Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၂၃၆. ဉတ္တိဝိပန္နကမ္မာဒိကထာ
236. Ñattivipannakammādikathā
၃၈၅. အညတ္ရာပိ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ ဓမ္မာတိ ဥပယောဂတ္ထေ နိသ္သက္ကဝစနမေတန္တိ အာဟ ‘‘အညတ္ရ ဓမ္မ’’န္တိ။ ‘‘အညတ္ရာ’’တိ နိပာတပယောဂေ ဒုတိယာတတိယာပဉ္စမီသု အညတရသ္သ သမ္ဘဝတော ဥပယောဂဝစနမ္ပိ ဟောတိ။ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘အယမေဝ ဝာ ပာဌော’’တိ။ ‘‘ဘူတေန ဝတ္ထုနာ’’တိ ဣမိနာ ဓမ္မသဒ္ဒသ္သ သစ္စတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘ဧသေဝ နယော’’တိ ဣမိနာ သဒ္ဒသဘာဝမေဝ သန္ဓာယ အတိဒိသတိ, န အတ္ထံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဧတ္ထ ပနာ’’တိအာဒိ။ သတ္ထုသာသနန္တိ သတ္ထု အာဏာ။ သတ္ထုအာဏာ နာမ ဉတ္တိအနုသာဝနာနံ သမ္ပဒာတိ အာဟ ‘‘ဉတ္တိသမ္ပဒာ အနုသာဝနသမ္ပဒာ စာ’’တိ။ ‘‘ပဋိကုဋ္ဌဉ္စေဝ ကတဉ္စာ’’တိ ဣမိနာ ပဋိကုဋ္ဌကတန္တိ ပဒသ္သ ဒ္ဝန္ဒဝာက္ယံ ဒသ္သေတိ။ ပဋိကုသိတဗ္ဗန္တိ ပဋိကုဋ္ဌံ, ကတ္တဗ္ဗန္တိ ကတံ, ကမ္မံ။ တမေဝတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ယံ အညေသူ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ယန္တိ ကမ္မံ။
385.Aññatrāpi dhammāti ettha dhammāti upayogatthe nissakkavacanametanti āha ‘‘aññatra dhamma’’nti. ‘‘Aññatrā’’ti nipātapayoge dutiyātatiyāpañcamīsu aññatarassa sambhavato upayogavacanampi hoti. Tasmā vuttaṃ ‘‘ayameva vā pāṭho’’ti. ‘‘Bhūtena vatthunā’’ti iminā dhammasaddassa saccatthaṃ dasseti. ‘‘Eseva nayo’’ti iminā saddasabhāvameva sandhāya atidisati, na atthaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘ettha panā’’tiādi. Satthusāsananti satthu āṇā. Satthuāṇā nāma ñattianusāvanānaṃ sampadāti āha ‘‘ñattisampadā anusāvanasampadā cā’’ti. ‘‘Paṭikuṭṭhañceva katañcā’’ti iminā paṭikuṭṭhakatanti padassa dvandavākyaṃ dasseti. Paṭikusitabbanti paṭikuṭṭhaṃ, kattabbanti kataṃ, kammaṃ. Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘yaṃ aññesū’’tiādi. Tattha yanti kammaṃ.
၃၈၇. ပာဠိယာတိ ဝိနယပာဠိယာ။ ယန္တိ ကမ္မံ, န ကရိယတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧတ္ထာတိ အဋ္ဌကထာယံ။ သော စ ခောတိ သော စ ဝိတ္ထာရော, အာဂတောတိ သမ္ဗန္ဓော။ ကသ္မာ ဉတ္တိဒုတိယဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မာနမေဝ ဝသေန အာဂတော, နနု ဉတ္တိအပလောကနကမ္မဝသေနပိ အာဂတေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘ယသ္မာ ပနာ’’တိအာဒိ။ ဉတ္တိဒုတိယဉတ္တိစတုတ္ထေသု ဟာပနံ ဝာ အညထာ ကရဏံ ဝာ အတ္ထိ ဝိယ ဉတ္တိကမ္မေ နတ္ထီတိ ယောဇနာ။ ဉတ္တိကမ္မေ ဉတ္တိဋ္ဌပနတော အညကိစ္စသ္သ အသမ္ဘဝတော ဟာပနံ ဝာ အညထာ ကရဏံ ဝာ နတ္ထီတိ အဓိပ္ပာယော။ တာနီတိ ဉတ္တိကမ္မအပလောကနကမ္မာနိ။ သဗ္ဗေသမ္ပိ ကမ္မာနန္တိ သဗ္ဗေသမ္ပိ စတုန္နံ ကမ္မာနံ။ ပရတောတိ ပရသ္မိံ ပရိဝာရာဝသာနေ (ပရိ. အဋ္ဌ. ၄၈၂)။
387.Pāḷiyāti vinayapāḷiyā. Yanti kammaṃ, na kariyatīti sambandho. Etthāti aṭṭhakathāyaṃ. So ca khoti so ca vitthāro, āgatoti sambandho. Kasmā ñattidutiyañatticatutthakammānameva vasena āgato, nanu ñattiapalokanakammavasenapi āgatena bhavitabbanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Ñattidutiyañatticatutthesu hāpanaṃ vā aññathā karaṇaṃ vā atthi viya ñattikamme natthīti yojanā. Ñattikamme ñattiṭṭhapanato aññakiccassa asambhavato hāpanaṃ vā aññathā karaṇaṃ vā natthīti adhippāyo. Tānīti ñattikammaapalokanakammāni. Sabbesampi kammānanti sabbesampi catunnaṃ kammānaṃ. Paratoti parasmiṃ parivārāvasāne (pari. aṭṭha. 482).
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၂၃၆. ဉတ္တိဝိပန္နကမ္မာဒိကထာ • 236. Ñattivipannakammādikathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ကသ္သပဂောတ္တဘိက္ခုဝတ္ထုကထာ • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဉတ္တိဝိပန္နကမ္မာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Ñattivipannakammādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ကသ္သပဂောတ္တဘိက္ခုဝတ္ထုကထာဒိဝဏ္ဏနာ • Kassapagottabhikkhuvatthukathādivaṇṇanā