| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
नवकम्मदानकथा
Navakammadānakathā
३२३. अथ खो भगवा कीटागिरिस्मिं यथाभिरन्तं विहरित्वा येन आळवी तेन चारिकं पक्कामि। अनुपुब्बेन चारिकं चरमानो येन आळवी तदवसरि। तत्र सुदं भगवा आळवियं विहरति अग्गाळवे चेतिये। तेन खो पन समयेन आळवका 1 भिक्खू एवरूपानि नवकम्मानि देन्ति – पिण्डनिक्खेपनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; कुट्टलेपनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; द्वारट्ठपनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; अग्गळवट्टिकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; आलोकसन्धिकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; सेतवण्णकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; काळवण्णकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; गेरुकपरिकम्मकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; छादनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; बन्धनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; भण्डिकाट्ठपनमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; खण्डफुल्लपटिसङ्खरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; परिभण्डकरणमत्तेनपि नवकम्मं देन्ति; वीसतिवस्सिकम्पि नवकम्मं देन्ति; तिंसवस्सिकम्पि नवकम्मं देन्ति; यावजीविकम्पि नवकम्मं देन्ति; धूमकालिकम्पि परियोसितं विहारं नवकम्मं देन्ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम आळवका भिक्खू एवरूपानि नवकम्मानि दस्सन्ति – पिण्डनिक्खेपनमत्तेनपि नवकम्मं दस्सन्ति; कुट्टलेपनमत्तेनपि… द्वारट्ठपनमत्तेनपि … अग्गळवट्टिकरणमत्तेनपि… आलोकसन्धिकरणमत्तेनपि… सेतवण्णकरणमत्तेनपि… काळवण्णकरणमत्तेनपि… गेरुकपरिकम्मकरणमत्तेनपि… छादेनमत्तेनपि… बन्धनमत्तेनपि… भण्डिकाळपनमत्तेनपि… खण्डफुल्लपटिसङ्खरणमत्तेनपि… परिभण्डकरणमत्तेनपि… विसतिवस्सिकम्पि… तिंसवस्सिकम्पि… यावजीविकम्पि… धूमकालिकम्पि परियोसितं विहारं नवकम्मं दस्सन्ती’’ति! भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे…पे॰… ‘‘सच्चं भगवा’’ति…पे॰… विगरहित्वा…पे॰… धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘न, भिक्खवे, पिण्डनिक्खेपनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं; न कुट्टलेपनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न द्वारट्ठपनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न अग्गळवट्टिकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न आलोकसन्धिकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न सेतवण्णकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न काळवण्णकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न गेरुकपरिकम्मकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न छादेनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न बन्धनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न भण्डिकाळपनमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न खण्डफुल्लपटिसङ्खरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न परिभण्डकरणमत्तेन नवकम्मं दातब्बं। न विसतिवस्सिकं नवकम्मं दातब्बं। न तिंसवस्सिकं नवकम्मं दातब्बं। न यावजीविकं नवकम्मं दातब्बं। न धूमकालिकम्पि परियोसितं विहारं नवकम्मं दातब्बं। यो ददेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, अकतं वा विप्पकतं वा नवकम्मं दातुं, खुद्दके विहारे कम्मं ओलोकेत्वा छप्पञ्चवस्सिकं नवकम्मं दातुं, अड्ढयोगे कम्मं ओलोकेत्वा सत्तट्ठवस्सिकं नवकम्मं दातुं, महल्लके विहारे पासादे वा कम्मं ओलोकेत्वा दसद्वादसवस्सिकं नवकम्मं दातु’’न्ति।
323. Atha kho bhagavā kīṭāgirismiṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena āḷavī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena āḷavī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Tena kho pana samayena āḷavakā 2 bhikkhū evarūpāni navakammāni denti – piṇḍanikkhepanamattenapi navakammaṃ denti; kuṭṭalepanamattenapi navakammaṃ denti; dvāraṭṭhapanamattenapi navakammaṃ denti; aggaḷavaṭṭikaraṇamattenapi navakammaṃ denti; ālokasandhikaraṇamattenapi navakammaṃ denti; setavaṇṇakaraṇamattenapi navakammaṃ denti; kāḷavaṇṇakaraṇamattenapi navakammaṃ denti; gerukaparikammakaraṇamattenapi navakammaṃ denti; chādanamattenapi navakammaṃ denti; bandhanamattenapi navakammaṃ denti; bhaṇḍikāṭṭhapanamattenapi navakammaṃ denti; khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇamattenapi navakammaṃ denti; paribhaṇḍakaraṇamattenapi navakammaṃ denti; vīsativassikampi navakammaṃ denti; tiṃsavassikampi navakammaṃ denti; yāvajīvikampi navakammaṃ denti; dhūmakālikampi pariyositaṃ vihāraṃ navakammaṃ denti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āḷavakā bhikkhū evarūpāni navakammāni dassanti – piṇḍanikkhepanamattenapi navakammaṃ dassanti; kuṭṭalepanamattenapi… dvāraṭṭhapanamattenapi … aggaḷavaṭṭikaraṇamattenapi… ālokasandhikaraṇamattenapi… setavaṇṇakaraṇamattenapi… kāḷavaṇṇakaraṇamattenapi… gerukaparikammakaraṇamattenapi… chādenamattenapi… bandhanamattenapi… bhaṇḍikāḷapanamattenapi… khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇamattenapi… paribhaṇḍakaraṇamattenapi… visativassikampi… tiṃsavassikampi… yāvajīvikampi… dhūmakālikampi pariyositaṃ vihāraṃ navakammaṃ dassantī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, piṇḍanikkhepanamattena navakammaṃ dātabbaṃ; na kuṭṭalepanamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na dvāraṭṭhapanamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na aggaḷavaṭṭikaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na ālokasandhikaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na setavaṇṇakaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na kāḷavaṇṇakaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na gerukaparikammakaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na chādenamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na bandhanamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na bhaṇḍikāḷapanamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na paribhaṇḍakaraṇamattena navakammaṃ dātabbaṃ. Na visativassikaṃ navakammaṃ dātabbaṃ. Na tiṃsavassikaṃ navakammaṃ dātabbaṃ. Na yāvajīvikaṃ navakammaṃ dātabbaṃ. Na dhūmakālikampi pariyositaṃ vihāraṃ navakammaṃ dātabbaṃ. Yo dadeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, akataṃ vā vippakataṃ vā navakammaṃ dātuṃ, khuddake vihāre kammaṃ oloketvā chappañcavassikaṃ navakammaṃ dātuṃ, aḍḍhayoge kammaṃ oloketvā sattaṭṭhavassikaṃ navakammaṃ dātuṃ, mahallake vihāre pāsāde vā kammaṃ oloketvā dasadvādasavassikaṃ navakammaṃ dātu’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू सब्बे विहारे नवकम्मं देन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, सब्बे विहारे नवकम्मं दातब्बं। यो ददेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū sabbe vihāre navakammaṃ denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, sabbe vihāre navakammaṃ dātabbaṃ. Yo dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू एकस्स द्वे देन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, एकस्स द्वे दातब्बा। यो ददेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū ekassa dve denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ekassa dve dātabbā. Yo dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू नवकम्मं गहेत्वा अञ्ञं वासेन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, नवकम्मं गहेत्वा अञ्ञो वासेतब्बो। यो वासेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū navakammaṃ gahetvā aññaṃ vāsenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, navakammaṃ gahetvā añño vāsetabbo. Yo vāseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू नवकम्मं गहेत्वा सङ्घिकं पटिबाहेन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, नवकम्मं गहेत्वा सङ्घिकं पटिबाहितब्बं। यो पटिबाहेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, एकं वरसेय्यं गहेतु’’न्ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū navakammaṃ gahetvā saṅghikaṃ paṭibāhenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, navakammaṃ gahetvā saṅghikaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, ekaṃ varaseyyaṃ gahetu’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू निस्सीमे ठितस्स नवकम्मं देन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, निस्सीमे ठितस्स नवकम्मं दातब्बं। यो ददेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū nissīme ṭhitassa navakammaṃ denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, nissīme ṭhitassa navakammaṃ dātabbaṃ. Yo dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू नवकम्मं गहेत्वा सब्बकालं पटिबाहन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, नवकम्मं गहेत्वा सब्बकालं पटिबाहितब्बं। यो पटिबाहेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, वस्सानं तेमासं पटिबाहितुं, उतुकालं पन न पटिबाहितु’’न्ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū navakammaṃ gahetvā sabbakālaṃ paṭibāhanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, navakammaṃ gahetvā sabbakālaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, vassānaṃ temāsaṃ paṭibāhituṃ, utukālaṃ pana na paṭibāhitu’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू नवकम्मं गहेत्वा पक्कमन्तिपि, विब्भमन्तिपि, कालम्पि करोन्ति; सामणेरापि पटिजानन्ति; सिक्खं पच्चक्खातकापि पटिजानन्ति; अन्तिमवत्थुं अज्झापन्नकापि पटिजानन्ति; उम्मत्तकापि पटिजानन्ति; खित्तचित्तापि पटिजानन्ति; वेदनाट्टापि पटिजानन्ति; आपत्तिया अदस्सने उक्खित्तकापि पटिजानन्ति; आपत्तिया अप्पटिकम्मे उक्खित्तकापि पटिजानन्ति; पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खित्तकापि पटिजानन्ति; पण्डकापि पटिजानन्ति; थेय्यसंवासकापि पटिजानन्ति; तित्थियपक्कन्तकापि
Tena kho pana samayena bhikkhū navakammaṃ gahetvā pakkamantipi, vibbhamantipi, kālampi karonti; sāmaṇerāpi paṭijānanti; sikkhaṃ paccakkhātakāpi paṭijānanti; antimavatthuṃ ajjhāpannakāpi paṭijānanti; ummattakāpi paṭijānanti; khittacittāpi paṭijānanti; vedanāṭṭāpi paṭijānanti; āpattiyā adassane ukkhittakāpi paṭijānanti; āpattiyā appaṭikamme ukkhittakāpi paṭijānanti; pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhittakāpi paṭijānanti; paṇḍakāpi paṭijānanti; theyyasaṃvāsakāpi paṭijānanti; titthiyapakkantakāpi
पटिजानन्ति; तिरच्छानगतापि पटिजानन्ति; मातुघातकापि पटिजानन्ति; पितुघातकापि पटिजानन्ति ; अरहन्तघातकापि पटिजानन्ति; भिक्खुनिदूसकापि पटिजानन्ति; सङ्घभेदकापि पटिजानन्ति; लोहितुप्पादकापि पटिजानन्ति; उभतोब्यञ्जनकापि पटिजानन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं।
Paṭijānanti; tiracchānagatāpi paṭijānanti; mātughātakāpi paṭijānanti; pitughātakāpi paṭijānanti ; arahantaghātakāpi paṭijānanti; bhikkhunidūsakāpi paṭijānanti; saṅghabhedakāpi paṭijānanti; lohituppādakāpi paṭijānanti; ubhatobyañjanakāpi paṭijānanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा पक्कमति – मा सङ्घस्स हायीति अञ्ञस्स दातब्बं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā pakkamati – mā saṅghassa hāyīti aññassa dātabbaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा विब्भमति…पे॰… कालङ्करोति, सामणेरो पटिजानाति, सिक्खं पच्चक्खातको पटिजानाति, अन्तिमवत्थुं अज्झापन्नको पटिजानाति, उम्मत्तको पटिजानाति, खित्तचित्तो पटिजानाति, वेदनाट्टो पटिजानाति, आपत्तिया अदस्सने उक्खित्तको पटिजानाति, आपत्तिया अप्पटिकम्मे उक्खित्तको पटिजानाति, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खित्तको पटिजानाति, पण्डको पटिजानाति, थेय्यसंवासको पटिजानाति, तित्थियपक्कन्तको पटिजानाति, तिरच्छानगतो पटिजानाति, मातुघातको पटिजानाति, पितुघातको पटिजानाति, अरहन्तघातको पटिजानाति, भिक्खुनीदूसको पटिजानाति, सङ्घभेदको पटिजानाति, लोहितुप्पादको पटिजानाति, उभतोब्यञ्जनको पटिजानाति – मा सङ्घस्स हायीति अञ्ञस्स दातब्बं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā vibbhamati…pe… kālaṅkaroti, sāmaṇero paṭijānāti, sikkhaṃ paccakkhātako paṭijānāti, antimavatthuṃ ajjhāpannako paṭijānāti, ummattako paṭijānāti, khittacitto paṭijānāti, vedanāṭṭo paṭijānāti, āpattiyā adassane ukkhittako paṭijānāti, āpattiyā appaṭikamme ukkhittako paṭijānāti, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhittako paṭijānāti, paṇḍako paṭijānāti, theyyasaṃvāsako paṭijānāti, titthiyapakkantako paṭijānāti, tiracchānagato paṭijānāti, mātughātako paṭijānāti, pitughātako paṭijānāti, arahantaghātako paṭijānāti, bhikkhunīdūsako paṭijānāti, saṅghabhedako paṭijānāti, lohituppādako paṭijānāti, ubhatobyañjanako paṭijānāti – mā saṅghassa hāyīti aññassa dātabbaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा विप्पकते पक्कमति – मा सङ्घस्स हायीति अञ्ञस्स दातब्बं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā vippakate pakkamati – mā saṅghassa hāyīti aññassa dātabbaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा विप्पकते विब्भमति…पे॰… उभतोब्यञ्जनको पटिजानाति – मा सङ्घस्स हायीति अञ्ञस्स दातब्बं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā vippakate vibbhamati…pe… ubhatobyañjanako paṭijānāti – mā saṅghassa hāyīti aññassa dātabbaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा परियोसिते पक्कमति – तस्सेवेतं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā pariyosite pakkamati – tassevetaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा परियोसिते विब्भमति…पे॰… कालङ्करोति, सामणेरो पटिजानाति, सिक्खं पच्चक्खातको पटिजानाति, अन्तिमवत्थुं अज्झापन्नको पटिजानाति – सङ्घो सामी।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā pariyosite vibbhamati…pe… kālaṅkaroti, sāmaṇero paṭijānāti, sikkhaṃ paccakkhātako paṭijānāti, antimavatthuṃ ajjhāpannako paṭijānāti – saṅgho sāmī.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा परियोसिते उम्मत्तको पटिजानाति, खित्तचित्तो पटिजानाति, वेदनाट्टो पटिजानाति, आपत्तिया अदस्सने उक्खित्तको पटिजानाति, आपत्तिया अप्पटिकम्मे उक्खित्तको पटिजानाति, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खित्तको पटिजानाति – तस्सेवेतं।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā pariyosite ummattako paṭijānāti, khittacitto paṭijānāti, vedanāṭṭo paṭijānāti, āpattiyā adassane ukkhittako paṭijānāti, āpattiyā appaṭikamme ukkhittako paṭijānāti, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhittako paṭijānāti – tassevetaṃ.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु नवकम्मं गहेत्वा परियोसिते पण्डको पटिजानाति, थेय्यसंवासको पटिजानाति, तित्थियपक्कन्तको पटिजानाति, तिरच्छानगतो पटिजानाति, मातुघातको पटिजानाति, पितुघातको पटिजानाति, अरहन्तघातको पटिजानाति, भिक्खुनीदूसको पटिजानाति, सङ्घभेदको पटिजानाति, लोहितुप्पादको पटिजानाति, उभतोब्यञ्जनको पटिजानाति – सङ्घो सामी’’ति।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu navakammaṃ gahetvā pariyosite paṇḍako paṭijānāti, theyyasaṃvāsako paṭijānāti, titthiyapakkantako paṭijānāti, tiracchānagato paṭijānāti, mātughātako paṭijānāti, pitughātako paṭijānāti, arahantaghātako paṭijānāti, bhikkhunīdūsako paṭijānāti, saṅghabhedako paṭijānāti, lohituppādako paṭijānāti, ubhatobyañjanako paṭijānāti – saṅgho sāmī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / नवकम्मदानकथा • Navakammadānakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / नवकम्मदानकथावण्णना • Navakammadānakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / नवकम्मदानकथावण्णना • Navakammadānakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / नवकम्मदानकथावण्णना • Navakammadānakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / नवकम्मदानकथा • Navakammadānakathā
