Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi |
နယသမုဋ္ဌာနံ
Nayasamuṭṭhānaṃ
၇၉. တတ္ထ ကတမံ နယသမုဋ္ဌာနံ? ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတိ အဝိဇ္ဇာယစ ဘဝတဏ္ဟာယ စ, တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏံ တဏ္ဟာသံယောဇနံ။ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာ သတ္တာ အဝိဇ္ဇာသံယုတ္တာ 1 အဝိဇ္ဇာပက္ခေန ဝိစရန္တိ, တေ ဝုစ္စန္တိ ဒိဋ္ဌိစရိတာတိ။ တဏ္ဟာသံယောဇနာ သတ္တာ တဏ္ဟာသံယုတ္တာ တဏ္ဟာပက္ခေန ဝိစရန္တိ, တေ ဝုစ္စန္တိ တဏ္ဟာစရိတာတိ။ ဒိဋ္ဌိစရိတာ ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ ပဗ္ဗဇိတာ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ တဏ္ဟာစရိတာ ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ ပဗ္ဗဇိတာ ကာမေသု ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။
79. Tattha katamaṃ nayasamuṭṭhānaṃ? Pubbā koṭi na paññāyati avijjāyaca bhavataṇhāya ca, tattha avijjānīvaraṇaṃ taṇhāsaṃyojanaṃ. Avijjānīvaraṇā sattā avijjāsaṃyuttā 2 avijjāpakkhena vicaranti, te vuccanti diṭṭhicaritāti. Taṇhāsaṃyojanā sattā taṇhāsaṃyuttā taṇhāpakkhena vicaranti, te vuccanti taṇhācaritāti. Diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti. Taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti.
တတ္ထ ကိံကာရဏံ ယံ ဒိဋ္ဌိစရိတာ ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ ပဗ္ဗဇိတာ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ, တဏ္ဟာစရိတာ ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ ပဗ္ဗဇိတာ ကာမေသု ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ? ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ နတ္ထိ သစ္စဝဝတ္ထာနံ, ကုတော စတုသစ္စပ္ပကာသနာ ဝာ သမထဝိပသ္သနာကောသလ္လံ ဝာ ဥပသမသုခပ္ပတ္တိ ဝာ! တေ ဥပသမသုခသ္သ အနဘိညာ ဝိပရီတစေတာ ဧဝမာဟံသု ‘‘နတ္ထိ သုခေန သုခံ, ဒုက္ခေန နာမ သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ။ ယော ကာမေ ပဋိသေဝတိ, သော လောကံ ဝဍ္ဎယတိ, ယော လောကံ ဝဍ္ဎယတိ, သော ဗဟုံ ပုညံ ပသဝတီတိ တေ ဧဝံသညီ ဧဝံဒိဋ္ဌီ ဒုက္ခေန သုခံ ပတ္ထယမာနာ ကာမေသု ပုညသညီ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုတ္တာ စ ဝိဟရန္တိ ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ စ, တေ တဒဘိညာ သန္တာ ရောဂမေဝ ဝဍ္ဎယန္တိ, ဂဏ္ဍမေဝ ဝဍ္ဎယန္တိ, သလ္လမေဝ ဝဍ္ဎယန္တိ, တေ ရောဂာဘိတုန္နာ ဂဏ္ဍပဋိပီဠိတာ သလ္လာနုဝိဒ္ဓာ နိရယတိရစ္ဆာနယောနိပေတာသုရေသု ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇာနိ ကရောန္တာ ဥဂ္ဃာတနိဂ္ဃာတံ ပစ္စနုဘောန္တာ ရောဂဂဏ္ဍသလ္လဘေသဇ္ဇံ န ဝိန္ဒန္တိ။ တတ္ထ အတ္တကိလမထာနုယောဂော ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော စ သံကိလေသော, သမထဝိပသ္သနာ ဝောဒာနံ။ အတ္တကိလမထာနုယောဂော ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော စ ရောဂော, သမထဝိပသ္သနာ ရောဂနိဂ္ဃာတကဘေသဇ္ဇံ။ အတ္တကိလမထာနုယောဂော ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော စ ဂဏ္ဍော, သမထဝိပသ္သနာ ဂဏ္ဍနိဂ္ဃာတကဘေသဇ္ဇံ ။ အတ္တကိလမထာနုယောဂော ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော စ သလ္လော, သမထဝိပသ္သနာ သလ္လုဒ္ဓရဏဘေသဇ္ဇံ။
Tattha kiṃkāraṇaṃ yaṃ diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti, taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti? Ito bahiddhā natthi saccavavatthānaṃ, kuto catusaccappakāsanā vā samathavipassanākosallaṃ vā upasamasukhappatti vā! Te upasamasukhassa anabhiññā viparītacetā evamāhaṃsu ‘‘natthi sukhena sukhaṃ, dukkhena nāma sukhaṃ adhigantabba’’nti. Yo kāme paṭisevati, so lokaṃ vaḍḍhayati, yo lokaṃ vaḍḍhayati, so bahuṃ puññaṃ pasavatīti te evaṃsaññī evaṃdiṭṭhī dukkhena sukhaṃ patthayamānā kāmesu puññasaññī attakilamathānuyogamanuyuttā ca viharanti kāmasukhallikānuyogamanuyuttā ca, te tadabhiññā santā rogameva vaḍḍhayanti, gaṇḍameva vaḍḍhayanti, sallameva vaḍḍhayanti, te rogābhitunnā gaṇḍapaṭipīḷitā sallānuviddhā nirayatiracchānayonipetāsuresu ummujjanimujjāni karontā ugghātanigghātaṃ paccanubhontā rogagaṇḍasallabhesajjaṃ na vindanti. Tattha attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca saṃkileso, samathavipassanā vodānaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca rogo, samathavipassanā roganigghātakabhesajjaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca gaṇḍo, samathavipassanā gaṇḍanigghātakabhesajjaṃ . Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca sallo, samathavipassanā salluddharaṇabhesajjaṃ.
တတ္ထ သံကိလေသော ဒုက္ခံ, တဒဘိသင္ဂော တဏ္ဟာ သမုဒယော, တဏ္ဟာနိရောဓော ဒုက္ခနိရောဓော, သမထဝိပသ္သနာ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, ဣမာနိ စတ္တာရိ သစ္စာနိ။ ဒုက္ခံ ပရိညေယ္ယံ, သမုဒယော ပဟာတဗ္ဗော, မဂ္ဂော ဘာဝေတဗ္ဗော, နိရောဓော သစ္ဆိကာတဗ္ဗော။
Tattha saṃkileso dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, samathavipassanā dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
၈၀. တတ္ထ ဒိဋ္ဌိစရိတာ ရူပံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆန္တိ။ ဝေဒနံ။ပေ.။ သညံ။ပေ.။ သင္ခာရေ။ပေ.။ ဝိညာဏံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆန္တိ။ တဏ္ဟာစရိတာ ရူပဝန္တံ အတ္တာနံ ဥပဂစ္ဆန္တိ။ အတ္တနိ ဝာ ရူပံ, ရူပသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ, ဝေဒနာဝန္တံ။ပေ.။ သညာဝန္တံ။ပေ.။ သင္ခာရဝန္တံ။ပေ.။ ဝိညာဏဝန္တံ အတ္တာနံ ဥပဂစ္ဆန္တိ, အတ္တနိ ဝာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ, အယံ ဝုစ္စတိ ဝီသတိဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ။
80. Tattha diṭṭhicaritā rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Taṇhācaritā rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ, vedanāvantaṃ…pe… saññāvantaṃ…pe… saṅkhāravantaṃ…pe… viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ, ayaṃ vuccati vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi.
တသ္သာ ပဋိပက္ခော လောကုတ္တရာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ, အန္ဝာယိကာ သမ္မာသင္ကပ္ပော သမ္မာဝာစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝော သမ္မာဝာယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ, အယံ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော။ တေ တယော ခန္ဓာ သီလက္ခန္ဓော သမာဓိက္ခန္ဓော ပညာက္ခန္ဓော။ သီလက္ခန္ဓော သမာဓိက္ခန္ဓော စ သမထော, ပညာက္ခန္ဓော ဝိပသ္သနာ။ တတ္ထ သက္ကာယော ဒုက္ခံ, သက္ကာယသမုဒယော ဒုက္ခသမုဒယော, သက္ကာယနိရောဓော ဒုက္ခနိရောဓော, အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, ဣမာနိ စတ္တာရိ သစ္စာနိ။ ဒုက္ခံ ပရိညေယ္ယံ, သမုဒယော ပဟာတဗ္ဗော, မဂ္ဂော ဘာဝေတဗ္ဗော, နိရောဓော သစ္ဆိကာတဗ္ဗော။
Tassā paṭipakkho lokuttarā sammādiṭṭhi, anvāyikā sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Te tayo khandhā sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Sīlakkhandho samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Tattha sakkāyo dukkhaṃ, sakkāyasamudayo dukkhasamudayo, sakkāyanirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
တတ္ထ ယေ ရူပံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆန္တိ။ ဝေဒနံ။ပေ.။ သညံ။ပေ.။ သင္ခာရေ။ပေ.။ ဝိညာဏံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ဥစ္ဆေဒဝာဒိနော’’တိ။ ယေ ရူပဝန္တံ အတ္တာနံ ဥပဂစ္ဆန္တိ။ အတ္တနိ ဝာ ရူပံ, ရူပသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ။ ယေ ဝေဒနာဝန္တံ။ပေ.။ ယေ သညာဝန္တံ။ပေ.။ ယေ သင္ခာရဝန္တံ။ပေ.။ ယေ ဝိညာဏဝန္တံ အတ္တာနံ ဥပဂစ္ဆန္တိ, အတ္တနိ ဝာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘သသ္သတဝာဒိနော’’တိ, တတ္ထ ဥစ္ဆေဒသသ္သတဝာဒာ ဥဘော အန္တာ, အယံ သံသာရပဝတ္တိ။ တသ္သ ပဋိပက္ခော မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒာ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော, အယံ သံသာရနိဝတ္တိ။ တတ္ထ ပဝတ္တိ ဒုက္ခံ, တဒဘိသင္ဂော တဏ္ဟာ သမုဒယော, တဏ္ဟာနိရောဓော ဒုက္ခနိရောဓော, အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, ဣမာနိ စတ္တာရိ သစ္စာနိ။ ဒုက္ခံ ပရိညေယ္ယံ, သမုဒယော ပဟာတဗ္ဗော, မဂ္ဂော ဘာဝေတဗ္ဗော, နိရောဓော သစ္ဆိကာတဗ္ဗော။
Tattha ye rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Ime vuccanti ‘‘ucchedavādino’’ti. Ye rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Ye vedanāvantaṃ…pe… ye saññāvantaṃ…pe… ye saṅkhāravantaṃ…pe… ye viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Ime vuccanti ‘‘sassatavādino’’ti, tattha ucchedasassatavādā ubho antā, ayaṃ saṃsārapavatti. Tassa paṭipakkho majjhimā paṭipadā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, ayaṃ saṃsāranivatti. Tattha pavatti dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
တတ္ထ ဥစ္ဆေဒသသ္သတံ သမာသတော ဝီသတိဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဝိတ္ထာရတော ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ, တေသံ ပဋိပက္ခော တေစတ္တာလီသံ ဗောဓိပက္ခိယာ ဓမ္မာ အဋ္ဌ ဝိမောက္ခာ ဒသ ကသိဏာယတနာနိ။ ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ မောဟဇာလံ အနာဒိအနိဓနပ္ပဝတ္တံ။ တေစတ္တာလီသံ 3 ဗောဓိပက္ခိယာ ဓမ္မာ ဉာဏဝဇိရံ မောဟဇာလပ္ပဒာလနံ။ တတ္ထ မောဟော အဝိဇ္ဇာ, ဇာလံ ဘဝတဏ္ဟာ, တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတိ အဝိဇ္ဇာယ စ ဘဝတဏ္ဟာယ စာ’’တိ။
Tattha ucchedasassataṃ samāsato vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi, vitthārato dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni, tesaṃ paṭipakkho tecattālīsaṃ bodhipakkhiyā dhammā aṭṭha vimokkhā dasa kasiṇāyatanāni. Dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni mohajālaṃ anādianidhanappavattaṃ. Tecattālīsaṃ 4 bodhipakkhiyā dhammā ñāṇavajiraṃ mohajālappadālanaṃ. Tattha moho avijjā, jālaṃ bhavataṇhā, tena vuccati ‘‘pubbā koṭi na paññāyati avijjāya ca bhavataṇhāya cā’’ti.
၈၁. တတ္ထ ဒိဋ္ဌိစရိတော အသ္မိံ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတော သလ္လေခာနုသန္တတဝုတ္တိ ဘဝတိ သလ္လေခေ တိဗ္ဗဂာရဝော။ တဏ္ဟာစရိတော အသ္မိံ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတော သိက္ခာနုသန္တတဝုတ္တိ ဘဝတိ သိက္ခာယ တိဗ္ဗဂာရဝော။ ဒိဋ္ဌိစရိတော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမန္တော ဓမ္မာနုသာရီ ဘဝတိ။ တဏ္ဟာစရိတော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမန္တော သဒ္ဓာနုသာရီ ဘဝတိ, ဒိဋ္ဌိစရိတော သုခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယာတိ။ တဏ္ဟာစရိတော ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယာတိ။
81. Tattha diṭṭhicarito asmiṃ sāsane pabbajito sallekhānusantatavutti bhavati sallekhe tibbagāravo. Taṇhācarito asmiṃ sāsane pabbajito sikkhānusantatavutti bhavati sikkhāya tibbagāravo. Diṭṭhicarito sammattaniyāmaṃ okkamanto dhammānusārī bhavati. Taṇhācarito sammattaniyāmaṃ okkamanto saddhānusārī bhavati, diṭṭhicarito sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti. Taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti.
တတ္ထ ကိံကာရဏံ, ယံ တဏ္ဟာစရိတော ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယာတိ, တသ္သ ဟိ ကာမာ အပရိစ္စတ္တာ ဘဝန္တိ, သော ကာမေဟိ ဝိဝေစိယမာနော ဒုက္ခေန ပဋိနိသ္သရတိ ဒန္ဓဉ္စ ဓမ္မံ အာဇာနာတိ? ယော ပနာယံ ဒိဋ္ဌိစရိတော အယံ အာဒိတောယေဝ ကာမေဟိ အနတ္ထိကော ဘဝတိ။ သော တတော ဝိဝေစိယမာနော ခိပ္ပဉ္စ ပဋိနိသ္သရတိ, ခိပ္ပဉ္စ ဓမ္မံ အာဇာနာတိ။ ဒုက္ခာပိ ပဋိပဒာ ဒုဝိဓာ ဒန္ဓာဘိညာ စ ခိပ္ပာဘိညာ စ။ သုခာပိ ပဋိပဒာ ဒုဝိဓာ ဒန္ဓာဘိညာ စ ခိပ္ပာဘိညာ စ။ သတ္တာပိ ဒုဝိဓာ မုဒိန္ဒ္ရိယာပိ တိက္ခိန္ဒ္ရိယာပိ။ ယေ မုဒိန္ဒ္ရိယာ, တေ ဒန္ဓဉ္စ ပဋိနိသ္သရန္တိ ဒန္ဓဉ္စ ဓမ္မံ အာဇာနန္တိ။ ယေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယာ, တေ ခိပ္ပဉ္စ ပဋိနိသ္သရန္တိ, ခိပ္ပဉ္စ ဓမ္မံ အာဇာနန္တိ, ဣမာ စတသ္သော ပဋိပဒာ။ ယေ ဟိ ကေစိ နိယ္ယိံသု ဝာ နိယ္ယန္တိ ဝာ နိယ္ယိသ္သန္တိ ဝာ, တေ ဣမာဟိ ဧဝ စတူဟိ ပဋိပဒာဟိ။ ဧဝံ အရိယာ စတုက္ကမဂ္ဂံ ပညာပေန္တိ အဗုဓဇနသေဝိတာယ ဗာလကန္တာယ ရတ္တဝာသိနိယာ နန္ဒိယာ ဘဝတဏ္ဟာယ အဝဋ္ဋနတ္ထံ 5။ အယံ ဝုစ္စတိ နန္ဒိယာဝဋ္ဋသ္သ နယသ္သ ဘူမီတိ, တေနာဟ ‘‘တဏ္ဟဉ္စ အဝိဇ္ဇမ္ပိ စ သမထေနာ’’တိ။
Tattha kiṃkāraṇaṃ, yaṃ taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti, tassa hi kāmā apariccattā bhavanti, so kāmehi viveciyamāno dukkhena paṭinissarati dandhañca dhammaṃ ājānāti? Yo panāyaṃ diṭṭhicarito ayaṃ āditoyeva kāmehi anatthiko bhavati. So tato viveciyamāno khippañca paṭinissarati, khippañca dhammaṃ ājānāti. Dukkhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sukhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sattāpi duvidhā mudindriyāpi tikkhindriyāpi. Ye mudindriyā, te dandhañca paṭinissaranti dandhañca dhammaṃ ājānanti. Ye tikkhindriyā, te khippañca paṭinissaranti, khippañca dhammaṃ ājānanti, imā catasso paṭipadā. Ye hi keci niyyiṃsu vā niyyanti vā niyyissanti vā, te imāhi eva catūhi paṭipadāhi. Evaṃ ariyā catukkamaggaṃ paññāpenti abudhajanasevitāya bālakantāya rattavāsiniyā nandiyā bhavataṇhāya avaṭṭanatthaṃ 6. Ayaṃ vuccati nandiyāvaṭṭassa nayassa bhūmīti, tenāha ‘‘taṇhañca avijjampi ca samathenā’’ti.
၈၂. ဝေယ္ယာကရဏေသု ဟိ ယေ ကုသလာကုသလာတိ တေ ဒုဝိဓာ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ – လောကဝဋ္ဋာနုသာရီ စ လောကဝိဝဋ္ဋာနုသာရီ စ။ ဝဋ္ဋံ နာမ သံသာရော။ ဝိဝဋ္ဋံ နိဗ္ဗာနံ။ ကမ္မကိလေသာ ဟေတု သံသာရသ္သ။ တတ္ထ ကမ္မံ စေတနာ စေတသိကဉ္စ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ။ တံ ကထံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ? ဥပစယေန သဗ္ဗေပိ ကိလေသာ စတူဟိ ဝိပလ္လာသေဟိ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ။ တေ ကတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ? ဒသ ဝတ္ထုကေ ကိလေသပုဉ္ဇေ။ ကတမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ? စတ္တာရော အာဟာရာ, စတ္တာရော ဝိပလ္လာသာ, စတ္တာရိ ဥပာဒာနာနိ, စတ္တာရော ယောဂာ, စတ္တာရော ဂန္ထာ, စတ္တာရော အာသဝာ, စတ္တာရော ဩဃာ, စတ္တာရော သလ္လာ, စတသ္သော ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ။ ပဌမေ အာဟာရေ ပဌမော ဝိပလ္လာသော, ဒုတိယေ အာဟာရေ ဒုတိယော ဝိပလ္လာသော, တတိယေ အာဟာရေ တတိယော ဝိပလ္လာသော, စတုတ္ထေ အာဟာရေ စတုတ္ထော ဝိပလ္လာသော။ ပဌမေ ဝိပလ္လာသေ ပဌမံ ဥပာဒာနံ။ ဒုတိယေ ဝိပလ္လာသေ ဒုတိယံ ဥပာဒာနံ, တတိယေ ဝိပလ္လာသေ တတိယံ ဥပာဒာနံ, စတုတ္ထေ ဝိပလ္လာသေ စတုတ္ထံ ဥပာဒာနံ။ ပဌမေ ဥပာဒာနေ ပဌမော ယောဂော, ဒုတိယေ ဥပာဒာနေ ဒုတိယော ယောဂော, တတိယေ ဥပာဒာနေ တတိယော ယောဂော, စတုတ္ထေ ဥပာဒာနေ စတုတ္ထော ယောဂော။ ပဌမေ ယောဂေ ပဌမော ဂန္ထော, ဒုတိယေ ယောဂေ ဒုတိယော ဂန္ထော, တတိယေ ယောဂေ တတိယော ဂန္ထော, စတုတ္ထေ ယောဂေ စတုတ္ထော ဂန္ထော, ပဌမေ ဂန္ထေ ပဌမော အာသဝော, ဒုတိယေ ဂန္ထေ ဒုတိယော အာသဝော, တတိယေ ဂန္ထေ တတိယော အာသဝော, စတုတ္ထေ ဂန္ထေ စတုတ္ထော အာသဝော။ ပဌမေ အာသဝေ ပဌမော ဩဃော, ဒုတိယေ အာသဝေ ဒုတိယော ဩဃော, တတိယေ အာသဝေ တတိယော ဩဃော, စတုတ္ထေ အာသဝေ စတုတ္ထော ဩဃော။ ပဌမေ ဩဃေ ပဌမော သလ္လော, ဒုတိယေ ဩဃေ ဒုတိယော သလ္လော, တတိယေ ဩဃေ တတိယော သလ္လော, စတုတ္ထေ ဩဃေ စတုတ္ထော သလ္လော။ ပဌမေ သလ္လေ ပဌမာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဒုတိယေ သလ္လေ ဒုတိယာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, တတိယေ သလ္လေ တတိယာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, စတုတ္ထေ သလ္လေ စတုတ္ထီ 7 ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ပဌမာယံ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယံ ပဌမံ အဂတိဂမနံ။ ဒုတိယာယံ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယံ ဒုတိယံ အဂတိဂမနံ။ တတိယာယံ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယံ တတိယံ အဂတိဂမနံ, စတုတ္ထိယံ 8 ဝိညာဏဋ္ဌိတိယံ စတုတ္ထံ အဂတိဂမနံ။
82. Veyyākaraṇesu hi ye kusalākusalāti te duvidhā upaparikkhitabbā – lokavaṭṭānusārī ca lokavivaṭṭānusārī ca. Vaṭṭaṃ nāma saṃsāro. Vivaṭṭaṃ nibbānaṃ. Kammakilesā hetu saṃsārassa. Tattha kammaṃ cetanā cetasikañca niddisitabbaṃ. Taṃ kathaṃ daṭṭhabbaṃ? Upacayena sabbepi kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā. Te kattha daṭṭhabbā? Dasa vatthuke kilesapuñje. Katamāni dasa vatthūni? Cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo cattāri agatigamanāni. Paṭhame āhāre paṭhamo vipallāso, dutiye āhāre dutiyo vipallāso, tatiye āhāre tatiyo vipallāso, catutthe āhāre catuttho vipallāso. Paṭhame vipallāse paṭhamaṃ upādānaṃ. Dutiye vipallāse dutiyaṃ upādānaṃ, tatiye vipallāse tatiyaṃ upādānaṃ, catutthe vipallāse catutthaṃ upādānaṃ. Paṭhame upādāne paṭhamo yogo, dutiye upādāne dutiyo yogo, tatiye upādāne tatiyo yogo, catutthe upādāne catuttho yogo. Paṭhame yoge paṭhamo gantho, dutiye yoge dutiyo gantho, tatiye yoge tatiyo gantho, catutthe yoge catuttho gantho, paṭhame ganthe paṭhamo āsavo, dutiye ganthe dutiyo āsavo, tatiye ganthe tatiyo āsavo, catutthe ganthe catuttho āsavo. Paṭhame āsave paṭhamo ogho, dutiye āsave dutiyo ogho, tatiye āsave tatiyo ogho, catutthe āsave catuttho ogho. Paṭhame oghe paṭhamo sallo, dutiye oghe dutiyo sallo, tatiye oghe tatiyo sallo, catutthe oghe catuttho sallo. Paṭhame salle paṭhamā viññāṇaṭṭhiti, dutiye salle dutiyā viññāṇaṭṭhiti, tatiye salle tatiyā viññāṇaṭṭhiti, catutthe salle catutthī 9 viññāṇaṭṭhiti, paṭhamāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ paṭhamaṃ agatigamanaṃ. Dutiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ dutiyaṃ agatigamanaṃ. Tatiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ tatiyaṃ agatigamanaṃ, catutthiyaṃ 10 viññāṇaṭṭhitiyaṃ catutthaṃ agatigamanaṃ.
၈၃. တတ္ထ ယော စ ကဗဠီကာရော အာဟာရော ဖသ္သော အာဟာရော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ မနောသဉ္စေတနာဟာရော ယော စ ဝိညာဏာဟာရော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ယော စ ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ယော စ ‘‘အနတ္တနိ အတ္တာ’’တိ ဝိပလ္လာသော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယဉ္စ ကာမုပာဒာနံ ယဉ္စ ဘဝုပာဒာနံ, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယဉ္စ ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ ယဉ္စ အတ္တဝာဒုပာဒာနံ, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ ကာမယောဂော, ယော စ ဘဝယောဂော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ ဒိဋ္ဌိယောဂော, ယော စ အဝိဇ္ဇာယောဂော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော, ယော စ ဗ္ယာပာဒော ကာယဂန္ထော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ ပရာမာသကာယဂန္ထော, ယော စ ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ ကာမာသဝော, ယော စ ဘဝာသဝော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ ဒိဋ္ဌာသဝော, ယော စ အဝိဇ္ဇာသဝော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ ကာမောဃော, ယော စ ဘဝောဃော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ ဒိဋ္ဌောဃော, ယော စ အဝိဇ္ဇောဃော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယော စ ရာဂသလ္လော, ယော စ ဒောသသလ္လော, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယော စ မာနသလ္လော, ယော စ မောဟသလ္လော, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယာ စ ရူပူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ယာ စ ဝေဒနူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယာ စ သညူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ယာ စ သင္ခာရူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ တတ္ထ ယဉ္စ ဆန္ဒာ အဂတိဂမနံ ယဉ္စ ဒောသာ အဂတိဂမနံ, ဣမေ တဏ္ဟာစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။ ယဉ္စ ဘယာ အဂတိဂမနံ, ယဉ္စ မောဟာ အဂတိဂမနံ, ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။
83. Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro phasso āhāro, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca manosañcetanāhāro yo ca viññāṇāhāro, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca kāmupādānaṃ yañca bhavupādānaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca diṭṭhupādānaṃ yañca attavādupādānaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmayogo, yo ca bhavayogo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhiyogo, yo ca avijjāyogo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca abhijjhākāyagantho, yo ca byāpādo kāyagantho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca parāmāsakāyagantho, yo ca idaṃsaccābhinivesakāyagantho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmāsavo, yo ca bhavāsavo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhāsavo, yo ca avijjāsavo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmogho, yo ca bhavogho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhogho, yo ca avijjogho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca rāgasallo, yo ca dosasallo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca mānasallo, yo ca mohasallo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yā ca rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yā ca saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca chandā agatigamanaṃ yañca dosā agatigamanaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca bhayā agatigamanaṃ, yañca mohā agatigamanaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā.
၈၄. တတ္ထ ကဗဠီကာရေ အာဟာရေ ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဖသ္သေ အာဟာရေ ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဝိညာဏေ အာဟာရေ ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, မနောသဉ္စေတနာယ အာဟာရေ ‘‘အနတ္တနိ အတ္တာ’’တိ ဝိပလ္လာသော။ ပဌမေ ဝိပလ္လာသေ ဌိတော ကာမေ ဥပာဒိယတိ , ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကာမုပာဒာနံ; ဒုတိယေ ဝိပလ္လာသေ ဌိတော အနာဂတံ ဘဝံ ဥပာဒိယတိ , ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဘဝုပာဒာနံ; တတိယေ ဝိပလ္လာသေ ဌိတော သံသာရာဘိနန္ဒိနိံ ဒိဋ္ဌိံ ဥပာဒိယတိ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ; စတုတ္ထေ ဝိပလ္လာသေ ဌိတော အတ္တာနံ ကပ္ပိယံ ဥပာဒိယတိ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အတ္တဝာဒုပာဒာနံ။
84. Tattha kabaḷīkāre āhāre ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, phasse āhāre ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, viññāṇe āhāre ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, manosañcetanāya āhāre ‘‘anattani attā’’ti vipallāso. Paṭhame vipallāse ṭhito kāme upādiyati , idaṃ vuccati kāmupādānaṃ; dutiye vipallāse ṭhito anāgataṃ bhavaṃ upādiyati , idaṃ vuccati bhavupādānaṃ; tatiye vipallāse ṭhito saṃsārābhinandiniṃ diṭṭhiṃ upādiyati, idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ; catutthe vipallāse ṭhito attānaṃ kappiyaṃ upādiyati, idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.
ကာမုပာဒာနေန ကာမေဟိ သံယုဇ္ဇတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ကာမယောဂော; ဘဝုပာဒာနေန ဘဝေဟိ သံယုဇ္ဇတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဘဝယောဂော; ဒိဋ္ဌုပာဒာနေန ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သံယုဇ္ဇတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဒိဋ္ဌိယောဂော; အတ္တဝာဒုပာဒာနေန အဝိဇ္ဇာယ သံယုဇ္ဇတိ, အယံ ဝုစ္စတိ အဝိဇ္ဇာယောဂော။
Kāmupādānena kāmehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati kāmayogo; bhavupādānena bhavehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati bhavayogo; diṭṭhupādānena pāpikāya diṭṭhiyā saṃyujjati, ayaṃ vuccati diṭṭhiyogo; attavādupādānena avijjāya saṃyujjati, ayaṃ vuccati avijjāyogo.
ပဌမေ ယောဂေ ဌိတော အဘိဇ္ဈာယ ကာယံ ဂန္ထတိ, အယံ ဝုစ္စတိ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော; ဒုတိယေ ယောဂေ ဌိတော ဗ္ယာပာဒေန ကာယံ ဂန္ထတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဗ္ယာပာဒကာယဂန္ထော; တတိယေ ယောဂေ ဌိတော ပရာမာသေန ကာယံ ဂန္ထတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ပရာမာသကာယဂန္ထော; စတုတ္ထေ ယောဂေ ဌိတော ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသေန ကာယံ ဂန္ထတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထော။
Paṭhame yoge ṭhito abhijjhāya kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati abhijjhākāyagantho; dutiye yoge ṭhito byāpādena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati byāpādakāyagantho; tatiye yoge ṭhito parāmāsena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati parāmāsakāyagantho; catutthe yoge ṭhito idaṃsaccābhinivesena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati idaṃsaccābhinivesakāyagantho.
တသ္သ ဧဝံဂန္ထိတာ ကိလေသာ အာသဝန္တိ။ ကုတော စ ဝုစ္စတိ အာသဝန္တီတိ? အနုသယတော ဝာ ပရိယုဋ္ဌာနတော ဝာ။ တတ္ထ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထေန ကာမာသဝော, ဗ္ယာပာဒကာယဂန္ထေန ဘဝာသဝော, ပရာမာသကာယဂန္ထေန ဒိဋ္ဌာသဝော, ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထေန အဝိဇ္ဇာသဝော။
Tassa evaṃganthitā kilesā āsavanti. Kuto ca vuccati āsavantīti? Anusayato vā pariyuṭṭhānato vā. Tattha abhijjhākāyaganthena kāmāsavo, byāpādakāyaganthena bhavāsavo, parāmāsakāyaganthena diṭṭhāsavo, idaṃsaccābhinivesakāyaganthena avijjāsavo.
တသ္သ ဣမေ စတ္တာရော အာသဝာ ဝေပုလ္လံ ဂတာ ဩဃာ ဘဝန္တိ။ ဣတိ အာသဝဝေပုလ္လာ ဩဃဝေပုလ္လံ။ တတ္ထ ကာမာသဝေန ကာမောဃော, ဘဝာသဝေန ဘဝောဃော, ဒိဋ္ဌာသဝေန ဒိဋ္ဌောဃော, အဝိဇ္ဇာသဝေန အဝိဇ္ဇောဃော။
Tassa ime cattāro āsavā vepullaṃ gatā oghā bhavanti. Iti āsavavepullā oghavepullaṃ. Tattha kāmāsavena kāmogho, bhavāsavena bhavogho, diṭṭhāsavena diṭṭhogho, avijjāsavena avijjogho.
တသ္သ ဣမေ စတ္တာရော ဩဃာ အနုသယသဟဂတာ အဇ္ဈာသယံ အနုပဝိဋ္ဌာ ဟဒယံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌန္တိ, တေန ဝုစ္စန္တိ သလ္လာဣတိ။ တတ္ထ ကာမောဃေန ရာဂသလ္လော, ဘဝောဃေန ဒောသသလ္လော, ဒိဋ္ဌောဃေန မာနသလ္လော, အဝိဇ္ဇောဃေန မောဟသလ္လော။
Tassa ime cattāro oghā anusayasahagatā ajjhāsayaṃ anupaviṭṭhā hadayaṃ āhacca tiṭṭhanti, tena vuccanti sallāiti. Tattha kāmoghena rāgasallo, bhavoghena dosasallo, diṭṭhoghena mānasallo, avijjoghena mohasallo.
တသ္သ ဣမေဟိ စတူဟိ သလ္လေဟိ ပရိယာဒိန္နံ 11 ဝိညာဏံ စတူသု ဓမ္မေသု သဏ္ဌဟတိ ရူပေ ဝေဒနာယ သညာယ သင္ခာရေသု။ တတ္ထ ရာဂသလ္လေန နန္ဒူပသေစနေန ဝိညာဏေန ရူပူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဒောသသလ္လေန နန္ဒူပသေစနေန ဝိညာဏေန ဝေဒနူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, မာနသလ္လေန နန္ဒူပသေစနေန ဝိညာဏေန သညူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, မောဟသလ္လေန နန္ဒူပသေစနေန ဝိညာဏေန သင္ခာရူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
Tassa imehi catūhi sallehi pariyādinnaṃ 12 viññāṇaṃ catūsu dhammesu saṇṭhahati rūpe vedanāya saññāya saṅkhāresu. Tattha rāgasallena nandūpasecanena viññāṇena rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosasallena nandūpasecanena viññāṇena vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, mānasallena nandūpasecanena viññāṇena saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohasallena nandūpasecanena viññāṇena saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti.
တသ္သ ဣမာဟိ စတူဟိ ဝိညာဏဋ္ဌိတီဟိ ဥပတ္ထဒ္ဓံ ဝိညာဏံ စတူဟိ ဓမ္မေဟိ အဂတိံ ဂစ္ဆတိ ဆန္ဒာ ဒောသာ ဘယာ မောဟာ။ တတ္ထ ရာဂေန ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒောသေန ဒောသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယေန ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟေန မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဣတိ ခော တဉ္စ ကမ္မံ ဣမေ စ ကိလေသာ, ဧသ ဟေတု သံသာရသ္သ, ဧဝံ သဗ္ဗေ ကိလေသာ စတူဟိ ဝိပလ္လာသေဟိ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ။
Tassa imāhi catūhi viññāṇaṭṭhitīhi upatthaddhaṃ viññāṇaṃ catūhi dhammehi agatiṃ gacchati chandā dosā bhayā mohā. Tattha rāgena chandāgatiṃ gacchati, dosena dosāgatiṃ gacchati, bhayena bhayāgatiṃ gacchati, mohena mohāgatiṃ gacchati. Iti kho tañca kammaṃ ime ca kilesā, esa hetu saṃsārassa, evaṃ sabbe kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā.
၈၅. တတ္ထ ဣမာ စတသ္သော ဒိသာ ကဗဠီကာရော အာဟာရော ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ကာမုပာဒာနံ, ကာမယောဂော, အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော, ကာမာသဝော, ကာမောဃော, ရာဂသလ္လော, ရူပူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဆန္ဒာ အဂတိဂမနန္တိ ပဌမာ ဒိသာ။
85. Tattha imā catasso disā kabaḷīkāro āhāro ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo, kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, chandā agatigamananti paṭhamā disā.
ဖသ္သော အာဟာရော, ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဘဝုပာဒာနံ, ဘဝယောဂော, ဗ္ယာပာဒကာယဂန္ထော, ဘဝာသဝော, ဘဝောဃော, ဒောသသလ္လော, ဝေဒနူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဒောသာ အဂတိဂမနန္တိ ဒုတိယာ ဒိသာ။
Phasso āhāro, ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo, byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti dutiyā disā.
ဝိညာဏာဟာရော ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ, ဒိဋ္ဌိယောဂော ပရာမာသကာယဂန္ထော, ဒိဋ္ဌာသဝော, ဒိဋ္ဌောဃော, မာနသလ္လော, သညူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဘယာ အဂတိဂမနန္တိ တတိယာ ဒိသာ။
Viññāṇāhāro ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti tatiyā disā.
မနောသဉ္စေတနာဟာရော ‘‘အနတ္တနိ အတ္တာ’’တိ ဝိပလ္လာသော, အတ္တဝာဒုပာဒာနံ, အဝိဇ္ဇာယောဂော, ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထော, အဝိဇ္ဇာသဝော, အဝိဇ္ဇောဃော, မောဟသလ္လော, သင္ခာရူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, မောဟာ အဂတိဂမနန္တိ စတုတ္ထီ ဒိသာ။
Manosañcetanāhāro ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti catutthī disā.
တတ္ထ ယော စ ကဗဠီကာရော အာဟာရော ယော စ ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ကာမုပာဒာနံ, ကာမယောဂော, အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော, ကာမာသဝော , ကာမောဃော, ရာဂသလ္လော, ရူပူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ ဆန္ဒာ အဂတိဂမနန္တိ, ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣမေ ရာဂစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။
Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo , kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti chandā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime rāgacaritassa puggalassa upakkilesā.
တတ္ထ ယော စ ဖသ္သော အာဟာရော ယော စ ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဘဝုပာဒာနံ, ဘဝယောဂော , ဗ္ယာပာဒကာယဂန္ထော, ဘဝာသဝော, ဘဝောဃော, ဒောသသလ္လော, ဝေဒနူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဒောသာ အဂတိဂမနန္တိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ, ဣမေ ဒောသစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။
Tattha yo ca phasso āhāro yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo , byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho byañjanameva nānaṃ, ime dosacaritassa puggalassa upakkilesā.
တတ္ထ ယော စ ဝိညာဏာဟာရော ယော စ ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ, ဒိဋ္ဌိယောဂော, ပရာမာသကာယဂန္ထော, ဒိဋ္ဌာသဝော, ဒိဋ္ဌောဃော, မာနသလ္လော, သညူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, ဘယာ အဂတိဂမနန္တိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ မန္ဒသ္သ ဥပက္ကိလေသာ။
Tattha yo ca viññāṇāhāro yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo, parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa mandassa upakkilesā.
တတ္ထ ယော စ မနောသဉ္စေတနာဟာရော ယော စ ‘‘အနတ္တနိ အတ္တာ’’တိ ဝိပလ္လာသော, အတ္တဝာဒုပာဒာနံ, အဝိဇ္ဇာယောဂော, ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထော, အဝိဇ္ဇာသဝော, အဝိဇ္ဇောဃော, မောဟသလ္လော, သင္ခာရူပဂာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ, မောဟာ အဂတိဂမနန္တိ, ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣမေ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ဥဒတ္တသ္သ 13 ဥပက္ကိလေသာ။
Tattha yo ca manosañcetanāhāro yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa udattassa 14 upakkilesā.
တတ္ထ ယော စ ကဗဠီကာရော အာဟာရော ယော စ ဖသ္သော အာဟာရော, ဣမေ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပရိညံ ဂစ္ဆန္တိ, ဝိညာဏာဟာရော သုညတာယ, မနောသဉ္စေတနာဟာရော အနိမိတ္တေန, တတ္ထ ယော စ ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ယော စ ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော, ဣမေ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ။ ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိ ဝိပလ္လာသော သုညတာယ, ‘‘အနတ္တနိ အတ္တာ’’တိ ဝိပလ္လာသော အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ ကာမုပာဒာနဉ္စ ဘဝုပာဒာနဉ္စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ သုညတာယ, အတ္တဝာဒုပာဒာနံ အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ ကာမယောဂော စ ဘဝယောဂော စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ဒိဋ္ဌိယောဂော သုညတာယ, အဝိဇ္ဇာယောဂော အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော စ ဗ္ယာပာဒကာယဂန္ထော စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ပရာမာသကာယဂန္ထော သုညတာယ, ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသကာယဂန္ထော အနိမိတ္တေန။
Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca phasso āhāro, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, viññāṇāhāro suññatāya, manosañcetanāhāro animittena, tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ abbhatthaṃ gacchanti. ‘‘Anicce nicca’’nti vipallāso suññatāya, ‘‘anattani attā’’ti vipallāso animittena. Tattha kāmupādānañca bhavupādānañca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Diṭṭhupādānaṃ suññatāya, attavādupādānaṃ animittena. Tattha kāmayogo ca bhavayogo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhiyogo suññatāya, avijjāyogo animittena. Tattha abhijjhākāyagantho ca byāpādakāyagantho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, parāmāsakāyagantho suññatāya, idaṃsaccābhinivesakāyagantho animittena.
တတ္ထ ကာမာသဝော စ ဘဝာသဝော စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ဒိဋ္ဌာသဝော သုညတာယ, အဝိဇ္ဇာသဝော အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ ကာမောဃော စ ဘဝောဃော စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ဒိဋ္ဌောဃော သုညတာယ, အဝိဇ္ဇောဃော အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ ရာဂသလ္လော စ ဒောသသလ္လော စ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, မာနသလ္လော သုညတာယ, မောဟသလ္လော အနိမိတ္တေန။ တတ္ထ ရူပူပဂာ စ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ ဝေဒနူပဂာ စ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပရိညံ ဂစ္ဆန္တိ, သညူပဂာ သုညတာယ, သင္ခာရူပဂာ အနိမိတ္တေန။
Tattha kāmāsavo ca bhavāsavo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhāsavo suññatāya, avijjāsavo animittena. Tattha kāmogho ca bhavogho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhogho suññatāya, avijjogho animittena. Tattha rāgasallo ca dosasallo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, mānasallo suññatāya, mohasallo animittena. Tattha rūpūpagā ca viññāṇaṭṭhiti vedanūpagā ca viññāṇaṭṭhiti appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, saññūpagā suññatāya, saṅkhārūpagā animittena.
တတ္ထ ဆန္ဒာ စ အဂတိဂမနံ ဒောသာ စ အဂတိဂမနံ အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ဘယာ အဂတိဂမနံ သုညတာယ, မောဟာ အဂတိဂမနံ အနိမိတ္တေန ဝိမောက္ခမုခေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဣတိ သဗ္ဗေ လောကဝဋ္ဋာနုသာရိနော ဓမ္မာ နိယ္ယန္တိ။ တေ လောကာ တီဟိ ဝိမောက္ခမုခေဟိ။
Tattha chandā ca agatigamanaṃ dosā ca agatigamanaṃ appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, bhayā agatigamanaṃ suññatāya, mohā agatigamanaṃ animittena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Iti sabbe lokavaṭṭānusārino dhammā niyyanti. Te lokā tīhi vimokkhamukhehi.
၈၆. တတ္ရိဒံ နိယ္ယာနံ –
86. Tatridaṃ niyyānaṃ –
စတသ္သော ပဋိပဒာ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရိ ဈာနာနိ, စတ္တာရော ဝိဟာရာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ, စတ္တာရိ အဓိဋ္ဌာနာနိ, စတသ္သော သမာဓိဘာဝနာ, စတ္တာရော သုခဘာဂိယာ ဓမ္မာ, စတသ္သော အပ္ပမာဏာ။
Catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā.
ပဌမာ ပဋိပဒာ ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ, ဒုတိယာ ပဋိပဒာ ဒုတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ, တတိယာ ပဋိပဒာ တတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ, စတုတ္ထီ ပဋိပဒာ စတုတ္ထံ သတိပဋ္ဌာနံ။ ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ ပဌမံ ဈာနံ, ဒုတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ ဒုတိယံ ဈာနံ, တတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ သတိပဋ္ဌာနံ စတုတ္ထံ ဈာနံ။ ပဌမံ ဈာနံ ပဌမော ဝိဟာရော, ဒုတိယံ ဈာနံ ဒုတိယော ဝိဟာရော, တတိယံ ဈာနံ တတိယော ဝိဟာရော, စတုတ္ထံ ဈာနံ စတုတ္ထော ဝိဟာရော။ ပဌမော ဝိဟာရော ပဌမံ သမ္မပ္ပဓာနံ, ဒုတိယော ဝိဟာရော ဒုတိယံ သမ္မပ္ပဓာနံ, တတိယော ဝိဟာရော တတိယံ သမ္မပ္ပဓာနံ, စတုတ္ထော ဝိဟာရော စတုတ္ထံ သမ္မပ္ပဓာနံ။ ပဌမံ သမ္မပ္ပဓာနံ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ဒုတိယံ ဒုတိယော, တတိယံ တတိယော, စတုတ္ထံ သမ္မပ္ပဓာနံ စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ပဌမံ အဓိဋ္ဌာနံ, ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ဒုတိယံ အဓိဋ္ဌာနံ, တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော တတိယံ အဓိဋ္ဌာနံ, စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော စတုတ္ထံ အဓိဋ္ဌာနံ။ ပဌမံ အဓိဋ္ဌာနံ ပဌမာ သမာဓိဘာဝနာ, ဒုတိယံ အဓိဋ္ဌာနံ ဒုတိယာ သမာဓိဘာဝနာ, တတိယံ အဓိဋ္ဌာနံ တတိယာ သမာဓိဘာဝနာ, စတုတ္ထံ အဓိဋ္ဌာနံ စတုတ္ထီ သမာဓိဘာဝနာ။ ပဌမာ သမာဓိဘာဝနာ ပဌမော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော, ဒုတိယာ သမာဓိဘာဝနာ ဒုတိယော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော, တတိယာ သမာဓိဘာဝနာ တတိယော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော, စတုတ္ထီ သမာဓိဘာဝနာ စတုတ္ထော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော။ ပဌမော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော ပဌမံ အပ္ပမာဏံ, ဒုတိယော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော ဒုတိယံ အပ္ပမာဏံ, တတိယော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော တတိယံ အပ္ပမာဏံ, စတုတ္ထော သုခဘာဂိယော ဓမ္မော စတုတ္ထံ အပ္ပမာဏံ။ ပဌမာ ပဋိပဒာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ 15 ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, ဒုတိယာ ပဋိပဒာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဒုတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, တတိယာ ပဋိပဒာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ တတိယံ သတိပဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, စတုတ္ထီ ပဋိပဒာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ စတုတ္ထံ သတိပဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ။ ပဌမော သတိပဋ္ဌာနော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ပဌမံ ဈာနံ ပရိပူရေတိ, ဒုတိယော သတိပဋ္ဌာနော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဒုတိယံ ဈာနံ ပရိပူရေတိ, တတိယော သတိပဋ္ဌာနော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော တတိယံ ဈာနံ ပရိပူရေတိ, စတုတ္ထော သတိပဋ္ဌာနော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စတုတ္ထံ ဈာနံ ပရိပူရေတိ။
Paṭhamā paṭipadā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, dutiyā paṭipadā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, tatiyā paṭipadā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, catutthī paṭipadā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ. Catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ. Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro, dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro, tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro, catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro. Paṭhamo vihāro paṭhamaṃ sammappadhānaṃ, dutiyo vihāro dutiyaṃ sammappadhānaṃ, tatiyo vihāro tatiyaṃ sammappadhānaṃ, catuttho vihāro catutthaṃ sammappadhānaṃ. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo, dutiyaṃ dutiyo, tatiyaṃ tatiyo, catutthaṃ sammappadhānaṃ catuttho acchariyo abbhuto dhammo. Paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ, dutiyo acchariyo abbhuto dhammo dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, tatiyo acchariyo abbhuto dhammo tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, catuttho acchariyo abbhuto dhammo catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ paṭhamā samādhibhāvanā, dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ dutiyā samādhibhāvanā, tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ tatiyā samādhibhāvanā, catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ catutthī samādhibhāvanā. Paṭhamā samādhibhāvanā paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo, dutiyā samādhibhāvanā dutiyo sukhabhāgiyo dhammo, tatiyā samādhibhāvanā tatiyo sukhabhāgiyo dhammo, catutthī samādhibhāvanā catuttho sukhabhāgiyo dhammo. Paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo paṭhamaṃ appamāṇaṃ, dutiyo sukhabhāgiyo dhammo dutiyaṃ appamāṇaṃ, tatiyo sukhabhāgiyo dhammo tatiyaṃ appamāṇaṃ, catuttho sukhabhāgiyo dhammo catutthaṃ appamāṇaṃ. Paṭhamā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā 16 paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, dutiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, tatiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, catutthī paṭipadā bhāvitā bahulīkatā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti. Paṭhamo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato paṭhamaṃ jhānaṃ paripūreti, dutiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato dutiyaṃ jhānaṃ paripūreti, tatiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato tatiyaṃ jhānaṃ paripūreti, catuttho satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato catutthaṃ jhānaṃ paripūreti.
ပဌမံ ဈာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ပဌမံ ဝိဟာရံ ပရိပူရေတိ, ဒုတိယံ ဈာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ဒုတိယံ ဝိဟာရံ ပရိပူရေတိ, တတိယံ ဈာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ တတိယံ ဝိဟာရံ ပရိပူရေတိ, စတုတ္ထံ ဈာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ စတုတ္ထံ ဝိဟာရံ ပရိပူရေတိ။ ပဌမော ဝိဟာရော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော အနုပ္ပန္နာနံ ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပာဒံ ပရိပူရေတိ, ဒုတိယော ဝိဟာရော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဥပ္ပန္နာနံ ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ ပရိပူရေတိ, တတိယော ဝိဟာရော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပာဒံ ပရိပူရေတိ, စတုတ္ထော ဝိဟာရော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိံ အသမ္မောသံ ဘိယ္ယောဘာဝံ ပရိပူရေတိ။ ပဌမံ သမ္မပ္ပဓာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ မာနပ္ပဟာနံ ပရိပူရေတိ, ဒုတိယံ သမ္မပ္ပဓာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ အာလယသမုဂ္ဃာတံ ပရိပူရေတိ, တတိယံ သမ္မပ္ပဓာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ အဝိဇ္ဇာပဟာနံ ပရိပူရေတိ, စတုတ္ထံ သမ္မပ္ပဓာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ဘဝူပသမံ ပရိပူရေတိ။ မာနပ္ပဟာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ သစ္စာဓိဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, အာလယသမုဂ္ဃာတော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စာဂာဓိဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, အဝိဇ္ဇာပဟာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ပညာဓိဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ, ဘဝူပသမော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဥပသမာဓိဋ္ဌာနံ ပရိပူရေတိ။ သစ္စာဓိဋ္ဌာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ဆန္ဒသမာဓိံ ပရိပူရေတိ, စာဂာဓိဋ္ဌာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ဝီရိယသမာဓိံ ပရိပူရေတိ, ပညာဓိဋ္ဌာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ စိတ္တသမာဓိံ ပရိပူရေတိ, ဥပသမာဓိဋ္ဌာနံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ ဝီမံသာသမာဓိံ ပရိပူရေတိ။ ဆန္ဒသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဣန္ဒ္ရိယသံဝရံ ပရိပူရေတိ, ဝီရိယသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော တပံ ပရိပူရေတိ, စိတ္တသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဗုဒ္ဓိံ ပရိပူရေတိ, ဝီမံသာသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂံ ပရိပူရေတိ။ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော မေတ္တံ ပရိပူရေတိ, တပော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ကရုဏံ ပရိပူရေတိ, ဗုဒ္ဓိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မုဒိတံ ပရိပူရေတိ, သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော ဥပေက္ခံ ပရိပူရေတိ။
Paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paṭhamaṃ vihāraṃ paripūreti, dutiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ dutiyaṃ vihāraṃ paripūreti, tatiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ tatiyaṃ vihāraṃ paripūreti, catutthaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ catutthaṃ vihāraṃ paripūreti. Paṭhamo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādaṃ paripūreti, dutiyo vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ paripūreti, tatiyo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādaṃ paripūreti, catuttho vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiṃ asammosaṃ bhiyyobhāvaṃ paripūreti. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ mānappahānaṃ paripūreti, dutiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ ālayasamugghātaṃ paripūreti, tatiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ avijjāpahānaṃ paripūreti, catutthaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ bhavūpasamaṃ paripūreti. Mānappahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ saccādhiṭṭhānaṃ paripūreti, ālayasamugghāto bhāvito bahulīkato cāgādhiṭṭhānaṃ paripūreti, avijjāpahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paññādhiṭṭhānaṃ paripūreti, bhavūpasamo bhāvito bahulīkato upasamādhiṭṭhānaṃ paripūreti. Saccādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ chandasamādhiṃ paripūreti, cāgādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīriyasamādhiṃ paripūreti, paññādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ cittasamādhiṃ paripūreti, upasamādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīmaṃsāsamādhiṃ paripūreti. Chandasamādhi bhāvito bahulīkato indriyasaṃvaraṃ paripūreti, vīriyasamādhi bhāvito bahulīkato tapaṃ paripūreti, cittasamādhi bhāvito bahulīkato buddhiṃ paripūreti, vīmaṃsāsamādhi bhāvito bahulīkato sabbūpadhipaṭinissaggaṃ paripūreti. Indriyasaṃvaro bhāvito bahulīkato mettaṃ paripūreti, tapo bhāvito bahulīkato karuṇaṃ paripūreti, buddhi bhāvitā bahulīkatā muditaṃ paripūreti, sabbūpadhipaṭinissaggo bhāvito bahulīkato upekkhaṃ paripūreti.
၈၇. တတ္ထ ဣမာ စတသ္သော ဒိသာ ပဌမာ ပဋိပဒာ ပဌမော သတိပဋ္ဌာနော ပဌမံ ဈာနံ ပဌမော ဝိဟာရော ပဌမော သမ္မပ္ပဓာနော ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော သစ္စာဓိဋ္ဌာနံ ဆန္ဒသမာဓိ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော မေတ္တာ ဣတိ ပဌမာ ဒိသာ။
87. Tattha imā catasso disā paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro mettā iti paṭhamā disā.
ဒုတိယာ ပဋိပဒာ ဒုတိယော သတိပဋ္ဌာနော ဒုတိယော ဝိဟာရော ဒုတိယော သမ္မပ္ပဓာနော ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ဘဝာဓိဋ္ဌာနံ ဝီရိယသမာဓိ တပော ကရုဏာ ဣတိ ဒုတိယာ ဒိသာ။
Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo bhavādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti dutiyā disā.
တတိယာ ပဋိပဒာ တတိယော သတိပဋ္ဌာနော တတိယံ ဈာနံ တတိယော ဝိဟာရော တတိယော သမ္မပ္ပဓာနော တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ပညာဓိဋ္ဌာနံ စိတ္တသမာဓိ ဗုဒ္ဓိ မုဒိတာ ဣတိ တတိယာ ဒိသာ။
Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti tatiyā disā.
စတုတ္ထီ ပဋိပဒာ စတုတ္ထော သတိပဋ္ဌာနော စတုတ္ထံ ဈာနံ စတုတ္ထော ဝိဟာရော စတုတ္ထော သမ္မပ္ပဓာနော စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ဥပသမာဓိဋ္ဌာနံ ဝီမံသာသမာဓိ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဥပေက္ခာ ဣတိ စတုတ္ထီ ဒိသာ။
Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti catutthī disā.
တတ္ထ ပဌမာ ပဋိပဒာ ပဌမော သတိပဋ္ဌာနော ပဌမံ ဈာနံ ပဌမော ဝိဟာရော ပဌမော သမ္မပ္ပဓာနော ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော သစ္စာဓိဋ္ဌာနံ ဆန္ဒသမာဓိ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော, မေတ္တာ ဣတိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣဒံ ရာဂစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဘေသဇ္ဇံ။
Tattha paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro, mettā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ rāgacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.
ဒုတိယာ ပဋိပဒာ ဒုတိယော သတိပဋ္ဌာနော ဒုတိယံ ဈာနံ ဒုတိယော ဝိဟာရော ဒုတိယော သမ္မပ္ပဓာနော ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော စာဂာဓိဋ္ဌာနံ ဝီရိယသမာဓိ တပော ကရုဏာ ဣတိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣဒံ ဒောသစရိတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဘေသဇ္ဇံ။
Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo cāgādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ dosacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.
တတိယာ ပဋိပဒာ တတိယော သတိပဋ္ဌာနော တတိယံ ဈာနံ တတိယော ဝိဟာရော တတိယော သမ္မပ္ပဓာနော တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ပညာဓိဋ္ဌာနံ စိတ္တသမာဓိ ဗုဒ္ဓိ မုဒိတာ ဣတိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣဒံ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ မန္ဒသ္သ ဘေသဇ္ဇံ။
Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa mandassa bhesajjaṃ.
စတုတ္ထီ ပဋိပဒာ စတုတ္ထော သတိပဋ္ဌာနော စတုတ္ထံ ဈာနံ စတုတ္ထော ဝိဟာရော စတုတ္ထော သမ္မပ္ပဓာနော စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ဥပသမာဓိဋ္ဌာနံ ဝီမံသာသမာဓိ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဥပေက္ခာ ဣတိ ဣမေသံ ဒသန္နံ သုတ္တာနံ ဧကော အတ္ထော, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဣဒံ ဒိဋ္ဌိစရိတသ္သ ဥဒတ္တသ္သ ဘေသဇ္ဇံ။
Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa udattassa bhesajjaṃ.
တတ္ထ ဒုက္ခာ စ ပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ ဒုက္ခာ စ ပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, သုခာ ပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, သုခာ ပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha dukkhā ca paṭipadā dandhābhiññā dukkhā ca paṭipadā khippābhiññā appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā dandhābhiññā suññataṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ ကာယေ ကာယာနုပသ္သိတာ သတိပဋ္ဌာနဉ္စ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပသ္သိတာ သတိပဋ္ဌာနဉ္စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, စိတ္တေ စိတ္တာနုပသ္သိတာ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သိတာ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha kāye kāyānupassitā satipaṭṭhānañca vedanāsu vedanānupassitā satipaṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, citte cittānupassitā suññataṃ vimokkhamukhaṃ. Dhammesu dhammānupassitā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, တတိယံ ဈာနံ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, စတုတ္ထံ ဈာနံ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha paṭhamañca jhānaṃ dutiyañca jhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ jhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ ပဌမော စ ဝိဟာရော ဒုတိယော စ ဝိဟာရော အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, တတိယော ဝိဟာရော သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, စတုတ္ထော ဝိဟာရော အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha paṭhamo ca vihāro dutiyo ca vihāro appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyo vihāro suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catuttho vihāro animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ယတ္ထ ပဌမဉ္စ သမ္မပ္ပဓာနံ ဒုတိယဉ္စ သမ္မပ္ပဓာနံ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, တတိယံ သမ္မပ္ပဓာနံ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, စတုတ္ထံ သမ္မပ္ပဓာနံ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Yattha paṭhamañca sammappadhānaṃ dutiyañca sammappadhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ sammappadhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ sammappadhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ မာနပ္ပဟာနဉ္စ အာလယသမုဂ္ဃာတော စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, အဝိဇ္ဇာပဟာနံ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, ဘဝူပသမော အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha mānappahānañca ālayasamugghāto ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, avijjāpahānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, bhavūpasamo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ သစ္စာဓိဋ္ဌာနဉ္စ စာဂာဓိဋ္ဌာနဉ္စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, ပညာဓိဋ္ဌာနံ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, ဥပသမာဓိဋ္ဌာနံ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha saccādhiṭṭhānañca cāgādhiṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, paññādhiṭṭhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, upasamādhiṭṭhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ ဆန္ဒသမာဓိ စ ဝီရိယသမာဓိ စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, စိတ္တသမာဓိ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ, ဝီမံသာသမာဓိ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha chandasamādhi ca vīriyasamādhi ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, cittasamādhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ, vīmaṃsāsamādhi animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော စ တပော စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, ဗုဒ္ဓိ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha indriyasaṃvaro ca tapo ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, buddhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ sabbūpadhipaṭinissaggo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တတ္ထ မေတ္တာ စ ကရုဏာ စ အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခမုခံ, မုဒိတာ သုညတံ ဝိမောက္ခမုခံ ဥပေက္ခာ အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခမုခံ။
Tattha mettā ca karuṇā ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, muditā suññataṃ vimokkhamukhaṃ upekkhā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
တေသံ ဝိက္ကီဠိတံ။ စတ္တာရော အာဟာရာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတသ္သော ပဋိပဒာ။ပေ.။ စတ္တာရော ဝိပလ္လာသာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ။ စတ္တာရိ ဥပာဒာနာနိ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရိ ဈာနာနိ။ စတ္တာရော ယောဂာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရော ဝိဟာရာ။ စတ္တာရော ဂန္ထာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ။ စတ္တာရော အာသဝာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရော အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ။ စတ္တာရော ဩဃာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရိ အဓိဋ္ဌာနာနိ။ စတ္တာရော သလ္လာ တေသံ ပဋိပက္ခော စတသ္သော သမာဓိဘာဝနာ။ စတသ္သော ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော တာသံ ပဋိပက္ခော စတ္တာရော သုခဘာဂိယာ ဓမ္မာ။ စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ တေသံ ပဋိပက္ခော စတသ္သော အပ္ပမာဏာ။
Tesaṃ vikkīḷitaṃ. Cattāro āhārā tesaṃ paṭipakkho catasso paṭipadā…pe… cattāro vipallāsā tesaṃ paṭipakkho cattāro satipaṭṭhānā. Cattāri upādānāni tesaṃ paṭipakkho cattāri jhānāni. Cattāro yogā tesaṃ paṭipakkho cattāro vihārā. Cattāro ganthā tesaṃ paṭipakkho cattāro sammappadhānā. Cattāro āsavā tesaṃ paṭipakkho cattāro acchariyā abbhutā dhammā. Cattāro oghā tesaṃ paṭipakkho cattāri adhiṭṭhānāni. Cattāro sallā tesaṃ paṭipakkho catasso samādhibhāvanā. Catasso viññāṇaṭṭhitiyo tāsaṃ paṭipakkho cattāro sukhabhāgiyā dhammā. Cattāri agatigamanāni tesaṃ paṭipakkho catasso appamāṇā.
သီဟာ ဗုဒ္ဓာ ပစ္စေကဗုဒ္ဓာ သာဝကာ စ ဟတရာဂဒောသမောဟာ, တေသံ ဝိက္ကီဠိတံ ဘာဝနာ သစ္ဆိကိရိယာ ဗ္ယန္တီကိရိယာ စ။ ဝိက္ကီဠိတံ ဣန္ဒ္ရိယာဓိဋ္ဌာနံ ဝိက္ကီဠိတံ ဝိပရိယာသာနဓိဋ္ဌာနဉ္စ။ ဣန္ဒ္ရိယာနိ သဒ္ဓမ္မဂောစရော ဝိပရိယာသာ ကိလေသဂောစရော။ အယံ ဝုစ္စတိ သီဟဝိက္ကီဠိတသ္သ စ နယသ္သ ဒိသာလောစနသ္သ စ နယသ္သ ဘူမီတိ။ တေနာဟ ‘‘ယော နေတိ ဝိပလ္လာသေဟိ သံကိလေသေ’’တိ။ ဝေယ္ယာကရဏေသု ဟိ ယေ ‘‘ကုသလာကုသလာ’’တိ စ။
Sīhā buddhā paccekabuddhā sāvakā ca hatarāgadosamohā, tesaṃ vikkīḷitaṃ bhāvanā sacchikiriyā byantīkiriyā ca. Vikkīḷitaṃ indriyādhiṭṭhānaṃ vikkīḷitaṃ vipariyāsānadhiṭṭhānañca. Indriyāni saddhammagocaro vipariyāsā kilesagocaro. Ayaṃ vuccati sīhavikkīḷitassa ca nayassa disālocanassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo neti vipallāsehi saṃkilese’’ti. Veyyākaraṇesu hi ye ‘‘kusalākusalā’’ti ca.
တတ္ထ ယေ ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ, ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ; ယေ သုခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ, ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ။ တေသံ စတုန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အယံ သံကိလေသော, စတ္တာရော အာဟာရာ, စတ္တာရော ဝိပလ္လာသာ, စတ္တာရိ ဥပာဒာနာနိ, စတ္တာရော ယောဂာ, စတ္တာရော ဂန္ထာ, စတ္တာရော အာသဝာ, စတ္တာရော ဩဃာ, စတ္တာရော သလ္လာ, စတသ္သော ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော, စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနီတိ။ တေသံ စတုန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ဣဒံ ဝောဒာနံ, စတသ္သော ပဋိပဒာ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရိ ဈာနာနိ, စတ္တာရော ဝိဟာရာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ, စတ္တာရိ အဓိဋ္ဌာနာနိ, စတသ္သော သမာဓိဘာဝနာ, စတ္တာရော သုခဘာဂိယာ ဓမ္မာ, စတသ္သော အပ္ပမာဏာ ဣတိ။
Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā; ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo, cattāri agatigamanānīti. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā iti.
၈၈. တတ္ထ ယေ ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ။ ယေ သုခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ, ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ။ တတ္ထ ယော သုခာယ ပဋိပဒာယ ခိပ္ပာဘိညာယ နိယ္ယာတိ, အယံ ဥဂ္ဃဋိတညူ။ ယော သာဓာရဏာယ, အယံ ဝိပဉ္စိတညူ။ ယော ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ နိယ္ယာတိ, အယံ နေယ္ယော။
88. Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tattha yo sukhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti, ayaṃ ugghaṭitaññū. Yo sādhāraṇāya, ayaṃ vipañcitaññū. Yo dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti, ayaṃ neyyo.
တတ္ထ ဘဂဝာ ဥဂ္ဃဋိတညုသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ သမထံ ဥပဒိသတိ, နေယ္ယသ္သ ဝိပသ္သနံ, သမထဝိပသ္သနံ ဝိပဉ္စိတညုသ္သ။ တတ္ထ ဘဂဝာ ဥဂ္ဃဋိတညုသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ မုဒုကံ ဓမ္မဒေသနံ ဥပဒိသတိ, တိက္ခံ နေယ္ယသ္သ, မုဒုတိက္ခံ ဝိပဉ္စိတညုသ္သ, တတ္ထ ဘဂဝာ ဥဂ္ဃဋိတညုသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ ဒေသယတိ, သံခိတ္တဝိတ္ထာရေန ဝိပဉ္စိတညုသ္သ, ဝိတ္ထာရေန နေယ္ယသ္သ။ တတ္ထ ဘဂဝာ ဥဂ္ဃဋိတညုသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ နိသ္သရဏံ ဥပဒိသတိ, ဝိပဉ္စိတညုသ္သ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ဥပဒိသတိ, နေယ္ယသ္သ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ဥပဒိသတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ ဥဂ္ဃဋိတညုသ္သ အဓိပညာသိက္ခံ ပညာပယတိ, အဓိစိတ္တံ ဝိပဉ္စိတညုသ္သ, အဓိသီလံ နေယ္ယသ္သ။
Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa samathaṃ upadisati, neyyassa vipassanaṃ, samathavipassanaṃ vipañcitaññussa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, tikkhaṃ neyyassa, mudutikkhaṃ vipañcitaññussa, tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa saṃkhittena dhammaṃ desayati, saṃkhittavitthārena vipañcitaññussa, vitthārena neyyassa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa nissaraṇaṃ upadisati, vipañcitaññussa ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, neyyassa assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa adhipaññāsikkhaṃ paññāpayati, adhicittaṃ vipañcitaññussa, adhisīlaṃ neyyassa.
တတ္ထ ယေ ဒုက္ခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ, ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ။ ယေ သုခာယ ပဋိပဒာယ ဒန္ဓာဘိညာယ ခိပ္ပာဘိညာယ စ နိယ္ယန္တိ။ ဣမေ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ။ ဣတိ ခော စတ္တာရိ ဟုတ္ဝာ တီဏိ ဘဝန္တိ ဥဂ္ဃဋိတညူ ဝိပဉ္စိတညူ နေယ္ယောတိ။
Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti. Ime dve puggalā. Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyoti.
တေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ အယံ သံကိလေသော, တီဏိ အကုသလမူလာနိ လောဘော အကုသလမူလံ ဒောသော အကုသလမူလံ မောဟော အကုသလမူလံ , တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ – ကာယဒုစ္စရိတံ ဝစီဒုစ္စရိတံ မနောဒုစ္စရိတံ; တယော အကုသလဝိတက္ကာ – ကာမဝိတက္ကော ဗ္ယာပာဒဝိတက္ကော ဝိဟိံသာဝိတက္ကော; တိသ္သော အကုသလသညာ – ကာမသညာ ဗ္ယာပာဒသညာ ဝိဟိံသာသညာ; တိသ္သော ဝိပရီတသညာ – နိစ္စသညာ သုခသညာ အတ္တသညာ; တိသ္သော ဝေဒနာ – သုခာ ဝေဒနာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ; တိသ္သော ဒုက္ခတာ – ဒုက္ခဒုက္ခတာ သင္ခာရဒုက္ခတာ ဝိပရိဏာမဒုက္ခတာ; တယော အဂ္ဂီ – ရာဂဂ္ဂိ ဒောသဂ္ဂိ မောဟဂ္ဂိ; တယော သလ္လာ – ရာဂသလ္လော ဒောသသလ္လော မောဟသလ္လော; တိသ္သော ဇဋာ – ရာဂဇဋာ ဒောသဇဋာ မောဟဇဋာ; တိသ္သော အကုသလူပပရိက္ခာ – အကုသလံ ကာယကမ္မံ အကုသလံ ဝစီကမ္မံ အကုသလံ မနောကမ္မံ။ တိသ္သော ဝိပတ္တိယော – သီလဝိပတ္တိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ အာစာရဝိပတ္တီတိ။ တေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ဣဒံ ဝောဒာနံ။ တီဏိ ကုသလမူလာနိ – အလောဘော ကုသလမူလံ အဒောသော ကုသလမူလံ အမောဟော ကုသလမူလံ။ တီဏိ သုစရိတာနိ – ကာယသုစရိတံ ဝစီသုစရိတံ မနောသုစရိတံ။ တယော ကုသလဝိတက္ကာ – နေက္ခမ္မဝိတက္ကော အဗ္ယာပာဒဝိတက္ကော အဝိဟိံသာဝိတက္ကော။ တယော သမာဓီ – သဝိတက္ကော သဝိစာရော သမာဓိ အဝိတက္ကော ဝိစာရမတ္တော သမာဓိ အဝိတက္ကော အဝိစာရော သမာဓိ။ တိသ္သော ကုသလသညာ – နေက္ခမ္မသညာ အဗ္ယာပာဒသညာ အဝိဟိံသာသညာ။ တိသ္သော အဝိပရီတသညာ – အနိစ္စသညာ ဒုက္ခသညာ အနတ္တသညာ။ တိသ္သော ကုသလူပပရိက္ခာ – ကုသလံ ကာယကမ္မံ ကုသလံ ဝစီကမ္မံ ကုသလံ မနောကမ္မံ။ တီဏိ သောစေယ္ယာနိ – ကာယသောစေယ္ယံ ဝစီသောစေယ္ယံ မနောသောစေယ္ယံ; တိသ္သော သမ္ပတ္တိယော – သီလသမ္ပတ္တိ သမာဓိသမ္ပတ္တိ ပညာသမ္ပတ္တိ။ တိသ္သော သိက္ခာ – အဓိသီလသိက္ခာ အဓိစိတ္တသိက္ခာ အဓိပညာသိက္ခာ; တယော ခန္ဓာ – သီလက္ခန္ဓော သမာဓိက္ခန္ဓော ပညာက္ခန္ဓော။ တီဏိ ဝိမောက္ခမုခာနိ – သုညတံ အနိမိတ္တံ အပ္ပဏိဟိတန္တိ။
Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ moho akusalamūlaṃ , tīṇi duccaritāni – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ; tayo akusalavitakkā – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko; tisso akusalasaññā – kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā; tisso viparītasaññā – niccasaññā sukhasaññā attasaññā; tisso vedanā – sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā; tisso dukkhatā – dukkhadukkhatā saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā; tayo aggī – rāgaggi dosaggi mohaggi; tayo sallā – rāgasallo dosasallo mohasallo; tisso jaṭā – rāgajaṭā dosajaṭā mohajaṭā; tisso akusalūpaparikkhā – akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ akusalaṃ manokammaṃ. Tisso vipattiyo – sīlavipatti diṭṭhivipatti ācāravipattīti. Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ. Tīṇi kusalamūlāni – alobho kusalamūlaṃ adoso kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ. Tīṇi sucaritāni – kāyasucaritaṃ vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ. Tayo kusalavitakkā – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko. Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi avitakko vicāramatto samādhi avitakko avicāro samādhi. Tisso kusalasaññā – nekkhammasaññā abyāpādasaññā avihiṃsāsaññā. Tisso aviparītasaññā – aniccasaññā dukkhasaññā anattasaññā. Tisso kusalūpaparikkhā – kusalaṃ kāyakammaṃ kusalaṃ vacīkammaṃ kusalaṃ manokammaṃ. Tīṇi soceyyāni – kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ manosoceyyaṃ; tisso sampattiyo – sīlasampatti samādhisampatti paññāsampatti. Tisso sikkhā – adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā; tayo khandhā – sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Tīṇi vimokkhamukhāni – suññataṃ animittaṃ appaṇihitanti.
ဣတိ ခော စတ္တာရိ ဟုတ္ဝာ တီဏိ ဘဝန္တိ, တီဏိ ဟုတ္ဝာ ဒ္ဝေ ဘဝန္တိ တဏ္ဟာစရိတော စ ဒိဋ္ဌိစရိတော စ။
Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti, tīṇi hutvā dve bhavanti taṇhācarito ca diṭṭhicarito ca.
တေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အယံ သံကိလေသော, တဏ္ဟာ စ အဝိဇ္ဇာ စ အဟိရိကဉ္စ အနောတ္တပ္ပဉ္စ အသ္သတိ စ အသမ္ပဇညဉ္စ အယောနိသော မနသိကာရော စ ကောသဇ္ဇဉ္စ ဒောဝစသ္သဉ္စ အဟံကာရော စ မမံကာရော စ အသ္သဒ္ဓာ စ ပမာဒော စ အသဒ္ဓမ္မသ္သဝနဉ္စ အသံဝရော စ အဘိဇ္ဈာ စ ဗ္ယာပာဒော စ နီဝရဏဉ္စ သံယောဇနဉ္စ ကောဓော စ ဥပနာဟော စ မက္ခော စ ပလာသော စ ဣသ္သာ စ မစ္ဆေရဉ္စ မာယာ စ သာဌေယ္ယဉ္စ သသ္သတဒိဋ္ဌိ စ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိစာတိ။
Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, taṇhā ca avijjā ca ahirikañca anottappañca assati ca asampajaññañca ayoniso manasikāro ca kosajjañca dovacassañca ahaṃkāro ca mamaṃkāro ca assaddhā ca pamādo ca asaddhammassavanañca asaṃvaro ca abhijjhā ca byāpādo ca nīvaraṇañca saṃyojanañca kodho ca upanāho ca makkho ca palāso ca issā ca maccherañca māyā ca sāṭheyyañca sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhicāti.
တေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ဣဒံ ဝောဒာနံ, သမထော စ ဝိပသ္သနာ စ ဟိရီ စ ဩတ္တပ္ပဉ္စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ယောနိသော မနသိကာရော စ ဝီရိယာရမ္ဘော စ သောဝစသ္သဉ္စ ဓမ္မေ ဉာဏဉ္စ အန္ဝယေ ဉာဏဉ္စ ခယေ ဉာဏဉ္စ အနုပ္ပာဒေ ဉာဏဉ္စ သဒ္ဓာ စ အပ္ပမာဒော စ သဒ္ဓမ္မသ္သဝနဉ္စ သံဝရော စ အနဘိဇ္ဈာ စ အဗ္ယာပာဒော စ ရာဂဝိရာဂာ စ စေတောဝိမုတ္တိ အဝိဇ္ဇာဝိရာဂာ စ ပညာဝိမုတ္တိ အဘိသမယော စ အပ္ပိစ္ဆတာ စ သန္တုဋ္ဌိ စ အက္ကောဓော စ အနုပနာဟော စ အမက္ခော စ အပလာသော စ ဣသ္သာပဟာနဉ္စ မစ္ဆရိယပ္ပဟာနဉ္စ ဝိဇ္ဇာ စ ဝိမုတ္တိ စ သင္ခတာရမ္မဏော စ ဝိမောက္ခော အသင္ခတာရမ္မဏော စ ဝိမောက္ခော သဥပာဒိသေသာ စ နိဗ္ဗာနဓာတု အနုပာဒိသေသာ စ နိဗ္ဗာနဓာတူတိ။
Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, samatho ca vipassanā ca hirī ca ottappañca sati ca sampajaññañca yoniso manasikāro ca vīriyārambho ca sovacassañca dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca khaye ñāṇañca anuppāde ñāṇañca saddhā ca appamādo ca saddhammassavanañca saṃvaro ca anabhijjhā ca abyāpādo ca rāgavirāgā ca cetovimutti avijjāvirāgā ca paññāvimutti abhisamayo ca appicchatā ca santuṭṭhi ca akkodho ca anupanāho ca amakkho ca apalāso ca issāpahānañca macchariyappahānañca vijjā ca vimutti ca saṅkhatārammaṇo ca vimokkho asaṅkhatārammaṇo ca vimokkho saupādisesā ca nibbānadhātu anupādisesā ca nibbānadhātūti.
အယံ ဝုစ္စတိ တိပုက္ခလသ္သ စ နယသ္သ အင္ကုသသ္သ စ နယသ္သ ဘူမီတိ။ တေနာဟ ‘‘ယော အကုသလေ သမူလေဟိ နေတီ’’တိ ‘‘ဩလောကေတ္ဝာ ဒိသလောစနေနာ’’တိ စ။
Ayaṃ vuccati tipukkhalassa ca nayassa aṅkusassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo akusale samūlehi netī’’ti ‘‘oloketvā disalocanenā’’ti ca.
နိယုတ္တံ နယသမုဋ္ဌာနံ။
Niyuttaṃ nayasamuṭṭhānaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / နယသမုဋ္ဌာနဝာရဝဏ္ဏနာ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-ဋီကာ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / နယသမုဋ္ဌာနဝာရဝဏ္ဏနာ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī / နယသမုဋ္ဌာနဝိဘာဝနာ • Nayasamuṭṭhānavibhāvanā