāti idaṃ dussīlyassa dosasamuṭṭhānataṃ dosūpanissayatañca sandhāya vuttaṃ. Abhāvanāyāti ‘‘tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanāindriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā tadupagavīriyavāhanaṭṭhena bhāvanā āsevanaṭṭhena bhāvanā’’ti evaṃ vuttāya paññāsādhanāya bhāvanāya appavatti, tappaṭipakkhabhūtā vā akusalā abhāvanā. Nigguṇepi guṇaggahaṇaṃ adhikaggahaṇaṃ. Vijjamānampi guṇaṃ viddhaṃsetvā gahaṇaṃ ūnaggahaṇaṃ. Catuvipallāsaggahaṇaṃ viparītaggahaṇaṃ.

    યાથાવસભાવેતિ ‘‘એત્તકો એતસ્સ ગુણો, એત્તકો દોસો’’તિ ગુણદોસાનં સભાવે ‘‘જરાધમ્મો જીરતિ, તં કુતેત્થ લબ્ભા મા જીરી’’તિ એવમાદિપચ્ચવેક્ખણસમ્ભવતો. અલોભેન ચ ગહટ્ઠાનં ખેત્તવત્થાદીસુ વિવાદાભાવતો. અમોહેન પબ્બજિતાનં દિટ્ઠિગતવિવાદાભાવતો. કામરાગાભિનિવેસવિનિબન્ધા હિ ગહટ્ઠા ગહટ્ઠેહિ વિવદન્તિ, દિટ્ઠિરાગાભિનિવેસવિનિબન્ધા સમણા સમણેહીતિ. રાગવસેન મિત્તસન્થવો દોસવસેન વિરોધો ચ તબ્બિસેસેન ઉપગમાપગમા, આરમ્મણે વા રૂપાદિમ્હિ અનુરોધવિરોધા. અમજ્ઝત્તભાવસ્સ પટિઘાનુનયસઙ્ખાતસ્સ મોહેન પવત્તિ. સુખવિપરિણામે દુક્ખસમાયોગે ચ પટિઘપવત્તિયં વેદનાપરિગ્ગહો ન સિજ્ઝતીતિ અદોસાનુભાવેન વેદનાસતિપટ્ઠાનં સિજ્ઝતિ. દિબ્બવિહારસ્સાતિ ચતુન્નં ઝાનાનં. અરિયવિહારો ફલસમાપત્તિ. મોહેન અવિચારેન્તો ઉદાસીનપક્ખેસુપિ સત્તસઙ્ખારેસુ સબ્બેસુ અભિસઙ્ગં કરોતીતિ અમૂળ્હસ્સ તદભાવો વેદિતબ્બો. દુક્ખદસ્સનસ્સ આસન્નપટિપક્ખત્તા દોસસ્સ તપ્પટિપક્ખેન અદોસેન દુક્ખદસ્સનં હોતિ.

    Yāthāvasabhāveti ‘‘ettako etassa guṇo, ettako doso’’ti guṇadosānaṃ sabhāve ‘‘jarādhammo jīrati, taṃ kutettha labbhā mā jīrī’’ti evamādipaccavekkhaṇasambhavato. Alobhena ca gahaṭṭhānaṃ khettavatthādīsu vivādābhāvato. Amohena pabbajitānaṃ diṭṭhigatavivādābhāvato. Kāmarāgābhinivesavinibandhā hi gahaṭṭhā gahaṭṭhehi vivadanti, diṭṭhirāgābhinivesavinibandhā samaṇā samaṇehīti. Rāgavasena mittasanthavo dosavasena virodho ca tabbisesena upagamāpagamā, ārammaṇe vā rūpādimhi anurodhavirodhā. Amajjhattabhāvassa paṭighānunayasaṅkhātassa mohena pavatti. Sukhavipariṇāme dukkhasamāyoge ca paṭighapavattiyaṃ vedanāpariggaho na sijjhatīti adosānubhāvena vedanāsatipaṭṭhānaṃ sijjhati. Dibbavihārassāti catunnaṃ jhānānaṃ. Ariyavihāro phalasamāpatti. Mohena avicārento udāsīnapakkhesupi sattasaṅkhāresu sabbesu abhisaṅgaṃ karotīti amūḷhassa tadabhāvo veditabbo. Dukkhadassanassa āsannapaṭipakkhattā dosassa tappaṭipakkhena adosena dukkhadassanaṃ hoti.







    Related texts:



    ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ધમ્મસઙ્ગણી-અનુટીકા • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / મૂલરાસિવણ્ણના • Mūlarāsivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact