Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဥဒာနပာဠိ • Udānapāḷi

    ၅. နာဂသုတ္တံ

    5. Nāgasuttaṃ

    ၃၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝာ အာကိဏ္ဏော ဝိဟရတိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူနီဟိ ဥပာသကေဟိ ဥပာသိကာဟိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ။ အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရတိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခော ဧတရဟိ အာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူနီဟိ ဥပာသကေဟိ ဥပာသိကာဟိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ။ အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရာမိ။ ယံနူနာဟံ ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရေယ္ယ’’န္တိ။

    35. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme . Tena kho pana samayena bhagavā ākiṇṇo viharati bhikkhūhi bhikkhūnīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi. Ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu viharati. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ahaṃ kho etarahi ākiṇṇo viharāmi bhikkhūhi bhikkhūnīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi. Ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu viharāmi. Yaṃnūnāhaṃ eko gaṇasmā vūpakaṭṭho vihareyya’’nti.

    အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ကောသမ္ဗိံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ ကောသမ္ဗိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော သာမံ သေနာသနံ သံသာမေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ အနာမန္တေတ္ဝာ ဥပဋ္ဌာကံ အနပလောကေတ္ဝာ ဘိက္ခုသင္ဃံ ဧကော အဒုတိယော ယေန ပာလိလေယ္ယကံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ပာလိလေယ္ယကံ တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ပာလိလေယ္ယကေ ဝိဟရတိ ရက္ခိတဝနသဏ္ဍေ ဘဒ္ဒသာလမူလေ။

    Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kosambiṃ piṇḍāya pāvisi. Kosambiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto sāmaṃ senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya anāmantetvā upaṭṭhākaṃ anapaloketvā bhikkhusaṅghaṃ eko adutiyo yena pālileyyakaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena pālileyyakaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍe bhaddasālamūle.

    အညတရောပိ ခော ဟတ္ထိနာဂော အာကိဏ္ဏော ဝိဟရတိ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ။ ဆိန္နဂ္ဂာနိ စေဝ တိဏာနိ ခာဒတိ, ဩဘဂ္ဂောဘဂ္ဂဉ္စသ္သ သာခာဘင္ဂံ ခာဒန္တိ, အာဝိလာနိ စ ပာနီယာနိ ပိဝတိ, ဩဂာဟာ စသ္သ ဥတ္တိဏ္ဏသ္သ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ။ အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရတိ။ အထ ခော တသ္သ ဟတ္ထိနာဂသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခော ဧတရဟိ အာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ, ဆိန္နဂ္ဂာနိ စေဝ တိဏာနိ ခာဒာမိ, ဩဘဂ္ဂောဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခာဘင္ဂံ ခာဒန္တိ, အာဝိလာနိ စ ပာနီယာနိ ပိဝာမိ, ဩဂာဟာ စ မေ ဥတ္တိဏ္ဏသ္သ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ, အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရာမိ။ ယံနူနာဟံ ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရေယ္ယ’’န္တိ။

    Aññataropi kho hatthināgo ākiṇṇo viharati hatthīhi hatthinīhi hatthikalabhehi hatthicchāpehi. Chinnaggāni ceva tiṇāni khādati, obhaggobhaggañcassa sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivati, ogāhā cassa uttiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu viharati. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho etarahi ākiṇṇo viharāmi hatthīhi hatthinīhi hatthikalabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādāmi, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivāmi, ogāhā ca me uttiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti, ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu viharāmi. Yaṃnūnāhaṃ eko gaṇasmā vūpakaṭṭho vihareyya’’nti.

    အထ ခော သော ဟတ္ထိနာဂော ယူထာ အပက္ကမ္မ ယေန ပာလိလေယ္ယကံ ရက္ခိတဝနသဏ္ဍော ဘဒ္ဒသာလမူလံ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ။ တတ္ရ သုဒံ 1 သော ဟတ္ထိနာဂော ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝာ ဝိဟရတိ တံ ပဒေသံ 2 အပ္ပဟရိတံ ကရောတိ, သောဏ္ဍာယ စ 3 ဘဂဝတော ပာနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတိ 4

    Atha kho so hatthināgo yūthā apakkamma yena pālileyyakaṃ rakkhitavanasaṇḍo bhaddasālamūlaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami. Tatra sudaṃ 5 so hatthināgo yasmiṃ padese bhagavā viharati taṃ padesaṃ 6 appaharitaṃ karoti, soṇḍāya ca 7 bhagavato pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti 8.

    အထ ခော ဘဂဝတော ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘အဟံ ခော ပုဗ္ဗေ အာကိဏ္ဏော ဝိဟာသိံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူနီဟိ ဥပာသကေဟိ ဥပာသိကာဟိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ, အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟာသိံ။ သောမ္ဟိ ဧတရဟိ အနာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဥပာသကေဟိ ဥပာသိကာဟိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ, အနာကိဏ္ဏော သုခံ ဖာသု ဝိဟရာမီ’’တိ။

    Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo vihāsiṃ bhikkhūhi bhikkhūnīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi, ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu vihāsiṃ. Somhi etarahi anākiṇṇo viharāmi bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi, anākiṇṇo sukhaṃ phāsu viharāmī’’ti.

    တသ္သပိ ခော ဟတ္ထိနာဂသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘အဟံ ခော ပုဗ္ဗေ အာကိဏ္ဏော ဝိဟာသိံ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ, ဆိန္နဂ္ဂာနိ စေဝ တိဏာနိ ခာဒိံ, ဩဘဂ္ဂောဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခာဘင္ဂံ ခာဒိံသု, အာဝိလာနိ စ ပာနီယာနိ အပာယိံ, ဩဂာဟာ စ မေ ဥတ္တိဏ္ဏသ္သ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော အဂမံသု, အာကိဏ္ဏော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟာသိံ။ သောမ္ဟိ ဧတရဟိ အနာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ, အစ္ဆိန္နဂ္ဂာနိ စေဝ တိဏာနိ ခာဒာမိ, ဩဘဂ္ဂောဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခာဘင္ဂံ န ခာဒန္တိ, အနာဝိလာနိ စ ပာနီယာနိ ပိဝာမိ, ဩဂာဟာ စ မေ ဥတ္တိဏ္ဏသ္သ ဟတ္ထိနိယော န ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ, အနာကိဏ္ဏော သုခံ ဖာသု ဝိဟရာမီ’’တိ။

    Tassapi kho hatthināgassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo vihāsiṃ hatthīhi hatthinīhi hatthikalabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādiṃ, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādiṃsu, āvilāni ca pānīyāni apāyiṃ, ogāhā ca me uttiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo agamaṃsu, ākiṇṇo dukkhaṃ na phāsu vihāsiṃ. Somhi etarahi anākiṇṇo viharāmi hatthīhi hatthinīhi hatthikalabhehi hatthicchāpehi, acchinnaggāni ceva tiṇāni khādāmi, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ na khādanti, anāvilāni ca pānīyāni pivāmi, ogāhā ca me uttiṇṇassa hatthiniyo na kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti, anākiṇṇo sukhaṃ phāsu viharāmī’’ti.

    အထ ခော ဘဂဝာ အတ္တနော စ ပဝိဝေကံ ဝိဒိတ္ဝာ တသ္သ စ ဟတ္ထိနာဂသ္သ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ –

    Atha kho bhagavā attano ca pavivekaṃ viditvā tassa ca hatthināgassa cetasā cetoparivitakkamaññāya tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘ဧတံ 9 နာဂသ္သ နာဂေန၊ ဤသာဒန္တသ္သ ဟတ္ထိနော။

    ‘‘Etaṃ 10 nāgassa nāgena, īsādantassa hatthino;

    သမေတိ စိတ္တံ စိတ္တေန၊ ယဒေကော ရမတီ မနော’’တိ။ ပဉ္စမံ။

    Sameti cittaṃ cittena, yadeko ramatī mano’’ti. pañcamaṃ;







    Footnotes:
    1. ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တတ္ရ သုဒံ (သ္ယာ. ပီ. က.)
    2. အပ္ပဟရိတဉ္စ ကရောတိ, သောဏ္ဍာယ (ဗဟူသု)
    3. အပ္ပဟရိတဉ္စ ကရောတိ, သောဏ္ဍာယ (ဗဟူသု)
    4. ဥပဋ္ဌပေတိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    5. upasaṅkamitvā tatra sudaṃ (syā. pī. ka.)
    6. appaharitañca karoti, soṇḍāya (bahūsu)
    7. appaharitañca karoti, soṇḍāya (bahūsu)
    8. upaṭṭhapeti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    9. ဧဝံ (က.)
    10. evaṃ (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဥဒာန-အဋ္ဌကထာ • Udāna-aṭṭhakathā / ၅. နာဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Nāgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact