Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
൧. മാതികാവണ്ണനാ
1. Mātikāvaṇṇanā
൧. നയമാതികാവണ്ണനാ
1. Nayamātikāvaṇṇanā
൧. ചുദ്ദസവിധേനാതി ചുദ്ദസപ്പകാരേന, ചുദ്ദസഹി പദേഹീതി അത്ഥോ. തത്ഥ ‘‘സങ്ഗഹോ അസങ്ഗഹോ’’തി ഇദമേകം പദം, തഥാ ‘‘സമ്പയോഗോ വിപ്പയോഗോ’’തി. ‘‘സങ്ഗഹിതേന സമ്പയുത്തം വിപ്പയുത്ത’’ന്തിആദീനി പന തീണി തീണി പദാനി ഏകേകം പദം. ഇതരേസു പദവിഭാഗോ സുവിഞ്ഞേയ്യോവ. ഏതേഹീതി സങ്ഗഹാദിപ്പകാരേഹി. നയനം പാപനം, തം പന പവത്തനം ഞാപനഞ്ച ഹോതീതി ‘‘പവത്തീയതി ഞായന്തീ’’തി ച ദ്വിധാപി അത്ഥോ വുത്തോ. നയാ ഏവ ഉദ്ദിസിയമാനാ മാതികാ. അത്ഥദ്വയേപി പവത്തനഞാണകിരിയാനം കരണഭാവേന സങ്ഗഹാദിപ്പകാരാ നയാതി വുത്താ. തേനാഹ അട്ഠകഥായം ‘‘ഇമിനാ സങ്ഗഹാദികേന നയേനാ’’തി (ധാതു॰ അട്ഠ॰ ൧). പദാനന്തി അത്ഥദീപകാനം വചനാനം. പജ്ജതി ഏതേന അത്ഥോതി ഹി പദം. പദാനന്തി ച സംസാമിസമ്ബന്ധേ സാമിവചനം, പകരണസ്സാതി പന അവയവാവയവീസമ്ബന്ധേ.
1. Cuddasavidhenāti cuddasappakārena, cuddasahi padehīti attho. Tattha ‘‘saṅgaho asaṅgaho’’ti idamekaṃ padaṃ, tathā ‘‘sampayogo vippayogo’’ti. ‘‘Saṅgahitena sampayuttaṃ vippayutta’’ntiādīni pana tīṇi tīṇi padāni ekekaṃ padaṃ. Itaresu padavibhāgo suviññeyyova. Etehīti saṅgahādippakārehi. Nayanaṃ pāpanaṃ, taṃ pana pavattanaṃ ñāpanañca hotīti ‘‘pavattīyati ñāyantī’’ti ca dvidhāpi attho vutto. Nayā eva uddisiyamānā mātikā. Atthadvayepi pavattanañāṇakiriyānaṃ karaṇabhāvena saṅgahādippakārā nayāti vuttā. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘iminā saṅgahādikena nayenā’’ti (dhātu. aṭṭha. 1). Padānanti atthadīpakānaṃ vacanānaṃ. Pajjati etena atthoti hi padaṃ. Padānanti ca saṃsāmisambandhe sāmivacanaṃ, pakaraṇassāti pana avayavāvayavīsambandhe.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധാതുകഥാപാളി • Dhātukathāpāḷi / ൧. നയമാതികാ • 1. Nayamātikā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൧. നയമാതികാവണ്ണനാ • 1. Nayamātikāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൧. നയമാതികാവണ്ണനാ • 1. Nayamātikāvaṇṇanā