| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಞಾಣವತ್ಥುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
೩೩. ಞಾಣಮೇವ ಞಾಣವತ್ಥು ಸಮ್ಪತ್ತೀನಂ ಕಾರಣಭಾವತೋ। ಚತೂಸೂತಿ ಚತುಸಚ್ಚಸ್ಸ ಬೋಧನವಸೇನ ವುತ್ತೇಸು ಚತೂಸು ಞಾಣೇಸು। ಪಠಮನ್ತಿ ‘‘ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಞಾಣಂ, ಯೇನ ಧಾರಣಪರಿಚಯಮನಸಿಕಾರವಸೇನ ಪವತ್ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಗಣ್ಹಿ। ಸನ್ನಿಚಯಞಾಣಮಯಂ ಸವನಮಯಂ ನಾಮತ್ವೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಭಾವತೋ ಪಚ್ಚಯತೋ ಚಸ್ಸ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನಞಾಣಂ ಸಮ್ಮಸನಞಾಣಂತ್ವೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಜರಾಮರಣಸೀಸೇನ ಚೇತ್ಥ ಜರಾಮರಣವನ್ತೋವ ಧಮ್ಮಾ ಗಹಿತಾ। ಪಟಿವೇಧಞಾಣನ್ತಿ ಅಸಮ್ಮೋಹತೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝನಞಾಣಂ। ಇಮಿನಾ ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಹೇತುಮ್ಹಿ ಕರಣವಚನಂ। ಇಮಸ್ಸ ಹಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಹೇತು ಅಯಂ ಅರಿಯೋ ಅತೀತಾನಾಗತೇ ನಯೇನಪಿ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುಜ್ಝತಿ। ಮಗ್ಗಞಾಣಮೇವ ಪನ ಅತೀತಾನಾಗತೇ ನಯನಸದಿಸಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಮಗ್ಗಞಾಣಧಮ್ಮೇನ ವಾ’’ತಿ ದುತಿಯವಿಕಪ್ಪೋ ವುತ್ತೋ। ಏವಞ್ಹಿ ‘‘ಅಕಾಲಿಕ’’ನ್ತಿ ಸಮತ್ಥಿತಂ ಹೋತಿ।
33.Ñāṇameva ñāṇavatthu sampattīnaṃ kāraṇabhāvato. Catūsūti catusaccassa bodhanavasena vuttesu catūsu ñāṇesu. Paṭhamanti ‘‘jarāmaraṇe ñāṇa’’nti evaṃ vuttaṃ ñāṇaṃ, yena dhāraṇaparicayamanasikāravasena pavattaṃ sabbaṃ gaṇhi. Sannicayañāṇamayaṃ savanamayaṃ nāmatveva veditabbaṃ. Sabhāvato paccayato cassa pariggaṇhanañāṇaṃ sammasanañāṇaṃtveva veditabbaṃ. Jarāmaraṇasīsena cettha jarāmaraṇavantova dhammā gahitā. Paṭivedhañāṇanti asammohato paṭivijjhanañāṇaṃ. Iminā dhammenāti hetumhi karaṇavacanaṃ. Imassa hi dhammassa adhigamahetu ayaṃ ariyo atītānāgate nayenapi catusaccadhamme abhisambujjhati. Maggañāṇameva pana atītānāgate nayanasadisaṃ katvā dassetuṃ ‘‘maggañāṇadhammena vā’’ti dutiyavikappo vutto. Evañhi ‘‘akālika’’nti samatthitaṃ hoti.
ಞಾಣಚಕ್ಖುನಾ ದಿಟ್ಠೇನಾತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಭೂತೇನ ಞಾಣಚಕ್ಖುನಾ ಅಸಮ್ಮೋಹಪಟಿವೇಧವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ದಿಟ್ಠೇನ। ಪಞ್ಞಾಯ ವಿದಿತೇನಾತಿ ಮಗ್ಗಪಞ್ಞಾಯ ತಥೇವ ವಿದಿತೇನ। ಯಸ್ಮಾ ತಥಾ ದಿಟ್ಠಂ ವಿದಿತಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಪತ್ತಂ ಮಹಾಉಪಾಯೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೇನಾ’’ತಿ। ದಿಟ್ಠೇನಾತಿ ವಾ ದಸ್ಸನೇನ, ಧಮ್ಮಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಠಿತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿದಿತೇನಾತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ವಿದಿತ್ವಾ ಪಾಕಟಾನಿ ಕತ್ವಾ ಠಿತೇನ। ಅಕಾಲಿಕೇನಾತಿ ನ ಕಾಲನ್ತರವಿಪಾಕದಾಯಿನಾ। ಪತ್ತೇನಾತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಪತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ಧಮ್ಮಂ ಪತ್ತೇನ। ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೇನಾತಿ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮೇ ಪರಿಯೋಗಾಹಿತ್ವಾ ಠಿತೇನ। ಅತೀತಾನಾಗತೇ ನಯಂ ನೇತೀತಿ ಅತೀತೇ ಚ ಅನಾಗತೇ ಚ ನಯಂ ನೇತಿ ಹರತಿ ಪೇಸೇತಿ। ಇದಂ ಪನ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚಂ, ಸತ್ಥಾರಾ ಪನ ಮಗ್ಗಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತೇ ನಯನಸದಿಸಂ ಕತಂ ತಂಮೂಲಕತ್ತಾ। ಅತೀತಮಗ್ಗಸ್ಸ ಹಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಮಗ್ಗಞಾಣಂ ನಯನಸದಿಸಂ ಕತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣೇನ ಪನ ನಯಂ ನೇತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏತ್ಥ ಚಾ’’ತಿಆದಿ। ಯಥಾ ಪನ ತೇನ ನಯಂ ನೇತಿ। ತಂ ಆಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯೇ ಖೋ ಕೇಚೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಚ ನಯನುಪ್ಪಾದನಂ ನಯಞಾಣಸ್ಸೇವ ಪವತ್ತಿವಿಸೇಸೋ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಇಮಿನಾತಿ ಮಗ್ಗಞಾಣಧಮ್ಮೇನ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ದುವಿಧಂ ಪನ ಮಗ್ಗಫಲಞಾಣಂ ಸಮ್ಮಸನಞಾಣಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಯ ಮೂಲಕಾರಣಂ, ನ ನಯನಸ್ಸಾತಿ ದುವಿಧೇನ ಞಾಣಧಮ್ಮೇನಾತಿ ನ ನ ಯುಜ್ಜತಿ। ತಥಾ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮಸ್ಸ ಞಾತತ್ತಾ ಮಗ್ಗಫಲಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಸಚ್ಚಪಟಿವೇಧಸಮ್ಪಯೋಗಂ ಗತತ್ತಾ ‘‘ನಯನಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ತೇನ ‘‘ಇಮಿನಾ ಧಮ್ಮೇನಾ’’ತಿ ಞಾಣಸ್ಸ ವಿಸಯಭಾವೇನ ಞಾಣಸಮ್ಪಯೋಗೇನ ತದಞಾತೇನಾತಿ ಚ ಅತ್ಥೋ ನ ನ ಯುಜ್ಜತಿ। ಅನುಅಯೇತಿ ಧಮ್ಮಞಾಣಸ್ಸ ಅನುರೂಪವಸೇನ ಅಯೇ ಬುಜ್ಝನಞಾಣೇ ದಿಟ್ಠಾನಂ ಅದಿಟ್ಠಾನಯನತೋ ಅದಿಟ್ಠಸ್ಸ ದಿಟ್ಠತಾಯ ಞಾಪನತೋ ಚ। ತೇನಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮಞಾಣಸ್ಸ ಅನುಗಮನೇ ಞಾಣ’’ನ್ತಿ। ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಸೇಕ್ಖಭೂಮಿ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಕ್ಖಣೋ । ಕಸ್ಮಾ ಪನೇತಂ ಏವಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಚೇ? ‘‘ಏವಂ ಜರಾಮರಣಂ ಪಜಾನಾತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವತ್ತಮಾನವಸೇನ ದೇಸನಾಯ ಪವತ್ತತ್ತಾ।
Ñāṇacakkhunā diṭṭhenāti dhammacakkhubhūtena ñāṇacakkhunā asammohapaṭivedhavasena paccakkhato diṭṭhena. Paññāya viditenāti maggapaññāya tatheva viditena. Yasmā tathā diṭṭhaṃ viditaṃ sabbaso pattaṃ mahāupāyo hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘pariyogāḷhenā’’ti. Diṭṭhenāti vā dassanena, dhammaṃ passitvā ṭhitenāti attho. Viditenāti cattāri saccāni viditvā pākaṭāni katvā ṭhitena. Akālikenāti na kālantaravipākadāyinā. Pattenāti cattāri saccāni patvā ṭhitattā dhammaṃ pattena. Pariyogāḷhenāti catusaccadhamme pariyogāhitvā ṭhitena. Atītānāgate nayaṃ netīti atīte ca anāgate ca nayaṃ neti harati peseti. Idaṃ pana paccavekkhaṇañāṇassa kiccaṃ, satthārā pana maggañāṇaṃ atītānāgate nayanasadisaṃ kataṃ taṃmūlakattā. Atītamaggassa hi paccavekkhaṇaṃ nāma hoti, tasmā maggañāṇaṃ nayanasadisaṃ kataṃ nāma hoti, paccavekkhaṇañāṇena pana nayaṃ neti. Tenāha ‘‘ettha cā’’tiādi. Yathā pana tena nayaṃ neti. Taṃ ākāraṃ dassetuṃ ‘‘ye kho kecī’’tiādi vuttaṃ. Ettha ca nayanuppādanaṃ nayañāṇasseva pavattiviseso. Tena vuttaṃ ‘‘paccavekkhaṇañāṇassa kicca’’nti. Kiñcāpi ‘‘imināti maggañāṇadhammena vā’’ti vuttaṃ, duvidhaṃ pana maggaphalañāṇaṃ sammasanañāṇapaccavekkhaṇāya mūlakāraṇaṃ, na nayanassāti duvidhena ñāṇadhammenāti na na yujjati. Tathā catusaccadhammassa ñātattā maggaphalasaṅkhātassa vā dhammassa saccapaṭivedhasampayogaṃ gatattā ‘‘nayanaṃ hotū’’ti tena ‘‘iminā dhammenā’’ti ñāṇassa visayabhāvena ñāṇasampayogena tadañātenāti ca attho na na yujjati. Anuayeti dhammañāṇassa anurūpavasena aye bujjhanañāṇe diṭṭhānaṃ adiṭṭhānayanato adiṭṭhassa diṭṭhatāya ñāpanato ca. Tenāha ‘‘dhammañāṇassa anugamane ñāṇa’’nti. Khīṇāsavassa sekkhabhūmi nāma aggamaggakkhaṇo . Kasmā panetaṃ evaṃ vuttanti ce? ‘‘Evaṃ jarāmaraṇaṃ pajānātī’’tiādinā vattamānavasena desanāya pavattattā.
ಞಾಣವತ್ಥುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಞಾಣವತ್ಥುಸುತ್ತಂ • 3. Ñāṇavatthusuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಞಾಣವತ್ಥುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
