Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౩. ఞాణవత్థుసుత్తం
3. Ñāṇavatthusuttaṃ
౩౩. సావత్థియం…పే॰… ‘‘చతుచత్తారీసం వో, భిక్ఖవే, ఞాణవత్థూని దేసేస్సామి, తం సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ; భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –
33. Sāvatthiyaṃ…pe… ‘‘catucattārīsaṃ vo, bhikkhave, ñāṇavatthūni desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘కతమాని 1, భిక్ఖవే, చతుచత్తారీసం ఞాణవత్థూని? జరామరణే ఞాణం, జరామరణసముదయే ఞాణం, జరామరణనిరోధే ఞాణం, జరామరణనిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; జాతియా ఞాణం, జాతిసముదయే ఞాణం, జాతినిరోధే ఞాణం, జాతినిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; భవే ఞాణం, భవసముదయే ఞాణం, భవనిరోధే ఞాణం, భవనిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; ఉపాదానే ఞాణం, ఉపాదానసముదయే ఞాణం, ఉపాదాననిరోధే ఞాణం, ఉపాదాననిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; తణ్హాయ ఞాణం, తణ్హాసముదయే ఞాణం, తణ్హానిరోధే ఞాణం, తణ్హానిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; వేదనాయ ఞాణం, వేదనాసముదయే ఞాణం, వేదనానిరోధే ఞాణం, వేదనానిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం; ఫస్సే ఞాణం…పే॰… సళాయతనే ఞాణం… నామరూపే ఞాణం… విఞ్ఞాణే ఞాణం… సఙ్ఖారేసు ఞాణం, సఙ్ఖారసముదయే ఞాణం, సఙ్ఖారనిరోధే ఞాణం, సఙ్ఖారనిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం. ఇమాని వుచ్చన్తి, భిక్ఖవే, చతుచత్తారీసం ఞాణవత్థూని.
‘‘Katamāni 2, bhikkhave, catucattārīsaṃ ñāṇavatthūni? Jarāmaraṇe ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; jātiyā ñāṇaṃ, jātisamudaye ñāṇaṃ, jātinirodhe ñāṇaṃ, jātinirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; bhave ñāṇaṃ, bhavasamudaye ñāṇaṃ, bhavanirodhe ñāṇaṃ, bhavanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; upādāne ñāṇaṃ, upādānasamudaye ñāṇaṃ, upādānanirodhe ñāṇaṃ, upādānanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; taṇhāya ñāṇaṃ, taṇhāsamudaye ñāṇaṃ, taṇhānirodhe ñāṇaṃ, taṇhānirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; vedanāya ñāṇaṃ, vedanāsamudaye ñāṇaṃ, vedanānirodhe ñāṇaṃ, vedanānirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; phasse ñāṇaṃ…pe… saḷāyatane ñāṇaṃ… nāmarūpe ñāṇaṃ… viññāṇe ñāṇaṃ… saṅkhāresu ñāṇaṃ, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Imāni vuccanti, bhikkhave, catucattārīsaṃ ñāṇavatthūni.
‘‘కతమఞ్చ, భిక్ఖవే, జరామరణం? యా తేసం తేసం సత్తానం తమ్హి తమ్హి సత్తనికాయే జరా జీరణతా ఖణ్డిచ్చం పాలిచ్చం వలిత్తచతా ఆయునో సంహాని ఇన్ద్రియానం పరిపాకో, అయం వుచ్చతి జరా. యా తేసం తేసం సత్తానం తమ్హా తమ్హా సత్తనికాయా చుతి చవనతా భేదో అన్తరధానం మచ్చు మరణం కాలకిరియా ఖన్ధానం భేదో కళేవరస్స నిక్ఖేపో. ఇదం వుచ్చతి మరణం. ఇతి అయఞ్చ జరా, ఇదఞ్చ మరణం; ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, జరామరణం.
‘‘Katamañca, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko, ayaṃ vuccati jarā. Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālakiriyā khandhānaṃ bhedo kaḷevarassa nikkhepo. Idaṃ vuccati maraṇaṃ. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ; idaṃ vuccati, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ.
‘‘జాతిసముదయా జరామరణసముదయో; జాతినిరోధా జరామరణనిరోధో; అయమేవ అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో జరామరణనిరోధగామినీ పటిపదా, సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠి…పే॰… సమ్మాసమాధి.
‘‘Jātisamudayā jarāmaraṇasamudayo; jātinirodhā jarāmaraṇanirodho; ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘యతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఏవం జరామరణం పజానాతి, ఏవం జరామరణసముదయం పజానాతి, ఏవం జరామరణనిరోధం పజానాతి, ఏవం జరామరణనిరోధగామినిం పటిపదం పజానాతి, ఇదమస్స ధమ్మే ఞాణం . సో ఇమినా ధమ్మేన దిట్ఠేన విదితేన అకాలికేన పత్తేన పరియోగాళ్హేన అతీతానాగతేన యం నేతి.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ jarāmaraṇaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇasamudayaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, idamassa dhamme ñāṇaṃ . So iminā dhammena diṭṭhena viditena akālikena pattena pariyogāḷhena atītānāgatena yaṃ neti.
‘‘యే ఖో కేచి అతీతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా జరామరణం అబ్భఞ్ఞంసు, జరామరణసముదయం అబ్భఞ్ఞంసు, జరామరణనిరోధం అబ్భఞ్ఞంసు, జరామరణనిరోధగామినిం పటిపదం అబ్భఞ్ఞంసు, సబ్బే తే ఏవమేవ అబ్భఞ్ఞంసు, సేయ్యథాపాహం ఏతరహి.
‘‘Ye kho keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā jarāmaraṇaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇasamudayaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇanirodhaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu, sabbe te evameva abbhaññaṃsu, seyyathāpāhaṃ etarahi.
‘‘యేపి హి కేచి అనాగతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా జరామరణం అభిజానిస్సన్తి, జరామరణసముదయం అభిజానిస్సన్తి, జరామరణనిరోధం అభిజానిస్సన్తి, జరామరణనిరోధగామినిం పటిపదం అభిజానిస్సన్తి, సబ్బే తే ఏవమేవ అభిజానిస్సన్తి, సేయ్యథాపాహం ఏతరహీతి. ఇదమస్స అన్వయే ఞాణం.
‘‘Yepi hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā jarāmaraṇaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇasamudayaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇanirodhaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti, sabbe te evameva abhijānissanti, seyyathāpāhaṃ etarahīti. Idamassa anvaye ñāṇaṃ.
‘‘యతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకస్స ఇమాని ద్వే ఞాణాని పరిసుద్ధాని హోన్తి పరియోదాతాని – ధమ్మే ఞాణఞ్చ అన్వయే ఞాణఞ్చ. అయం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అరియసావకో దిట్ఠిసమ్పన్నో ఇతిపి, దస్సనసమ్పన్నో ఇతిపి, ఆగతో ఇమం సద్ధమ్మం ఇతిపి, పస్సతి ఇమం సద్ధమ్మం ఇతిపి, సేక్ఖేన ఞాణేన సమన్నాగతో ఇతిపి, సేక్ఖాయ విజ్జాయ సమన్నాగతో ఇతిపి, ధమ్మసోతం సమాపన్నో ఇతిపి, అరియో నిబ్బేధికపఞ్ఞో ఇతిపి, అమతద్వారం ఆహచ్చ తిట్ఠతి ఇతిపీతి.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imāni dve ñāṇāni parisuddhāni honti pariyodātāni – dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako diṭṭhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, āgato imaṃ saddhammaṃ itipi, passati imaṃ saddhammaṃ itipi, sekkhena ñāṇena samannāgato itipi, sekkhāya vijjāya samannāgato itipi, dhammasotaṃ samāpanno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadvāraṃ āhacca tiṭṭhati itipīti.
‘‘కతమా చ, భిక్ఖవే, జాతి…పే॰… కతమో చ, భిక్ఖవే, భవో… కతమఞ్చ, భిక్ఖవే, ఉపాదానం… కతమా చ, భిక్ఖవే తణ్హా… కతమా చ, భిక్ఖవే, వేదనా… కతమో చ, భిక్ఖవే, ఫస్సో… కతమఞ్చ, భిక్ఖవే , సళాయతనం… కతమఞ్చ, భిక్ఖవే, నామరూపం … కతమఞ్చ, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం… కతమే చ, భిక్ఖవే, సఙ్ఖారా? తయోమే, భిక్ఖవే , సఙ్ఖారా – కాయసఙ్ఖారో, వచీసఙ్ఖారో, చిత్తసఙ్ఖారోతి. ఇమే వుచ్చన్తి, భిక్ఖవే, సఙ్ఖారా.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, jāti…pe… katamo ca, bhikkhave, bhavo… katamañca, bhikkhave, upādānaṃ… katamā ca, bhikkhave taṇhā… katamā ca, bhikkhave, vedanā… katamo ca, bhikkhave, phasso… katamañca, bhikkhave , saḷāyatanaṃ… katamañca, bhikkhave, nāmarūpaṃ … katamañca, bhikkhave, viññāṇaṃ… katame ca, bhikkhave, saṅkhārā? Tayome, bhikkhave , saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāroti. Ime vuccanti, bhikkhave, saṅkhārā.
‘‘అవిజ్జాసముదయా సఙ్ఖారసముదయో; అవిజ్జానిరోధా సఙ్ఖారనిరోధో; అయమేవ అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో సఙ్ఖారనిరోధగామినీ పటిపదా, సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠి…పే॰… సమ్మాసమాధి.
‘‘Avijjāsamudayā saṅkhārasamudayo; avijjānirodhā saṅkhāranirodho; ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘యతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఏవం సఙ్ఖారే పజానాతి, ఏవం సఙ్ఖారసముదయం పజానాతి , ఏవం సఙ్ఖారనిరోధం పజానాతి, ఏవం సఙ్ఖారనిరోధగామినిం పటిపదం పజానాతి, ఇదమస్స ధమ్మే ఞాణం. సో ఇమినా ధమ్మేన దిట్ఠేన విదితేన అకాలికేన పత్తేన పరియోగాళ్హేన అతీతానాగతేన యం నేతి.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ saṅkhāre pajānāti, evaṃ saṅkhārasamudayaṃ pajānāti , evaṃ saṅkhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, idamassa dhamme ñāṇaṃ. So iminā dhammena diṭṭhena viditena akālikena pattena pariyogāḷhena atītānāgatena yaṃ neti.
‘‘యే ఖో కేచి అతీతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా సఙ్ఖారే అబ్భఞ్ఞంసు, సఙ్ఖారసముదయం అబ్భఞ్ఞంసు, సఙ్ఖారనిరోధం అబ్భఞ్ఞంసు, సఙ్ఖారనిరోధగామినిం పటిపదం అబ్భఞ్ఞంసు, సబ్బే తే ఏవమేవ అబ్భఞ్ఞంసు, సేయ్యథాపాహం ఏతరహి.
‘‘Ye kho keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā saṅkhāre abbhaññaṃsu, saṅkhārasamudayaṃ abbhaññaṃsu, saṅkhāranirodhaṃ abbhaññaṃsu, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu, sabbe te evameva abbhaññaṃsu, seyyathāpāhaṃ etarahi.
‘‘యేపి హి కేచి అనాగతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా సఙ్ఖారే అభిజానిస్సన్తి, సఙ్ఖారసముదయం అభిజానిస్సన్తి, సఙ్ఖారనిరోధం అభిజానిస్సన్తి, సఙ్ఖారనిరోధగామినిం పటిపదం అభిజానిస్సన్తి, సబ్బే తే ఏవమేవ అభిజానిస్సన్తి, సేయ్యథాపాహం ఏతరహి. ఇదమస్స అన్వయే ఞాణం.
‘‘Yepi hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā saṅkhāre abhijānissanti, saṅkhārasamudayaṃ abhijānissanti, saṅkhāranirodhaṃ abhijānissanti, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti, sabbe te evameva abhijānissanti, seyyathāpāhaṃ etarahi. Idamassa anvaye ñāṇaṃ.
‘‘యతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకస్స ఇమాని ద్వే ఞాణాని పరిసుద్ధాని హోన్తి పరియోదాతాని – ధమ్మే ఞాణఞ్చ అన్వయే ఞాణఞ్చ. అయం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అరియసావకో దిట్ఠిసమ్పన్నో ఇతిపి, దస్సనసమ్పన్నో ఇతిపి, ఆగతో ఇమం సద్ధమ్మం ఇతిపి, పస్సతి ఇమం సద్ధమ్మం ఇతిపి, సేక్ఖేన ఞాణేన సమన్నాగతో ఇతిపి, సేక్ఖాయ విజ్జాయ సమన్నాగతో ఇతిపి, ధమ్మసోతం సమాపన్నో ఇతిపి, అరియో నిబ్బేధికపఞ్ఞో ఇతిపి, అమతద్వారం ఆహచ్చ తిట్ఠతి ఇతిపీ’’తి. తతియం.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imāni dve ñāṇāni parisuddhāni honti pariyodātāni – dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako diṭṭhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, āgato imaṃ saddhammaṃ itipi, passati imaṃ saddhammaṃ itipi, sekkhena ñāṇena samannāgato itipi, sekkhāya vijjāya samannāgato itipi, dhammasotaṃ samāpanno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadvāraṃ āhacca tiṭṭhati itipī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. ఞాణవత్థుసుత్తవణ్ణనా • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౩. ఞాణవత్థుసుత్తవణ్ణనా • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā