Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi |
૨. નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગો
2. Nappaṭippassambhanavaggo
૪૨૦. ‘‘કતિહિ નુ ખો, ભન્તે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બ’’ન્તિ?
420. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabba’’nti?
‘‘પઞ્ચહુપાલિ, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. કતમેહિ પઞ્ચહિ ? આપત્તિં આપન્નો કમ્મકતો ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ. Katamehi pañcahi ? Āpattiṃ āpanno kammakato upasampādeti, nissayaṃ deti, sāmaṇeraṃ upaṭṭhāpeti, bhikkhunovādakasammutiṃ sādiyati, sammatopi bhikkhuniyo ovadati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ.
1 ‘‘અપરેહિપિ, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. કતમેહિ પઞ્ચહિ? યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન કમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં, કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.
2 ‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ. Katamehi pañcahi? Yāya āpattiyā saṅghena kammaṃ kataṃ hoti taṃ āpattiṃ āpajjati, aññaṃ vā tādisikaṃ, tato vā pāpiṭṭhataraṃ, kammaṃ garahati, kammike garahati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ.
‘‘અપરેહિપિ, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. કતમેહિ પઞ્ચહિ? બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, મિચ્છાદિટ્ઠિકો ચ હોતિ, આજીવવિપન્નો ચ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ. Katamehi pañcahi? Buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati, micchādiṭṭhiko ca hoti, ājīvavipanno ca – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ.
‘‘અપરેહિપિ, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. કતમેહિ પઞ્ચહિ? અલજ્જી ચ હોતિ, બાલો ચ, અપકતત્તો ચ, ઓમદ્દકારકો ચ હોતિ, વત્તેસુ સિક્ખાય ચ ન પરિપૂરકારી – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો કમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બ’’ન્તિ.
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabbaṃ. Katamehi pañcahi? Alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca, omaddakārako ca hoti, vattesu sikkhāya ca na paripūrakārī – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ nappaṭippassambhetabba’’nti.
૪૨૧. ‘‘સઙ્ગામાવચરેન, ભન્તે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમન્તેન કતિ ધમ્મે અજ્ઝત્તં ઉપટ્ઠાપેત્વા સઙ્ઘો ઉપસઙ્કમિતબ્બો’’તિ?
421. ‘‘Saṅgāmāvacarena, bhante, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena kati dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā saṅgho upasaṅkamitabbo’’ti?
3 ‘‘સઙ્ગામાવચરેન, ઉપાલિ, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમન્તેન પઞ્ચ ધમ્મે અજ્ઝત્તં ઉપટ્ઠાપેત્વા સઙ્ઘો ઉપસઙ્કમિતબ્બો. કતમે પઞ્ચ? સઙ્ગામાવચરેન, ઉપાલિ, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમન્તેન નીચચિત્તેન સઙ્ઘો ઉપસઙ્કમિતબ્બો, રજોહરણસમેન ચિત્તેન, આસનકુસલેન ભવિતબ્બં નિસ્સજ્જકુસલેન, થેરે ભિક્ખૂ અનુપખજ્જન્તેન, નવે ભિક્ખૂ આસનેન અપ્પટિબાહન્તેન યથાપતિરૂપે આસને નિસીદિતબ્બં, અનાનાકથિકેન ભવિતબ્બં અતિરચ્છાનકથિકેન, સામં વા ધમ્મો ભાસિતબ્બો, પરો વા અજ્ઝેસિતબ્બો, અરિયો વા તુણ્હિભાવો નાતિમઞ્ઞિતબ્બો, સચે, ઉપાલિ, સઙ્ઘો સમગ્ગકરણીયાનિ કમ્માનિ કરોતિ તત્ર ચે, ઉપાલિ, ભિક્ખુનો નક્ખમતિ, અપિ દિટ્ઠાવિકમ્મં કત્વા ઞાપેતબ્બા સામગ્ગી. તં કિસ્સહેતુ? માહં સઙ્ઘેન નાનત્તો અસ્સન્તિ. સઙ્ગામાવચરેનુપાલિ , ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમન્તેન ઇમે પઞ્ચ ધમ્મે અજ્ઝત્તં ઉપટ્ઠાપેત્વા સઙ્ઘો ઉપસઙ્કમિતબ્બો’’તિ.
4 ‘‘Saṅgāmāvacarena, upāli, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā saṅgho upasaṅkamitabbo. Katame pañca? Saṅgāmāvacarena, upāli, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena nīcacittena saṅgho upasaṅkamitabbo, rajoharaṇasamena cittena, āsanakusalena bhavitabbaṃ nissajjakusalena, there bhikkhū anupakhajjantena, nave bhikkhū āsanena appaṭibāhantena yathāpatirūpe āsane nisīditabbaṃ, anānākathikena bhavitabbaṃ atiracchānakathikena, sāmaṃ vā dhammo bhāsitabbo, paro vā ajjhesitabbo, ariyo vā tuṇhibhāvo nātimaññitabbo, sace, upāli, saṅgho samaggakaraṇīyāni kammāni karoti tatra ce, upāli, bhikkhuno nakkhamati, api diṭṭhāvikammaṃ katvā ñāpetabbā sāmaggī. Taṃ kissahetu? Māhaṃ saṅghena nānatto assanti. Saṅgāmāvacarenupāli , bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā saṅgho upasaṅkamitabbo’’ti.
૪૨૨. ‘‘કતિહિ નુ ખો, ભન્તે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચા’’તિ?
422. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito cā’’ti?
‘‘પઞ્ચહુપાલિ, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઉસ્સિતમન્તી ચ હોતિ, નિસ્સિતજપ્પી ચ, ન ચ ભાસાનુસન્ધિકુસલો હોતિ, ન યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા ચોદેતા હોતિ, ન યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા કારેતા હોતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. પઞ્ચહુપાલિ, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ન ઉસ્સિતમન્તી ચ હોતિ, ન નિસ્સિતજપ્પી ચ, ભાસાનુસન્ધિકુસલો ચ હોતિ, યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા ચોદેતા હોતિ, યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા કારેતા હોતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનરુચિતો ચ.
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Katamehi pañcahi? Ussitamantī ca hoti, nissitajappī ca, na ca bhāsānusandhikusalo hoti, na yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā codetā hoti, na yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā kāretā hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanaarucito ca. Katamehi pañcahi? Na ussitamantī ca hoti, na nissitajappī ca, bhāsānusandhikusalo ca hoti, yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā codetā hoti, yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā kāretā hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanarucito ca.
‘‘અપરેહિપિ, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઉસ્સાદેતા ચ હોતિ, અપસાદેતા ચ, અધમ્મં ગણ્હાતિ, ધમ્મં પટિબાહતિ, સમ્ફઞ્ચ બહું ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. પઞ્ચહુપાલિ, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ન ઉસ્સાદેતા ચ હોતિ, ન અપસાદેતા ચ, ધમ્મં ગણ્હાતિ, અધમ્મં પટિબાહતિ, સમ્ફઞ્ચ ન બહું ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનરુચિતો ચ.
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Katamehi pañcahi? Ussādetā ca hoti, apasādetā ca, adhammaṃ gaṇhāti, dhammaṃ paṭibāhati, samphañca bahuṃ bhāsati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanarucito ca. Katamehi pañcahi? Na ussādetā ca hoti, na apasādetā ca, dhammaṃ gaṇhāti, adhammaṃ paṭibāhati, samphañca na bahuṃ bhāsati – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanarucito ca.
‘‘અપરેહિપિ, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? પસય્હપવત્તા હોતિ, અનોકાસકમ્મં કારેત્વા પવત્તા હોતિ, ન યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા ચોદેતા હોતિ, ન યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા કારેતા હોતિ, ન યથાદિટ્ઠિયા બ્યાકતા હોતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનઅકન્તો ચ હોતિ બહુજનઅમનાપો ચ બહુજનઅરુચિતો ચ. પઞ્ચહુપાલિ, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનરુચિતો ચ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ન પસય્હપવત્તા હોતિ, ઓકાસકમ્મં કારેત્વા પવત્તા હોતિ, યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા ચોદેતા હોતિ, યથાધમ્મે યથાવિનયે યથાપત્તિયા કારેતા હોતિ, યથાદિટ્ઠિયા બ્યાકતા હોતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સઙ્ઘે વોહરન્તો બહુજનકન્તો ચ હોતિ બહુજનમનાપો ચ બહુજનરુચિતો ચા’’તિ.
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Katamehi pañcahi? Pasayhapavattā hoti, anokāsakammaṃ kāretvā pavattā hoti, na yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā codetā hoti, na yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā kāretā hoti, na yathādiṭṭhiyā byākatā hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanaakanto ca hoti bahujanaamanāpo ca bahujanaarucito ca. Pañcahupāli, aṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanarucito ca. Katamehi pañcahi? Na pasayhapavattā hoti, okāsakammaṃ kāretvā pavattā hoti, yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā codetā hoti, yathādhamme yathāvinaye yathāpattiyā kāretā hoti, yathādiṭṭhiyā byākatā hoti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu saṅghe voharanto bahujanakanto ca hoti bahujanamanāpo ca bahujanarucito cā’’ti.
૪૨૩. ‘‘કતિ નુ ખો, ભન્તે, આનિસંસા વિનયપરિયત્તિયા’’તિ?
423. ‘‘Kati nu kho, bhante, ānisaṃsā vinayapariyattiyā’’ti?
‘‘પઞ્ચિમે, ઉપાલિ, આનિસંસા વિનયપરિયત્તિયા. કતમે પઞ્ચ? અત્તનો સીલક્ખન્ધો સુગુત્તો હોતિ સુરક્ખિતો, કુક્કુચ્ચપકતાનં પટિસરણં હોતિ, વિસારદો સઙ્ઘમજ્ઝે વોહરતિ, પચ્ચત્થિકે સહધમ્મેન સુનિગ્ગહિતં નિગ્ગણ્હાતિ, સદ્ધમ્મટ્ઠિતિયા પટિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ઉપાલિ, પઞ્ચાનિસંસા વિનયપરિયત્તિયા’’.
‘‘Pañcime, upāli, ānisaṃsā vinayapariyattiyā. Katame pañca? Attano sīlakkhandho sugutto hoti surakkhito, kukkuccapakatānaṃ paṭisaraṇaṃ hoti, visārado saṅghamajjhe voharati, paccatthike sahadhammena suniggahitaṃ niggaṇhāti, saddhammaṭṭhitiyā paṭipanno hoti – imehi kho, upāli, pañcānisaṃsā vinayapariyattiyā’’.
નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગો નિટ્ઠિતો દુતિયો.
Nappaṭippassambhanavaggo niṭṭhito dutiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
આપન્નો યાયવણ્ણઞ્ચ, અલજ્જી સઙ્ગામેન ચ;
Āpanno yāyavaṇṇañca, alajjī saṅgāmena ca;
ઉસ્સિતા ઉસ્સાદેતા ચ, પસય્હ પરિયત્તિયાતિ.
Ussitā ussādetā ca, pasayha pariyattiyāti.
પઠમયમકપઞ્ઞત્તિ.
Paṭhamayamakapaññatti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગવણ્ણના • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપાલિપઞ્ચકવણ્ણના • Upālipañcakavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગવણ્ણના • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગવણ્ણના • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભનવગ્ગવણ્ણના • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā