Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya

    ૮. નકુલમાતાસુત્તં

    8. Nakulamātāsuttaṃ

    ૪૮. એકં સમયં ભગવા ભગ્ગેસુ વિહરતિ સુંસુમારગિરે 1 ભેસકળાવને મિગદાયે. અથ ખો નકુલમાતા ગહપતાની યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા…પે॰…. એકમન્તં નિસિન્નં ખો નકુલમાતરં ગહપતાનિં ભગવા એતદવોચ –

    48. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati suṃsumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Atha kho nakulamātā gahapatānī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe…. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulamātaraṃ gahapatāniṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘અટ્ઠહિ ખો, નકુલમાતે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો માતુગામો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા મનાપકાયિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જતિ. કતમેહિ અટ્ઠહિ? ઇધ, નકુલમાતે, માતુગામો યસ્સ માતાપિતરો ભત્તુનો દેન્તિ અત્થકામા હિતેસિનો અનુકમ્પકા અનુકમ્પં ઉપાદાય તસ્સ હોતિ પુબ્બુટ્ઠાયિની પચ્છાનિપાતિની કિઙ્કારપટિસ્સાવિની મનાપચારિની પિયવાદિની.

    ‘‘Aṭṭhahi kho, nakulamāte, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, nakulamāte, mātugāmo yassa mātāpitaro bhattuno denti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya tassa hoti pubbuṭṭhāyinī pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī.

    ‘‘યે તે ભત્તુ ગરુનો હોન્તિ – માતાતિ વા પિતાતિ વા સમણબ્રાહ્મણાતિ વા – તે સક્કરોતિ ગરું કરોતિ માનેતિ પૂજેતિ, અબ્ભાગતે ચ આસનોદકેન પટિપૂજેતિ.

    ‘‘Ye te bhattu garuno honti – mātāti vā pitāti vā samaṇabrāhmaṇāti vā – te sakkaroti garuṃ karoti māneti pūjeti, abbhāgate ca āsanodakena paṭipūjeti.

    ‘‘યે તે ભત્તુ અબ્ભન્તરા કમ્મન્તા – ઉણ્ણાતિ વા કપ્પાસાતિ વા – તત્થ દક્ખા હોતિ અનલસા તત્રુપાયાય વીમંસાય સમન્નાગતા અલં કાતું અલં સંવિધાતું.

    ‘‘Ye te bhattu abbhantarā kammantā – uṇṇāti vā kappāsāti vā – tattha dakkhā hoti analasā tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgatā alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ.

    ‘‘યો સો ભત્તુ અબ્ભન્તરો અન્તોજનો – દાસાતિ વા પેસ્સાતિ વા કમ્મકરાતિ વા – તેસં કતઞ્ચ કતતો જાનાતિ અકતઞ્ચ અકતતો જાનાતિ, ગિલાનકાનઞ્ચ બલાબલં જાનાતિ ખાદનીયં ભોજનીયઞ્ચસ્સ પચ્ચંસેન સંવિભજતિ.

    ‘‘Yo so bhattu abbhantaro antojano – dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā – tesaṃ katañca katato jānāti akatañca akatato jānāti, gilānakānañca balābalaṃ jānāti khādanīyaṃ bhojanīyañcassa paccaṃsena saṃvibhajati.

    ‘‘યં ભત્તા આહરતિ ધનં વા ધઞ્ઞં વા રજતં વા જાતરૂપં વા તં આરક્ખેન ગુત્તિયા સમ્પાદેતિ, તત્થ ચ હોતિ અધુત્તી અથેની અસોણ્ડી અવિનાસિકા.

    ‘‘Yaṃ bhattā āharati dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā taṃ ārakkhena guttiyā sampādeti, tattha ca hoti adhuttī athenī asoṇḍī avināsikā.

    ‘‘ઉપાસિકા ખો પન હોતિ બુદ્ધં સરણં ગતા ધમ્મં સરણં ગતા સઙ્ઘં સરણં ગતા.

    ‘‘Upāsikā kho pana hoti buddhaṃ saraṇaṃ gatā dhammaṃ saraṇaṃ gatā saṅghaṃ saraṇaṃ gatā.

    ‘‘સીલવતી ખો પન હોતિ – પાણાતિપાતા પટિવિરતા…પે॰… સુરામેરયમજ્જપમાદટ્ઠાના પટિવિરતા…પે॰….

    ‘‘Sīlavatī kho pana hoti – pāṇātipātā paṭiviratā…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā…pe….

    ‘‘ચાગવતી ખો પન હોતિ વિગતમલમચ્છેરેન ચેતસા અગારં અજ્ઝાવસતિ મુત્તચાગા પયતપાણિની વોસ્સગ્ગરતા યાચયોગા દાનસંવિભાગરતા.

    ‘‘Cāgavatī kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgā payatapāṇinī vossaggaratā yācayogā dānasaṃvibhāgaratā.

    ‘‘ઇમેહિ ખો, નકુલમાતે, અટ્ઠહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો માતુગામો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા મનાપકાયિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જતી’’તિ.

    ‘‘Imehi kho, nakulamāte, aṭṭhahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.

    ‘‘યો નં ભરતિ સબ્બદા, નિચ્ચં આતાપિ ઉસ્સુકો;

    ‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;

    તં સબ્બકામદં પોસં, ભત્તારં નાતિમઞ્ઞતિ.

    Taṃ sabbakāmadaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.

    ‘‘ન ચાપિ સોત્થિ ભત્તારં, ઇસ્સાવાદેન રોસયે;

    ‘‘Na cāpi sotthi bhattāraṃ, issāvādena rosaye;

    ભત્તુ ચ ગરુનો સબ્બે, પટિપૂજેતિ પણ્ડિતા.

    Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.

    ‘‘ઉટ્ઠાહિકા અનલસા, સઙ્ગહિતપરિજ્જના;

    ‘‘Uṭṭhāhikā analasā, saṅgahitaparijjanā;

    ભત્તુ મનાપં ચરતિ, સમ્ભતં અનુરક્ખતિ.

    Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.

    ‘‘યા એવં વત્તતિ નારી, ભત્તુ છન્દવસાનુગા;

    ‘‘Yā evaṃ vattati nārī, bhattu chandavasānugā;

    મનાપા નામ તે 3 દેવા, યત્થ સા ઉપપજ્જતી’’તિ. અટ્ઠમં;

    Manāpā nāma te 4 devā, yattha sā upapajjatī’’ti. aṭṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. સુંસુમારગિરે (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    2. suṃsumāragire (sī. syā. pī.)
    3. મનાપકાયિકા (સી॰)
    4. manāpakāyikā (sī.)



    Related texts:



    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧-૮. સંખિત્તૂપોસથસુત્તાદિવણ્ણના • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact