Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૫. નાવઙ્ગપઞ્હો
5. Nāvaṅgapañho
૫. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘નાવાય તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, નાવા બહુવિધદારુસઙ્ઘાટસમવાયેન બહુમ્પિ જનં તારયતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન આચારસીલગુણવત્તપ્પટિવત્તબહુવિધધમ્મસઙ્ઘાટસમવાયેન સદેવકો લોકો તારયિતબ્બો. ઇદં, મહારાજ, નાવાય પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘nāvāya tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, nāvā bahuvidhadārusaṅghāṭasamavāyena bahumpi janaṃ tārayati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ācārasīlaguṇavattappaṭivattabahuvidhadhammasaṅghāṭasamavāyena sadevako loko tārayitabbo. Idaṃ, mahārāja, nāvāya paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, નાવા બહુવિધઊમિત્થનિતવેગવિસટમાવટ્ટવેગં સહતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન બહુવિધકિલેસઊમિવેગં લાભસક્કારયસસિલોકપૂજનવન્દના પરકુલેસુ નિન્દાપસંસાસુખદુક્ખસમ્માનનવિમાનનબહુવિધદોસઊમિવેગઞ્ચ સહિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, નાવાય દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, nāvā bahuvidhaūmitthanitavegavisaṭamāvaṭṭavegaṃ sahati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena bahuvidhakilesaūmivegaṃ lābhasakkārayasasilokapūjanavandanā parakulesu nindāpasaṃsāsukhadukkhasammānanavimānanabahuvidhadosaūmivegañca sahitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, nāvāya dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, નાવા અપરિમિતમનન્તમપારમક્ખોભિતગમ્ભીરે મહતિમહાઘોસે તિમિતિમિઙ્ગલમકરમચ્છગણાકુલે મહતિમહાસમુદ્દે ચરતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન તિપરિવટ્ટ દ્વાદસાકાર ચતુસચ્ચાભિસમયપ્પટિવેધે માનસં સઞ્ચારયિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, નાવાય તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન સંયુત્તનિકાયવરે સચ્ચસંયુત્તે –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, nāvā aparimitamanantamapāramakkhobhitagambhīre mahatimahāghose timitimiṅgalamakaramacchagaṇākule mahatimahāsamudde carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena tiparivaṭṭa dvādasākāra catusaccābhisamayappaṭivedhe mānasaṃ sañcārayitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, nāvāya tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare saccasaṃyutte –
‘‘‘વિતક્કેન્તા ચ ખો તુમ્હે, ભિક્ખવે, ‘‘ઇદં દુક્ખ’’ન્તિ વિતક્કેય્યાથ, ‘‘અયં દુક્ખસમુદયો’’તિ વિતક્કેય્યાથ, ‘‘અયં દુક્ખનિરોધો’’તિ વિતક્કેય્યાથ, ‘‘અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા’’તિ વિતક્કેય્યાથા’’’તિ.
‘‘‘Vitakkentā ca kho tumhe, bhikkhave, ‘‘idaṃ dukkha’’nti vitakkeyyātha, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti vitakkeyyātha, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti vitakkeyyātha, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti vitakkeyyāthā’’’ti.
નાવઙ્ગપઞ્હો પઞ્ચમો.
Nāvaṅgapañho pañcamo.