Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā

    நிதா³னகா³தா²வண்ணனா

    Nidānagāthāvaṇṇanā

    ஏவங் பரிச்சி²ன்னபரிமாணாஸு பனேதாஸு தே²ரகா³தா² ஆதி³. தத்தா²பி –

    Evaṃ paricchinnaparimāṇāsu panetāsu theragāthā ādi. Tatthāpi –

    ‘‘ஸீஹானங்வ நத³ந்தானங், தா³டீ²னங் கி³ரிக³ப்³ப⁴ரே;

    ‘‘Sīhānaṃva nadantānaṃ, dāṭhīnaṃ girigabbhare;

    ஸுணாத² பா⁴விதத்தானங், கா³தா² அத்தூ²பனாயிகா’’தி.

    Suṇātha bhāvitattānaṃ, gāthā atthūpanāyikā’’ti.

    அயங் பட²மமஹாஸங்கீ³திகாலே ஆயஸ்மதா ஆனந்தே³ன தேஸங் தே²ரானங் தோ²மனத்த²ங் பா⁴ஸிதா கா³தா² ஆதி³. தத்த² ஸீஹானந்தி ஸீஹஸத்³தோ³ ‘‘ஸீஹோ, பி⁴க்க²வே, மிக³ராஜா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.33) மிக³ராஜே ஆக³தோ. ‘‘அத² கோ² ஸீஹோ ஸேனாபதி யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.34) பஞ்ஞத்தியங். ‘‘ஸீஹோதி கோ², பி⁴க்க²வே, ததா²க³தஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங் அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.99; 10.21) ததா²க³தே. தத்த² யதா² ததா²க³தே ஸதி³ஸகப்பனாய ஆக³தோ, ஏவங் இதா⁴பி ஸதி³ஸகப்பனாவஸேனேவ வேதி³தப்³போ³, தஸ்மா ஸீஹானங்வாதி ஸீஹானங் இவ. ஸந்தி⁴வஸேன ஸரலோபோ ‘‘ஏவங்ஸ தே’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.22) விய. தத்த² இவாதி நிபாதபத³ங். ஸுணாதா²தி ஆக்²யாதபத³ங். இதரானி நாமபதா³னி. ஸீஹானங்வாதி ச ஸம்ப³ந்தே⁴ ஸாமிவசனங். காமஞ்செத்த² ஸம்ப³ந்தீ⁴ ஸரூபதோ ந வுத்தோ, அத்த²தோ பன வுத்தோவ ஹோதி. யதா² ஹி ‘‘ஒட்ட²ஸ்ஸேவ முக²ங் ஏதஸ்ஸா’’தி வுத்தே ஒட்ட²ஸ்ஸ முக²ங் விய முக²ங் ஏதஸ்ஸாதி அயமத்தோ² வுத்தோ ஏவ ஹோதி, ஏவமிதா⁴பி ‘‘ஸீஹானங்வா’’தி வுத்தே ஸீஹானங் நாதோ³ வியாதி அயமத்தோ² வுத்தோ ஏவ ஹோதி. தத்த² முக²ஸத்³த³ஸன்னிதா⁴னங் ஹோதீதி சே, இதா⁴பி ‘‘நத³ந்தான’’ந்தி பத³ஸன்னிதா⁴னதோ, தஸ்மா ஸீஹானங்வாதி நித³ஸ்ஸனவசனங். நத³ந்தானந்தி தஸ்ஸ நித³ஸ்ஸிதப்³பே³ன ஸம்ப³ந்த⁴த³ஸ்ஸனங். தா³டீ²னந்தி தப்³பி³ஸேஸனங். கி³ரிக³ப்³ப⁴ரேதி தஸ்ஸ பவத்திட்டா²னத³ஸ்ஸனங். ஸுணாதா²தி ஸவனே நியோஜனங். பா⁴விதத்தானந்தி ஸோதப்³ப³ஸ்ஸ பப⁴வத³ஸ்ஸனங். கா³தா²தி ஸோதப்³ப³வத்து²த³ஸ்ஸனங். அத்து²பனாயிகாதி தப்³பி³ஸேஸனங். காமஞ்செத்த² ‘‘ஸீஹானங் நத³ந்தானங் தா³டீ²ன’’ந்தி புல்லிங்க³வஸேன ஆக³தங், லிங்க³ங் பன பரிவத்தெத்வா ‘‘ஸீஹீன’’ந்திஆதி³னா இத்தி²லிங்க³வஸேனாபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஏகஸேஸவஸேன வா ஸீஹா ச ஸீஹியோ ச ஸீஹா, தேஸங் ஸீஹானந்திஆதி³னா ஸாதா⁴ரணா ஹேதா திஸ்ஸோ நிதா³னகா³தா² தே²ரகா³தா²னங் தே²ரீகா³தா²னஞ்சாதி.

    Ayaṃ paṭhamamahāsaṅgītikāle āyasmatā ānandena tesaṃ therānaṃ thomanatthaṃ bhāsitā gāthā ādi. Tattha sīhānanti sīhasaddo ‘‘sīho, bhikkhave, migarājā’’tiādīsu (a. ni. 4.33) migarāje āgato. ‘‘Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkamī’’tiādīsu (a. ni. 5.34) paññattiyaṃ. ‘‘Sīhoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’tiādīsu (a. ni. 5.99; 10.21) tathāgate. Tattha yathā tathāgate sadisakappanāya āgato, evaṃ idhāpi sadisakappanāvaseneva veditabbo, tasmā sīhānaṃvāti sīhānaṃ iva. Sandhivasena saralopo ‘‘evaṃsa te’’tiādīsu (ma. ni. 1.22) viya. Tattha ivāti nipātapadaṃ. Suṇāthāti ākhyātapadaṃ. Itarāni nāmapadāni. Sīhānaṃvāti ca sambandhe sāmivacanaṃ. Kāmañcettha sambandhī sarūpato na vutto, atthato pana vuttova hoti. Yathā hi ‘‘oṭṭhasseva mukhaṃ etassā’’ti vutte oṭṭhassa mukhaṃ viya mukhaṃ etassāti ayamattho vutto eva hoti, evamidhāpi ‘‘sīhānaṃvā’’ti vutte sīhānaṃ nādo viyāti ayamattho vutto eva hoti. Tattha mukhasaddasannidhānaṃ hotīti ce, idhāpi ‘‘nadantāna’’nti padasannidhānato, tasmā sīhānaṃvāti nidassanavacanaṃ. Nadantānanti tassa nidassitabbena sambandhadassanaṃ. Dāṭhīnanti tabbisesanaṃ. Girigabbhareti tassa pavattiṭṭhānadassanaṃ. Suṇāthāti savane niyojanaṃ. Bhāvitattānanti sotabbassa pabhavadassanaṃ. Gāthāti sotabbavatthudassanaṃ. Atthupanāyikāti tabbisesanaṃ. Kāmañcettha ‘‘sīhānaṃ nadantānaṃ dāṭhīna’’nti pulliṅgavasena āgataṃ, liṅgaṃ pana parivattetvā ‘‘sīhīna’’ntiādinā itthiliṅgavasenāpi attho veditabbo. Ekasesavasena vā sīhā ca sīhiyo ca sīhā, tesaṃ sīhānantiādinā sādhāraṇā hetā tisso nidānagāthā theragāthānaṃ therīgāthānañcāti.

    தத்த² ஸஹனதோ ஹனநதோ ச ஸீஹோ. யதா² ஹி ஸீஹஸ்ஸ மிக³ரஞ்ஞோ ப³லவிஸேஸயோக³தோ ஸரப⁴மிக³மத்தவரவாரணாதி³தோபி பரிஸ்ஸயோ நாம நத்தி², வாதாதபாதி³பரிஸ்ஸயம்பி ஸோ ஸஹதியேவ, கோ³சராய பக்கமந்தோபி தேஜுஸ்ஸத³தாய மத்தக³ந்த⁴ஹத்தி²வனமஹிங்ஸாதி³கே ஸமாக³ந்த்வா அபீ⁴ரூ அச²ம்பீ⁴ அபி⁴ப⁴வதி, அபி⁴ப⁴வந்தோ ச தே அஞ்ஞத³த்து² ஹந்த்வா தத்த² முது³மங்ஸானி ப⁴க்க²யித்வா ஸுகே²னேவ விஹரதி, ஏவமேதேபி மஹாதே²ரா அரியப³லவிஸேஸயோகே³ன ஸப்³பே³ஸம்பி பரிஸ்ஸயானங் ஸஹனதோ, ராகா³தி³ஸங்கிலேஸப³லஸ்ஸ அபி⁴ப⁴வித்வா ஹனநதோ பஜஹனதோ தேஜுஸ்ஸத³பா⁴வேன குதோசிபி அபீ⁴ரூ அச²ம்பீ⁴ ஜா²னாதி³ஸுகே²ன விஹரந்தீதி ஸஹனதோ ஹனநதோ ச ஸீஹா வியாதி ஸீஹா. ஸத்³த³த்த²தோ பன யதா² கந்தனத்தே²ன ஆதி³அந்தவிபல்லாஸதோ தக்கங் வுச்சதி, ஏவங் ஹிங்ஸனட்டே²ன ஸீஹோ வேதி³தப்³போ³. ததா² ஸஹனட்டே²ன. பிஸோத³ராதி³பக்கே²பேன நிருத்தினயேன பன வுச்சமானே வத்தப்³ப³மேவ நத்தி².

    Tattha sahanato hananato ca sīho. Yathā hi sīhassa migarañño balavisesayogato sarabhamigamattavaravāraṇāditopi parissayo nāma natthi, vātātapādiparissayampi so sahatiyeva, gocarāya pakkamantopi tejussadatāya mattagandhahatthivanamahiṃsādike samāgantvā abhīrū achambhī abhibhavati, abhibhavanto ca te aññadatthu hantvā tattha mudumaṃsāni bhakkhayitvā sukheneva viharati, evametepi mahātherā ariyabalavisesayogena sabbesampi parissayānaṃ sahanato, rāgādisaṃkilesabalassa abhibhavitvā hananato pajahanato tejussadabhāvena kutocipi abhīrū achambhī jhānādisukhena viharantīti sahanato hananato ca sīhā viyāti sīhā. Saddatthato pana yathā kantanatthena ādiantavipallāsato takkaṃ vuccati, evaṃ hiṃsanaṭṭhena sīho veditabbo. Tathā sahanaṭṭhena. Pisodarādipakkhepena niruttinayena pana vuccamāne vattabbameva natthi.

    அத² வா யதா² மிக³ராஜா கேஸரஸீஹோ அத்தனோ தேஜுஸ்ஸத³தாய ஏகசாரீ விஹரதி, ந கஞ்சி ஸஹாயங் பச்சாஸீஸதி, ஏவமேதேபி தேஜுஸ்ஸத³தாய விவேகாபி⁴ரதியா ச ஏகசாரினோதி ஏகசரியட்டே²னபி ஸீஹா வியாதி ஸீஹா, தேனாஹ – ப⁴க³வா ‘‘ஸீஹங்வேகசரங் நாக³’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.30; ஸு॰ நி॰ 168).

    Atha vā yathā migarājā kesarasīho attano tejussadatāya ekacārī viharati, na kañci sahāyaṃ paccāsīsati, evametepi tejussadatāya vivekābhiratiyā ca ekacārinoti ekacariyaṭṭhenapi sīhā viyāti sīhā, tenāha – bhagavā ‘‘sīhaṃvekacaraṃ nāga’’nti (saṃ. ni. 1.30; su. ni. 168).

    அத² வா அஸந்தாஸனஜவபரக்கமாதி³விஸேஸயோக³தோ ஸீஹா வியாதி ஸீஹா, ஏதே மஹாதே²ரா. வுத்தஞ்ஹேதங் ப⁴க³வதா –

    Atha vā asantāsanajavaparakkamādivisesayogato sīhā viyāti sīhā, ete mahātherā. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘த்³வேமே, பி⁴க்க²வே, அஸனியா ப²லந்தியா ந ஸந்தஸந்தி, கதமேவ த்³வே? பி⁴க்கு² ச கீ²ணாஸவோ ஸீஹோ ச மிக³ராஜா’’தி (அ॰ நி॰ 2.60).

    ‘‘Dveme, bhikkhave, asaniyā phalantiyā na santasanti, katameva dve? Bhikkhu ca khīṇāsavo sīho ca migarājā’’ti (a. ni. 2.60).

    ஜவோபி ஸீஹஸ்ஸ அஞ்ஞேஹி அஸாதா⁴ரணோ, ததா² பரக்கமோ. ததா² ஹி ஸோ உஸப⁴ஸதம்பி லங்கி⁴த்வா வனமஹிங்ஸாதீ³ஸு நிபததி, போதகோபி ஸமானோ பபி⁴ன்னமதா³னம்பி மத்தவரவாரணானங் படிமானங் பி⁴ந்தி³த்வா த³ந்தகளீரங்வ கா²த³தி. ஏதேஸங் பன அரியமக்³க³ஜவோ இத்³தி⁴ஜவோ ச அஞ்ஞேஹி அஸாதா⁴ரணோ, ஸம்மப்பதா⁴னபரக்கமோ ச நிரதிஸயோ. தஸ்மா ஸீஹானங்வாதி ஸீஹஸதி³ஸானங் விய. ஸீஹஸ்ஸ செத்த² ஹீனூபமதா த³ட்ட²ப்³பா³, அச்சந்தவிஸிட்ட²ஸ்ஸ ஸஹனாதி³அத்த²ஸ்ஸ தே²ரெஸ்வேவ லப்³ப⁴னதோ.

    Javopi sīhassa aññehi asādhāraṇo, tathā parakkamo. Tathā hi so usabhasatampi laṅghitvā vanamahiṃsādīsu nipatati, potakopi samāno pabhinnamadānampi mattavaravāraṇānaṃ paṭimānaṃ bhinditvā dantakaḷīraṃva khādati. Etesaṃ pana ariyamaggajavo iddhijavo ca aññehi asādhāraṇo, sammappadhānaparakkamo ca niratisayo. Tasmā sīhānaṃvāti sīhasadisānaṃ viya. Sīhassa cettha hīnūpamatā daṭṭhabbā, accantavisiṭṭhassa sahanādiatthassa theresveva labbhanato.

    நத³ந்தானந்தி க³ஜ்ஜந்தானங். கோ³சரபரக்கமதுட்டி²வேலாதீ³ஸு ஹி யதா² ஸீஹா அத்தனோ ஆஸயதோ நிக்க²மித்வா விஜம்பி⁴த்வா ஸீஹனாத³ங் அபீ⁴தனாத³ங் நத³ந்தி, ஏவங் ஏதேபி விஸயஜ்ஜ²த்தபச்சவெக்க²ணஉதா³னாதி³காலேஸு இமங் அபீ⁴தனாத³ங் நதி³ங்ஸு. தேன வுத்தங் – ‘‘ஸீஹானங்வ நத³ந்தான’’ந்தி. தா³டீ²னந்தி தா³டா²வந்தானங். பஸட்ட²தா³டீ²னங், அதிஸயதா³டா²னந்தி வா அத்தோ². யதா² ஹி ஸீஹா அதிவிய த³ள்ஹானங் திக்கா²னஞ்ச சதுன்னங் தா³டா²னங் ப³லேன படிபக்க²ங் அபி⁴ப⁴வித்வா அத்தனோ மனோரத²ங் மத்த²கங் பூரெந்தி, ஏவமேதேபி சதுன்னங் அரியமக்³க³தா³டா²னங் ப³லேன அனாதி³மதி ஸங்ஸாரே அனபி⁴பூ⁴தபுப்³ப³படிபக்க²ங் அபி⁴ப⁴வித்வா அத்தனோ மனோரத²ங் மத்த²கங் பாபேஸுங். இதா⁴பி தா³டா² வியாதி தா³டா²தி ஸதி³ஸகப்பனாவஸேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Nadantānanti gajjantānaṃ. Gocaraparakkamatuṭṭhivelādīsu hi yathā sīhā attano āsayato nikkhamitvā vijambhitvā sīhanādaṃ abhītanādaṃ nadanti, evaṃ etepi visayajjhattapaccavekkhaṇaudānādikālesu imaṃ abhītanādaṃ nadiṃsu. Tena vuttaṃ – ‘‘sīhānaṃva nadantāna’’nti. Dāṭhīnanti dāṭhāvantānaṃ. Pasaṭṭhadāṭhīnaṃ, atisayadāṭhānanti vā attho. Yathā hi sīhā ativiya daḷhānaṃ tikkhānañca catunnaṃ dāṭhānaṃ balena paṭipakkhaṃ abhibhavitvā attano manorathaṃ matthakaṃ pūrenti, evametepi catunnaṃ ariyamaggadāṭhānaṃ balena anādimati saṃsāre anabhibhūtapubbapaṭipakkhaṃ abhibhavitvā attano manorathaṃ matthakaṃ pāpesuṃ. Idhāpi dāṭhā viyāti dāṭhāti sadisakappanāvaseneva attho veditabbo.

    கி³ரிக³ப்³ப⁴ரேதி பப்³ப³தகு³ஹாயங், ஸமீபத்தே² பு⁴ம்மவசனங். ‘‘கி³ரிக³வ்ஹரே’’தி கேசி பட²ந்தி. பப்³ப³தேஸு வனக³ஹனே வனஸண்டே³தி அத்தோ². இத³ங் பன நேஸங் விரோசனட்டா²னத³ஸ்ஸனஞ்சேவ ஸீஹனாத³ஸ்ஸ யொக்³யபூ⁴மித³ஸ்ஸனஞ்ச. நத³ந்தானங் கி³ரிக³ப்³ப⁴ரேதி யோஜனா. யதா² ஹி ஸீஹா யேபு⁴ய்யேன கி³ரிக³ப்³ப⁴ரே அஞ்ஞேஹி து³ராஸத³தாய ஜனவிவித்தே வஸந்தா அத்தனோ த³ஸ்ஸனேன உப்பஜ்ஜனகஸ்ஸ கு²த்³த³கமிக³ஸந்தாஸஸ்ஸ பரிஹரணத்த²ங் கோ³சரக³மனே ஸீஹனாத³ங் நத³ந்தி, ஏவமேதேபி அஞ்ஞேஹி து³ராஸத³கி³ரிக³ப்³ப⁴ரஸதி³ஸேவ ஸுஞ்ஞாகா³ரேவஸந்தா கு³ணேஹி கு²த்³த³கானங் புது²ஜ்ஜனானங் தண்ஹாதி³ட்டி²பரித்தாஸபரிவஜ்ஜனத்த²ங் வக்க²மானகா³தா²ஸங்கா²தங் அபீ⁴தனாத³ங் நதி³ங்ஸு. தேன வுத்தங் ‘‘ஸீஹானங்வ நத³ந்தானங், தா³டீ²னங் கி³ரிக³ப்³ப⁴ரே’’தி.

    Girigabbhareti pabbataguhāyaṃ, samīpatthe bhummavacanaṃ. ‘‘Girigavhare’’ti keci paṭhanti. Pabbatesu vanagahane vanasaṇḍeti attho. Idaṃ pana nesaṃ virocanaṭṭhānadassanañceva sīhanādassa yogyabhūmidassanañca. Nadantānaṃ girigabbhareti yojanā. Yathā hi sīhā yebhuyyena girigabbhare aññehi durāsadatāya janavivitte vasantā attano dassanena uppajjanakassa khuddakamigasantāsassa pariharaṇatthaṃ gocaragamane sīhanādaṃ nadanti, evametepi aññehi durāsadagirigabbharasadiseva suññāgārevasantā guṇehi khuddakānaṃ puthujjanānaṃ taṇhādiṭṭhiparittāsaparivajjanatthaṃ vakkhamānagāthāsaṅkhātaṃ abhītanādaṃ nadiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘sīhānaṃva nadantānaṃ, dāṭhīnaṃ girigabbhare’’ti.

    ஸுணாதா²தி ஸவனாணத்திகவசனங், தேன வக்க²மானானங் கா³தா²னங் ஸன்னிபதிதாய பரிஸாய ஸோதுகாமதங் உப்பாதெ³ந்தோ ஸவனே ஆத³ரங் ஜனேதி, உஸ்ஸாஹங் ஸமுட்டா²பெந்தோ கா³ரவங் ப³ஹுமானஞ்ச உபட்ட²பேதி. அத² வா ‘‘ஸீஹான’’ந்திஆதீ³னங் பதா³னங் ஸதி³ஸகப்பனாய வினா முக்²யவஸேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. தஸ்மா த³ள்ஹதிக்க²பா⁴வேன பஸட்டா²திஸயதா³ட²தாய தா³டீ²னங் கி³ரிக³ப்³ப⁴ரே நத³ந்தானங் ஸீஹக³ஜ்ஜிதங் க³ஜ்ஜந்தானங் ஸீஹானங் மிக³ராஜூனங் விய தேஸங் அபீ⁴தனாத³ஸதி³ஸா கா³தா² ஸுணாதா²தி அத்தோ². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ‘‘யதா² ஸீஹனாத³ங் நத³ந்தானங் ஸீஹானங் மிக³ராஜூனங் குதோசிபி ப⁴யாபா⁴வதோ ஸோ அபீ⁴தனாதோ³ தத³ஞ்ஞமிக³ஸந்தாஸகரோ, ஏவங் பா⁴விதத்தானங் அப்பமத்தானங் தே²ரானங் ஸீஹனாத³ஸதி³ஸியோ ஸப்³ப³ஸோ ப⁴யஹேதூனங் ஸுப்பஹீனத்தா அபீ⁴தனாத³பூ⁴தா, பமத்தஜனஸந்தாஸகரா கா³தா² ஸுணாதா²’’தி.

    Suṇāthāti savanāṇattikavacanaṃ, tena vakkhamānānaṃ gāthānaṃ sannipatitāya parisāya sotukāmataṃ uppādento savane ādaraṃ janeti, ussāhaṃ samuṭṭhāpento gāravaṃ bahumānañca upaṭṭhapeti. Atha vā ‘‘sīhāna’’ntiādīnaṃ padānaṃ sadisakappanāya vinā mukhyavaseneva attho veditabbo. Tasmā daḷhatikkhabhāvena pasaṭṭhātisayadāṭhatāya dāṭhīnaṃ girigabbhare nadantānaṃ sīhagajjitaṃ gajjantānaṃ sīhānaṃ migarājūnaṃ viya tesaṃ abhītanādasadisā gāthā suṇāthāti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘yathā sīhanādaṃ nadantānaṃ sīhānaṃ migarājūnaṃ kutocipi bhayābhāvato so abhītanādo tadaññamigasantāsakaro, evaṃ bhāvitattānaṃ appamattānaṃ therānaṃ sīhanādasadisiyo sabbaso bhayahetūnaṃ suppahīnattā abhītanādabhūtā, pamattajanasantāsakarā gāthā suṇāthā’’ti.

    பா⁴விதத்தானந்தி பா⁴விதசித்தானங். சித்தஞ்ஹி ‘‘அத்தா ஹி கிர து³த்³த³மோ (த⁴॰ ப॰ 159) யோ வே டி²தத்தோ தஸரங்வ உஜ்ஜூ’’தி (ஸு॰ நி॰ 217) ச ‘‘அத்தஸம்மாபணிதீ⁴’’தி (கு²॰ பா॰ 5.4; ஸு॰ நி॰ 263) ச ஏவமாதீ³ஸு அத்தாதி வுச்சதி, தஸ்மா அதி⁴சித்தானுயோகே³ன ஸமத²விபஸ்ஸனாபி⁴வட்³டி⁴தசித்தானங் ஸமத²விபஸ்ஸனாபா⁴வனாமத்த²கங் பாபெத்வா டி²தானந்தி அத்தோ². அத² வா பா⁴விதத்தானந்தி பா⁴விதஸபா⁴வானங், ஸபா⁴வபூ⁴தஸீலாதி³பா⁴விதானந்தி அத்தோ². கீ³யதீதி கா³தா², அனுட்டு²பா⁴தி³வஸேன இஸீஹி பவத்திதங் சதுப்பத³ங் ச²ப்பத³ங் வா வசனங். அஞ்ஞேஸம்பி தங்ஸதி³ஸதாய ததா² வுச்சந்தி. அத்தத்தா²தி³பே⁴தே³ அத்தே² உபனெந்தி தேஸு வா உபனிய்யந்தீதி அத்தூ²பனாயிகா.

    Bhāvitattānanti bhāvitacittānaṃ. Cittañhi ‘‘attā hi kira duddamo (dha. pa. 159) yo ve ṭhitatto tasaraṃva ujjū’’ti (su. ni. 217) ca ‘‘attasammāpaṇidhī’’ti (khu. pā. 5.4; su. ni. 263) ca evamādīsu attāti vuccati, tasmā adhicittānuyogena samathavipassanābhivaḍḍhitacittānaṃ samathavipassanābhāvanāmatthakaṃ pāpetvā ṭhitānanti attho. Atha vā bhāvitattānanti bhāvitasabhāvānaṃ, sabhāvabhūtasīlādibhāvitānanti attho. Gīyatīti gāthā, anuṭṭhubhādivasena isīhi pavattitaṃ catuppadaṃ chappadaṃ vā vacanaṃ. Aññesampi taṃsadisatāya tathā vuccanti. Attatthādibhede atthe upanenti tesu vā upaniyyantīti atthūpanāyikā.

    அத² வா பா⁴விதத்தானந்தி பா⁴விதத்தாபா⁴வானங், அத்தபா⁴வோ ஹி ஆஹிதோ அஹங் மானோ எத்தா²தி ‘‘அத்தா’’தி வுச்சதி, ஸோ ச தேஹி அப்பமாத³பா⁴வனாய அனவஜ்ஜபா⁴வனாய பா⁴விதோ ஸம்மதே³வ கு³ணக³ந்த⁴ங் கா³ஹாபிதோ. தேன தேஸங் காயபா⁴வனா ஸீலபா⁴வனா சித்தபா⁴வனா பஞ்ஞாபா⁴வனாதி சதுன்னம்பி பா⁴வனானங் பரிபுண்ணபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘பா⁴வனா’’தி ச ஸம்போ³தி⁴படிபதா³ இதா⁴தி⁴ப்பேதா. யாயங் ஸச்சஸம்போ³தி⁴ அத்தி², ஸா து³விதா⁴ அபி⁴ஸமயதோ தத³த்த²தோ ச. ஸம்போ³தி⁴ பன திவிதா⁴ ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ பச்சேகஸம்போ³தி⁴ ஸாவகஸம்போ³தீ⁴தி. தத்த² ஸம்மா ஸாமங் ஸப்³ப³த⁴ம்மானங் பு³ஜ்ஜ²னதோ போ³த⁴னதோ ச ஸம்மாஸம்போ³தி⁴. ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணபத³ட்டா²னங் மக்³க³ஞாணங் மக்³க³ஞாணபத³ட்டா²னஞ்ச ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் ‘‘ஸம்மாஸம்போ³தீ⁴’’தி வுச்சதி. தேனாஹ –

    Atha vā bhāvitattānanti bhāvitattābhāvānaṃ, attabhāvo hi āhito ahaṃ māno etthāti ‘‘attā’’ti vuccati, so ca tehi appamādabhāvanāya anavajjabhāvanāya bhāvito sammadeva guṇagandhaṃ gāhāpito. Tena tesaṃ kāyabhāvanā sīlabhāvanā cittabhāvanā paññābhāvanāti catunnampi bhāvanānaṃ paripuṇṇabhāvaṃ dasseti. ‘‘Bhāvanā’’ti ca sambodhipaṭipadā idhādhippetā. Yāyaṃ saccasambodhi atthi, sā duvidhā abhisamayato tadatthato ca. Sambodhi pana tividhā sammāsambodhi paccekasambodhi sāvakasambodhīti. Tattha sammā sāmaṃ sabbadhammānaṃ bujjhanato bodhanato ca sammāsambodhi. Sabbaññutaññāṇapadaṭṭhānaṃ maggañāṇaṃ maggañāṇapadaṭṭhānañca sabbaññutaññāṇaṃ ‘‘sammāsambodhī’’ti vuccati. Tenāha –

    ‘‘பு³த்³தோ⁴தி யோ ஸோ ப⁴க³வா ஸயம்பூ⁴ அனாசரியகோ புப்³பே³ அனநுஸ்ஸுதேஸு த⁴ம்மேஸு ஸாமங் ஸச்சானி அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜி², தத்த² ச ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் பத்தோ ப³லேஸு ச வஸீபா⁴வ’’ந்தி (மஹானி॰ 192; சூளனி॰ பாராயனத்து²திகா³தா²னித்³தே³ஸ 97; படி॰ ம॰ 1.161).

    ‘‘Buddhoti yo so bhagavā sayambhū anācariyako pubbe ananussutesu dhammesu sāmaṃ saccāni abhisambujjhi, tattha ca sabbaññutaṃ patto balesu ca vasībhāva’’nti (mahāni. 192; cūḷani. pārāyanatthutigāthāniddesa 97; paṭi. ma. 1.161).

    போ³த⁴னெய்யபோ³த⁴னத்தோ² ஹி ப³லேஸு வஸீபா⁴வோ. பச்சேகங் ஸயமேவ போ³தீ⁴தி பச்சேகஸம்போ³தி⁴, அனநுபு³த்³தோ⁴ ஸயம்பூ⁴ஞாணேன ஸச்சாபி⁴ஸமயோதி அத்தோ². ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴னஞ்ஹி ஸயம்பூ⁴ஞாணதாய ஸயமேவ பவத்தமானோபி ஸச்சாபி⁴ஸமயோ ஸானுபு³த்³தோ⁴ அபரிமாணானங் ஸத்தானங் ஸச்சாபி⁴ஸமயஸ்ஸ ஹேதுபா⁴வதோ. இமேஸங் பன ஸோ ஏகஸ்ஸாபி ஸத்தஸ்ஸ ஸச்சாபி⁴ஸமயஹேது ந ஹோதி. ஸத்து² த⁴ம்மதே³ஸனாய ஸவனந்தே ஜாதாதி ஸாவகா. ஸாவகானங் ஸச்சாபி⁴ஸமயோ ஸாவகஸம்போ³தி⁴. திவிதா⁴பேஸா திண்ணங் போ³தி⁴ஸத்தானங் யதா²ஸகங் ஆக³மனீயபடிபதா³ய மத்த²கப்பத்தியா ஸதிபட்டா²னாதீ³னங் ஸத்ததிங்ஸாய போ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மானங் பா⁴வனாபாரிபூரீதி வேதி³தப்³பா³ இதராபி⁴ஸமயானங் தத³வினாபா⁴வதோ. ந ஹி ஸச்சி²கிரியாபி⁴ஸமயேன வினா பா⁴வனாபி⁴ஸமயோ ஸம்ப⁴வதி, ஸதி ச பா⁴வனாபி⁴ஸமயே பஹானாபி⁴ஸமயோ பரிஞ்ஞாபி⁴ஸமயோ ச ஸித்³தோ⁴யேவ ஹோதீதி.

    Bodhaneyyabodhanattho hi balesu vasībhāvo. Paccekaṃ sayameva bodhīti paccekasambodhi, ananubuddho sayambhūñāṇena saccābhisamayoti attho. Sammāsambuddhānañhi sayambhūñāṇatāya sayameva pavattamānopi saccābhisamayo sānubuddho aparimāṇānaṃ sattānaṃ saccābhisamayassa hetubhāvato. Imesaṃ pana so ekassāpi sattassa saccābhisamayahetu na hoti. Satthu dhammadesanāya savanante jātāti sāvakā. Sāvakānaṃ saccābhisamayo sāvakasambodhi. Tividhāpesā tiṇṇaṃ bodhisattānaṃ yathāsakaṃ āgamanīyapaṭipadāya matthakappattiyā satipaṭṭhānādīnaṃ sattatiṃsāya bodhipakkhiyadhammānaṃ bhāvanāpāripūrīti veditabbā itarābhisamayānaṃ tadavinābhāvato. Na hi sacchikiriyābhisamayena vinā bhāvanābhisamayo sambhavati, sati ca bhāvanābhisamaye pahānābhisamayo pariññābhisamayo ca siddhoyeva hotīti.

    யதா³ ஹி மஹாபோ³தி⁴ஸத்தோ பரிபூரிதபோ³தி⁴ஸம்பா⁴ரோ சரிமப⁴வே கதபுப்³ப³கிச்சோ போ³தி⁴மண்ட³ங் ஆருய்ஹ – ‘‘ந தாவிமங் பல்லங்கங் பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமி, யாவ ந மே அனுபாதா³ய ஆஸவேஹி சித்தங் விமுச்சிஸ்ஸதீ’’தி படிஞ்ஞங் கத்வா அபராஜிதபல்லங்கே நிஸின்னோ அஸம்பத்தாய ஏவ ஸஞ்ஜா²வேலாய மாரப³லங் வித⁴மித்வா புரிமயாமே புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணேன அனேகாகாரவோகாரே புப்³பே³ நிவுத்த²க்க²ந்தே⁴ அனுஸ்ஸரித்வா மஜ்ஜி²மயாமே தி³ப்³ப³சக்கு²விஸோத⁴னேன சுதூபபாதஞாணஅனாக³தங்ஸஞாணானி அதி⁴க³ந்த்வா பச்சி²மயாமே ‘‘கிச்ச²ங் வதாயங் லோகோ ஆபன்னோ ஜாயதி ச ஜீயதி ச மீயதி ச சவதி ச உபபஜ்ஜதி ச, அத² ச பனிமஸ்ஸ து³க்க²ஸ்ஸ நிஸ்ஸரணங் நப்பஜானாதி ஜராமரணஸ்ஸா’’திஆதி³னா (தீ³॰ நி॰ 2.57) ஜராமரணதோ பட்டா²ய படிச்சஸமுப்பாத³முகே²ன விபஸ்ஸனங் அபி⁴னிவிஸித்வா மஹாக³ஹனங் சி²ந்தி³துங் நிஸத³ஸிலாயங் ப²ரஸுங் நிஸெந்தோ விய கிலேஸக³ஹனங் சி²ந்தி³துங் லோகனாதோ² ஞாணப²ரஸுங் தேஜெந்தோ பு³த்³த⁴பா⁴வாய ஹேதுஸம்பத்தியா பரிபாகங் க³தத்தா ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணாதி⁴க³மாய விபஸ்ஸனங் க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாபெந்தோ அந்தரந்தரா நானாஸமாபத்தியோ ஸமாபஜ்ஜித்வா யதா²வவத்தா²பிதே நாமரூபே திலக்க²ணங் ஆரோபெத்வா அனுபத³த⁴ம்மவிபஸ்ஸனாவஸேன அனேகாகாரவோகாரஸங்கா²ரே ஸம்மஸந்தோ ச²த்திங்ஸகோடிஸதஸஹஸ்ஸமுகே²ன ஸம்மஸனவாரங் வித்தா²ரெத்வா தத்த² மஹாவஜிரஞாணஸங்கா²தே விபஸ்ஸனாஞாணே திக்கே² ஸூரே பஸன்னே வுட்டா²னகா³மினிபா⁴வேன பவத்தமானே யதா³ தங் மக்³கே³ன க⁴டேதி, ததா³ மக்³க³படிபாடியா தி³யட்³ட⁴கிலேஸஸஹஸ்ஸங் கே²பெந்தோ அக்³க³மக்³க³க்க²ணே ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் அதி⁴க³ச்ச²தி நாம, அக்³க³ப²லக்க²ணதோ பட்டா²ய அதி⁴க³தோ நாம. ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴பா⁴வதோ த³ஸப³லசதுவேஸாரஜ்ஜாத³யோபி தஸ்ஸ ததா³ ஹத்த²க³தாயேவ ஹொந்தீதி அயங் தாவ அபி⁴ஸமயதோ ஸம்மாஸம்போ³தி⁴படிபதா³. தத³த்த²தோ பன மஹாபி⁴னீஹாரதோ பட்டா²ய யாவ துஸிதப⁴வனே நிப்³ப³த்தி, எத்த²ந்தரே பவத்தங் போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணங். தத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் ஸப்³பா³காரஸம்பன்னங் சரியாபிடகவண்ணனாயங் வித்தா²ரதோ வுத்தமேவாதி தத்த² வுத்தனயேனேவ க³ஹேதப்³ப³ங்.

    Yadā hi mahābodhisatto paripūritabodhisambhāro carimabhave katapubbakicco bodhimaṇḍaṃ āruyha – ‘‘na tāvimaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi, yāva na me anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī’’ti paṭiññaṃ katvā aparājitapallaṅke nisinno asampattāya eva sañjhāvelāya mārabalaṃ vidhamitvā purimayāme pubbenivāsānussatiñāṇena anekākāravokāre pubbe nivutthakkhandhe anussaritvā majjhimayāme dibbacakkhuvisodhanena cutūpapātañāṇaanāgataṃsañāṇāni adhigantvā pacchimayāme ‘‘kicchaṃ vatāyaṃ loko āpanno jāyati ca jīyati ca mīyati ca cavati ca upapajjati ca, atha ca panimassa dukkhassa nissaraṇaṃ nappajānāti jarāmaraṇassā’’tiādinā (dī. ni. 2.57) jarāmaraṇato paṭṭhāya paṭiccasamuppādamukhena vipassanaṃ abhinivisitvā mahāgahanaṃ chindituṃ nisadasilāyaṃ pharasuṃ nisento viya kilesagahanaṃ chindituṃ lokanātho ñāṇapharasuṃ tejento buddhabhāvāya hetusampattiyā paripākaṃ gatattā sabbaññutaññāṇādhigamāya vipassanaṃ gabbhaṃ gaṇhāpento antarantarā nānāsamāpattiyo samāpajjitvā yathāvavatthāpite nāmarūpe tilakkhaṇaṃ āropetvā anupadadhammavipassanāvasena anekākāravokārasaṅkhāre sammasanto chattiṃsakoṭisatasahassamukhena sammasanavāraṃ vitthāretvā tattha mahāvajirañāṇasaṅkhāte vipassanāñāṇe tikkhe sūre pasanne vuṭṭhānagāminibhāvena pavattamāne yadā taṃ maggena ghaṭeti, tadā maggapaṭipāṭiyā diyaḍḍhakilesasahassaṃ khepento aggamaggakkhaṇe sammāsambodhiṃ adhigacchati nāma, aggaphalakkhaṇato paṭṭhāya adhigato nāma. Sammāsambuddhabhāvato dasabalacatuvesārajjādayopi tassa tadā hatthagatāyeva hontīti ayaṃ tāva abhisamayato sammāsambodhipaṭipadā. Tadatthato pana mahābhinīhārato paṭṭhāya yāva tusitabhavane nibbatti, etthantare pavattaṃ bodhisambhārasambharaṇaṃ. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ sabbākārasampannaṃ cariyāpiṭakavaṇṇanāyaṃ vitthārato vuttamevāti tattha vuttanayeneva gahetabbaṃ.

    பச்சேகபோ³தி⁴ஸத்தாபி பச்சேகபோ³தி⁴யா கதாபி⁴னீஹாரா அனுபுப்³பே³ன ஸம்ப⁴தபச்சேகஸம்போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரா தாதி³ஸே காலே சரிமத்தபா⁴வே டி²தா ஞாணஸ்ஸ பரிபாகக³தபா⁴வேன உபட்டி²தங் ஸங்வேக³னிமித்தங் க³ஹெத்வா ஸவிஸேஸங் ப⁴வாதீ³ஸு ஆதீ³னவங் தி³ஸ்வா ஸயம்பூ⁴ஞாணேன பவத்தி பவத்திஹேதுங் நிவத்தி நிவத்திஹேதுஞ்ச பரிச்சி²ந்தி³த்வா ‘‘ஸோ ‘இத³ங் து³க்க²’ந்தி யோனிஸோ மனஸி கரோதீ’’திஆதி³னா ஆக³தனயேன சதுஸச்சகம்மட்டா²னங் பரிப்³ரூஹெந்தா அத்தனோ அபி⁴னீஹாரானுரூபங் ஸங்கா²ரே பரிமத்³த³ந்தா அனுக்கமேன விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா மக்³க³படிபாடியா அக்³க³மக்³க³ங் அதி⁴க³ச்ச²ந்தா பச்சேகஸம்போ³தி⁴ங் அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜ²ந்தி நாம, அக்³க³ப²லக்க²ணதோ பட்டா²ய பச்சேகஸம்பு³த்³தா⁴ நாம ஹுத்வா ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ அக்³க³த³க்கி²ணெய்யா ஹொந்தி.

    Paccekabodhisattāpi paccekabodhiyā katābhinīhārā anupubbena sambhatapaccekasambodhisambhārā tādise kāle carimattabhāve ṭhitā ñāṇassa paripākagatabhāvena upaṭṭhitaṃ saṃveganimittaṃ gahetvā savisesaṃ bhavādīsu ādīnavaṃ disvā sayambhūñāṇena pavatti pavattihetuṃ nivatti nivattihetuñca paricchinditvā ‘‘so ‘idaṃ dukkha’nti yoniso manasi karotī’’tiādinā āgatanayena catusaccakammaṭṭhānaṃ paribrūhentā attano abhinīhārānurūpaṃ saṅkhāre parimaddantā anukkamena vipassanaṃ ussukkāpetvā maggapaṭipāṭiyā aggamaggaṃ adhigacchantā paccekasambodhiṃ abhisambujjhanti nāma, aggaphalakkhaṇato paṭṭhāya paccekasambuddhā nāma hutvā sadevakassa lokassa aggadakkhiṇeyyā honti.

    ஸாவகா பன ஸத்து² ஸப்³ரஹ்மசாரினோ வா சதுஸச்சகம்மட்டா²னகத²ங் ஸுத்வா தஸ்மிங்யேவ க²ணே காலந்தரே வா தஜ்ஜங் படிபத்திங் அனுதிட்ட²ந்தா க⁴டெந்தா வாயமந்தா விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா, யதி³ வா படிபதா³ய வட்³ட⁴ந்தியா, ஸச்சானி படிவிஜ்ஜ²ந்தா அத்தனோ அபி⁴னீஹாரானுரூபஸித்³தி⁴அக்³க³ஸாவகபூ⁴மியா வா கேவலங் வா அக்³க³மக்³க³க்க²ணே ஸாவகஸம்போ³தி⁴ங் அதி⁴க³ச்ச²ந்தி நாம. ததோ பரங் ஸாவகபு³த்³தா⁴ நாம ஹொந்தி ஸதே³வகே லோகே அக்³க³த³க்கி²ணெய்யா. ஏவங் தாவ அபி⁴ஸமயதோ பச்சேகஸம்போ³தி⁴ ஸாவகஸம்போ³தி⁴ ச வேதி³தப்³பா³.

    Sāvakā pana satthu sabrahmacārino vā catusaccakammaṭṭhānakathaṃ sutvā tasmiṃyeva khaṇe kālantare vā tajjaṃ paṭipattiṃ anutiṭṭhantā ghaṭentā vāyamantā vipassanaṃ ussukkāpetvā, yadi vā paṭipadāya vaḍḍhantiyā, saccāni paṭivijjhantā attano abhinīhārānurūpasiddhiaggasāvakabhūmiyā vā kevalaṃ vā aggamaggakkhaṇe sāvakasambodhiṃ adhigacchanti nāma. Tato paraṃ sāvakabuddhā nāma honti sadevake loke aggadakkhiṇeyyā. Evaṃ tāva abhisamayato paccekasambodhi sāvakasambodhi ca veditabbā.

    தத³த்த²தோ பன யதா² மஹாபோ³தி⁴ஸத்தானங் ஹெட்டி²மபரிச்சே²தே³ன சத்தாரி அஸங்க்²யெய்யானி கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணங் இச்சி²தப்³ப³ங் மஜ்ஜி²மபரிச்சே²தே³ன அட்ட² அஸங்க்²யெய்யானி கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச, உபரிமபரிச்சே²தே³ன ஸோளஸ அஸங்க்²யெய்யானி கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச ஏதே ச பே⁴தா³ பஞ்ஞாதி⁴கஸத்³தா⁴தி⁴கவீரியாதி⁴கவஸேன வேதி³தப்³பா³. பஞ்ஞாதி⁴கானஞ்ஹி ஸத்³தா⁴ மந்தா³ ஹோதி பஞ்ஞா திக்கா², ததோ ச உபாயகோஸல்லஸ்ஸ விஸத³னிபுணபா⁴வேன நசிரஸ்ஸேவ பாரமியோ பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி. ஸத்³தா⁴தி⁴கானங் பஞ்ஞா மஜ்ஜி²மா ஹோதீதி தேஸங் நாதிஸீக⁴ங் நாதிஸணிகங் பாரமியோ பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி. வீரியாதி⁴கானங் பன பஞ்ஞா மந்தா³ ஹோதீதி தேஸங் சிரேனேவ பாரமியோ பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி. ந ஏவங் பச்சேகபோ³தி⁴ஸத்தானங். தேஸஞ்ஹி ஸதிபி பஞ்ஞாதி⁴கபா⁴வே த்³வே அஸங்க்²யெய்யானி கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணங் இச்சி²தப்³ப³ங், ந ததோ ஓரங். ஸத்³தா⁴தி⁴கவீரியாதி⁴காபி வுத்தபரிச்சே²த³தோ பரங் கதிபயே ஏவ கப்பே அதிக்கமித்வா பச்சேகஸம்போ³தி⁴ங் அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜ²ந்தி, ந ததியங் அஸங்க்²யெய்யந்தி. ஸாவகபோ³தி⁴ஸத்தானங் பன யேஸங் அக்³க³ஸாவகபா⁴வாய அபி⁴னீஹாரோ, தேஸங் ஏகங் அஸங்க்²யெய்யங் கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணங் இச்சி²தப்³ப³ங். யேஸங் மஹாஸாவகபா⁴வாய, தேஸங் கப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸமேவ, ததா² பு³த்³த⁴ஸ்ஸ மாதாபிதூனங் உபட்டா²கஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ ச. தத்த² யதா² –

    Tadatthato pana yathā mahābodhisattānaṃ heṭṭhimaparicchedena cattāri asaṅkhyeyyāni kappānaṃ satasahassañca bodhisambhārasambharaṇaṃ icchitabbaṃ majjhimaparicchedena aṭṭha asaṅkhyeyyāni kappānaṃ satasahassañca, uparimaparicchedena soḷasa asaṅkhyeyyāni kappānaṃ satasahassañca ete ca bhedā paññādhikasaddhādhikavīriyādhikavasena veditabbā. Paññādhikānañhi saddhā mandā hoti paññā tikkhā, tato ca upāyakosallassa visadanipuṇabhāvena nacirasseva pāramiyo pāripūriṃ gacchanti. Saddhādhikānaṃ paññā majjhimā hotīti tesaṃ nātisīghaṃ nātisaṇikaṃ pāramiyo pāripūriṃ gacchanti. Vīriyādhikānaṃ pana paññā mandā hotīti tesaṃ cireneva pāramiyo pāripūriṃ gacchanti. Na evaṃ paccekabodhisattānaṃ. Tesañhi satipi paññādhikabhāve dve asaṅkhyeyyāni kappānaṃ satasahassañca bodhisambhārasambharaṇaṃ icchitabbaṃ, na tato oraṃ. Saddhādhikavīriyādhikāpi vuttaparicchedato paraṃ katipaye eva kappe atikkamitvā paccekasambodhiṃ abhisambujjhanti, na tatiyaṃ asaṅkhyeyyanti. Sāvakabodhisattānaṃ pana yesaṃ aggasāvakabhāvāya abhinīhāro, tesaṃ ekaṃ asaṅkhyeyyaṃ kappānaṃ satasahassañca sambhārasambharaṇaṃ icchitabbaṃ. Yesaṃ mahāsāvakabhāvāya, tesaṃ kappānaṃ satasahassameva, tathā buddhassa mātāpitūnaṃ upaṭṭhākassa puttassa ca. Tattha yathā –

    ‘‘மனுஸ்ஸத்தங் லிங்க³ஸம்பத்தி, ஹேது ஸத்தா²ரத³ஸ்ஸனங்;

    ‘‘Manussattaṃ liṅgasampatti, hetu satthāradassanaṃ;

    பப்³ப³ஜ்ஜா கு³ணஸம்பத்தி, அதி⁴காரோ ச ச²ந்த³தா;

    Pabbajjā guṇasampatti, adhikāro ca chandatā;

    அட்ட²த⁴ம்மஸமோஹானா, அபி⁴னீஹாரோ ஸமிஜ்ஜ²தீ’’தி. (பு³॰ வங்॰ 2.59) –

    Aṭṭhadhammasamohānā, abhinīhāro samijjhatī’’ti. (bu. vaṃ. 2.59) –

    ஏவங் வுத்தே அட்ட² த⁴ம்மே ஸமோதா⁴னெத்வா கதபணிதா⁴னானங் மஹாபோ³தி⁴ஸத்தானங் மஹாபி⁴னீஹாரதோ பபு⁴தி ஸவிஸேஸங் தா³னாதீ³ஸு யுத்தப்பயுத்தானங் தி³வஸே தி³வஸே வெஸ்ஸந்தரதா³னஸதி³ஸங் மஹாதா³னங் தெ³ந்தானங் தத³னுரூபஸீலாதி³கே ஸப்³ப³பாரமித⁴ம்மே ஆசினந்தானம்பி யதா²வுத்தகாலபரிச்சே²த³ங் அஸம்பத்வா அந்தரா ஏவ பு³த்³த⁴பா⁴வப்பத்தி நாம நத்தி². கஸ்மா? ஞாணஸ்ஸ அபரிபச்சனதோ. பரிச்சி²ன்னகாலே நிப்பா²தி³தங் விய ஹி ஸஸ்ஸங் பு³த்³த⁴ஞாணங் யதா²பரிச்சி²ன்னகாலவஸேனேவ வுத்³தி⁴ங் விருள்ஹிங் வேபுல்லங் ஆபஜ்ஜந்தங் க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹந்தங் பரிபாகங் க³ச்ச²தீதி ஏவங் –

    Evaṃ vutte aṭṭha dhamme samodhānetvā katapaṇidhānānaṃ mahābodhisattānaṃ mahābhinīhārato pabhuti savisesaṃ dānādīsu yuttappayuttānaṃ divase divase vessantaradānasadisaṃ mahādānaṃ dentānaṃ tadanurūpasīlādike sabbapāramidhamme ācinantānampi yathāvuttakālaparicchedaṃ asampatvā antarā eva buddhabhāvappatti nāma natthi. Kasmā? Ñāṇassa aparipaccanato. Paricchinnakāle nipphāditaṃ viya hi sassaṃ buddhañāṇaṃ yathāparicchinnakālavaseneva vuddhiṃ viruḷhiṃ vepullaṃ āpajjantaṃ gabbhaṃ gaṇhantaṃ paripākaṃ gacchatīti evaṃ –

    ‘‘மனுஸ்ஸத்தங் லிங்க³ஸம்பத்தி, விக³தாஸவத³ஸ்ஸனங்;

    ‘‘Manussattaṃ liṅgasampatti, vigatāsavadassanaṃ;

    அதி⁴காரோ ச²ந்த³தா ஏதே, அபி⁴னீஹாரகாரணா’’தி. (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.க²க்³க³விஸாணஸுத்தவண்ணனா) –

    Adhikāro chandatā ete, abhinīhārakāraṇā’’ti. (su. ni. aṭṭha. 1.khaggavisāṇasuttavaṇṇanā) –

    இமே பஞ்ச த⁴ம்மே ஸமோதா⁴னெத்வா கதாபி⁴னீஹாரானங் பச்சேகபோ³தி⁴ஸத்தானங் ‘‘அதி⁴காரோ ச²ந்த³தா’’தி த்³வங்க³ஸமன்னாக³தாய பத்த²னாய வஸேன கதபணிதா⁴னானங் ஸாவகபோ³தி⁴ஸத்தானஞ்ச தத்த² தத்த² வுத்தகாலபரிச்சே²த³ங் அஸம்பத்வா அந்தரா ஏவ பச்சேகஸம்போ³தி⁴யா யதா²வுத்தஸாவகஸம்போ³தி⁴யா ச அதி⁴க³மோ நத்தி². கஸ்மா? ஞாணஸ்ஸ அபரிபச்சனதோ. இமேஸம்பி ஹி யதா² மஹாபோ³தி⁴ஸத்தானங் தா³னாதி³பாரமீஹி பரிப்³ரூஹிதா பஞ்ஞாபாரமீ அனுக்கமேன க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹந்தீ பரிபாகங் க³ச்ச²ந்தீ பு³த்³த⁴ஞாணங் பரிபூரேதி, ஏவங் தா³னாதீ³ஹி பரிப்³ரூஹிதா அனுபுப்³பே³ன யதா²ரஹங் க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹந்தீ பரிபாகங் க³ச்ச²ந்தீ பச்சேகபோ³தி⁴ஞாணங் ஸாவகபோ³தி⁴ஞாணஞ்ச பரிபூரேதி. தா³னபரிசயேன ஹேதே தத்த² தத்த² ப⁴வே அலோப⁴ஜ்ஜா²ஸயதாய ஸப்³ப³த்த² அஸங்க³மானஸா அனபெக்க²சித்தா ஹுத்வா, ஸீலபரிசயேன ஸுஸங்வுதகாயவாசதாய ஸுபரிஸுத்³த⁴காயவசீகம்மந்தா பரிஸுத்³தா⁴ஜீவா இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரா போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுனோ ஹுத்வா ஜாக³ரியானுயோகே³ன சித்தங் ஸமாத³ஹந்தி, ஸ்வாயங் தேஸங் ஜாக³ரியானுயோகோ³ க³தபச்சாக³திகவத்தவஸேன வேதி³தப்³போ³.

    Ime pañca dhamme samodhānetvā katābhinīhārānaṃ paccekabodhisattānaṃ ‘‘adhikāro chandatā’’ti dvaṅgasamannāgatāya patthanāya vasena katapaṇidhānānaṃ sāvakabodhisattānañca tattha tattha vuttakālaparicchedaṃ asampatvā antarā eva paccekasambodhiyā yathāvuttasāvakasambodhiyā ca adhigamo natthi. Kasmā? Ñāṇassa aparipaccanato. Imesampi hi yathā mahābodhisattānaṃ dānādipāramīhi paribrūhitā paññāpāramī anukkamena gabbhaṃ gaṇhantī paripākaṃ gacchantī buddhañāṇaṃ paripūreti, evaṃ dānādīhi paribrūhitā anupubbena yathārahaṃ gabbhaṃ gaṇhantī paripākaṃ gacchantī paccekabodhiñāṇaṃ sāvakabodhiñāṇañca paripūreti. Dānaparicayena hete tattha tattha bhave alobhajjhāsayatāya sabbattha asaṅgamānasā anapekkhacittā hutvā, sīlaparicayena susaṃvutakāyavācatāya suparisuddhakāyavacīkammantā parisuddhājīvā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno hutvā jāgariyānuyogena cittaṃ samādahanti, svāyaṃ tesaṃ jāgariyānuyogo gatapaccāgatikavattavasena veditabbo.

    ஏவங் பன படிபஜ்ஜந்தானங் அதி⁴காரஸம்பத்தியா அப்பகஸிரேனேவ அட்ட² ஸமாபத்தியோ பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞா ச²ளபி⁴ஞ்ஞா அதி⁴ட்டா²னபூ⁴தா புப்³ப³பா⁴க³விபஸ்ஸனா ச ஹத்த²க³தாயேவ ஹொந்தி. வீரியாத³யோ பன தத³ந்தோக³தா⁴ ஏவ. யஞ்ஹி பச்சேகபோ³தி⁴யா ஸாவகபோ³தி⁴யா வா அத்தா²ய தா³னாதி³புஞ்ஞஸம்ப⁴ரணே அப்³பு⁴ஸ்ஸஹனங், இத³ங் வீரியங். யங் தத³னுபரோத⁴ஸ்ஸ ஸஹனங், அயங் க²ந்தி. யங் தா³னஸீலாதி³ஸமாதா³னாவிஸங்வாத³னங், இத³ங் ஸச்சங். ஸப்³ப³த்த²மேவ அசலஸமாதா⁴னாதி⁴ட்டா²னங், இத³ங் அதி⁴ட்டா²னங் . யா தா³னஸீலாதீ³னங் பவத்திட்டா²னபூ⁴தேஸு ஸத்தேஸு ஹிதேஸிதா, அயங் மெத்தா. யங் ஸத்தானங் கதவிப்பகாரேஸு அஜ்ஜு²பெக்க²னங், அயங் உபெக்கா²தி. ஏவங் தா³னஸீலபா⁴வனாஸு ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாஸு ச ஸிஜ்ஜ²மானாஸு வீரியாத³யோ ஸித்³தா⁴ ஏவ ஹொந்தி. ஸாயேவ பச்சேகபோ³தி⁴அத்தா²ய ஸாவகபோ³தி⁴அத்தா²ய ச தா³னாதி³படிபதா³ தேஸங் போ³தி⁴ஸத்தானங் ஸந்தானஸ்ஸ பா⁴வனதோ பரிபா⁴வனதோ பா⁴வனா நாம. விஸேஸதோ தா³னஸீலாதீ³ஹி ஸ்வாபி⁴ஸங்க²தே ஸந்தானே பவத்தா ஸமத²விபஸ்ஸனாபடிபதா³, யதோ தே போ³தி⁴ஸத்தா புப்³ப³யோகா³வசரஸமுதா³க³மஸம்பன்னா ஹொந்தி. தேனாஹ ப⁴க³வா –

    Evaṃ pana paṭipajjantānaṃ adhikārasampattiyā appakasireneva aṭṭha samāpattiyo pañcābhiññā chaḷabhiññā adhiṭṭhānabhūtā pubbabhāgavipassanā ca hatthagatāyeva honti. Vīriyādayo pana tadantogadhā eva. Yañhi paccekabodhiyā sāvakabodhiyā vā atthāya dānādipuññasambharaṇe abbhussahanaṃ, idaṃ vīriyaṃ. Yaṃ tadanuparodhassa sahanaṃ, ayaṃ khanti. Yaṃ dānasīlādisamādānāvisaṃvādanaṃ, idaṃ saccaṃ. Sabbatthameva acalasamādhānādhiṭṭhānaṃ, idaṃ adhiṭṭhānaṃ . Yā dānasīlādīnaṃ pavattiṭṭhānabhūtesu sattesu hitesitā, ayaṃ mettā. Yaṃ sattānaṃ katavippakāresu ajjhupekkhanaṃ, ayaṃ upekkhāti. Evaṃ dānasīlabhāvanāsu sīlasamādhipaññāsu ca sijjhamānāsu vīriyādayo siddhā eva honti. Sāyeva paccekabodhiatthāya sāvakabodhiatthāya ca dānādipaṭipadā tesaṃ bodhisattānaṃ santānassa bhāvanato paribhāvanato bhāvanā nāma. Visesato dānasīlādīhi svābhisaṅkhate santāne pavattā samathavipassanāpaṭipadā, yato te bodhisattā pubbayogāvacarasamudāgamasampannā honti. Tenāha bhagavā –

    ‘‘பஞ்சிமே, ஆனந்த³, ஆனிஸங்ஸா புப்³ப³யோகா³வசரே. கதமே பஞ்ச? இதா⁴னந்த³, புப்³ப³யோகா³வசரோ தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே படிகச்ச அஞ்ஞங் ஆராதே⁴தி, நோ சே தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே படிகச்ச அஞ்ஞங் ஆராதே⁴தி, அத² மரணகாலே அஞ்ஞங் ஆராதே⁴தி, அத² தே³வபுத்தோ ஸமானோ அஞ்ஞங் ஆராதே⁴தி, அத² பு³த்³தா⁴னங் ஸம்முகீ²பா⁴வே கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞோ ஹோதி, அத² பச்சி²மே காலே பச்சேகஸம்பு³த்³தோ⁴ ஹோதீ’’தி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.க²க்³க³விஸாணஸுத்தவண்ணனா).

    ‘‘Pañcime, ānanda, ānisaṃsā pubbayogāvacare. Katame pañca? Idhānanda, pubbayogāvacaro diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, atha maraṇakāle aññaṃ ārādheti, atha devaputto samāno aññaṃ ārādheti, atha buddhānaṃ sammukhībhāve khippābhiñño hoti, atha pacchime kāle paccekasambuddho hotī’’ti (su. ni. aṭṭha. 1.khaggavisāṇasuttavaṇṇanā).

    இதி புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³பூ⁴தாய பாரமிதாபரிபா⁴விதாய ஸமத²விபஸ்ஸனாபா⁴வனாய நிரோத⁴கா³மினிபடிபதா³பூ⁴தாய அபி⁴ஸமயஸங்கா²தாய மக்³க³பா⁴வனாய ச பா⁴விதத்தபா⁴வா பு³த்³த⁴பச்சேகபு³த்³த⁴பு³த்³த⁴ஸாவகா பா⁴விதத்தா நாம. தேஸு இத⁴ பு³த்³த⁴ஸாவகா அதி⁴ப்பேதா.

    Iti pubbabhāgapaṭipadābhūtāya pāramitāparibhāvitāya samathavipassanābhāvanāya nirodhagāminipaṭipadābhūtāya abhisamayasaṅkhātāya maggabhāvanāya ca bhāvitattabhāvā buddhapaccekabuddhabuddhasāvakā bhāvitattā nāma. Tesu idha buddhasāvakā adhippetā.

    எத்த² ச ‘‘ஸீஹானங்வா’’தி இமினா தே²ரானங் ஸீஹஸமானவுத்திதாத³ஸ்ஸனேன அத்தனோ படிபக்கே²ஹி அனபி⁴ப⁴வனீயதங், தே ச அபி⁴பு⁴ய்ய பவத்திங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘ஸீஹானங்வ நத³ந்தானங்…பே॰… கா³தா²’’தி இமினா தே²ரகா³தா²னங் ஸீஹனாத³ஸதி³ஸதாத³ஸ்ஸனேன தாஸங் பரவாதே³ஹி அனபி⁴ப⁴வனீயதங், தே ச அபி⁴ப⁴வித்வா பவத்திங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘பா⁴விதத்தான’’ந்தி இமினா தது³ப⁴யஸ்ஸ காரணங் விபா⁴வேதி. பா⁴விதத்தபா⁴வேன தே²ரா இத⁴ ஸீஹஸதி³ஸா வுத்தா, தேஸஞ்ச கா³தா² ஸீஹனாத³ஸதி³ஸியோ. ‘‘அத்தூ²பனாயிகா’’தி இமினா அபி⁴ப⁴வனே பயோஜனங் த³ஸ்ஸேதி. தத்த² தே²ரானங் படிபக்கோ² நாம ஸங்கிலேஸத⁴ம்மோ, தத³பி⁴ப⁴வோ தத³ங்கி³விக்க²ம்ப⁴னப்பஹானேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸமுச்சே²த³ப்பஹானங். தஸ்மிங் ஸதி படிபஸ்ஸத்³தீ⁴ப்பஹானங் நிஸ்ஸரணப்பஹானஞ்ச ஸித்³த⁴மேவ ஹோதி, யதோ தே பா⁴விதத்தாதி வுச்சந்தி. மக்³க³க்க²ணே ஹி அரியா அப்பமாத³பா⁴வனங் பா⁴வெந்தி நாம, அக்³க³ப²லக்க²ணதோ பட்டா²ய பா⁴விதத்தா நாமாதி வுத்தோவாயமத்தோ².

    Ettha ca ‘‘sīhānaṃvā’’ti iminā therānaṃ sīhasamānavuttitādassanena attano paṭipakkhehi anabhibhavanīyataṃ, te ca abhibhuyya pavattiṃ dasseti. ‘‘Sīhānaṃva nadantānaṃ…pe… gāthā’’ti iminā theragāthānaṃ sīhanādasadisatādassanena tāsaṃ paravādehi anabhibhavanīyataṃ, te ca abhibhavitvā pavattiṃ dasseti. ‘‘Bhāvitattāna’’nti iminā tadubhayassa kāraṇaṃ vibhāveti. Bhāvitattabhāvena therā idha sīhasadisā vuttā, tesañca gāthā sīhanādasadisiyo. ‘‘Atthūpanāyikā’’ti iminā abhibhavane payojanaṃ dasseti. Tattha therānaṃ paṭipakkho nāma saṃkilesadhammo, tadabhibhavo tadaṅgivikkhambhanappahānehi saddhiṃ samucchedappahānaṃ. Tasmiṃ sati paṭipassaddhīppahānaṃ nissaraṇappahānañca siddhameva hoti, yato te bhāvitattāti vuccanti. Maggakkhaṇe hi ariyā appamādabhāvanaṃ bhāventi nāma, aggaphalakkhaṇato paṭṭhāya bhāvitattā nāmāti vuttovāyamattho.

    தேஸு தத³ங்க³ப்பஹானேன நேஸங் ஸீலஸம்பதா³ த³ஸ்ஸிதா, விக்க²ம்ப⁴னப்பஹானேன ஸமாதி⁴ஸம்பதா³, ஸமுச்சே²த³ப்பஹானேன பஞ்ஞாஸம்பதா³, இதரேன தாஸங் ப²லங் த³ஸ்ஸிதங். ஸீலேன ச தேஸங் படிபத்தியா ஆதி³கல்யாணதா த³ஸ்ஸிதா, ‘‘கோ சாதி³ குஸலானங் த⁴ம்மானங்? ஸீலஞ்ச ஸுவிஸுத்³த⁴ங்’’ (ஸங்॰ நி॰ 5.369), ‘‘ஸீலே பதிட்டா²ய’’ (ஸங்॰ நி॰ 1.23; விஸுத்³தி⁴॰ 1.1), ‘‘ஸப்³ப³பாபஸ்ஸ அகரண’’ந்தி (த⁴॰ ப॰ 183; தீ³॰ நி॰ 2.90) ச வசனதோ ஸீலங் படிபத்தியா ஆதி³கல்யாணங்வ அவிப்படிஸாராதி³கு³ணாவஹத்தா. ஸமாதி⁴னா மஜ்ஜே²கல்யாணதா த³ஸ்ஸிதா, ‘‘சித்தங் பா⁴வயங்’’, ‘‘குஸலஸ்ஸ உபஸம்பதா³’’தி ச வசனதோ ஸமாதி⁴படிபத்தியா மஜ்ஜே²கல்யாணோவ, இத்³தி⁴விதா⁴தி³கு³ணாவஹத்தா. பஞ்ஞாய பரியோஸானகல்யாணதா த³ஸ்ஸிதா, ‘‘ஸசித்தபரியோத³பனங்’’ (த⁴॰ ப॰ 183; தீ³॰ நி॰ 2.90), ‘‘பஞ்ஞங் பா⁴வய’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.23; விஸுத்³தி⁴॰ 1.1) ச வசனதோ பஞ்ஞா படிபத்தியா பரியோஸானங்வ, பஞ்ஞுத்தரதோ குஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸாவ கல்யாணா இட்டா²னிட்டே²ஸு தாதி³பா⁴வாவஹத்தா.

    Tesu tadaṅgappahānena nesaṃ sīlasampadā dassitā, vikkhambhanappahānena samādhisampadā, samucchedappahānena paññāsampadā, itarena tāsaṃ phalaṃ dassitaṃ. Sīlena ca tesaṃ paṭipattiyā ādikalyāṇatā dassitā, ‘‘ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ? Sīlañca suvisuddhaṃ’’ (saṃ. ni. 5.369), ‘‘sīle patiṭṭhāya’’ (saṃ. ni. 1.23; visuddhi. 1.1), ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’nti (dha. pa. 183; dī. ni. 2.90) ca vacanato sīlaṃ paṭipattiyā ādikalyāṇaṃva avippaṭisārādiguṇāvahattā. Samādhinā majjhekalyāṇatā dassitā, ‘‘cittaṃ bhāvayaṃ’’, ‘‘kusalassa upasampadā’’ti ca vacanato samādhipaṭipattiyā majjhekalyāṇova, iddhividhādiguṇāvahattā. Paññāya pariyosānakalyāṇatā dassitā, ‘‘sacittapariyodapanaṃ’’ (dha. pa. 183; dī. ni. 2.90), ‘‘paññaṃ bhāvaya’’nti (saṃ. ni. 1.23; visuddhi. 1.1) ca vacanato paññā paṭipattiyā pariyosānaṃva, paññuttarato kusalānaṃ dhammānaṃ sāva kalyāṇā iṭṭhāniṭṭhesu tādibhāvāvahattā.

    ‘‘ஸேலோ யதா² ஏகக⁴னோ, வாதேன ந ஸமீரதி; (மஹாவ॰ 244);

    ‘‘Selo yathā ekaghano, vātena na samīrati; (Mahāva. 244);

    ஏவங் நிந்தா³பஸங்ஸாஸு, ந ஸமிஞ்ஜந்தி பண்டி³தா’’தி. (த⁴॰ ப॰ 81) –

    Evaṃ nindāpasaṃsāsu, na samiñjanti paṇḍitā’’ti. (dha. pa. 81) –

    ஹி வுத்தங்.

    Hi vuttaṃ.

    ததா² ஸீலஸம்பதா³ய தேவிஜ்ஜபா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ. ஸீலஸம்பத்திஞ்ஹி நிஸ்ஸாய திஸ்ஸோ விஜ்ஜா பாபுணந்தி. ஸமாதி⁴ஸம்பதா³ய ச²ளபி⁴ஞ்ஞாபா⁴வோ. ஸமாதி⁴ஸம்பத்திஞ்ஹி நிஸ்ஸாய ச²ளபி⁴ஞ்ஞா பாபுணந்தி. பஞ்ஞாஸம்பதா³ய பபி⁴ன்னபடிஸம்பி⁴தா³பா⁴வோ. பஞ்ஞாஸம்பத³ஞ்ஹி நிஸ்ஸாய சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³ பாபுணந்தி. இமினா தேஸங் தே²ரானங் கேசி தேவிஜ்ஜா, கேசி ச²ளபி⁴ஞ்ஞா, கேசி படிஸம்பி⁴தா³பத்தாதி அயமத்தோ² த³ஸ்ஸிதோதி வேதி³தப்³ப³ங்.

    Tathā sīlasampadāya tevijjabhāvo dassito. Sīlasampattiñhi nissāya tisso vijjā pāpuṇanti. Samādhisampadāya chaḷabhiññābhāvo. Samādhisampattiñhi nissāya chaḷabhiññā pāpuṇanti. Paññāsampadāya pabhinnapaṭisambhidābhāvo. Paññāsampadañhi nissāya catasso paṭisambhidā pāpuṇanti. Iminā tesaṃ therānaṃ keci tevijjā, keci chaḷabhiññā, keci paṭisambhidāpattāti ayamattho dassitoti veditabbaṃ.

    ததா² ஸீலஸம்பதா³ய தேஸங் காமஸுகா²னுயோக³ஸங்கா²தஸ்ஸ அந்தஸ்ஸ பரிவஜ்ஜனங் த³ஸ்ஸேதி. ஸமாதி⁴ஸம்பதா³ய அத்தகிலமதா²னுயோக³ஸங்கா²தஸ்ஸ, பஞ்ஞாஸம்பதா³ய மஜ்ஜி²மாய படிபதா³ய ஸேவனங் த³ஸ்ஸேதி. ததா² ஸீலஸம்பதா³ய தேஸங் வீதிக்கமப்பஹானங் கிலேஸானங் த³ஸ்ஸேதி. ஸமாதி⁴ஸம்பதா³ய பரியுட்டா²னப்பஹானங் , பஞ்ஞாஸம்பதா³ய அனுஸயப்பஹானங் த³ஸ்ஸேதி. ஸீலஸம்பதா³ய வா து³ச்சரிதஸங்கிலேஸவிஸோத⁴னங், ஸமாதி⁴ஸம்பதா³ய தண்ஹாஸங்கிலேஸவிஸோத⁴னங், பஞ்ஞாஸம்பதா³ய தி³ட்டி²ஸங்கிலேஸவிஸோத⁴னங் த³ஸ்ஸேதி. தத³ங்க³ப்பஹானேன வா நேஸங் அபாயஸமதிக்கமோ த³ஸ்ஸிதோ. விக்க²ம்ப⁴னப்பஹானேன காமதா⁴துஸமதிக்கமோ, ஸமுச்சே²த³ப்பஹானேன ஸப்³ப³ப⁴வஸமதிக்கமோ த³ஸ்ஸிதோதி வேதி³தப்³ப³ங்.

    Tathā sīlasampadāya tesaṃ kāmasukhānuyogasaṅkhātassa antassa parivajjanaṃ dasseti. Samādhisampadāya attakilamathānuyogasaṅkhātassa, paññāsampadāya majjhimāya paṭipadāya sevanaṃ dasseti. Tathā sīlasampadāya tesaṃ vītikkamappahānaṃ kilesānaṃ dasseti. Samādhisampadāya pariyuṭṭhānappahānaṃ , paññāsampadāya anusayappahānaṃ dasseti. Sīlasampadāya vā duccaritasaṃkilesavisodhanaṃ, samādhisampadāya taṇhāsaṃkilesavisodhanaṃ, paññāsampadāya diṭṭhisaṃkilesavisodhanaṃ dasseti. Tadaṅgappahānena vā nesaṃ apāyasamatikkamo dassito. Vikkhambhanappahānena kāmadhātusamatikkamo, samucchedappahānena sabbabhavasamatikkamo dassitoti veditabbaṃ.

    ‘‘பா⁴விதத்தான’’ந்தி வா எத்த² ஸீலபா⁴வனா, சித்தபா⁴வனா பஞ்ஞாபா⁴வனாதி திஸ்ஸோ பா⁴வனா வேதி³தப்³பா³ காயபா⁴வனாய தத³ந்தோக³த⁴த்தா. ஸீலபா⁴வனா ச படிபத்தியா ஆதீ³தி ஸப்³ப³ங் புரிமஸதி³ஸங் . யதா² பன ஸீஹனாத³ங் பரே மிக³க³ணா ந ஸஹந்தி, குதோ அபி⁴ப⁴வே, அஞ்ஞத³த்து² ஸீஹனாதோ³வ தே அபி⁴ப⁴வதி ஏவமேவ அஞ்ஞதித்தி²யவாதா³ தே²ரானங் வாதே³ ந ஸஹந்தி, குதோ அபி⁴ப⁴வே, அஞ்ஞத³த்து² தே²ரவாதா³வ தே அபி⁴ப⁴வந்தி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? ‘‘ஸப்³பே³ ஸங்கா²ரா அனிச்சா, ஸப்³பே³ ஸங்கா²ரா து³க்கா², ஸப்³பே³ த⁴ம்மா அனத்தா’’தி (த⁴॰ ப॰ 277-279) ‘‘நிப்³பா³னதா⁴தூ’’தி ச பவத்தனதோ. ந ஹி த⁴ம்மதோ ஸக்கா கேனசி அஞ்ஞதா² காதுங் அப்படிவத்தனீயதோ. யங் பனெத்த² வத்தப்³ப³ங், தங் பரதோ ஆவிப⁴விஸ்ஸதி. ஏவமெத்த² ஸங்கே²பேனேவ பட²மகா³தா²ய அத்த²விபா⁴வனா வேதி³தப்³பா³.

    ‘‘Bhāvitattāna’’nti vā ettha sīlabhāvanā, cittabhāvanā paññābhāvanāti tisso bhāvanā veditabbā kāyabhāvanāya tadantogadhattā. Sīlabhāvanā ca paṭipattiyā ādīti sabbaṃ purimasadisaṃ . Yathā pana sīhanādaṃ pare migagaṇā na sahanti, kuto abhibhave, aññadatthu sīhanādova te abhibhavati evameva aññatitthiyavādā therānaṃ vāde na sahanti, kuto abhibhave, aññadatthu theravādāva te abhibhavanti. Taṃ kissa hetu? ‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe saṅkhārā dukkhā, sabbe dhammā anattā’’ti (dha. pa. 277-279) ‘‘nibbānadhātū’’ti ca pavattanato. Na hi dhammato sakkā kenaci aññathā kātuṃ appaṭivattanīyato. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ parato āvibhavissati. Evamettha saṅkhepeneva paṭhamagāthāya atthavibhāvanā veditabbā.

    து³தியகா³தா²யங் பன அயங் ஸம்ப³ந்த⁴த³ஸ்ஸனமுகே²ன அத்த²விபா⁴வனா. தத்த² யேஸங் தே²ரானங் கா³தா² ஸாவேதுகாமோ, தே ஸாதா⁴ரணவஸேன நாமதோ கொ³த்ததோ கு³ணதோ ச கித்தேதுங் ‘‘யதா²னாமா’’திஆதி³ வுத்தங். அஸாதா⁴ரணதோ பன தத்த² தத்த² கா³தா²ஸ்வேவ ஆவிப⁴விஸ்ஸதி. தத்த² யதா²னாமாதி யங்யங்னாமா, ஸுபூ⁴தி மஹாகொட்டி²கோதிஆதி³னா நயேன நாமதெ⁴ய்யேன பஞ்ஞாதாதி அத்தோ². யதா²கொ³த்தாதி யங்யங்கொ³த்தா, கோ³தமோ கஸ்ஸபோதிஆதி³னா நயேன குலபதே³ஸேன யாய யாய ஜாதியா பஞ்ஞாதாதி அத்தோ². யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோதி யாதி³ஸத⁴ம்மவிஹாரினோ, பரியத்திபரமதாயங் அட்ட²த்வா யதா²னுரூபங் ஸமாபத்திவிஹாரினோ ஹுத்வா விஹரிங்ஸூதி அத்தோ². அத² வா யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோதி யதா²த⁴ம்மா விஹாரினோ ச, யாதி³ஸஸீலாதி³த⁴ம்மா தி³ப்³ப³விஹாராதீ³ஸு அபி⁴ண்ஹஸோ விஹரமானா யாதி³ஸவிஹாரா சாதி அத்தோ². யதா²தி⁴முத்தாதி யாதி³ஸஅதி⁴முத்திகா ஸத்³தா⁴தி⁴முத்திபஞ்ஞாதி⁴முத்தீஸு யங்யங்அதி⁴முத்திகா ஸுஞ்ஞதமுகா²தீ³ஸு வா யதா² யதா² நிப்³பா³னங் அதி⁴முத்தாதி யதா²தி⁴முத்தா. ‘‘நிப்³பா³னங் அதி⁴முத்தானங், அத்த²ங் க³ச்ச²ந்தி ஆஸவா’’தி (த⁴॰ ப॰ 226) ஹி வுத்தங். உப⁴யஞ்சேதங் புப்³ப³பா⁴க³வஸேன வேதி³தப்³ப³ங். அரஹத்தப்பத்திதோ புப்³பே³யேவ ஹி யதா²வுத்தமதி⁴முச்சனங், ந பரதோ. தேனாஹ ப⁴க³வா –

    Dutiyagāthāyaṃ pana ayaṃ sambandhadassanamukhena atthavibhāvanā. Tattha yesaṃ therānaṃ gāthā sāvetukāmo, te sādhāraṇavasena nāmato gottato guṇato ca kittetuṃ ‘‘yathānāmā’’tiādi vuttaṃ. Asādhāraṇato pana tattha tattha gāthāsveva āvibhavissati. Tattha yathānāmāti yaṃyaṃnāmā, subhūti mahākoṭṭhikotiādinā nayena nāmadheyyena paññātāti attho. Yathāgottāti yaṃyaṃgottā, gotamo kassapotiādinā nayena kulapadesena yāya yāya jātiyā paññātāti attho. Yathādhammavihārinoti yādisadhammavihārino, pariyattiparamatāyaṃ aṭṭhatvā yathānurūpaṃ samāpattivihārino hutvā vihariṃsūti attho. Atha vā yathādhammavihārinoti yathādhammā vihārino ca, yādisasīlādidhammā dibbavihārādīsu abhiṇhaso viharamānā yādisavihārā cāti attho. Yathādhimuttāti yādisaadhimuttikā saddhādhimuttipaññādhimuttīsu yaṃyaṃadhimuttikā suññatamukhādīsu vā yathā yathā nibbānaṃ adhimuttāti yathādhimuttā. ‘‘Nibbānaṃ adhimuttānaṃ, atthaṃ gacchanti āsavā’’ti (dha. pa. 226) hi vuttaṃ. Ubhayañcetaṃ pubbabhāgavasena veditabbaṃ. Arahattappattito pubbeyeva hi yathāvuttamadhimuccanaṃ, na parato. Tenāha bhagavā –

    ‘‘அஸ்ஸத்³தோ⁴ அகதஞ்ஞூ ச, ஸந்தி⁴ச்சே²தோ³ ச யோ நரோ’’திஆதி³. (த⁴॰ ப॰ 97).

    ‘‘Assaddho akataññū ca, sandhicchedo ca yo naro’’tiādi. (dha. pa. 97).

    ‘‘யதா²விமுத்தா’’தி வா பாடோ², பஞ்ஞாவிமுத்திஉப⁴தோபா⁴க³விமுத்தீஸு யங்யங்விமுத்திகாதி அத்தோ². ஸப்பஞ்ஞாதி திஹேதுகபடிஸந்தி⁴பஞ்ஞாய பாரிஹாரிகபஞ்ஞாய பா⁴வனாபஞ்ஞாய சாதி திவிதா⁴யபி பஞ்ஞாய பஞ்ஞவந்தோ. விஹரிங்ஸூதி தாய ஏவ ஸப்பஞ்ஞதாய யதா²லத்³தே⁴ன பா²ஸுவிஹாரேனேவ வஸிங்ஸு. அதந்தி³தாதி அனலஸா, அத்தஹிதபடிபத்தியங் யதா²ப³லங் பரஹிதபடிபத்தியஞ்ச உட்டா²னவந்தோதி அத்தோ².

    ‘‘Yathāvimuttā’’ti vā pāṭho, paññāvimuttiubhatobhāgavimuttīsu yaṃyaṃvimuttikāti attho. Sappaññāti tihetukapaṭisandhipaññāya pārihārikapaññāya bhāvanāpaññāya cāti tividhāyapi paññāya paññavanto. Vihariṃsūti tāya eva sappaññatāya yathāladdhena phāsuvihāreneva vasiṃsu. Atanditāti analasā, attahitapaṭipattiyaṃ yathābalaṃ parahitapaṭipattiyañca uṭṭhānavantoti attho.

    எத்த² ச பன நாமகொ³த்தக்³க³ஹணேன தேஸங் தே²ரானங் பகாஸபஞ்ஞாதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. த⁴ம்மவிஹாரக்³க³ஹணேன ஸீலஸம்பத³ங் ஸமாதி⁴ஸம்பத³ஞ்ச த³ஸ்ஸேதி. ‘‘யதா²தி⁴முத்தா ஸப்பஞ்ஞா’’தி இமினா பஞ்ஞாஸம்பத³ங் . ‘‘அதந்தி³தா’’தி இமினா ஸீலஸம்பதா³தீ³னங் காரணபூ⁴தங் வீரியஸம்பத³ங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘யதா²னாமா’’தி இமினா தேஸங் பகாஸனநாமதங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘யதா²கொ³த்தா’’தி இமினா ஸத்³தா⁴னுஸாரீத⁴ம்மானுஸாரீகொ³த்தஸம்பத்திஸமுதா³க³மங், ‘‘யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோ’’திஆதி³னா ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாவிமுத்திவிமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனங் ஸம்பத்திஸமுதா³க³மங், ‘‘அதந்தி³தா’’தி இமினா ஏவங் அத்தஹிதஸம்பத்தியங் டி²தானங் பரஹிதபடிபத்திங் த³ஸ்ஸேதி.

    Ettha ca pana nāmagottaggahaṇena tesaṃ therānaṃ pakāsapaññātabhāvaṃ dasseti. Dhammavihāraggahaṇena sīlasampadaṃ samādhisampadañca dasseti. ‘‘Yathādhimuttā sappaññā’’ti iminā paññāsampadaṃ . ‘‘Atanditā’’ti iminā sīlasampadādīnaṃ kāraṇabhūtaṃ vīriyasampadaṃ dasseti. ‘‘Yathānāmā’’ti iminā tesaṃ pakāsananāmataṃ dasseti. ‘‘Yathāgottā’’ti iminā saddhānusārīdhammānusārīgottasampattisamudāgamaṃ, ‘‘yathādhammavihārino’’tiādinā sīlasamādhipaññāvimuttivimuttiñāṇadassanaṃ sampattisamudāgamaṃ, ‘‘atanditā’’ti iminā evaṃ attahitasampattiyaṃ ṭhitānaṃ parahitapaṭipattiṃ dasseti.

    அத² வா ‘‘யதா²னாமா’’தி இத³ங் தேஸங் தே²ரானங் க³ரூஹி க³ஹிதனாமதெ⁴ய்யத³ஸ்ஸனங் ஸமஞ்ஞாமத்தகித்தனதோ. ‘‘யதா²கொ³த்தா’’தி இத³ங் குலபுத்தபா⁴வத³ஸ்ஸனங் குலாபதே³ஸ கித்தனதோ. தேன நேஸங் ஸத்³தா⁴பப்³ப³ஜிதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி . ‘‘யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோ’’தி இத³ங் சரணஸம்பத்தித³ஸ்ஸனங் ஸீலஸங்வராதீ³ஹி ஸமங்கீ³பா⁴வதீ³பனதோ . ‘‘யதா²தி⁴முத்தா ஸப்பஞ்ஞா’’தி இத³ங் நேஸங் விஜ்ஜாஸம்பத்தித³ஸ்ஸனங் ஆஸவக்க²யபரியோஸானாய ஞாணஸம்பத்தியா அதி⁴க³மபரிதீ³பனதோ. ‘‘அதந்தி³தா’’தி இத³ங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத்தீனங் அதி⁴க³மூபாயத³ஸ்ஸனங். ‘‘யதா²னாமா’’தி வா இமினா தேஸங் பகாஸனநாமதங்யேவ த³ஸ்ஸேதி. ‘‘யதா²கொ³த்தா’’தி பன இமினா பச்சி²மசக்கத்³வயஸம்பத்திங் த³ஸ்ஸேதி. ந ஹி ஸம்மாஅப்பணிஹிதத்தனோ புப்³பே³ ச அகதபுஞ்ஞஸ்ஸ ஸத்³தா⁴னுஸாரீத⁴ம்மானுஸாரினோ கொ³த்தஸம்பத்திஸமுதா³க³மோ ஸம்ப⁴வதி. ‘‘யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோ’’தி இமினா தேஸங் புரிமசக்கத்³வயஸம்பத்திங் த³ஸ்ஸேதி. ந ஹி அப்பதிரூபே தே³ஸே வஸதோ ஸப்புரிஸூபனிஸ்ஸயரஹிதஸ்ஸ ச தாதி³ஸா கு³ணவிஸேஸா ஸம்ப⁴வந்தி. ‘‘யதா²தி⁴முத்தா’’தி இமினா ஸத்³த⁴ம்மஸவனஸம்பதா³ஸமாயோக³ங் த³ஸ்ஸேதி. ந ஹி பரதோகோ⁴ஸேன வினா ஸாவகானங் ஸச்சஸம்படிவேதோ⁴ ஸம்ப⁴வதி. ‘‘ஸப்பஞ்ஞா அதந்தி³தா’’தி இமினா யதா²வுத்தஸ்ஸ கு³ணவிஸேஸஸ்ஸ அப்³யபி⁴சாரிஹேதுங் த³ஸ்ஸேதி ஞாயாரம்ப⁴த³ஸ்ஸனதோ.

    Atha vā ‘‘yathānāmā’’ti idaṃ tesaṃ therānaṃ garūhi gahitanāmadheyyadassanaṃ samaññāmattakittanato. ‘‘Yathāgottā’’ti idaṃ kulaputtabhāvadassanaṃ kulāpadesa kittanato. Tena nesaṃ saddhāpabbajitabhāvaṃ dasseti . ‘‘Yathādhammavihārino’’ti idaṃ caraṇasampattidassanaṃ sīlasaṃvarādīhi samaṅgībhāvadīpanato . ‘‘Yathādhimuttā sappaññā’’ti idaṃ nesaṃ vijjāsampattidassanaṃ āsavakkhayapariyosānāya ñāṇasampattiyā adhigamaparidīpanato. ‘‘Atanditā’’ti idaṃ vijjācaraṇasampattīnaṃ adhigamūpāyadassanaṃ. ‘‘Yathānāmā’’ti vā iminā tesaṃ pakāsananāmataṃyeva dasseti. ‘‘Yathāgottā’’ti pana iminā pacchimacakkadvayasampattiṃ dasseti. Na hi sammāappaṇihitattano pubbe ca akatapuññassa saddhānusārīdhammānusārino gottasampattisamudāgamo sambhavati. ‘‘Yathādhammavihārino’’ti iminā tesaṃ purimacakkadvayasampattiṃ dasseti. Na hi appatirūpe dese vasato sappurisūpanissayarahitassa ca tādisā guṇavisesā sambhavanti. ‘‘Yathādhimuttā’’ti iminā saddhammasavanasampadāsamāyogaṃ dasseti. Na hi paratoghosena vinā sāvakānaṃ saccasampaṭivedho sambhavati. ‘‘Sappaññā atanditā’’ti iminā yathāvuttassa guṇavisesassa abyabhicārihetuṃ dasseti ñāyārambhadassanato.

    அபரோ நயோ – ‘‘யதா²கொ³த்தா’’தி எத்த² கொ³த்தகித்தனேன தேஸங் தே²ரானங் யோனிஸோமனஸிகாரஸம்பத³ங் த³ஸ்ஸேதி யதா²வுத்தகொ³த்தஸம்பன்னஸ்ஸ யோனிஸோமனஸிகாரஸம்ப⁴வதோ. ‘‘யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோ’’தி எத்த² த⁴ம்மவிஹாரக்³க³ஹணேன ஸத்³த⁴ம்மஸவனஸம்பத³ங் த³ஸ்ஸேதி ஸத்³த⁴ம்மஸவனேன வினா தத³பா⁴வதோ. ‘‘யதா²தி⁴முத்தா’’தி இமினா மத்த²கப்பத்தங் த⁴ம்மானுத⁴ம்மபடிபத³ங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘ஸப்பஞ்ஞா’’தி இமினா ஸப்³ப³த்த² ஸம்பஜானகாரிதங். ‘‘அதந்தி³தா’’தி இமினா வுத்தனயேன அத்தஹிதஸம்பத்திங் பரிபூரெத்வா டி²தானங் பரேஸங் ஹிதஸுகா²வஹாய படிபத்தியங் அகிலாஸுபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. ததா² ‘‘யதா²கொ³த்தா’’தி இமினா நேஸங் ஸரணக³மனஸம்பதா³ த³ஸ்ஸிதா ஸத்³தா⁴னுஸாரீகொ³த்தகித்தனதோ. ‘‘யதா²த⁴ம்மவிஹாரினோ’’தி இமினா ஸீலக்க²ந்த⁴புப்³ப³ங்க³மோ ஸமாதி⁴க்க²ந்தோ⁴ த³ஸ்ஸிதோ. ‘‘யதா²தி⁴முத்தா ஸப்பஞ்ஞா’’தி இமினா பஞ்ஞக்க²ந்தா⁴த³யோ. ஸரணக³மனஞ்ச ஸாவககு³ணானங் ஆதி³, ஸமாதி⁴ மஜ்ஜே², பஞ்ஞா பரியோஸானந்தி ஆதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானத³ஸ்ஸனேன ஸப்³பே³பி ஸாவககு³ணா த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தி.

    Aparo nayo – ‘‘yathāgottā’’ti ettha gottakittanena tesaṃ therānaṃ yonisomanasikārasampadaṃ dasseti yathāvuttagottasampannassa yonisomanasikārasambhavato. ‘‘Yathādhammavihārino’’ti ettha dhammavihāraggahaṇena saddhammasavanasampadaṃ dasseti saddhammasavanena vinā tadabhāvato. ‘‘Yathādhimuttā’’ti iminā matthakappattaṃ dhammānudhammapaṭipadaṃ dasseti. ‘‘Sappaññā’’ti iminā sabbattha sampajānakāritaṃ. ‘‘Atanditā’’ti iminā vuttanayena attahitasampattiṃ paripūretvā ṭhitānaṃ paresaṃ hitasukhāvahāya paṭipattiyaṃ akilāsubhāvaṃ dasseti. Tathā ‘‘yathāgottā’’ti iminā nesaṃ saraṇagamanasampadā dassitā saddhānusārīgottakittanato. ‘‘Yathādhammavihārino’’ti iminā sīlakkhandhapubbaṅgamo samādhikkhandho dassito. ‘‘Yathādhimuttā sappaññā’’ti iminā paññakkhandhādayo. Saraṇagamanañca sāvakaguṇānaṃ ādi, samādhi majjhe, paññā pariyosānanti ādimajjhapariyosānadassanena sabbepi sāvakaguṇā dassitā honti.

    ஈதி³ஸீ பன கு³ணவிபூ⁴தி யாய ஸம்மாபடிபத்தியா தேஹி அதி⁴க³தா, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தத்த² தத்த² விபஸ்ஸித்வா’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² தத்தா²தி தேஸு தேஸு அரஞ்ஞருக்க²மூலபப்³ப³தாதீ³ஸு விவித்தஸேனாஸனேஸு. தத்த² தத்தா²தி வா தஸ்மிங் தஸ்மிங் உதா³னாதி³காலே. விபஸ்ஸித்வாதி ஸம்பஸ்ஸித்வா. நாமரூபவவத்தா²பனபச்சயபரிக்³க³ஹேஹி தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴கங்கா²விதரணவிஸுத்³தி⁴யோ ஸம்பாதெ³த்வா கலாபஸம்மஸனாதி³க்கமேன பஞ்சமங் விஸுத்³தி⁴ங் அதி⁴க³ந்த்வா படிபதா³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴யா மத்த²கங் பாபனவஸேன விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா பு²ஸித்வாதி பத்வா ஸச்சி²கத்வா. அச்சுதங் பத³ந்தி நிப்³பா³னங். தஞ்ஹி ஸயங் அசவனத⁴ம்மத்தா அதி⁴க³தானங் அச்சுதிஹேதுபா⁴வதோ ச நத்தி² எத்த² சுதீதி ‘‘அச்சுதங்’’. ஸங்க²தத⁴ம்மேஹி அஸம்மிஸ்ஸபா⁴வதாய தத³த்தி²கேஹி படிபஜ்ஜிதப்³ப³தாய ச ‘‘பத³’’ந்தி ச வுச்சதி. கதந்தந்தி கதஸ்ஸ அந்தங். யோ ஹி தேஹி அதி⁴க³தோ அரியமக்³கோ³, ஸோ அத்தனோ பச்சயேஹி உப்பாதி³தத்தா கதோ நாம. தஸ்ஸ பன பரியோஸானபூ⁴தங் ப²லங் கதந்தோதி அதி⁴ப்பேதங். தங் கதந்தங் அக்³க³ப²லங். அத² வா பச்சயேஹி கதத்தா நிப்பா²தி³தத்தா கதா நாம ஸங்க²தத⁴ம்மா, தன்னிஸ்ஸரணபா⁴வதோ கதந்தோ நிப்³பா³னங். தங் கதந்தங். பச்சவெக்க²ந்தாதி ‘‘அதி⁴க³தங் வத மயா அரியமக்³கா³தி⁴க³மேன இத³ங் அரியப²லங், அதி⁴க³தா அஸங்க²தா தா⁴தூ’’தி அரியப²லனிப்³பா³னானி விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனேன படிபத்திங் அவெக்க²மானா. அத² வா ஸச்சஸம்படிவேத⁴வஸேன யங் அரியேன கரணீயங் பரிஞ்ஞாதி³ஸோளஸவித⁴ங் கிச்சங் அக்³க³ப²லே டி²தேன நிப்பா²தி³தத்தா பரியோஸாபிதத்தா கதங் நாம, ஏவங் கதங் தங் பச்சவெக்க²ந்தா. ஏதேன பஹீனகிலேஸபச்சவெக்க²ணங் த³ஸ்ஸிதங். புரிமனயேன பன இதரபச்சவெக்க²ணானீதி ஏகூனவீஸதி பச்சவெக்க²ணானி த³ஸ்ஸிதானி ஹொந்தி.

    Īdisī pana guṇavibhūti yāya sammāpaṭipattiyā tehi adhigatā, taṃ dassetuṃ ‘‘tattha tattha vipassitvā’’tiādi vuttaṃ. Tattha tatthāti tesu tesu araññarukkhamūlapabbatādīsu vivittasenāsanesu. Tattha tatthāti vā tasmiṃ tasmiṃ udānādikāle. Vipassitvāti sampassitvā. Nāmarūpavavatthāpanapaccayapariggahehi diṭṭhivisuddhikaṅkhāvitaraṇavisuddhiyo sampādetvā kalāpasammasanādikkamena pañcamaṃ visuddhiṃ adhigantvā paṭipadāñāṇadassanavisuddhiyā matthakaṃ pāpanavasena vipassanaṃ ussukkāpetvā phusitvāti patvā sacchikatvā. Accutaṃ padanti nibbānaṃ. Tañhi sayaṃ acavanadhammattā adhigatānaṃ accutihetubhāvato ca natthi ettha cutīti ‘‘accutaṃ’’. Saṅkhatadhammehi asammissabhāvatāya tadatthikehi paṭipajjitabbatāya ca ‘‘pada’’nti ca vuccati. Katantanti katassa antaṃ. Yo hi tehi adhigato ariyamaggo, so attano paccayehi uppāditattā kato nāma. Tassa pana pariyosānabhūtaṃ phalaṃ katantoti adhippetaṃ. Taṃ katantaṃ aggaphalaṃ. Atha vā paccayehi katattā nipphāditattā katā nāma saṅkhatadhammā, tannissaraṇabhāvato katanto nibbānaṃ. Taṃ katantaṃ. Paccavekkhantāti ‘‘adhigataṃ vata mayā ariyamaggādhigamena idaṃ ariyaphalaṃ, adhigatā asaṅkhatā dhātū’’ti ariyaphalanibbānāni vimuttiñāṇadassanena paṭipattiṃ avekkhamānā. Atha vā saccasampaṭivedhavasena yaṃ ariyena karaṇīyaṃ pariññādisoḷasavidhaṃ kiccaṃ aggaphale ṭhitena nipphāditattā pariyosāpitattā kataṃ nāma, evaṃ kataṃ taṃ paccavekkhantā. Etena pahīnakilesapaccavekkhaṇaṃ dassitaṃ. Purimanayena pana itarapaccavekkhaṇānīti ekūnavīsati paccavekkhaṇāni dassitāni honti.

    இமமத்த²ந்தி எத்த² இமந்தி ஸகலோ தே²ரதே²ரீகா³தா²னங் அத்தோ² அத்தனோ இதரேஸஞ்ச தத்த² ஸன்னிபதிதானங் த⁴ம்மஸங்கா³ஹகமஹாதே²ரானங் பு³த்³தி⁴யங் விபரிவத்தமானதாய ஆஸன்னோ பச்சக்கோ²தி ச கத்வா வுத்தங். அத்த²ந்தி ‘‘ச²ன்னா மே குடிகா’’திஆதீ³ஹி கா³தா²ஹி வுச்சமானங் அத்தூபனாயிகங் பரூபனாயிகங் லோகியலோகுத்தரபடிஸங்யுத்தங் அத்த²ங். அபா⁴ஸிஸுந்தி கா³தா²ப³ந்த⁴வஸேன கதே²ஸுங், தங்தீ³பனியோ இதா³னி மயா வுச்சமானா தேஸங் பா⁴விதத்தானங் கா³தா² அத்தூபனாயிகா ஸுணாதா²தி யோஜனா. தே ச மஹாதே²ரா ஏவங் கதெ²ந்தா அத்தனோ ஸம்மாபடிபத்திபகாஸனீஹி கா³தா²ஹி ஸாஸனஸ்ஸ ஏகந்தனிய்யானிகவிபா⁴வனேன பரேபி தத்த² ஸம்மாபடிபத்தியங் நியோஜெந்தீதி ஏதமத்த²ங் தீ³பேதி ஆயஸ்மா த⁴ம்மப⁴ண்டா³கா³ரிகோ, ததா² தீ³பெந்தோ ச இமாஹி கா³தா²ஹி தேஸங் தோ²மனங் தாஸஞ்ச தேஸங் வசனஸ்ஸ நிதா³னபா⁴வேன ட²பனங் டா²னக³தமேவாதி த³ஸ்ஸேதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Imamatthanti ettha imanti sakalo theratherīgāthānaṃ attho attano itaresañca tattha sannipatitānaṃ dhammasaṅgāhakamahātherānaṃ buddhiyaṃ viparivattamānatāya āsanno paccakkhoti ca katvā vuttaṃ. Atthanti ‘‘channā me kuṭikā’’tiādīhi gāthāhi vuccamānaṃ attūpanāyikaṃ parūpanāyikaṃ lokiyalokuttarapaṭisaṃyuttaṃ atthaṃ. Abhāsisunti gāthābandhavasena kathesuṃ, taṃdīpaniyo idāni mayā vuccamānā tesaṃ bhāvitattānaṃ gāthā attūpanāyikā suṇāthāti yojanā. Te ca mahātherā evaṃ kathentā attano sammāpaṭipattipakāsanīhi gāthāhi sāsanassa ekantaniyyānikavibhāvanena parepi tattha sammāpaṭipattiyaṃ niyojentīti etamatthaṃ dīpeti āyasmā dhammabhaṇḍāgāriko, tathā dīpento ca imāhi gāthāhi tesaṃ thomanaṃ tāsañca tesaṃ vacanassa nidānabhāvena ṭhapanaṃ ṭhānagatamevāti dassetīti daṭṭhabbaṃ.

    நிதா³னகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Nidānagāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact