Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[੨੮] ੮. ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ
[28] 8. Nandivisālajātakavaṇṇanā
ਮਨੁਞ੍ਞਮੇવ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਓਮਸવਾਦਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਪੇਸਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਖੁਂਸੇਨ੍ਤਿ વਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ ਓવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸવਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਭਗવਾ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਫਰੁਸવਾਚਾ ਨਾਮ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਮਨਾਪਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਫਰੁਸੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਪਰਾਜੇਸੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।
Manuññamevabhāseyyāti idaṃ satthā jetavane viharanto chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ omasavādaṃ ārabbha kathesi. Tasmiñhi samaye chabbaggiyā kalahaṃ karontā pesale bhikkhū khuṃsenti vambhenti ovijjhanti, dasahi akkosavatthūhi akkosanti. Bhikkhū bhagavato ārocesuṃ. Bhagavā chabbaggiye pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira bhikkhavo’’ti pucchitvā ‘‘sacca’’nti vutte vigarahitvā ‘‘bhikkhave, pharusavācā nāma tiracchānagatānampi amanāpā, pubbepi eko tiracchānagato attānaṃ pharusena samudācarantaṃ sahassaṃ parājesī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
ਅਤੀਤੇ ਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠੇ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਗਨ੍ਧਾਰਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ। ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਗੋਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਤਰੁਣવਚ੍ਛਕਕਾਲੇਯੇવ ਏਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗੋਦਕ੍ਖਿਣਾਦਾਯਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਲਭਿਤ੍વਾ ‘‘ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨੋ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਤ੍વਾ ਪੋਸੇਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੋ, ਮਯਾ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਧੁਰੋ ਗੋਣੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੋਸਾવਨਿਯਂ ਦਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਹ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਂ ਗੋવਿਤ੍ਤਕਸੇਟ੍ਠਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘ਮਯ੍ਹਂ ਬਲਿਬਦ੍ਦੋ ਅਤਿਬਦ੍ਧਂ ਸਕਟਸਤਂ ਪવਟ੍ਟੇਤੀ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਕਸ੍ਸ ਗੋਣੋ ਥਾਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਸੇਟ੍ਠਿ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਚ ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਸਕਲਨਗਰੇ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗੋਣੇਹਿ ਸਦਿਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਏਕੋ ਗੋਣੋ ਅਤਿਬਦ੍ਧਂ ਸਕਟਸਤਂ ਪવਟ੍ਟੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਸੇਟ੍ਠਿ ਗਹਪਤਿ ‘‘ਕੁਤੋ ਏવਰੂਪੋ ਗੋਣੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਗੇਹੇ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਅਕਾਸਿ।
Atīte gandhāraraṭṭhe takkasilāyaṃ gandhārarājā rajjaṃ kāresi. Tadā bodhisatto goyoniyaṃ nibbatti. Atha naṃ taruṇavacchakakāleyeva eko brāhmaṇo godakkhiṇādāyakānaṃ santikā labhitvā ‘‘nandivisālo’’ti nāmaṃ katvā puttaṭṭhāne ṭhapetvā sampiyāyamāno yāgubhattādīni datvā posesi. Bodhisatto vayappatto cintesi ‘‘ahaṃ iminā brāhmaṇena kicchena paṭijaggito, mayā ca saddhiṃ sakalajambudīpe añño samadhuro goṇo nāma natthi, yaṃnūnāhaṃ attano balaṃ dassetvā brāhmaṇassa posāvaniyaṃ dadeyya’’nti so ekadivasaṃ brāhmaṇaṃ āha ‘‘gaccha, brāhmaṇa, ekaṃ govittakaseṭṭhiṃ upasaṅkamitvā ‘mayhaṃ balibaddo atibaddhaṃ sakaṭasataṃ pavaṭṭetī’ti vatvā sahassena abbhutaṃ karohī’’ti. So brāhmaṇo seṭṭhissa santikaṃ gantvā kathaṃ samuṭṭhāpesi ‘‘imasmiṃ nagare kassa goṇo thāmasampanno’’ti. Atha naṃ seṭṭhi ‘‘asukassa ca asukassa cā’’ti vatvā ‘‘sakalanagare pana amhākaṃ goṇehi sadiso nāma natthī’’ti āha. Brāhmaṇo ‘‘mayhaṃ eko goṇo atibaddhaṃ sakaṭasataṃ pavaṭṭetuṃ samattho atthī’’ti āha. Seṭṭhi gahapati ‘‘kuto evarūpo goṇo’’ti āha. Brāhmaṇo ‘‘mayhaṃ gehe atthī’’ti. ‘‘Tena hi abbhutaṃ karohī’’ti. ‘‘Sādhu karomī’’ti sahassena abbhutaṃ akāsi.
ਸੋ ਸਕਟਸਤਂ વਾਲੁਕਾਸਕ੍ਖਰਪਾਸਾਣਾਨਂਯੇવ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਅਕ੍ਖਬਨ੍ਧਨਯੋਤ੍ਤੇਨ ਏਕਤੋ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਲਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਕਣ੍ਠੇ ਮਾਲਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਸਕਟਧੁਰੇ ਏਕਕਮੇવ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਸਯਂ ਧੁਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਪਤੋਦਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਕੂਟ, વਹਸ੍ਸੁ ਕੂਟਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਮਂ ਅਕੂਟਂ ਕੂਟવਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤੀ’’ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦੇ ਥਮ੍ਭੇ વਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲੇ ਕਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਸੇਟ੍ਠਿ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇવ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਆਹਰਾਪੇਸਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਹਸ੍ਸਪਰਾਜਿਤੋ ਗੋਣਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸੋਕਾਭਿਭੂਤੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ ਚਰਿਤ੍વਾ ਆਗਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸੋਕਾਭਿਭੂਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਨਿਦ੍ਦਾਯਸੀ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘ਕੁਤੋ ਮੇ, ਨਿਦ੍ਦਾ, ਸਹਸ੍ਸਪਰਾਜਿਤਸ੍ਸਾਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਮਯਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਤવ ਗੇਹੇ વਸਨ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਾਜਨਂ વਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਕੋਚਿ વਾ ਮਦ੍ਦਿਤਪੁਬ੍ਬੋ, ਅਟ੍ਠਾਨੇ વਾ ਪਨ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾવੋ ਕਤਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਤਾਤਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਤ੍વਂ ਮਂ ਕਸ੍ਮਾ ਕੂਟવਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਸਿ, ਤવੇવੇਸੋ ਦੋਸੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਗਚ੍ਛ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍વੀਹਿ ਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਕਰੋਹਿ, ਕੇવਲਂ ਮਂ ਅਕੂਟਂ ਕੂਟવਾਦੇਨ ਮਾ ਸਮੁਦਾਚਰਸੀਤਿ।
So sakaṭasataṃ vālukāsakkharapāsāṇānaṃyeva pūretvā paṭipāṭiyā ṭhapetvā sabbāni akkhabandhanayottena ekato bandhitvā nandivisālaṃ nhāpetvā gandhapañcaṅgulikaṃ katvā kaṇṭhe mālaṃ piḷandhitvā purimasakaṭadhure ekakameva yojetvā sayaṃ dhure nisīditvā patodaṃ ukkhipitvā ‘‘gaccha kūṭa, vahassu kūṭā’’ti āha. Bodhisatto ‘‘ayaṃ maṃ akūṭaṃ kūṭavādena samudācaratī’’ti cattāro pāde thambhe viya niccale katvā aṭṭhāsi. Seṭṭhi taṅkhaṇaññeva brāhmaṇaṃ sahassaṃ āharāpesi. Brāhmaṇo sahassaparājito goṇaṃ muñcitvā gharaṃ gantvā sokābhibhūto nipajji. Nandivisālo caritvā āgato brāhmaṇaṃ sokābhibhūtaṃ disvā upasaṅkamitvā ‘‘kiṃ, brāhmaṇa, niddāyasī’’ti āha. ‘‘Kuto me, niddā, sahassaparājitassāti, brāhmaṇa, mayā ettakaṃ kālaṃ tava gehe vasantena atthi kiñci bhājanaṃ vā bhinditapubbaṃ, koci vā madditapubbo, aṭṭhāne vā pana uccārapassāvo katapubbo’’ti? ‘‘Natthi tātā’’ti. Atha tvaṃ maṃ kasmā kūṭavādena samudācarasi, taveveso doso, mayhaṃ doso natthi, gaccha, tena saddhiṃ dvīhi sahassehi abbhutaṃ karohi, kevalaṃ maṃ akūṭaṃ kūṭavādena mā samudācarasīti.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦ੍વੀਹਿ ਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਸਕਟਸਤਂ ਅਤਿਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਂ ਮਣ੍ਡੇਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਸਕਟਧੁਰੇ ਯੋਜੇਸਿ। ਕਥਂ ਯੋਜੇਸੀਤਿ? ਯੁਗਂ ਧੁਰੇ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਏਕਾਯ ਕੋਟਿਯਾ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਏਕਂ ਕੋਟਿਂ ਧੁਰਯੋਤ੍ਤੇਨ ਪਲਿવੇਠੇਤ੍વਾ ਯੁਗਕੋਟਿਞ੍ਚ ਅਕ੍ਖਪਾਦਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮੁਣ੍ਡਰੁਕ੍ਖਦਣ੍ਡਕਂ ਦਤ੍વਾ ਤੇਨ ਯੋਤ੍ਤੇਨ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਠਪੇਸਿ। ਏવਞ੍ਹਿ ਕਤੇ ਯੁਗਂ ਏਤ੍ਤੋ વਾ ਇਤੋ વਾ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਏਕੇਨੇવ ਗੋਣੇਨ ਆਕਡ੍ਢਿਤੁਂ। ਅਥਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਧੁਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਭਦ੍ਰ, વਹਸ੍ਸੁ, ਭਨ੍ਦ੍ਰਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਤਿਬਦ੍ਧਂ ਸਕਟਸਤਂ ਏਕવੇਗੇਨੇવ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਠਿਤਂ ਸਕਟਂ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਕਟਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ । ਗੋવਿਤ੍ਤਕਸੇਟ੍ਠਿ ਪਰਾਜਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਦਾਸਿ। ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਂ ਧਨਂ ਅਦਂਸੁ, ਸਬ੍ਬਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸੇવ ਅਹੋਸਿ। ਏવਂ ਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬਹੁਂ ਧਨਂ ਲਭਿ।
Brāhmaṇo tassa vacanaṃ sutvā gantvā dvīhi sahassehi abbhutaṃ katvā purimanayeneva sakaṭasataṃ atibandhitvā nandivisālaṃ maṇḍetvā purimasakaṭadhure yojesi. Kathaṃ yojesīti? Yugaṃ dhure niccalaṃ bandhitvā ekāya koṭiyā nandivisālaṃ yojetvā ekaṃ koṭiṃ dhurayottena paliveṭhetvā yugakoṭiñca akkhapādañca nissāya muṇḍarukkhadaṇḍakaṃ datvā tena yottena niccalaṃ bandhitvā ṭhapesi. Evañhi kate yugaṃ etto vā ito vā na gacchati, sakkā hoti ekeneva goṇena ākaḍḍhituṃ. Athassa brāhmaṇo dhure nisīditvā nandivisālassa piṭṭhiṃ parimajjitvā ‘‘gaccha bhadra, vahassu, bhandrā’’ti āha. Bodhisatto atibaddhaṃ sakaṭasataṃ ekavegeneva ākaḍḍhitvā pacchā ṭhitaṃ sakaṭaṃ purato ṭhitassa sakaṭassa ṭhāne ṭhapesi . Govittakaseṭṭhi parājito brāhmaṇassa dve sahassāni adāsi. Aññepi manussā bodhisattassa bahuṃ dhanaṃ adaṃsu, sabbaṃ brāhmaṇasseva ahosi. Evaṃ so bodhisattaṃ nissāya bahuṃ dhanaṃ labhi.
ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਫਰੁਸવਚਨਂ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਚਿ ਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਰਹਿਤ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
Satthā ‘‘na, bhikkhave, pharusavacanaṃ nāma kassaci manāpa’’nti chabbaggiye bhikkhū garahitvā sikkhāpadaṃ paññapetvā abhisambuddho hutvā imaṃ gāthamāha –
੨੮.
28.
‘‘ਮਨੁਞ੍ਞਮੇવ ਭਾਸੇਯ੍ਯ, ਨਾਮਨੁਞ੍ਞਂ ਕੁਦਾਚਨਂ।
‘‘Manuññameva bhāseyya, nāmanuññaṃ kudācanaṃ;
ਮਨੁਞ੍ਞਂ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ, ਗਰੁਂ ਭਾਰਂ ਉਦਦ੍ਧਰਿ।
Manuññaṃ bhāsamānassa, garuṃ bhāraṃ udaddhari;
ਧਨਞ੍ਚ ਨਂ ਅਲਾਭੇਸਿ, ਤੇਨ ਚਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੂ’’ਤਿ॥
Dhanañca naṃ alābhesi, tena cattamano ahū’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਞ੍ਞਮੇવ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਸਮਾਨੋ ਚਤੁਦੋਸવਿਰਹਿਤਂ ਮਧੁਰਂ ਮਨਾਪਂ ਸਣ੍ਹਂ ਮੁਦੁਕਂ ਪਿਯવਚਨਮੇવ ਭਾਸੇਯ੍ਯ। ਗਰੁਂ ਭਾਰਂ ਉਦਦ੍ਧਰੀਤਿ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ ਬਲਿਬਦ੍ਦੋ ਅਮਨਾਪਂ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਨੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਮਨਾਪਂ ਪਿਯવਚਨਂ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗਰੁਂ ਭਾਰਂ ਉਦ੍ਧਰਿ, ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਪવਟ੍ਟੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਦ-ਕਾਰੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ।
Tattha manuññameva bhāseyyāti parena saddhiṃ bhāsamāno catudosavirahitaṃ madhuraṃ manāpaṃ saṇhaṃ mudukaṃ piyavacanameva bhāseyya. Garuṃ bhāraṃ udaddharīti nandivisālo balibaddo amanāpaṃ bhāsamānassa bhāraṃ anuddharitvā pacchā manāpaṃ piyavacanaṃ bhāsamānassa brāhmaṇassa garuṃ bhāraṃ uddhari, uddharitvā kaḍḍhitvā pavaṭṭesīti attho, da-kāro panettha byañjanasandhivasena padasandhikaro.
ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਨੁਞ੍ਞਮੇવ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ, ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Iti satthā ‘‘manuññameva bhāseyyā’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā brāhmaṇo ānando ahosi, nandivisālo pana ahameva ahosi’’nti.
ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਅਟ੍ਠਮਾ।
Nandivisālajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੮. ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਜਾਤਕਂ • 28. Nandivisālajātakaṃ