Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૪-૫. નન્દકસુત્તાદિવણ્ણના
4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā
૪-૫. ચતુત્થે આગમયમાનોતિ ઓલોકયમાનો, બુદ્ધો સહસા અપવિસિત્વા યાવ સા કથા નિટ્ઠાતિ, તાવ અટ્ઠાસીતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘ઇદમવોચાતિ ઇદં કથાવસાનં ઉદિક્ખમાનો’’તિ. અનિચ્ચદુક્ખાદિવસેન સબ્બધમ્મસન્તીરણં અધિપઞ્ઞાવિપસ્સનાતિ આહ ‘‘સઙ્ખારપરિગ્ગહવિપસ્સનાઞાણસ્સા’’તિ. માનસન્તિ રાગોપિ ચિત્તમ્પિ અરહત્તમ્પિ. ‘‘અન્તલિક્ખચરો પાસો, ય્વાયં ચરતિ માનસો’’તિ (સં॰ નિ॰ ૧.૧૫૧; મહાવ॰ ૩૩) એત્થ રાગો માનસં. ‘‘ચિત્તં મનો માનસ’’ન્તિ (ધ॰ સ॰ ૬) એત્થ ચિત્તં. ‘‘અપ્પત્તમાનસો સેખો, કાલં કયિરા જને સુતા’’તિ (સં॰ નિ॰ ૧.૧૫૯) એત્થ અરહત્તં. ઇધાપિ અરહત્તમેવ અધિપ્પેતં. તેનાહ ‘‘અપ્પત્તમાનસાતિ અપ્પત્તઅરહત્તા’’તિ. અપ્પત્તં માનસં અરહત્તં એતેહીતિ અપ્પત્તમાનસા. ઇદાનિ ચિત્તપરિયાયમેવ માનસસદ્દં સન્ધાયાહ ‘‘અરહત્તં વા’’તિઆદિ. પઞ્ચમં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
4-5. Catutthe āgamayamānoti olokayamāno, buddho sahasā apavisitvā yāva sā kathā niṭṭhāti, tāva aṭṭhāsīti attho. Tenāha ‘‘idamavocāti idaṃ kathāvasānaṃ udikkhamāno’’ti. Aniccadukkhādivasena sabbadhammasantīraṇaṃ adhipaññāvipassanāti āha ‘‘saṅkhārapariggahavipassanāñāṇassā’’ti. Mānasanti rāgopi cittampi arahattampi. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) ettha rāgo mānasaṃ. ‘‘Cittaṃ mano mānasa’’nti (dha. sa. 6) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā jane sutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ. Tenāha ‘‘appattamānasāti appattaarahattā’’ti. Appattaṃ mānasaṃ arahattaṃ etehīti appattamānasā. Idāni cittapariyāyameva mānasasaddaṃ sandhāyāha ‘‘arahattaṃ vā’’tiādi. Pañcamaṃ suviññeyyameva.
નન્દકસુત્તાદિવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Nandakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya
૪. નન્દકસુત્તં • 4. Nandakasuttaṃ
૫. બલસુત્તં • 5. Balasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
૪. નન્દકસુત્તવણ્ણના • 4. Nandakasuttavaṇṇanā
૫. બલસુત્તવણ્ણના • 5. Balasuttavaṇṇanā