| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
3. நயமுக²மாதிகாவண்ணனா
3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā
3. நயானங் பவத்தித்³வாரபூ⁴தா ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹவியோகீ³ஸஹயோகீ³த⁴ம்மா நயமுகா²னீதி தேஸங் உத்³தே³ஸோ நயமுக²மாதிகா. சுத்³த³ஸபி ஹி ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹஸம்பயோக³விப்பயோகா³னங் வோமிஸ்ஸகதாவஸேன பவத்தாதி யேஹி தே சத்தாரோபி ஹொந்தி, தே த⁴ம்மா சுத்³த³ஸன்னம்பி நயானங் முகா²னி ஹொந்தீதி. தத்த² ஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபதா³தீ³ஸு ஸச்சாதீ³ஹிபி யதா²ஸம்ப⁴வங் ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹோ யதி³பி வுத்தோ, ஸோ பன ஸங்கா³ஹகபூ⁴தேஹி தேஹி வுத்தோ, ந ஸங்க³ஹபூ⁴தேஹி, ஸோபி ‘‘சக்கா²யதனேன யே த⁴ம்மா க²ந்த⁴ஸங்க³ஹேன ஸங்க³ஹிதா ஆயதனஸங்க³ஹேன அஸங்க³ஹிதா’’திஆதி³னா புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜிதப்³ப³த⁴ம்முத்³தா⁴ரே தத்தா²பி க²ந்தா⁴தீ³ஹேவ ஸங்க³ஹேஹி நியமெத்வா வுத்தோ, தஸ்மா ‘‘தீஹி ஸங்க³ஹோ, தீஹி அஸங்க³ஹோ’’தி வுத்தங். புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜிதப்³ப³த⁴ம்முத்³தா⁴ரேபி பன புச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனேஸு ச ரூபக்க²ந்தா⁴தீ³னங் அரணந்தானங் யதா²ஸம்ப⁴வங் ஸம்பயோக³விப்பயோகா³ சதூஹேவ க²ந்தே⁴ஹி ஹொந்தீதி ‘‘சதூஹி ஸம்பயோகோ³, சதூஹி விப்பயோகோ³’’தி வுத்தங்.
3. Nayānaṃ pavattidvārabhūtā saṅgahāsaṅgahaviyogīsahayogīdhammā nayamukhānīti tesaṃ uddeso nayamukhamātikā. Cuddasapi hi saṅgahāsaṅgahasampayogavippayogānaṃ vomissakatāvasena pavattāti yehi te cattāropi honti, te dhammā cuddasannampi nayānaṃ mukhāni hontīti. Tattha saṅgahitenaasaṅgahitapadādīsu saccādīhipi yathāsambhavaṃ saṅgahāsaṅgaho yadipi vutto, so pana saṅgāhakabhūtehi tehi vutto, na saṅgahabhūtehi, sopi ‘‘cakkhāyatanena ye dhammā khandhasaṅgahena saṅgahitā āyatanasaṅgahena asaṅgahitā’’tiādinā pucchitabbavissajjitabbadhammuddhāre tatthāpi khandhādīheva saṅgahehi niyametvā vutto, tasmā ‘‘tīhi saṅgaho, tīhi asaṅgaho’’ti vuttaṃ. Pucchitabbavissajjitabbadhammuddhārepi pana pucchāvissajjanesu ca rūpakkhandhādīnaṃ araṇantānaṃ yathāsambhavaṃ sampayogavippayogā catūheva khandhehi hontīti ‘‘catūhi sampayogo,catūhi vippayogo’’ti vuttaṃ.
நனு ச விப்பயோகோ³ ரூபனிப்³பா³னேஹிபி ஹோதி, கஸ்மா ‘‘சதூஹி விப்பயோகோ³’’தி வுத்தந்தி? ரூபனிப்³பா³னேஹி ப⁴வந்தஸ்ஸபி சதூஹேவ பா⁴வதோ. ந ஹி ரூபங் ரூபேன நிப்³பா³னேன வா விப்பயுத்தங் ஹோதி, நிப்³பா³னங் வா ரூபேன, சதூஹேவ பன க²ந்தே⁴ஹி ஹோதீதி சதுன்னங் க²ந்தா⁴னங் ரூபனிப்³பா³னேஹி விப்பயோகோ³பி விப்பயுஜ்ஜமானேஹி சதூஹி க²ந்தே⁴ஹி நியமிதோ தேஹி வினா விப்பயோகா³பா⁴வதோ. ஸோ சாயங் விப்பயோகோ³ அனாரம்மணஸ்ஸ, அனாரம்மணஅனாரம்மணமிஸ்ஸகேஹி மிஸ்ஸகஸ்ஸ ச ந ஹோதி, அனாரம்மணஸ்ஸ பன மிஸ்ஸகஸ்ஸ ச ஸாரம்மணேன, ஸாரம்மணஸ்ஸ ஸாரம்மணேன அனாரம்மணேன மிஸ்ஸகேன ச ஹோதீதி வேதி³தப்³போ³.
Nanu ca vippayogo rūpanibbānehipi hoti, kasmā ‘‘catūhi vippayogo’’ti vuttanti? Rūpanibbānehi bhavantassapi catūheva bhāvato. Na hi rūpaṃ rūpena nibbānena vā vippayuttaṃ hoti, nibbānaṃ vā rūpena, catūheva pana khandhehi hotīti catunnaṃ khandhānaṃ rūpanibbānehi vippayogopi vippayujjamānehi catūhi khandhehi niyamito tehi vinā vippayogābhāvato. So cāyaṃ vippayogo anārammaṇassa, anārammaṇaanārammaṇamissakehi missakassa ca na hoti, anārammaṇassa pana missakassa ca sārammaṇena, sārammaṇassa sārammaṇena anārammaṇena missakena ca hotīti veditabbo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / தா⁴துகதா²பாளி • Dhātukathāpāḷi / 3. நயமுக²மாதிகா • 3. Nayamukhamātikā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. நயமுக²மாதிகாவண்ணனா • 3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. நயமுக²மாதிகாவண்ணனா • 3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā
