Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi

೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ

16. Ñāṇavibhaṅgo

೧. ಏಕಕಮಾತಿಕಾ

1. Ekakamātikā

೭೫೧. ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು – ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ನ ಹೇತೂ, ಅಹೇತುಕಾ, ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ, ಅರೂಪಾ, ಲೋಕಿಯಾ, ಸಾಸವಾ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಓಘನಿಯಾ, ಯೋಗನಿಯಾ, ನೀವರಣಿಯಾ, ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ, ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ಅಚೇತಸಿಕಾ, ವಿಪಾಕಾ, ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ನ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ನ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ , ಪರಿತ್ತಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ, ನ ರೂಪಾವಚರಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ನೋ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಅನಿಯತಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ,

751. Ekavidhena ñāṇavatthu – pañca viññāṇā na hetū, ahetukā, hetuvippayuttā, sappaccayā, saṅkhatā, arūpā, lokiyā, sāsavā, saṃyojaniyā, ganthaniyā, oghaniyā, yoganiyā, nīvaraṇiyā, parāmaṭṭhā, upādāniyā, saṃkilesikā, abyākatā, sārammaṇā, acetasikā, vipākā, upādinnupādāniyā, asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, na savitakkasavicārā, na avitakkavicāramattā, avitakkaavicārā, na pītisahagatā, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā, nevācayagāmināpacayagāmino, nevasekkhanāsekkhā , parittā, kāmāvacarā, na rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, no apariyāpannā, aniyatā, aniyyānikā,

ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ,

Uppannavatthukā uppannārammaṇā,

(೩) ಪುರೇಜಾತವತ್ಥುಕಾ ಪುರೇಜಾತಾರಮ್ಮಣಾ

(3) Purejātavatthukā purejātārammaṇā

(೪) ಅಜ್ಝತ್ತಿಕವತ್ಥುಕಾ ಬಾಹಿರಾರಮ್ಮಣಾ

(4) Ajjhattikavatthukā bāhirārammaṇā

(೫) ಅಸಮ್ಭಿನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(5) Asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā

(೬) ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ ನಾನಾರಮ್ಮಣಾ

(6) Nānāvatthukā nānārammaṇā

(೭) ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತಿ

(7) Na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti

(೮) ನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(8) Na asamannāhārā uppajjanti

(೯) ನ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(9) Na amanasikārā uppajjanti

(೧೦) ನ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(10) Na abbokiṇṇā uppajjanti

(೧೧) ನ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(11) Na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti

(೧೨) ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(12) Na aññamaññassa samanantarā uppajjanti

(೧೩) ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾ

(13) Pañca viññāṇā anābhogā

(೧೪) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ¹ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಭಿನಿಪಾತಮತ್ತಾ

(14) Pañcahi viññāṇehi na kañci ² dhammaṃ paṭivijānāti aññatra abhinipātamattā

(೧೫) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ

(15) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci dhammaṃ paṭivijānāti

(೧೬) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ

(16) Pañcahi viññāṇehi na kañci iriyāpathaṃ kappeti

(೧೭) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ

(17) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci iriyāpathaṃ kappeti

(೧೮) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ

(18) Pañcahi viññāṇehi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapeti

(೧೯) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ

(19) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapeti

(೨೦) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ

(20) Pañcahi viññāṇehi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati

(೨೧) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ

(21) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati

(೨೨) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ

(22) Pañcahi viññāṇehi na samāpajjati na vuṭṭhāti

(೨೩) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ

(23) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na samāpajjati na vuṭṭhāti

(೨೪) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ

(24) Pañcahi viññāṇehi na cavati na uppajjati

(೨೫) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ

(25) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na cavati na uppajjati

(೨೬) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ

(26) Pañcahi viññāṇehi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati

(೨೭) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಯಾಥಾವಕವತ್ಥುವಿಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾ

(27) Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati, yāthāvakavatthuvibhāvanā paññā

ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ ekavidhena ñāṇavatthu.

೨. ದುಕಮಾತಿಕಾ

2. Dukamātikā

೭೫೨. ದುವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

752. Duvidhenañāṇavatthu –

(೧) ಲೋಕಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ

(1) Lokiyā paññā, lokuttarā paññā

(೨) ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(2) Kenaci viññeyyā paññā, kenaci na viññeyyā paññā

(೩) ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ , ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ

(3) Sāsavā paññā , anāsavā paññā

(೪) ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ

(4) Āsavavippayuttā sāsavā paññā, āsavavippayuttā anāsavā paññā

(೫) ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(5) Saṃyojaniyā paññā, asaṃyojaniyā paññā

(೬) ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(6) Saṃyojanavippayuttā saṃyojaniyā paññā, saṃyojanavippayuttā asaṃyojaniyā paññā

(೭) ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(7) Ganthaniyā paññā, aganthaniyā paññā

(೮) ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(8) Ganthavippayuttā ganthaniyā paññā, ganthavippayuttā aganthaniyā paññā

(೯) ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(9) Oghaniyā paññā, anoghaniyā paññā

(೧೦) ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(10) Oghavippayuttā oghaniyā paññā, oghavippayuttā anoghaniyā paññā

(೧೧) ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(11) Yoganiyā paññā, ayoganiyā paññā

(೧೨) ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(12) Yogavippayuttā yoganiyā paññā, yogavippayuttā ayoganiyā paññā

(೧೩) ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(13) Nīvaraṇiyā paññā, anīvaraṇiyā paññā

(೧೪) ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(14) Nīvaraṇavippayuttā nīvaraṇiyā paññā, nīvaraṇavippayuttā anīvaraṇiyā paññā

(೧೫) ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ

(15) Parāmaṭṭhā paññā, aparāmaṭṭhā paññā

(೧೬) ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ

(16) Parāmāsavippayuttā parāmaṭṭhā paññā, parāmāsavippayuttā aparāmaṭṭhā paññā

(೧೭) ಉಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(17) Upādinnā paññā, anupādinnā paññā

(೧೮) ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(18) Upādāniyā paññā, anupādāniyā paññā

(೧೯) ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(19) Upādānavippayuttā upādāniyā paññā, upādānavippayuttā anupādāniyā paññā

(೨೦) ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(20) Saṃkilesikā paññā, asaṃkilesikā paññā

(೨೧) ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(21) Kilesavippayuttā saṃkilesikā paññā, kilesavippayuttā asaṃkilesikā paññā

(೨೨) ಸವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(22) Savitakkā paññā, avitakkā paññā

(೨೩) ಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ

(23) Savicārā paññā, avicārā paññā

(೨೪) ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(24) Sappītikā paññā, appītikā paññā

(೨೫) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(25) Pītisahagatā paññā, na pītisahagatā paññā

(೨೬) ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(26) Sukhasahagatā paññā, na sukhasahagatā paññā

(೨೭) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(27) Upekkhāsahagatā paññā, na upekkhāsahagatā paññā

(೨೮) ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ , ನ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(28) Kāmāvacarā paññā , na kāmāvacarā paññā

(೨೯) ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(29) Rūpāvacarā paññā, na rūpāvacarā paññā

(೩೦) ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(30) Arūpāvacarā paññā, na arūpāvacarā paññā

(೩೧) ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(31) Pariyāpannā paññā, apariyāpannā paññā

(೩೨) ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(32) Niyyānikā paññā, aniyyānikā paññā

(೩೩) ನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ

(33) Niyatā paññā, aniyatā paññā

(೩೪) ಸಉತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ , ಅನುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ

(34) Sauttarā paññā , anuttarā paññā

(೩೫) ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಜಾಪಿತತ್ಥಾ ಪಞ್ಞಾ

(35) Atthajāpikā paññā, jāpitatthā paññā

ಏವಂ ದುವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ duvidhena ñāṇavatthu.

೩. ತಿಕಮಾತಿಕಾ

3. Tikamātikā

೭೫೩. ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

753. Tividhena ñāṇavatthu –

(೧) ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(1) Cintāmayā paññā, sutamayā paññā, bhāvanāmayā paññā

(೨) ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(2) Dānamayā paññā, sīlamayā paññā, bhāvanāmayā paññā

(೩) ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ

(3) Adhisīle paññā, adhicitte paññā, adhipaññāya paññā

(೪) ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ

(4) Āyakosallaṃ, apāyakosallaṃ, upāyakosallaṃ

(೫) ವಿಪಾಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ

(5) Vipākā paññā, vipākadhammadhammā paññā, nevavipākanavipākadhammadhammā paññā

(೬) ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(6) Upādinnupādāniyā paññā, anupādinnupādāniyā paññā, anupādinnaanupādāniyā paññā

(೭) ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ

(7) Savitakkasavicārā paññā, avitakkavicāramattā paññā, avitakkaavicārā paññā

(೮) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(8) Pītisahagatā paññā, sukhasahagatā paññā, upekkhāsahagatā paññā

(೯) ಆಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(9) Ācayagāminī paññā, apacayagāminī paññā, nevācayagāmināpacayagāminī paññā

(೧೦) ಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ

(10) Sekkhā paññā, asekkhā paññā, nevasekkhanāsekkhā paññā

(೧೧) ಪರಿತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಹಗ್ಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(11) Parittā paññā, mahaggatā paññā, appamāṇā paññā

(೧೨) ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(12) Parittārammaṇā paññā, mahaggatārammaṇā paññā, appamāṇārammaṇā paññā

(೧೩) ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(13) Maggārammaṇā paññā, maggahetukā paññā, maggādhipatinī paññā

(೧೪) ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ , ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪ್ಪಾದಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(14) Uppannā paññā , anuppannā paññā, uppādinī paññā

(೧೫) ಅತೀತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(15) Atītā paññā, anāgatā paññā, paccuppannā paññā

(೧೬) ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(16) Atītārammaṇā paññā, anāgatārammaṇā paññā, paccuppannārammaṇā paññā

(೧೭) ಅಜ್ಝತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಪಞ್ಞಾ

(17) Ajjhattā paññā, bahiddhā paññā, ajjhattabahiddhā paññā

(೧೮) ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(18) Ajjhattārammaṇā paññā, bahiddhārammaṇā paññā, ajjhattabahiddhārammaṇā paññā

(೧೯) ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(19) Savitakkasavicārā paññā atthi vipākā, atthi vipākadhammadhammā, atthi nevavipākanavipākadhammadhammā

(೨೦) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(20) Atthi upādinnupādāniyā, atthi anupādinnupādāniyā, atthi anupādinnaanupādāniyā

(೨೧) ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ

(21) Atthi pītisahagatā, atthi sukhasahagatā, atthi upekkhāsahagatā

(೨೨) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(22) Atthi ācayagāminī, atthi apacayagāminī, atthi nevācayagāmināpacayagāminī

(೨೩) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(23) Atthi sekkhā, atthi asekkhā, atthi nevasekkhanāsekkhā

(೨೪) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(24) Atthi parittā, atthi mahaggatā, atthi appamāṇā

(೨೫) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(25) Atthi parittārammaṇā, atthi mahaggatārammaṇā, atthi appamāṇārammaṇā

(೨೬) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(26) Atthi maggārammaṇā, atthi maggahetukā, atthi maggādhipatinī

(೨೭) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(27) Atthi uppannā, atthi anuppannā, atthi uppādinī

(೨೮) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ , ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(28) Atthi atītā, atthi anāgatā , atthi paccuppannā

(೨೯) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(29) Atthi atītārammaṇā, atthi anāgatārammaṇā, atthi paccuppannārammaṇā

(೩೦) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(30) Atthi ajjhattā, atthi bahiddhā, atthi ajjhattabahiddhā

(೩೧) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(31) Atthi ajjhattārammaṇā, atthi bahiddhārammaṇā, atthi ajjhattabahiddhārammaṇā

(೩೨) ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(32) Avitakkavicāramattā paññā atthi vipākā, atthi vipākadhammadhammā, atthi nevavipākanavipākadhammadhammā

(೩೩) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(33) Atthi upādinnupādāniyā, atthi anupādinnupādāniyā, atthi anupādinnaanupādāniyā

(೩೪) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(34) Atthi ācayagāminī, atthi apacayagāminī, atthi nevācayagāmināpacayagāminī

(೩೫) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(35) Atthi sekkhā, atthi asekkhā, atthi nevasekkhanāsekkhā

(೩೬) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(36) Atthi uppannā, atthi anuppannā, atthi uppādinī

(೩೭) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(37) Atthi atītā, atthi anāgatā, atthi paccuppannā

(೩೮) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(38) Atthi ajjhattā, atthi bahiddhā, atthi ajjhattabahiddhā

(೩೯) ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(39) Avitakkaavicārā paññā atthi vipākā, atthi vipākadhammadhammā, atthi nevavipākanavipākadhammadhammā

(೪೦) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(40) Atthi upādinnupādāniyā, atthi anuppādinnupādāniyā, atthi anuppādinnaanupādāniyā

(೪೧) ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ

(41) Atthi pītisahagatā, atthi sukhasahagatā, atthi upekkhāsahagatā

(೪೨) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(42) Atthi ācayagāminī, atthi apacayagāminī, atthi nevācayagāmināpacayagāminī

(೪೩) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(43) Atthi sekkhā, atthi asekkhā, atthi nevasekkhanāsekkhā

(೪೪) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(44) Atthi parittārammaṇā, atthi mahaggatārammaṇā, atthi appamāṇārammaṇā

(೪೫) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(45) Atthi maggārammaṇā, atthi maggahetukā, atthi maggādhipatinī

(೪೬) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(46) Atthi uppannā, atthi anuppannā, atthi uppādinī

(೪೭) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(47) Atthi atītā, atthi anāgatā, atthi paccuppannā

(೪೮) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(48) Atthi atītārammaṇā, atthi anāgatārammaṇā, atthi paccuppannārammaṇā

(೪೯) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(49) Atthi ajjhattā, atthi bahiddhā, atthi ajjhattabahiddhā

(೫೦) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(50) Atthi ajjhattārammaṇā, atthi bahiddhārammaṇā, atthi ajjhattabahiddhārammaṇā

(೫೧) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(51) Pītisahagatā paññā sukhasahagatā paññā atthi vipākā, atthi vipākadhammadhammā, atthi nevavipākanavipākadhammadhammā

(೫೨) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(52) Atthi upādinnupādāniyā, atthi anupādinnupādāniyā, atthi anupādinnaanupādāniyā

(೫೩) ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ

(53) Atthi savitakkasavicārā, atthi avitakkavicāramattā, atthi avitakkaavicārā

(೫೪) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(54) Atthi ācayagāminī, atthi apacayagāminī, atthi nevācayagāmināpacayagāminī

(೫೫) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(55) Atthi sekkhā, atthi asekkhā, atthi nevasekkhanāsekkhā

(೫೬) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(56) Atthi parittā, atthi mahaggatā, atthi appamāṇā

(೫೭) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(57) Atthi parittārammaṇā, atthi mahaggatārammaṇā, atthi appamāṇārammaṇā

(೫೮) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ , ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(58) Atthi maggārammaṇā , atthi maggahetukā, atthi maggādhipatinī

(೫೯) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(59) Atthi uppannā, atthi anuppannā, atthi uppādinī

(೬೦) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(60) Atthi atītā, atthi anāgatā, atthi paccuppannā

(೬೧) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(61) Atthi atītārammaṇā, atthi anāgatārammaṇā, atthi paccuppannārammaṇā

(೬೨) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(62) Atthi ajjhatā, atthi bahiddhā, atthi ajjhattabahiddhā

(೬೩) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(63) Atthi ajjhattārammaṇā, atthi bahiddhārammaṇā, atthi ajjhattabahiddhārammaṇā

(೬೪) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(64) Upekkhāsahagatā paññā atthi vipākā, atthi vipākadhammadhammā, atthi nevavipākanavipākadhammadhammā

(೬೫) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(65) Atthi upādinnupādāniyā, atthi anupādinnupādāniyā, atthi anupādinnaanupādāniyā

(೬೬) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(66) Atthi ācayagāminī, atthi apacayagāminī, atthi nevācayagāmināpacayagāminī

(೬೭) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(67) Atthi sekkhā, atthi asekkhā, atthi nevasekkhanāsekkhā

(೬೮) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(68) Atthi parittā, atthi mahaggatā, atthi appamāṇā

(೬೯) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(69) Atthi parittārammaṇā, atthi mahaggatārammaṇā, atthi appamāṇārammaṇā

(೭೦) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(70) Atthi maggārammaṇā, atthi maggahetukā, atthi maggādhipatinī

(೭೧) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(71) Atthi uppannā, atthi anuppannā, atthi uppādinī

(೭೨) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(72) Atthi atītā, atthi anāgatā, atthi paccuppannā

(೭೩) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(73) Atthi atītārammaṇā, atthi anāgatārammaṇā, atthi paccuppannārammaṇā

(೭೪) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(74) Atthi ajjhattā, atthi bahiddhā, atthi ajjhattabahiddhā

(೭೫) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(75) Atthi ajjhattārammaṇā, atthi bahiddhārammaṇā, atthi ajjhattabahiddhārammaṇā

ಏವಂ ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ tividhena ñāṇavatthu.

೪. ಚತುಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

4. Catukkamātikā

೭೫೪. ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

754. Catubbidhena ñāṇavatthu –

(೧) ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ, ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ, ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ, ಫಲಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ

(1) Kammassakatañāṇaṃ, saccānulomikaṃ ñāṇaṃ, maggasamaṅgissa ñāṇaṃ, phalasamaṅgissa ñāṇaṃ

(೨) ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ

(2) Dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ

(೩) ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(3) Kāmāvacarā paññā, rūpāvacarā paññā, arūpāvacarā paññā, apariyāpannā paññā

(೪) ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ, ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ, ಪರಿಯೇ ³ ಞಾಣಂ, ಸಮ್ಮುತಿಞಾಣಂ ⁴

(4) Dhamme ñāṇaṃ, anvaye ñāṇaṃ, pariye ⁵ ñāṇaṃ, sammutiñāṇaṃ ⁶

(೫) ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಾಯ ನೋ ಆಚಯಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ಚೇವ ಅಪಚಯಾಯ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಾಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ

(5) Atthi paññā ācayāya no apacayāya, atthi paññā apacayāya no ācayāya, atthi paññā ācayāya ceva apacayāya ca, atthi paññā nevācayāya no apacayāya

(೬) ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಟಿವೇಧಾಯ ನೋ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ಚೇವ ಪಟಿವೇಧಾಯ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ

(6) Atthi paññā nibbidāya no paṭivedhāya, atthi paññā paṭivedhāya no nibbidāya, atthi paññā nibbidāya ceva paṭivedhāya ca, atthi paññā neva nibbidāya no paṭivedhāya

(೭) ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(7) Hānabhāginī paññā, ṭhitibhāginī paññā, visesabhāginī paññā, nibbedhabhāginī paññā

(೮) ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ

(8) Catasso paṭisambhidā

(೯) ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ

(9) Catasso paṭipadā

(೧೦) ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ

(10) Cattāri ārammaṇāni

(೧೧) ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ

(11) Jarāmaraṇe ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ

(೧೨-೨೧) ಜಾತಿಯಾ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಭವೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಉಪಾದಾನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವೇದನಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಫಸ್ಸೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಳಾಯತನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ನಾಮರೂಪೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ। ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

(12-21) Jātiyā ñāṇaṃ…pe… bhave ñāṇaṃ…pe… upādāne ñāṇaṃ…pe… taṇhāya ñāṇaṃ…pe… vedanāya ñāṇaṃ…pe… phasse ñāṇaṃ…pe… saḷāyatane ñāṇaṃ…pe… nāmarūpe ñāṇaṃ…pe… viññāṇe ñāṇaṃ…pe… saṅkhāresu ñāṇaṃ, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Evaṃ catubbidhena ñāṇavatthu.

೫. ಪಞ್ಚಕಮಾತಿಕಾ

5. Pañcakamātikā

೭೫೫. ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

755. Pañcavidhena ñāṇavatthu –

(೧) ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ (೨) ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ

(1) Pañcaṅgiko sammāsamādhi (2) pañcañāṇiko sammāsamādhi

ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ pañcavidhena ñāṇavatthu.

೬. ಛಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

6. Chakkamātikā

೭೫೬. ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

756. Chabbidhena ñāṇavatthu –

(೧) ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ

(1) Chasu abhiññāsu paññā

ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ chabbidhena ñāṇavatthu.

೭. ಸತ್ತಕಮಾತಿಕಾ

7. Sattakamātikā

೭೫೭. ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

757. Sattavidhena ñāṇavatthu –

(೧) ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ

(1) Sattasattati ñāṇavatthūni

ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ sattavidhena ñāṇavatthu.

೮. ಅಟ್ಠಕಮಾತಿಕಾ

8. Aṭṭhakamātikā

೭೫೮. ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

758. Aṭṭhavidhena ñāṇavatthu –

(೧) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು, ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ

(1) Catūsu maggesu, catūsu phalesu paññā

ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ aṭṭhavidhena ñāṇavatthu.

೯. ನವಕಮಾತಿಕಾ

9. Navakamātikā

೭೫೯. ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

759. Navavidhena ñāṇavatthu –

(೧) ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ

(1) Navasu anupubbavihārasamāpattīsu paññā

ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ navavidhena ñāṇavatthu.

೧೦. ದಸಕಮಾತಿಕಾ

10. Dasakamātikā

೭೬೦.ದಸವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು – ದಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಾನಿ ಯೇಹಿ ಬಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ। ಕತಮಾನಿ ದಸ?

760. Dasavidhena ñāṇavatthu – dasa tathāgatassa tathāgatabalāni yehi balehi samannāgato tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti. Katamāni dasa?

(೧) ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ ।

(1) Idha tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti .

(೨) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(2) Puna caparaṃ tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೩) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(3) Puna caparaṃ tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೪) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ⁷ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(4) Puna caparaṃ tathāgato anekadhātu nānādhātulokaṃ ⁸ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato anekadhātu nānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೫) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(5) Puna caparaṃ tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೬) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ , ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(6) Puna caparaṃ tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti , idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೭) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(7) Puna caparaṃ tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೮) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(8) Puna caparaṃ tathāgato pubbenivāsānussatiṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato pubbenivāsānussatiṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೯) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(9) Puna caparaṃ tathāgato sattānaṃ cutūpapātaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato sattānaṃ cutūpapātaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

(೧೦) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ। ಇಮಾನಿ ದಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಾನಿ, ಯೇಹಿ ಬಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ।

(10) Puna caparaṃ tathāgato āsavānaṃ khayaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato āsavānaṃ khayaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti. Imāni dasa tathāgatassa tathāgatabalāni, yehi balehi samannāgato tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.

ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ dasavidhena ñāṇavatthu.

ಮಾತಿಕಾ

Mātikā

೧. ಏಕಕನಿದ್ದೇಸೋ

1. Ekakaniddeso

೭೬೧. ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ನ ಹೇತುಮೇವ, ಅಹೇತುಕಮೇವ, ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಮೇವ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಮೇವ, ಸಙ್ಖತಮೇವ, ಅರೂಪಮೇವ, ಲೋಕಿಯಮೇವ, ಸಾಸವಮೇವ, ಸಂಯೋಜನಿಯಮೇವ, ಗನ್ಥನಿಯಮೇವ, ಓಘನಿಯಮೇವ, ಯೋಗನಿಯಮೇವ, ನೀವರಣಿಯಮೇವ, ಪರಾಮಟ್ಠಮೇವ, ಉಪಾದಾನಿಯಮೇವ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಮೇವ, ಅಬ್ಯಾಕತಮೇವ, ಸಾರಮ್ಮಣಮೇವ, ಅಚೇತಸಿಕಮೇವ, ವಿಪಾಕಮೇವ, ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಮೇವ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಮೇವ, ನ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಮೇವ, ನ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಮೇವ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಮೇವ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಮೇವ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಮೇವ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಮೇವ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿಮೇವ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಮೇವ, ಪರಿತ್ತಮೇವ, ಕಾಮಾವಚರಮೇವ, ನ ರೂಪಾವಚರಮೇವ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಮೇವ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಮೇವ, ನೋ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಮೇವ, ಅನಿಯತಮೇವ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಮೇವ, ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ, ಅನಿಚ್ಚಮೇವ, ಜರಾಭಿಭೂತಮೇವ।

761. Pañca viññāṇā na hetumeva, ahetukameva, hetuvippayuttameva, sappaccayameva, saṅkhatameva, arūpameva, lokiyameva, sāsavameva, saṃyojaniyameva, ganthaniyameva, oghaniyameva, yoganiyameva, nīvaraṇiyameva, parāmaṭṭhameva, upādāniyameva, saṃkilesikameva, abyākatameva, sārammaṇameva, acetasikameva, vipākameva, upādinnupādāniyameva, asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikameva, na savitakkasavicārameva, na avitakkavicāramattameva, avitakkaavicārameva, na pītisahagatameva, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbameva, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukameva, nevācayagāmināpacayagāmimeva, nevasekkhanāsekkhameva, parittameva, kāmāvacarameva, na rūpāvacarameva, na arūpāvacarameva, pariyāpannameva, no apariyāpannameva, aniyatameva, aniyyānikameva, uppannaṃ manoviññāṇaviññeyyameva, aniccameva, jarābhibhūtameva.

೭೬೨. ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ, ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

762. Pañca viññāṇā uppannavatthukā, uppannārammaṇāti uppannasmiṃ vatthusmiṃ uppanne ārammaṇe uppajjanti.

ಪುರೇಜಾತವತ್ಥುಕಾ, ಪುರೇಜಾತಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಪುರೇಜಾತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪುರೇಜಾತೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

Purejātavatthukā, purejātārammaṇāti purejātasmiṃ vatthusmiṃ purejāte ārammaṇe uppajjanti.

ಅಜ್ಝತ್ತಿಕವತ್ಥುಕಾ , ಬಾಹಿರಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ವತ್ಥು ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆರಮ್ಮಣಾ ಬಾಹಿರಾ।

Ajjhattikavatthukā , bāhirārammaṇāti pañcannaṃ viññāṇānaṃ vatthu ajjhattikā ārammaṇā bāhirā.

ಅಸಮ್ಭಿನ್ನವತ್ಥುಕಾ, ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

Asambhinnavatthukā, asambhinnārammaṇāti asambhinnasmiṃ vatthusmiṃ asambhinne ārammaṇe uppajjanti.

ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ, ನಾನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ।

Nānāvatthukā, nānārammaṇāti aññaṃ cakkhuviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca, aññaṃ sotaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca, aññaṃ ghānaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca, aññaṃ jivhāviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca, aññaṃ kāyaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca.

೭೬೩. ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೀತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ।

763. Na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontīti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ sotaviññāṇaṃ na paccanubhoti, sotaviññāṇassa gocaravisayampi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti. Cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ ghānaviññāṇaṃ na paccanubhoti, ghānaviññāṇassa gocaravisayampi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti. Cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ jivhāviññāṇaṃ na paccanubhoti, jivhāviññāṇassa gocaravisayampi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti. Cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti, kāyaviññāṇassa gocaravisayampi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti. Sotaviññāṇassa…pe… ghānaviññāṇassa…pe… jivhāviññāṇassa…pe… kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti, cakkhuviññāṇassa gocaravisayampi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti. Kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ sotaviññāṇaṃ na paccanubhoti, sotaviññāṇassa gocaravisayampi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti. Kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ ghānaviññāṇaṃ na paccanubhoti, ghānaviññāṇassa gocaravisayampi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti. Kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ jivhāviññāṇaṃ na paccanubhoti, jivhāviññāṇassa gocaravisayampi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti.

೭೬೪. ನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಸಮನ್ನಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

764. Na asamannāhārā uppajjantīti samannāharantassa uppajjanti.

ನ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಮನಸಿಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

Na amanasikārā uppajjantīti manasikarontassa uppajjanti.

ನ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ನ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

Na abbokiṇṇā uppajjantīti na paṭipāṭiyā uppajjanti.

ನ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ನ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ।

Na apubbaṃ acarimaṃ uppajjantīti na ekakkhaṇe uppajjanti.

೭೬೫. ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।

765. Na aññamaññassa samanantarā uppajjantīti cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā sotaviññāṇaṃ na uppajjati, sotaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati. Cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā ghānaviññāṇaṃ na uppajjati, ghānaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati. Cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā jivhāviññāṇaṃ na uppajjati, jivhāviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati. Cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā kāyaviññāṇaṃ na uppajjati, kāyaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati. Sotaviññāṇassa…pe… ghānaviññāṇassa…pe… jivhāviññāṇassa…pe… kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati, cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati. Kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā sotaviññāṇaṃ na uppajjati, sotaviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati. Kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā ghānaviññāṇaṃ na uppajjati, ghānaviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati. Kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā jivhāviññāṇaṃ na uppajjati, jivhāviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati.

೭೬೬. ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ನತ್ಥಿ ಆವಟ್ಟನಾ ವಾ ಆಭೋಗೋ ವಾ ಸಮನ್ನಾಹಾರೋ ವಾ ಮನಸಿಕಾರೋ ವಾ।

766. Pañca viññāṇā anābhogāti pañcannaṃ viññāṇānaṃ natthi āvaṭṭanā vā ābhogo vā samannāhāro vā manasikāro vā.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na kañci dhammaṃ paṭivijānātīti pañcahi viññāṇehi na kañci dhammaṃ paṭivijānāti.

ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಭಿನಿಪಾತಮತ್ತಾತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಪಾತಮತ್ತಾ।

Aññatra abhinipātamattāti aññatra āpātamattā.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci dhammaṃ paṭivijānātīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kañci dhammaṃ paṭivijānāti.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಗಮನಂ ವಾ ಠಾನಂ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಂ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ವಾ।

Pañcahi viññāṇehi na kañci iriyāpathaṃ kappetīti pañcahi viññāṇehi na kañci iriyāpathaṃ kappeti – gamanaṃ vā ṭhānaṃ vā nisajjaṃ vā seyyaṃ vā.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಗಮನಂ ವಾ ಠಾನಂ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಂ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ವಾ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci iriyāpathaṃ kappetīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kañci iriyāpathaṃ kappeti – gamanaṃ vā ṭhānaṃ vā nisajjaṃ vā seyyaṃ vā.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapetīti pañcahi viññāṇehi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapeti.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapetīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapeti.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyatīti pañcahi viññāṇehi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na samāpajjati na vuṭṭhātīti pañcahi viññāṇehi na samāpajjati na vuṭṭhāti.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na samāpajjati na vuṭṭhātīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na samāpajjati na vuṭṭhāti.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na cavati na uppajjatīti pañcahi viññāṇehi na cavati na uppajjati.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na cavati na uppajjatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na cavati na uppajjati.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ।

Pañcahi viññāṇehi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passatīti pañcahi viññāṇehi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಯಾಥಾವಕವತ್ಥುವಿಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾ।

Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati. Evaṃ yāthāvakavatthuvibhāvanā paññā.

ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ ekavidhena ñāṇavatthu.

ಏಕಕಂ।

Ekakaṃ.

೨. ದುಕನಿದ್ದೇಸೋ

2. Dukaniddeso

೭೬೭. (೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಲೋಕಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ।

767. (1) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā lokiyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā lokuttarā paññā.

(೨) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ।

(2) Sabbāva paññā kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.

(೩) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ।

(3) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā sāsavā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anāsavā paññā.

(೪) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ।

(4) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā āsavavippayuttā sāsavā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā āsavavippayuttā anāsavā paññā.

(೫) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(5) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saṃyojaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā asaṃyojaniyā paññā.

(೬) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(6) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saṃyojanavippayuttā saṃyojaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā saṃyojanavippayuttā asaṃyojaniyā paññā.

(೭) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(7) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā ganthaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā aganthaniyā paññā.

(೮) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(8) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā ganthavippayuttā ganthaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā ganthavippayuttā aganthaniyā paññā.

(೯) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(9) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā oghaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anoghaniyā paññā.

(೧೦) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(10) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā oghavippayuttā oghaniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā oghavippayuttā anoghaniyā paññā.

(೧೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(11) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā yoganiyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā ayoganiyā paññā.

(೧೨) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(12) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā yogavippayuttā yoganiyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā yogavippayuttā ayoganiyā paññā.

(೧೩) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(13) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā nīvaraṇiyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anīvaraṇiyā paññā.

(೧೪) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(14) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā nīvaraṇavippayuttā nīvaraṇiyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā nīvaraṇavippayuttā anīvaraṇiyā paññā.

(೧೫) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ।

(15) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā parāmaṭṭhā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā aparāmaṭṭhā paññā.

(೧೬) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ।

(16) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā parāmāsavippayuttā parāmaṭṭhā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā parāmāsavippayuttā aparāmaṭṭhā paññā.

(೧೭) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ।

(17) Tīsu bhūmīsu vipāke paññā upādinnā paññā, tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādinnā paññā.

(೧೮) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(18) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā upādāniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādāniyā paññā.

(೧೯) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(19) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā upādānavippayuttā upādāniyā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā upādānavippayuttā anupādāniyā paññā.

(೨೦) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(20) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saṃkilesikā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā asaṃkilesikā paññā.

(೨೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(21) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā kilesavippayuttā saṃkilesikā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā kilesavippayuttā asaṃkilesikā paññā.

(೨೨) ವಿತಕ್ಕಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿತಕ್ಕವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(22) Vitakkasampayuttā paññā savitakkā paññā, vitakkavippayuttā paññā avitakkā paññā.

(೨೩) ವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಚಾರವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(23) Vicārasampayuttā paññā savicārā paññā, vicāravippayuttā paññā avicārā paññā.

(೨೪) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪೀತಿವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(24) Pītisampayuttā paññā sappītikā paññā, pītivippayuttā paññā appītikā paññā.

(೨೫) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪೀತಿವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(25) Pītisampayuttā paññā pītisahagatā paññā, pītivippayuttā paññā na pītisahagatā paññā.

(೨೬) ಸುಖಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(26) Sukhasampayuttā paññā sukhasahagatā paññā, sukhavippayuttā paññā na sukhasahagatā paññā.

(೨೭) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(27) Upekkhāsampayuttā paññā upekkhāsahagatā paññā, upekkhāvippayuttā paññā na upekkhāsahagatā paññā.

(೨೮) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(28) Kāmāvacarakusalābyākate paññā kāmāvacarā paññā, rūpāvacarā paññā arūpāvacarā paññā, apariyāpannā paññā na kāmāvacarā paññā.

(೨೯) ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(29) Rūpāvacarakusalābyākate paññā rūpāvacarā paññā, kāmāvacarā paññā arūpāvacarā paññā apariyāpannā paññā na rūpāvacarā paññā.

(೩೦) ಅರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(30) Arūpāvacarakusalābyākate paññā arūpāvacarā paññā, kāmāvacarā paññā rūpāvacarā paññā apariyāpannā paññā na arūpāvacarā paññā.

(೩೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ।

(31) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā pariyāpannā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā apariyāpannā paññā.

(೩೨) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(32) Catūsu maggesu paññā niyyānikā paññā, tīsu bhūmīsu kusale catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā aniyyānikā paññā.

(೩೩) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(33) Catūsu maggesu paññā niyatā paññā, tīsu bhūmīsu kusale catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā aniyatā paññā.

(೩೪) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಉತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(34) Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā sauttarā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anuttarā paññā.

(೩೫) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ?

(35) Tattha katamā atthajāpikā paññā?

ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಅರಹತೋ ಅಭಿಞ್ಞಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಅರಹತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಜಾಪಿತತ್ಥಾ ಪಞ್ಞಾ।

Catūsu bhūmīsu kusale arahato abhiññaṃ uppādentassa samāpattiṃ uppādentassa kiriyābyākate paññā atthajāpikā paññā, catūsu bhūmīsu vipāke arahato uppannāya abhiññāya uppannāya samāpattiyā kiriyābyākate paññā jāpitatthā paññā.

ಏವಂ ದುವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ duvidhena ñāṇavatthu.

ದುಕಂ।

Dukaṃ.

೩. ತಿಕನಿದ್ದೇಸೋ

3. Tikaniddeso

೭೬೮. (೧. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ?

768. (1. Ka) tattha katamā cintāmayā paññā?

ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇಸು ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಂ ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ವಾ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಿಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ ಖನ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ರುಚಿಂ ಮುದಿಂ ಪೇಕ್ಖಂ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಂ ಪರತೋ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

Yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjāṭṭhānesu kammassakataṃ vā saccānulomikaṃ vā rūpaṃ aniccanti vā vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ aniccanti vā, yaṃ evarūpiṃ anulomikaṃ khantiṃ diṭṭhiṃ ruciṃ mudiṃ pekkhaṃ dhammanijjhānakkhantiṃ parato assutvā paṭilabhati – ayaṃ vuccati ‘‘cintāmayā paññā’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇಸು ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಂ ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ವಾ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಿಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ ಖನ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ರುಚಿಂ ಮುದಿಂ ಪೇಕ್ಖಂ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಂ ಪರತೋ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Kha) tattha katamā sutamayā paññā? Yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjāṭṭhānesu kammassakataṃ vā saccānulomikaṃ vā rūpaṃ aniccanti vā vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ aniccanti vā, yaṃ evarūpiṃ anulomikaṃ khantiṃ diṭṭhiṃ ruciṃ mudiṃ pekkhaṃ dhammanijjhānakkhantiṃ parato sutvā paṭilabhati – ayaṃ vuccati ‘‘sutamayā paññā’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) sabbāpi samāpannassa paññā bhāvanāmayā paññā.

೭೬೯. (೨. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ದಾನಂ ಆರಬ್ಭ ದಾನಾಧಿಗಚ್ಛ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

769. (2. Ka) tattha katamā dānamayā paññā? Dānaṃ ārabbha dānādhigaccha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘dānamayā paññā’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸೀಲಂ ಆರಬ್ಭ ಸೀಲಾಧಿಗಚ್ಛ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Kha) tattha katamā sīlamayā paññā? Sīlaṃ ārabbha sīlādhigaccha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘sīlamayā paññā’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) sabbāpi samāpannassa paññā bhāvanāmayā paññā.

೭೭೦. (೩. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ? ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಂ ಸಂವರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ’’।

770. (3. Ka) tattha katamā adhisīle paññā? Pātimokkhasaṃvaraṃ saṃvarantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘adhisīle paññā’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ? ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Kha) tattha katamā adhicitte paññā? Rūpāvacarārūpāvacarasamāpattiṃ samāpajjantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘adhicitte paññā’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ? ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Ga) tattha katamā adhipaññāya paññā? Catūsu maggesu catūsu phalesu paññā – ayaṃ vuccati ‘‘adhipaññāya paññā’’.

೭೭೧. (೪. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ? ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ಇಮೇ ವಾ ಪನಿಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ’’।

771. (4. Ka) tattha katamaṃ āyakosallaṃ? ‘‘Ime dhamme manasikaroto anuppannā ceva akusalā dhammā na uppajjanti, uppannā ca akusalā dhammā pahīyanti. Ime vā panime dhamme manasikaroto anuppannā ceva kusalā dhammā uppajjanti, uppannā ca kusalā dhammā bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā saṃvattantī’’ti – yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘āyakosallaṃ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ? ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಇಮೇ ವಾ ಪನಿಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ’’।

(Kha) tattha katamaṃ apāyakosallaṃ? ‘‘Ime dhamme manasikaroto anuppannā ceva kusalā dhammā na uppajjanti, uppannā ca kusalā dhammā nirujjhanti. Ime vā panime dhamme manasikaroto anuppannā ceva akusalā dhammā uppajjanti, uppannā ca akusalā dhammā bhiyyobhāvāya vepullāya saṃvattantī’’ti – yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘apāyakosallaṃ’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ತತ್ರುಪಾಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ।

(Ga) sabbāpi tatrupāyā paññā upāyakosallaṃ.

೭೭೨. (೫. ಕ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಾಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

772. (5. Ka) catūsu bhūmīsu vipāke paññā vipākā paññā.

(ಖ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) catūsu bhūmīsu kusale paññā vipākadhammadhammā paññā.

(ಗ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā nevavipākanavipākadhammadhammā paññā.

೭೭೩. (೬. ಕ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

773. (6. Ka) tīsu bhūmīsu vipāke paññā upādinnupādāniyā paññā.

(ಖ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā anupādinnupādāniyā paññā.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādinnaanupādāniyā paññā.

೭೭೪. (೭. ಕ) ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ।

774. (7. Ka) vitakkavicārasampayuttā paññā savitakkasavicārā paññā.

(ಖ) ವಿತಕ್ಕವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) vitakkavippayuttā vicārasampayuttā paññā avitakkavicāramattā paññā.

(ಗ) ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) vitakkavicāravippayuttā paññā avitakkaavicārā paññā.

೭೭೫. (೮. ಕ) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

775. (8. Ka) pītisampayuttā paññā pītisahagatā paññā.

(ಖ) ಸುಖಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) sukhasampayuttā paññā sukhasahagatā paññā.

(ಗ) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) upekkhāsampayuttā paññā upekkhāsahagatā paññā.

೭೭೬. (೯. ಕ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

776. (9. Ka) tīsu bhūmīsu kusale paññā ācayagāminī paññā.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) catūsu maggesu paññā apacayagāminī paññā.

(ಗ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā nevācayagāmināpacayagāminī paññā.

೭೭೭. (೧೦. ಕ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ತೀಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ।

777. (10. Ka) catūsu maggesu tīsu phalesu paññā sekkhā paññā.

(ಖ) ಉಪರಿಟ್ಠಿಮಾ ⁹ ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) upariṭṭhimā ¹⁰ arahattaphale paññā asekkhā paññā.

(ಗ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā nevasekkhanāsekkhā paññā.

೭೭೮. (೧೧. ಕ) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಿತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ।

778. (11. Ka) kāmāvacarakusalābyākate paññā parittā paññā.

(ಖ) ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಮಹಗ್ಗತಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) rūpāvacarārūpāvacarakusalābyākate paññā mahaggatā paññā.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) catūsu maggesu catūsu phalesu paññā appamāṇā paññā.

೭೭೯. (೧೨. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಪರಿತ್ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

779. (12. Ka) tattha katamā parittārammaṇā paññā? Paritte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘parittārammaṇā paññā’’.

೭೮೦. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಮಹಗ್ಗತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

780. (Kha) tattha katamā mahaggatārammaṇā paññā? Mahaggate dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘mahaggatārammaṇā paññā’’.

೭೮೧. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಪ್ಪಮಾಣೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

781. (Ga) tattha katamā appamāṇārammaṇā paññā? Appamāṇe dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘appamāṇārammaṇā paññā’’.

೭೮೨. (೧೩. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

782. (13. Ka) tattha katamā maggārammaṇā paññā? Ariyamaggaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘maggārammaṇā paññā’’.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) catūsu maggesu paññā maggahetukā paññā.

೭೮೩. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ? ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ’’।

783. (Ga) tattha katamā maggādhipatinī paññā? Ariyamaggaṃ adhipatiṃ karitvā yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘maggādhipatinī paññā’’.

೭೮೪. (೧೪) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾತಿ। ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀತಿ।

784. (14) Catūsu bhūmīsu vipāke paññā siyā uppannā, siyā uppādinī, na vattabbā anuppannāti. Catūsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā siyā uppannā, siyā anuppannā, na vattabbā uppādinīti.

೭೮೫. (೧೫) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ।

785. (15) Sabbāva paññā siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā.

೭೮೬. (೧೬. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅತೀತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

786. (16. Ka) tattha katamā atītārammaṇā paññā? Atīte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘atītārammaṇā paññā’’.

೭೮೭. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅನಾಗತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

787. (Kha) tattha katamā anāgatārammaṇā paññā? Anāgate dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘anāgatārammaṇā paññā’’.

೭೮೮. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ …ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

788. (Ga) tattha katamā paccuppannārammaṇā paññā? Paccuppanne dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā …pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘paccuppannārammaṇā paññā’’.

೭೮೯. (೧೭) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ।

789. (17) Sabbāva paññā siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā.

೭೯೦. (೧೮. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಜ್ಝತ್ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

790. (18. Ka) tattha katamā ajjhattārammaṇā paññā? Ajjhatte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘ajjhattārammaṇā paññā’’.

೭೯೧. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಬಹಿದ್ಧಾಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

791. (Kha) tattha katamā bahiddhārammaṇā paññā? Bahiddhādhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘bahiddhārammaṇā paññā’’.

೭೯೨. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

792. (Ga) tattha katamā ajjhattabahiddhārammaṇā paññā? Ajjhattabahiddhā dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā paññā’’.

ಏವಂ ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Evaṃ tividhena ñāṇavatthu.

ತಿಕಂ।

Tikaṃ.

೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

4. Catukkaniddeso

೭೯೩. (೧. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ? ‘‘ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಅತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ’’। ಠಪೇತ್ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ, ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಪಞ್ಞಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ।

793. (1. Ka) tattha katamaṃ kammassakatañāṇaṃ? ‘‘Atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti – yā evarūpā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘kammassakatañāṇaṃ’’. Ṭhapetvā saccānulomikaṃ ñāṇaṃ, sabbāpi sāsavā kusalā paññā kammassakatañāṇaṃ.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ? ‘‘ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಾ ಯಾ ಏವರೂಪೀ ಅನುಲೋಮಿಕಾ ಖನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿ ರುಚಿ ಮುದಿ ಪೇಕ್ಖಾ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ’’।

(Kha) tattha katamaṃ saccānulomikaṃ ñāṇaṃ? ‘‘Rūpaṃ anicca’’nti vā vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… ‘‘viññāṇaṃ anicca’’nti vā yā evarūpī anulomikā khanti diṭṭhi ruci mudi pekkhā dhammanijjhānakkhanti – idaṃ vuccati ‘‘saccānulomikaṃ ñāṇaṃ’’.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ।

(Ga) catūsu maggesu paññā maggasamaṅgissa ñāṇaṃ.

(ಘ) ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಫಲಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ।

(Gha) catūsu phalesu paññā phalasamaṅgissa ñāṇaṃ.

೭೯೪. (೨) ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ದುಕ್ಖೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ।

794. (2) Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhasamudayepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ? ದುಕ್ಖಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ’’।

(Ka) tattha katamaṃ dukkhe ñāṇaṃ? Dukkhaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘dukkhe ñāṇaṃ’’.

(ಖ-ಘ) ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ’’।

(Kha-gha) dukkhasamudayaṃ ārabbha…pe… dukkhanirodhaṃ ārabbha…pe… dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ’’.

೭೯೫. (೩) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ।

795. (3) Kāmāvacarakusalābyākate paññā kāmāvacarā paññā, rūpāvacarakusalābyākate paññā rūpāvacarā paññā, arūpāvacarakusalābyākate paññā arūpāvacarā paññā, catūsu maggesu catūsu phalesu paññā apariyāpannā paññā.

೭೯೬. (೪. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ? ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ।

796. (4. Ka) tattha katamaṃ dhamme ñāṇaṃ? Catūsu maggesu catūsu phalesu paññā dhamme ñāṇaṃ.

(ಖ) ಸೋ ಇಮಿನಾ ಧಮ್ಮೇನ ಞಾತೇನ ದಿಟ್ಠೇನ ಪತ್ತೇನ ವಿದಿತೇನ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೇನ ಅತೀತಾನಾಗತೇನ ನಯಂ ನೇತಿ। ‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಅತೀತಮದ್ಧಾನಂ ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು ¹¹, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು। ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ’’।

(Kha) so iminā dhammena ñātena diṭṭhena pattena viditena pariyogāḷhena atītānāgatena nayaṃ neti. ‘‘Ye hi keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā dukkhaṃ abbhaññaṃsu ¹², dukkhasamudayaṃ abbhaññaṃsu, dukkhanirodhaṃ abbhaññaṃsu, dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu, imaññeva te dukkhaṃ abbhaññaṃsu, imaññeva te dukkhasamudayaṃ abbhaññaṃsu, imaññeva te dukkhanirodhaṃ abbhaññaṃsu, imaññeva te dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu. Ye hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā dukkhaṃ abhijānissanti, dukkhasamudayaṃ abhijānissanti, dukkhanirodhaṃ abhijānissanti, dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti, imaññeva te dukkhaṃ abhijānissanti, imaññeva te dukkhasamudayaṃ abhijānissanti, imaññeva te dukkhanirodhaṃ abhijānissanti, imaññeva te dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissantī’’ti – yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘anvaye ñāṇaṃ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ। ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ , ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಉತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅನುತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತೀತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ’’।

(Ga) tattha katamaṃ pariye ñāṇaṃ? Idha bhikkhu parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti. Sarāgaṃ vā cittaṃ ‘‘sarāgaṃ citta’’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘‘vītarāgaṃ citta’’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘‘sadosaṃ citta’’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘‘vītadosaṃ citta’’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘‘samohaṃ citta’’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘‘vītamohaṃ citta’’nti pajānāti , saṃkhittaṃ vā cittaṃ ‘‘saṃkhittaṃ citta’’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘‘vikkhittaṃ citta’’nti pajānāti, mahaggataṃ vā cittaṃ ‘‘mahaggataṃ citta’’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘‘amahaggataṃ citta’’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘‘sauttaraṃ citta’’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘‘anuttaraṃ citta’’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘‘samāhitaṃ citta’’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘‘asamāhitaṃ citta’’nti pajānāti, vimuttaṃ vā cittaṃ ‘‘vimuttaṃ citta’’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘‘avimuttaṃ citta’’nti pajānātīti – yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘pariye ñāṇaṃ’’.

(ಘ) ಠಪೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ, ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ಸಮ್ಮುತಿಞಾಣಂ।

(Gha) ṭhapetvā dhamme ñāṇaṃ anvaye ñāṇaṃ pariye ñāṇaṃ, avasesā paññā sammutiñāṇaṃ.

೭೯೭. (೫. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ? ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ।

797. (5. Ka) tattha katamā paññā ācayāya no apacayāya? Kāmāvacarakusale paññā ācayāya no apacayāya.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಾಯ ನೋ ಆಚಯಾಯ।

(Kha) catūsu maggesu paññā apacayāya no ācayāya.

(ಗ) ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ಚೇವ ಅಪಚಯಾಯ ಚ।

(Ga) rūpāvacarārūpāvacarakusale paññā ācayāya ceva apacayāya ca.

(ಘ) ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ।

(Gha) avasesā paññā neva ācayāya no apacayāya.

೭೯೮. (೬. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ? ಯಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಅಭಿಞ್ಞಾಯೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝತಿ ನ ಚ ಸಚ್ಚಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ’’।

798. (6. Ka) tattha katamā paññā nibbidāya no paṭivedhāya? Yāya paññāya kāmesu vītarāgo hoti, na ca abhiññāyo paṭivijjhati na ca saccāni – ayaṃ vuccati ‘‘paññā nibbidāya no paṭivedhāya’’.

(ಖ) ಸ್ವೇವ ಪಞ್ಞಾಯ ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ ಸಮಾನೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝತಿ ನ ಚ ಸಚ್ಚಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಾ ಪಟಿವೇಧಾಯ ನೋ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ’’।

(Kha) sveva paññāya kāmesu vītarāgo samāno abhiññāyo paṭivijjhati na ca saccāni – ayaṃ vuccati ‘‘paññā paṭivedhāya no nibbidāya’’.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ಚೇವ ಪಟಿವೇಧಾಯ ಚ।

(Ga) catūsu maggesu paññā nibbidāya ceva paṭivedhāya ca.

(ಘ) ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ।

(Gha) avasesā paññā neva nibbidāya no paṭivedhāya.

೭೯೯. (೭. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ? ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಕಾಮಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

799. (7. Ka) tattha katamā hānabhāginī paññā? Paṭhamassa jhānassa lābhiṃ kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā.

(ಖ) ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

(Kha) tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā.

(ಗ) ಅವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

(Ga) avitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā.

(ಘ) ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಪೀತಿಸುಖಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ರೂಪಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ।

(Gha) nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Dutiyassa jhānassa lābhiṃ vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Upekkhāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Tatiyassa jhānassa lābhiṃ pītisukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Adukkhamasukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Catutthassa jhānassa lābhiṃ upekkhāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Ākāsānañcāyatanassa lābhiṃ rūpasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Viññāṇañcāyatanassa lābhiṃ ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Ākiñcaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. Ākiñcaññāyatanassa lābhiṃ viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā. Nevasaññānāsaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā.

೮೦೦. (೮) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ? ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ। ಅತ್ಥೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ । ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ।

800. (8) Tattha katamā catasso paṭisambhidā? Atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā. Atthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dhamme ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā . Imā catasso paṭisambhidā.

೮೦೧. (೯) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ? ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ।

801. (9) Tattha katamā catasso paṭipadā? Dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā, dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā, sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā, sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಕಿಚ್ಛೇನ ಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದನ್ಧಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Ka) tattha katamā dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಕಿಚ್ಛೇನ ಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಖಿಪ್ಪಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Kha) tattha katamā dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಕಿಚ್ಛೇನ ಅಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದನ್ಧಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Ga) tattha katamā sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā’’.

(ಘ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಕಿಚ್ಛೇನ ಅಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಖಿಪ್ಪಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’। ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ।

(Gha) tattha katamā sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’. Imā catasso paṭipadā.

೮೦೨. (೧೦) ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ? ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ।

802. (10) Tattha katamāni cattāri ārammaṇāni? Parittā parittārammaṇā paññā, parittā appamāṇārammaṇā paññā, appamāṇā parittārammaṇā paññā, appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ಥೋಕಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Ka) tattha katamā parittā parittārammaṇā paññā? Samādhissa na nikāmalābhissa ārammaṇaṃ thokaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘parittā parittārammaṇā paññā’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ವಿಪುಲಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Kha) tattha katamā parittā appamāṇārammaṇā paññā? Samādhissa na nikāmalābhissa ārammaṇaṃ vipulaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘parittā appamāṇārammaṇā paññā’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ಥೋಕಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’।

(Ga) tattha katamā appamāṇā parittārammaṇā paññā? Samādhissa nikāmalābhissa ārammaṇaṃ thokaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘appamāṇā parittārammaṇā paññā’’.

(ಘ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ವಿಪುಲಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’। ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ।

(Gha) tattha katamā appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā? Samādhissa nikāmalābhissa ārammaṇaṃ vipulaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā’’. Imāni cattāri ārammaṇāni.

(೧೧) ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಜರಾಮರಣೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ।

(11) Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ jarāmaraṇepetaṃ ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudayepetaṃ ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhepetaṃ ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ? ಜರಾಮರಣಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ’’।

(Ka) tattha katamaṃ jarāmaraṇe ñāṇaṃ? Jarāmaraṇaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘jarāmaraṇe ñāṇaṃ’’.

(ಖ-ಘ) ಜರಾಮರಣಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ’’।

(Kha-gha) jarāmaraṇasamudayaṃ ārabbha…pe… jarāmaraṇanirodhaṃ ārabbha…pe… jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ’’.

೮೦೩. (೧೨-೨೧) ಧಮ್ಮಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಜಾತಿಯಾಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಭವೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಉಪಾದಾನೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವೇದನಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಫಸ್ಸೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಳಾಯತನೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ನಾಮರೂಪೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇಸುಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ।

803. (12-21) Dhammasamaṅgissa ñāṇaṃ jātiyāpetaṃ ñāṇaṃ…pe… bhavepetaṃ ñāṇaṃ…pe… upādānepetaṃ ñāṇaṃ…pe… taṇhāyapetaṃ ñāṇaṃ…pe… vedanāyapetaṃ ñāṇaṃ…pe… phassepetaṃ ñāṇaṃ…pe… saḷāyatanepetaṃ ñāṇaṃ…pe… nāmarūpepetaṃ ñāṇaṃ…pe… viññāṇepetaṃ ñāṇaṃ…pe… saṅkhāresupetaṃ ñāṇaṃ, saṅkhārasamudayepetaṃ ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhepetaṃ ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ? ಸಙ್ಖಾರೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ’’।

Tattha katamaṃ saṅkhāresu ñāṇaṃ? Saṅkhāre ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhāresu ñāṇaṃ’’.

ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ। ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

Saṅkhārasamudayaṃ ārabbha…pe… saṅkhāranirodhaṃ ārabbha…pe… saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Evaṃ catubbidhena ñāṇavatthu.

ಚತುಕ್ಕಂ।

Catukkaṃ.

೫. ಪಞ್ಚಕನಿದ್ದೇಸೋ

5. Pañcakaniddeso

೮೦೪. (೧) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಪೀತಿಫರಣತಾ, ಸುಖಫರಣತಾ, ಚೇತೋಫರಣತಾ, ಆಲೋಕಫರಣತಾ, ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ। ದ್ವೀಸು ಝಾನೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಫರಣತಾ। ತೀಸು ಝಾನೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಫರಣತಾ। ಪರಚಿತ್ತೇ ಞಾಣಂ ಚೇತೋಫರಣತಾ। ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಆಲೋಕಫರಣತಾ। ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ವುಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಞಾಣಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।

804. (1) Tattha katamo pañcaṅgiko sammāsamādhi? Pītipharaṇatā, sukhapharaṇatā, cetopharaṇatā, ālokapharaṇatā, paccavekkhaṇānimittaṃ. Dvīsu jhānesu paññā pītipharaṇatā. Tīsu jhānesu paññā sukhapharaṇatā. Paracitte ñāṇaṃ cetopharaṇatā. Dibbacakkhu ālokapharaṇatā. Tamhā tamhā samādhimhā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇāñāṇaṃ paccavekkhaṇānimittaṃ. Ayaṃ vuccati pañcaṅgiko sammāsamādhi.

(೨) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖೋ ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಅರಿಯೋ ನಿರಾಮಿಸೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಲದ್ಧೋ ಏಕೋದಿಭಾವಾಧಿಗತೋ ನ ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತಗತೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಸೋ ಖೋ ಪನಾಹಂ ಇಮಂ ಸಮಾಧಿಂ ಸತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ ಸತೋ ವುಟ್ಠಹಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಅಯಂ ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ। ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

(2) Tattha katamo pañcañāṇiko sammāsamādhi? ‘‘Ayaṃ samādhi paccuppannasukho ceva āyatiñca sukhavipāko’’ti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati. ‘‘Ayaṃ samādhi ariyo nirāmiso’’ti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati. ‘‘Ayaṃ samādhi akāpurisasevito’’ti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati. ‘‘Ayaṃ samādhi santo paṇīto paṭippassaddhaladdho ekodibhāvādhigato na sasaṅkhāraniggayhavāritagato’’ti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati. So kho panāhaṃ imaṃ samādhiṃ sato samāpajjāmi sato vuṭṭhahāmī’’ti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati. Ayaṃ pañcañāṇiko sammāsamādhi. Evaṃ pañcavidhena ñāṇavatthu.

ಪಞ್ಚಕಂ।

Pañcakaṃ.

೬. ಛಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

6. Chakkaniddeso

೮೦೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ? ಇದ್ಧಿವಿಧೇ ಞಾಣಂ, ಸೋತಧಾತುವಿಸುದ್ಧಿಯಾ ಞಾಣಂ, ಪರಚಿತ್ತೇ ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಯಾ ಞಾಣಂ, ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತೇ ಞಾಣಂ, ಆಸವಾನಂ ಖಯೇ ಞಾಣಂ – ಇಮಾ ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ। ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

805. Tattha katamā chasu abhiññāsu paññā? Iddhividhe ñāṇaṃ, sotadhātuvisuddhiyā ñāṇaṃ, paracitte ñāṇaṃ, pubbenivāsānussatiyā ñāṇaṃ, sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ, āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ – imā chasu abhiññāsu paññā. Evaṃ chabbidhena ñāṇavatthu.

ಛಕ್ಕಂ।

Chakkaṃ.

೭. ಸತ್ತಕನಿದ್ದೇಸೋ

7. Sattakaniddeso

೮೦೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ? ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ। ಯಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಞಾಣಂ ತಮ್ಪಿ ಖಯಧಮ್ಮಂ ವಯಧಮ್ಮಂ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮನ್ತಿ ಞಾಣಂ; ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತೀತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ। ಯಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಞಾಣಂ ತಮ್ಪಿ ಖಯಧಮ್ಮಂ ವಯಧಮ್ಮಂ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮನ್ತಿ ಞಾಣಂ। ಇಮಾನಿ ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ। ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

806. Tattha katamāni sattasattati ñāṇavatthūni? Jātipaccayā jarāmaraṇanti ñāṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti ñāṇaṃ, atītampi addhānaṃ jātipaccayā jarāmaraṇanti ñāṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti ñāṇaṃ, anāgatampi addhānaṃ jātipaccayā jarāmaraṇanti ñāṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti ñāṇaṃ. Yampissa taṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ tampi khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti ñāṇaṃ; bhavapaccayā jātīti ñāṇaṃ…pe… upādānapaccayā bhavoti ñāṇaṃ…pe… taṇhāpaccayā upādānanti ñāṇaṃ…pe… vedanāpaccayā taṇhāti ñāṇaṃ…pe… phassapaccayā vedanāti ñāṇaṃ…pe… saḷāyatanapaccayā phassoti ñāṇaṃ…pe… nāmarūpapaccayā saḷāyatananti ñāṇaṃ…pe… viññāṇapaccayā nāmarūpanti ñāṇaṃ…pe… saṅkhārapaccayā viññāṇanti ñāṇaṃ…pe… avijjāpaccayā saṅkhārāti ñāṇaṃ, asati avijjāya natthi saṅkhārāti ñāṇaṃ, atītampi addhānaṃ avijjāpaccayā saṅkhārāti ñāṇaṃ, asati avijjāya natthi saṅkhārāti ñāṇaṃ, anāgatampi addhānaṃ avijjāpaccayā saṅkhārāti ñāṇaṃ, asati avijjāya natthi saṅkhārāti ñāṇaṃ. Yampissa taṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ tampi khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti ñāṇaṃ. Imāni sattasattati ñāṇavatthūni. Evaṃ sattavidhena ñāṇavatthu.

ಸತ್ತಕಂ।

Sattakaṃ.

೮. ಅಟ್ಠಕನಿದ್ದೇಸೋ

8. Aṭṭhakaniddeso

೮೦೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ? ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ , ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ – ಇಮಾ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ। ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

807. Tattha katamā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā? Sotāpattimagge paññā, sotāpattiphale paññā , sakadāgāmimagge paññā, sakadāgāmiphale paññā, anāgāmimagge paññā, anāgāmiphale paññā, arahattamagge paññā, arahattaphale paññā – imā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā. Evaṃ aṭṭhavidhena ñāṇavatthu.

ಅಟ್ಠಕಂ।

Aṭṭhakaṃ.

೯. ನವಕನಿದ್ದೇಸೋ

9. Navakaniddeso

೮೦೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ? ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ತತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ವುಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಞಾಣಂ – ಇಮಾ ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ। ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು।

808. Tattha katamā navasu anupubbavihārasamāpattīsu paññā? Paṭhamajjhānasamāpattiyā paññā, dutiyajjhānasamāpattiyā paññā, tatiyajjhānasamāpattiyā paññā, catutthajjhānasamāpattiyā paññā, ākāsānañcāyatanasamāpattiyā paññā, viññāṇañcāyatanasamāpattiyā paññā, ākiñcaññāyatanasamāpattiyā paññā, nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā paññā, saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇāñāṇaṃ – imā navasu anupubbavihārasamāpattīsu paññā. Evaṃ navavidhena ñāṇavatthu.

ನವಕಂ।

Navakaṃ.

೧೦. ದಸಕನಿದ್ದೇಸೋ

10. Dasakaniddeso

೮೦೯. (೧) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ಸುಖತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ಸುಖತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಅತ್ಥತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಅತ್ಥತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

809. (1) Tattha katamaṃ tathāgatassa ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ diṭṭhisampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ diṭṭhisampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ sukhato upagaccheyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci saṅkhāraṃ sukhato upagaccheyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ diṭṭhisampanno puggalo kañci dhammaṃ atthato upagaccheyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano kañci dhammaṃ atthato upagaccheyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ diṭṭhisampanno puggalo mātaraṃ jīvitā voropeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano mātaraṃ jīvitā voropeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಿತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಅರಹನ್ತಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಪದುಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಅಟ್ಠಮಂ ಭವಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅಟ್ಠಮಂ ಭವಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ diṭṭhisampanno puggalo pitaraṃ jīvitā voropeyya…pe… arahantaṃ jīvitā voropeyya…pe… paduṭṭhena cittena tathāgatassa lohitaṃ uppādeyya…pe… saṅghaṃ bhindeyya…pe… aññaṃ satthāraṃ uddiseyya…pe… aṭṭhamaṃ bhavaṃ nibbatteyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puthujjano aṭṭhamaṃ bhavaṃ nibbatteyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ದ್ವೇ ಅರಹನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಏಕೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ದ್ವೇ ರಾಜಾನೋ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ¹³ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಏಕೋ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ ekissā lokadhātuyā dve arahanto sammāsambuddhā apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ ekissā lokadhātuyā eko arahaṃ sammāsambuddho uppajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ ekissā lokadhātuyā dve rājāno cakkavattī ¹⁴ apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ ekissā lokadhātuyā eko rājā cakkavattī uppajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ಅರಹಂ ಅಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ಅರಹಂ ಅಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ರಾಜಾ ಅಸ್ಸ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ರಾಜಾ ಅಸ್ಸ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ಸಕ್ಕತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಮಾರತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ಸಕ್ಕತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಮಾರತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ itthī arahaṃ assa sammāsambuddho, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puriso arahaṃ assa sammāsambuddho, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ itthī rājā assa cakkavattī, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puriso rājā assa cakkavattī, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ itthī sakkattaṃ kareyya, mārattaṃ kareyya, brahmattaṃ kareyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ puriso sakkattaṃ kareyya, mārattaṃ kareyya, brahmattaṃ kareyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ kāyaduccaritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ kāyaduccaritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ vacīduccaritassa…pe… yaṃ manoduccaritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ vacīduccaritassa…pe… yaṃ manoduccaritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ kāyasucaritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ kāyasucaritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ vacīsucaritassa…pe… yaṃ manosucaritassa aniṭṭho akanto amanāpo vipāko nibbatteyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ vacīsucaritassa…pe… yaṃ manosucaritassa iṭṭho kanto manāpo vipāko nibbatteyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ kāyaduccaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ kāyaduccaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ vacīduccaritasamaṅgī…pe… yaṃ manoduccaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ vacīduccaritasamaṅgī…pe… yaṃ manoduccaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ …ಪೇ॰… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಯೇ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಹೇತೂ ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾಯ ತಂ ತಂ ಠಾನಂ, ಯೇ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ನ ಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾಯ ತಂ ತಂ ಅಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ kāyasucaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ kāyasucaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso yaṃ vacīsucaritasamaṅgī…pe… yaṃ manosucaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ vacīsucaritasamaṅgī …pe… yaṃ manosucaritasamaṅgī tannidānaṃ tappaccayā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti pajānāti. ‘‘Ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā upādāya taṃ taṃ ṭhānaṃ, ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ na hetū appaccayā upādāya taṃ taṃ aṭṭhāna’’nti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೧೦. (೨) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ।

810. (2) Tattha katamaṃ tathāgatassa atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato pajānāti – ‘‘atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni gatisampattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni upadhisampattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni kālasampattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni payogasampattipaṭibāḷhāni na vipaccanti.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ।

‘‘Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni gativipattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni upadhivipattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni kālavipattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni pāpakāni kammasamādānāni payogavipattiṃ āgamma vipaccanti.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ।

‘‘Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni gativipattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni upadhivipattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni kālavipattipaṭibāḷhāni na vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni payogavipattipaṭibāḷhāni na vipaccanti.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತೀ’’ತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

‘‘Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni gatisampattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni upadhisampattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni kālasampattiṃ āgamma vipaccanti. Atthekaccāni kalyāṇāni kammasamādānāni payogasampattiṃ āgamma vipaccantī’’ti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೧೧. (೩) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ನಿರಯಗಾಮೀ’’ತಿ ¹⁵ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಗಾಮೀ’’ತಿ ¹⁶ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ದೇವಲೋಕಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತೀತಿ । ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

811. (3) Tattha katamaṃ tathāgatassa sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā nirayagāmī’’ti ¹⁷ pajānāti, ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā tiracchānayonigāmī’’ti ¹⁸ pajānāti, ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā pettivisayagāmī’’ti pajānāti, ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā manussalokagāmī’’ti pajānāti, ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā devalokagāmī’’ti pajānāti, ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā nibbānagāmī’’ti pajānātīti . Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೧೨. (೪) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಖನ್ಧನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಯತನನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಧಾತುನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತೀತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

812. (4) Tattha katamaṃ tathāgatassa anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato khandhanānattaṃ pajānāti, āyatananānattaṃ pajānāti, dhātunānattaṃ pajānāti, anekadhātunānādhātulokanānattaṃ pajānātīti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೧೩. (೫) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ। ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ। ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ।

813. (5) Tattha katamaṃ tathāgatassa sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato pajānāti – ‘‘santi sattā hīnādhimuttikā, santi sattā paṇītādhimuttikā. Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti. Paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti.

‘‘ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು, ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು।

‘‘Atītampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu, paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu.

‘‘ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

‘‘Anāgatampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissanti, paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissantī’’ti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೧೪. (೬) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುಸಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಚರಿತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಧಿಮುತ್ತಿಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖೇ ಮಹಾರಜಕ್ಖೇ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸ್ವಾಕಾರೇ ದ್ವಾಕಾರೇ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ಭಬ್ಬಾಭಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ।

814. (6) Tattha katamaṃ tathāgatassa parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato sattānaṃ āsayaṃ pajānāti, anusayaṃ pajānāti, caritaṃ pajānāti, adhimuttiṃ pajānāti, apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye bhabbābhabbe satte pajānāti.

೮೧೫. ಕತಮೋ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯೋ? ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾತಿ ವಾ, ‘‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ಇತಿ ಭವದಿಟ್ಠಿಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ವಾ ಸತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ವಾ। ಏತೇ ವಾ ಪನ ಉಭೋ ಅನ್ತೇ ಅನುಪಗಮ್ಮ ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅನುಲೋಮಿಕಾ ಖನ್ತಿ ಪಟಿಲದ್ಧಾ ಹೋತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ। ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯೋ।

815. Katamo ca sattānaṃ āsayo? ‘‘Sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti vā, ‘‘antavā loko’’ti vā, ‘‘anantavā loko’’ti vā, ‘‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti vā, ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’’nti vā, ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, iti bhavadiṭṭhisannissitā vā sattā honti vibhavadiṭṭhisannissitā vā. Ete vā pana ubho ante anupagamma idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu anulomikā khanti paṭiladdhā hoti yathābhūtaṃ ñāṇaṃ. Ayaṃ sattānaṃ āsayo.

೮೧೬. ಕತಮೋ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಅನುಸಯೋ? ಸತ್ತಾನುಸಯಾ – ಕಾಮರಾಗಾನುಸಯೋ, ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ, ಮಾನಾನುಸಯೋ, ದಿಟ್ಠಾನುಸಯೋ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನುಸಯೋ, ಭವರಾಗಾನುಸಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ। ಯಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ ಏತ್ಥ ಸತ್ತಾನಂ ರಾಗಾನುಸಯೋ ಅನುಸೇತಿ। ಯಂ ಲೋಕೇ ಅಪ್ಪಿಯರೂಪಂ ಅಸಾತರೂಪಂ ಏತ್ಥ ಸತ್ತಾನಂ ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ ಅನುಸೇತಿ। ಇತಿ ಇಮೇಸು ದ್ವೀಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅವಿಜ್ಜಾನುಪತಿತಾ। ತದೇಕಟ್ಠೋ ಮಾನೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಚ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅನುಸಯೋ।

816. Katamo ca sattānaṃ anusayo? Sattānusayā – kāmarāgānusayo, paṭighānusayo, mānānusayo, diṭṭhānusayo, vicikicchānusayo, bhavarāgānusayo, avijjānusayo. Yaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ ettha sattānaṃ rāgānusayo anuseti. Yaṃ loke appiyarūpaṃ asātarūpaṃ ettha sattānaṃ paṭighānusayo anuseti. Iti imesu dvīsu dhammesu avijjānupatitā. Tadekaṭṭho māno ca diṭṭhi ca vicikicchā ca daṭṭhabbā. Ayaṃ sattānaṃ anusayo.

೮೧೭. ಕತಮಞ್ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಚರಿತಂ? ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ , ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಪರಿತ್ತಭೂಮಕೋ ವಾ ಮಹಾಭೂಮಕೋ ವಾ – ಇದಂ ಸತ್ತಾನಂ ಚರಿತಂ।

817. Katamañca sattānaṃ caritaṃ? Puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro , āneñjābhisaṅkhāro, parittabhūmako vā mahābhūmako vā – idaṃ sattānaṃ caritaṃ.

೮೧೮. ಕತಮಾ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಅಧಿಮುತ್ತಿ? ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ। ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ। ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ।

818. Katamā ca sattānaṃ adhimutti? Santi sattā hīnādhimuttikā, santi sattā paṇītādhimuttikā. Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti. Paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti.

ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು। ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು।

Atītampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu. Paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu.

ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಧಿಮುತ್ತಿ।

Anāgatampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissanti. Paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissanti. Ayaṃ sattānaṃ adhimutti.

೮೧೯. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ? ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ – ಲೋಭೋ, ದೋಸೋ, ಮೋಹೋ, ಮಾನೋ, ದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಥಿನಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅಹಿರಿಕಂ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ। ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ ಆಸೇವಿತಾನಿ ಭಾವಿತಾನಿ ಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಉಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ।

819. Katame te sattā mahārajakkhā? Dasa kilesavatthūni – lobho, doso, moho, māno, diṭṭhi, vicikicchā, thinaṃ, uddhaccaṃ, ahirikaṃ, anottappaṃ. Yesaṃ sattānaṃ imāni dasa kilesavatthūni āsevitāni bhāvitāni bahulīkatāni ussadagatāni, ime te sattā mahārajakkhā.

೮೨೦. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ? ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ ಅನಾಸೇವಿತಾನಿ ಅಭಾವಿತಾನಿ ಅಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಅನುಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ।

820. Katame te sattā apparajakkhā? Yesaṃ sattānaṃ imāni dasa kilesavatthūni anāsevitāni abhāvitāni abahulīkatāni anussadagatāni, ime te sattā apparajakkhā.

೮೨೧. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ? ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ। ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಅನಾಸೇವಿತಾನಿ ಅಭಾವಿತಾನಿ ಅಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಅನುಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ।

821. Katame te sattā mudindriyā? Pañcindriyāni – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Yesaṃ sattānaṃ imāni pañcindriyāni anāsevitāni abhāvitāni abahulīkatāni anussadagatāni, ime te sattā mudindriyā.

೮೨೨. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ? ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಆಸೇವಿತಾನಿ ಭಾವಿತಾನಿ ಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಉಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ।

822. Katame te sattā tikkhindriyā? Yesaṃ sattānaṃ imāni pañcindriyāni āsevitāni bhāvitāni bahulīkatāni ussadagatāni, ime te sattā tikkhindriyā.

೮೨೩. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಪಾಪಾಸಯಾ ಪಾಪಾನುಸಯಾ ಪಾಪಚರಿತಾ ಪಾಪಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ।

823. Katame te sattā dvākārā? Ye te sattā pāpāsayā pāpānusayā pāpacaritā pāpādhimuttikā mahārajakkhā mudindriyā, ime te sattā dvākārā.

೮೨೪. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಸಯಾ ಕಲ್ಯಾಣಚರಿತಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ।

824. Katame te sattā svākārā? Ye te sattā kalyāṇāsayā kalyāṇacaritā kalyāṇādhimuttikā apparajakkhā tikkhindriyā, ime te sattā svākārā.

೮೨೫. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ? ಯೇ ಚ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ, ತೇವ ತೇ ಸತ್ತಾ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ। ಯೇ ಚ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ, ತೇವ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ।

825. Katame te sattā duviññāpayā? Ye ca te sattā dvākārā, teva te sattā duviññāpayā. Ye ca te sattā svākārā, teva te sattā suviññāpayā.

೮೨೬. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಭಬ್ಬಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಕಮ್ಮಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಕಿಲೇಸಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಿಪಾಕಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಚ್ಛನ್ದಿಕಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ ಅಭಬ್ಬಾ ನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತುಂ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮ್ಮತ್ತಂ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಭಬ್ಬಾ।

826. Katame te sattā abhabbā? Ye te sattā kammāvaraṇena samannāgatā kilesāvaraṇena samannāgatā vipākāvaraṇena samannāgatā assaddhā acchandikā duppaññā abhabbā niyāmaṃ okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattaṃ, ime te sattā abhabbā.

೮೨೭. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಭಬ್ಬಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ನ ಕಮ್ಮಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ನ ಕಿಲೇಸಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ನ ವಿಪಾಕಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಸದ್ಧಾ ಛನ್ದಿಕಾ ಪಞ್ಞವನ್ತೋ ಭಬ್ಬಾ ನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತುಂ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮ್ಮತ್ತಂ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಭಬ್ಬಾತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

827. Katame te sattā bhabbā? Ye te sattā na kammāvaraṇena samannāgatā na kilesāvaraṇena samannāgatā na vipākāvaraṇena samannāgatā saddhā chandikā paññavanto bhabbā niyāmaṃ okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattaṃ, ime te sattā bhabbāti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೨೮. (೭) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಝಾಯೀತಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ ¹⁹ ಸಮಾನಂ ವಿಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ವಿಪತ್ತಿಂಯೇವ ²⁰ ಸಮಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ ಸಮಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ವಿಪತ್ತಿಯೇವ ಸಮಾನಂ ವಿಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ।

828. (7) Tattha katamaṃ tathāgatassa jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Jhāyīti. Cattāro jhāyī. Atthekacco jhāyī sampattiyeva ²¹ samānaṃ vipattīti pacceti, atthekacco jhāyī vipattiṃyeva ²² samānaṃ sampattīti pacceti, atthekacco jhāyī sampattiyeva samānaṃ sampattīti pacceti, atthekacco jhāyī vipattiyeva samānaṃ vipattīti pacceti – ime cattāro jhāyī.

ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ದನ್ಧಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಖಿಪ್ಪಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಖಿಪ್ಪಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ದನ್ಧಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ದನ್ಧಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ದನ್ಧಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಖಿಪ್ಪಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಖಿಪ್ಪಂ ವುಟ್ಠಾತಿ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ।

Aparepi cattāro jhāyī. Atthekacco jhāyī dandhaṃ samāpajjati khippaṃ vuṭṭhāti, atthekacco jhāyī khippaṃ samāpajjati dandhaṃ vuṭṭhāti, atthekacco jhāyī dandhaṃ samāpajjati dandhaṃ vuṭṭhāti, atthekacco jhāyī khippaṃ samāpajjati khippaṃ vuṭṭhāti – ime cattāro jhāyī.

ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ। ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಚ ಹೋತಿ, ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ ಚ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ನೇವ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ।

Aparepi cattāro jhāyī. Atthekacco jhāyī samādhismiṃ samādhikusalo hoti, na samādhismiṃ samāpattikusalo; atthekacco jhāyī samādhismiṃ samāpattikusalo hoti, na samādhismiṃ samādhikusalo; atthekacco jhāyī samādhismiṃ samādhikusalo ca hoti, samādhismiṃ samāpattikusalo ca; atthekacco jhāyī neva samādhismiṃ samādhikusalo hoti, na samādhismiṃ samāpattikusalo – ime cattāro jhāyī.

‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ । ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ।

‘‘Jhāna’’nti . Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.

‘‘ವಿಮೋಕ್ಖೋ’’ತಿ। ಅಟ್ಠ ವಿಮೋಕ್ಖಾ। ರೂಪೀ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ – ಅಯಂ ಪಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

‘‘Vimokkho’’ti. Aṭṭha vimokkhā. Rūpī rūpāni passati – ayaṃ paṭhamo vimokkho.

ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ – ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Ajjhattaṃ arūpasaññī bahiddhā rūpāni passati – ayaṃ dutiyo vimokkho.

ಸುಭನ್ತೇವ ಅಧಿಮುತ್ತೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ತತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Subhanteva adhimutto hoti – ayaṃ tatiyo vimokkho.

ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘‘ananto ākāso’’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati – ayaṃ catuttho vimokkho.

ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘‘anantaṃ viññāṇa’’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati – ayaṃ pañcamo vimokkho.

ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿ’’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಛಟ್ಠೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘‘natthi kiñci’’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati – ayaṃ chaṭṭho vimokkho.

ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati – ayaṃ sattamo vimokkho.

ಸಬ್ಬಸೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಅಟ್ಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ।

Sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati – ayaṃ aṭṭhamo vimokkho.

‘‘ಸಮಾಧೀ’’ತಿ। ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ।

‘‘Samādhī’’ti. Tayo samādhī – savitakkasavicāro samādhi, avitakkavicāramatto samādhi, avitakkaavicāro samādhi.

‘‘ಸಮಾಪತ್ತೀ’’ತಿ । ನವ ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ – ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ತತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿ।

‘‘Samāpattī’’ti . Nava anupubbavihārasamāpattiyo – paṭhamajjhānasamāpatti, dutiyajjhānasamāpatti, tatiyajjhānasamāpatti, catutthajjhānasamāpatti, ākāsānañcāyatanasamāpatti, viññāṇañcāyatanasamāpatti, ākiñcaññāyatanasamāpatti, nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti, saññāvedayitanirodhasamāpatti.

‘‘ಸಂಕಿಲೇಸ’’ನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ। ‘‘ವೋದಾನ’’ನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ। ‘‘ವುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ। ವೋದಾನಮ್ಪಿ ವುಟ್ಠಾನಂ, ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ವುಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ವುಟ್ಠಾನನ್ತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

‘‘Saṃkilesa’’nti hānabhāgiyo dhammo. ‘‘Vodāna’’nti visesabhāgiyo dhammo. ‘‘Vuṭṭhāna’’nti. Vodānampi vuṭṭhānaṃ, tamhā tamhā samādhimhā vuṭṭhānampi vuṭṭhānanti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೨೯. (೮) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾಲೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ‘‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ; ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತೀತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

829. (8) Tattha katamaṃ tathāgatassa pubbenivāsānussati yathābhūtaṃ ñāṇaṃ ? Idha tathāgato anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussaratīti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa pubbenivāsānussati yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೩೦. (೯) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಾ। ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ’’ತಿ। ಇತಿ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತೀತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ।

830. (9) Tattha katamaṃ tathāgatassa sattānaṃ cutūpapātaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānātīti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa sattānaṃ cutūpapātaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ.

೮೩೧. (೧೦) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತೀತಿ। ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ॰… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣನ್ತಿ।

831. (10) Tattha katamaṃ tathāgatassa āsavānaṃ khayaṃ yathābhūtaṃ ñāṇaṃ? Idha tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatīti. Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ tathāgatassa āsavānaṃ khayaṃ yathābhūtaṃ ñāṇanti.

ದಸಕಂ।

Dasakaṃ.

ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।

Ñāṇavibhaṅgo niṭṭhito.

Next: ೧೭. ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗೋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo

Footnotes:

1. ಕಿಞ್ಚಿ (ಸೀ॰ ಕ॰)

2. kiñci (sī. ka.)

3. ಪರಿಚ್ಚೇ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಪಸ್ಸ ದೀಘನಿಕಾಯೇ

4. ಸಮ್ಮತಿಞಾಣಂ (ಸ್ಯಾ॰) ಪಸ್ಸ ದೀಘನಿಕಾಯೇ

5. paricce (sabbattha) passa dīghanikāye

6. sammatiñāṇaṃ (syā.) passa dīghanikāye

7. ಅನೇಕಧಾತುಂ ನಾನಾಧಾತುಂ ಲೋಕಂ (ಸ್ಯಾ॰) ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೪೮

8. anekadhātuṃ nānādhātuṃ lokaṃ (syā.) ma. ni. 1.148

9. ಉಪರಿಟ್ಠಿಮೇ (ಸ್ಯಾ॰), ಉಪರಿಟ್ಠಿಮಂ (ಕ॰)

10. upariṭṭhime (syā.), upariṭṭhimaṃ (ka.)

11. ಅಬ್ಭಞ್ಞಿಂಸು (ಸ್ಯಾ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ

12. abbhaññiṃsu (syā.) evamuparipi

13. ಚಕ್ಕವತ್ತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)

14. cakkavatti (sī. syā.)

15. ನಿರಯಗಾಮಿನೀತಿ (ಸ್ಯಾ॰)

16. ತಿರಚ್ಛಾನಗಾಮಿನೀತಿ (ಸ್ಯಾ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ। ಅಟ್ಠಕಥಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ

17. nirayagāminīti (syā.)

18. tiracchānagāminīti (syā.) evamuparipi. aṭṭhakathā oloketabbā

19. ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ (ಕ॰)

20. ವಿಪತ್ತಿಯೇವ (ಕ॰)

21. sampattiyeva (ka.)

22. vipattiyeva (ka.)

ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo

ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact