Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੪-੫. ਨਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā
੪-੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਆਗਮਯਮਾਨੋਤਿ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਹਸਾ ਅਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਯਾવ ਸਾ ਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਾવ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਮવੋਚਾਤਿ ਇਦਂ ਕਥਾવਸਾਨਂ ਉਦਿਕ੍ਖਮਾਨੋ’’ਤਿ। ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਦਿવਸੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਨ੍ਤੀਰਣਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾવਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਗ੍ਗਹવਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਮਾਨਸਨ੍ਤਿ ਰਾਗੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ। ‘‘ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰੋ ਪਾਸੋ, ਯ੍વਾਯਂ ਚਰਤਿ ਮਾਨਸੋ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੫੧; ਮਹਾવ॰ ੩੩) ਏਤ੍ਥ ਰਾਗੋ ਮਾਨਸਂ। ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ॰ ਸ॰ ੬) ਏਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸੋ ਸੇਖੋ, ਕਾਲਂ ਕਯਿਰਾ ਜਨੇ ਸੁਤਾ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੫੯) ਏਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਂ। ਇਧਾਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮੇવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਅਰਹਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਾਨਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਏਤੇਹੀਤਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸਾ। ਇਦਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਮੇવ ਮਾਨਸਸਦ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
4-5. Catutthe āgamayamānoti olokayamāno, buddho sahasā apavisitvā yāva sā kathā niṭṭhāti, tāva aṭṭhāsīti attho. Tenāha ‘‘idamavocāti idaṃ kathāvasānaṃ udikkhamāno’’ti. Aniccadukkhādivasena sabbadhammasantīraṇaṃ adhipaññāvipassanāti āha ‘‘saṅkhārapariggahavipassanāñāṇassā’’ti. Mānasanti rāgopi cittampi arahattampi. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) ettha rāgo mānasaṃ. ‘‘Cittaṃ mano mānasa’’nti (dha. sa. 6) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā jane sutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ. Tenāha ‘‘appattamānasāti appattaarahattā’’ti. Appattaṃ mānasaṃ arahattaṃ etehīti appattamānasā. Idāni cittapariyāyameva mānasasaddaṃ sandhāyāha ‘‘arahattaṃ vā’’tiādi. Pañcamaṃ suviññeyyameva.
ਨਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Nandakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੪. ਨਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Nandakasuttaṃ
੫. ਬਲਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Balasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੪. ਨਨ੍ਦਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nandakasuttavaṇṇanā
੫. ਬਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Balasuttavaṇṇanā