Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / નેત્તિપ્પકરણપાળિ • Nettippakaraṇapāḷi

    ૩. નિદ્દેસવારો

    3. Niddesavāro

    . તત્થ સઙ્ખેપતો નેત્તિ કિત્તિતા.

    4. Tattha saṅkhepato netti kittitā.

    હારસઙ્ખેપો

    Hārasaṅkhepo

    .

    1.

    અસ્સાદાદીનવતા , નિસ્સરણમ્પિ ચ ફલં ઉપાયો ચ;

    Assādādīnavatā , nissaraṇampi ca phalaṃ upāyo ca;

    આણત્તી ચ ભગવતો, યોગીનં દેસનાહારો.

    Āṇattī ca bhagavato, yogīnaṃ desanāhāro.

    .

    2.

    યં પુચ્છિતઞ્ચ વિસ્સજ્જિતઞ્ચ, સુત્તસ્સ યા ચ અનુગીતિ;

    Yaṃ pucchitañca vissajjitañca, suttassa yā ca anugīti;

    સુત્તસ્સ યો પવિચયો, હારો વિચયોતિ નિદ્દિટ્ઠો.

    Suttassa yo pavicayo, hāro vicayoti niddiṭṭho.

    .

    3.

    સબ્બેસં હારાનં, યા ભૂમી યો ચ ગોચરો તેસં;

    Sabbesaṃ hārānaṃ, yā bhūmī yo ca gocaro tesaṃ;

    યુત્તાયુત્તપરિક્ખા, હારો યુત્તીતિ નિદ્દિટ્ઠો.

    Yuttāyuttaparikkhā, hāro yuttīti niddiṭṭho.

    .

    4.

    ધમ્મં દેસેતિ જિનો, તસ્સ ચ ધમ્મસ્સ યં પદટ્ઠાનં;

    Dhammaṃ deseti jino, tassa ca dhammassa yaṃ padaṭṭhānaṃ;

    ઇતિ યાવ સબ્બધમ્મા, એસો હારો પદટ્ઠાનો.

    Iti yāva sabbadhammā, eso hāro padaṭṭhāno.

    .

    5.

    વુત્તમ્હિ એકધમ્મે, યે ધમ્મા એકલક્ખણા કેચિ;

    Vuttamhi ekadhamme, ye dhammā ekalakkhaṇā keci;

    વુત્તા ભવન્તિ સબ્બે, સો હારો લક્ખણો નામ.

    Vuttā bhavanti sabbe, so hāro lakkhaṇo nāma.

    .

    6.

    નેરુત્તમધિપ્પાયો, બ્યઞ્જનમથ દેસનાનિદાનઞ્ચ;

    Neruttamadhippāyo, byañjanamatha desanānidānañca;

    પુબ્બાપરાનુસન્ધી, એસો હારો ચતુબ્યૂહો.

    Pubbāparānusandhī, eso hāro catubyūho.

    .

    7.

    એકમ્હિ પદટ્ઠાને, પરિયેસતિ સેસકં પદટ્ઠાનં;

    Ekamhi padaṭṭhāne, pariyesati sesakaṃ padaṭṭhānaṃ;

    આવટ્ટતિ પટિપક્ખે, આવટ્ટો નામ સો હારો.

    Āvaṭṭati paṭipakkhe, āvaṭṭo nāma so hāro.

    .

    8.

    ધમ્મઞ્ચ પદટ્ઠાનં, ભૂમિઞ્ચ વિભજ્જતે અયં હારો;

    Dhammañca padaṭṭhānaṃ, bhūmiñca vibhajjate ayaṃ hāro;

    સાધારણે અસાધારણે ચ નેય્યો વિભત્તીતિ.

    Sādhāraṇe asādhāraṇe ca neyyo vibhattīti.

    .

    9.

    કુસલાકુસલે ધમ્મે, નિદ્દિટ્ઠે ભાવિતે પહીને ચ;

    Kusalākusale dhamme, niddiṭṭhe bhāvite pahīne ca;

    પરિવત્તતિ પટિપક્ખે, હારો પરિવત્તનો નામ.

    Parivattati paṭipakkhe, hāro parivattano nāma.

    ૧૦.

    10.

    વેવચનાનિ બહૂનિ તુ, સુત્તે વુત્તાનિ એકધમ્મસ્સ;

    Vevacanāni bahūni tu, sutte vuttāni ekadhammassa;

    યો જાનાતિ સુત્તવિદૂ, વેવચનો નામ સો હારો.

    Yo jānāti suttavidū, vevacano nāma so hāro.

    ૧૧.

    11.

    એકં ભગવા ધમ્મં, પઞ્ઞત્તીહિ વિવિધાહિ દેસેતિ;

    Ekaṃ bhagavā dhammaṃ, paññattīhi vividhāhi deseti;

    સો આકારો ઞેય્યો, પઞ્ઞત્તી નામ હારોતિ.

    So ākāro ñeyyo, paññattī nāma hāroti.

    ૧૨.

    12.

    યો ચ પટિચ્ચુપ્પાદો, ઇન્દ્રિયખન્ધા ચ ધાતુ આયતના;

    Yo ca paṭiccuppādo, indriyakhandhā ca dhātu āyatanā;

    એતેહિ ઓતરતિ યો, ઓતરણો નામ સો હારો.

    Etehi otarati yo, otaraṇo nāma so hāro.

    ૧૩.

    13.

    વિસ્સજ્જિતમ્હિ પઞ્હે, ગાથાયં પુચ્છિતાયમારબ્ભ;

    Vissajjitamhi pañhe, gāthāyaṃ pucchitāyamārabbha;

    સુદ્ધાસુદ્ધપરિક્ખા, હારો સો સોધનો નામ.

    Suddhāsuddhaparikkhā, hāro so sodhano nāma.

    ૧૪.

    14.

    એકત્તતાય ધમ્મા, યેપિ ચ વેમત્તતાય નિદ્દિટ્ઠા;

    Ekattatāya dhammā, yepi ca vemattatāya niddiṭṭhā;

    તેન વિકપ્પયિતબ્બા, એસો હારો અધિટ્ઠાનો.

    Tena vikappayitabbā, eso hāro adhiṭṭhāno.

    ૧૫.

    15.

    યે ધમ્મા યં ધમ્મં, જનયન્તિપ્પચ્ચયા પરમ્પરતો;

    Ye dhammā yaṃ dhammaṃ, janayantippaccayā paramparato;

    હેતુમવકડ્ઢયિત્વા, એસો હારો પરિક્ખારો.

    Hetumavakaḍḍhayitvā, eso hāro parikkhāro.

    ૧૬.

    16.

    યે ધમ્મા યં મૂલા, યે ચેકત્થા પકાસિતા મુનિના;

    Ye dhammā yaṃ mūlā, ye cekatthā pakāsitā muninā;

    તે સમરોપયિતબ્બા, એસ સમારોપનો હારો.

    Te samaropayitabbā, esa samāropano hāro.

    નયસઙ્ખેપો

    Nayasaṅkhepo

    ૧૭.

    17.

    તણ્હઞ્ચ અવિજ્જમ્પિ ચ, સમથેન વિપસ્સના યો નેતિ;

    Taṇhañca avijjampi ca, samathena vipassanā yo neti;

    સચ્ચેહિ યોજયિત્વા, અયં નયો નન્દિયાવટ્ટો.

    Saccehi yojayitvā, ayaṃ nayo nandiyāvaṭṭo.

    ૧૮.

    18.

    યો અકુસલે સમૂલેહિ, નેતિ કુસલે ચ કુસલમૂલેહિ;

    Yo akusale samūlehi, neti kusale ca kusalamūlehi;

    ભૂતં તથં અવિતથં, તિપુક્ખલં તં નયં આહુ.

    Bhūtaṃ tathaṃ avitathaṃ, tipukkhalaṃ taṃ nayaṃ āhu.

    ૧૯.

    19.

    યો નેતિ વિપલ્લાસેહિ, કિલેસે ઇન્દ્રિયેહિ સદ્ધમ્મે;

    Yo neti vipallāsehi, kilese indriyehi saddhamme;

    એતં નયં નયવિદૂ, સીહવિક્કીળિતં આહુ.

    Etaṃ nayaṃ nayavidū, sīhavikkīḷitaṃ āhu.

    ૨૦.

    20.

    વેય્યાકરણેસુ હિ યે, કુસલાકુસલા તહિં તહિં વુત્તા;

    Veyyākaraṇesu hi ye, kusalākusalā tahiṃ tahiṃ vuttā;

    મનસા વોલોકયતે, તં ખુ દિસાલોચનં આહુ.

    Manasā volokayate, taṃ khu disālocanaṃ āhu.

    ૨૧.

    21.

    ઓલોકેત્વા દિસલોચનેન, ઉક્ખિપિય યં સમાનેતિ;

    Oloketvā disalocanena, ukkhipiya yaṃ samāneti;

    સબ્બે કુસલાકુસલે, અયં નયો અઙ્કુસો નામ.

    Sabbe kusalākusale, ayaṃ nayo aṅkuso nāma.

    ૨૨.

    22.

    સોળસ હારા પઠમં, દિસલોચનતો 1 દિસા વિલોકેત્વા;

    Soḷasa hārā paṭhamaṃ, disalocanato 2 disā viloketvā;

    સઙ્ખિપિય અઙ્કુસેન હિ, નયેહિ તીહિ નિદ્દિસે સુત્તં.

    Saṅkhipiya aṅkusena hi, nayehi tīhi niddise suttaṃ.

    દ્વાદસપદ

    Dvādasapada

    ૨૩.

    23.

    અક્ખરં પદં બ્યઞ્જનં, નિરુત્તિ તથેવ નિદ્દેસો;

    Akkharaṃ padaṃ byañjanaṃ, nirutti tatheva niddeso;

    આકારછટ્ઠવચનં, એત્તાવ બ્યઞ્જનં સબ્બં.

    Ākārachaṭṭhavacanaṃ, ettāva byañjanaṃ sabbaṃ.

    ૨૪.

    24.

    સઙ્કાસના પકાસના, વિવરણા વિભજનુત્તાનીકમ્મપઞ્ઞત્તિ;

    Saṅkāsanā pakāsanā, vivaraṇā vibhajanuttānīkammapaññatti;

    એતેહિ છહિ પદેહિ, અત્થો કમ્મઞ્ચ નિદ્દિટ્ઠં.

    Etehi chahi padehi, attho kammañca niddiṭṭhaṃ.

    ૨૫.

    25.

    તીણિ ચ નયા અનૂના, અત્થસ્સ ચ છપ્પદાનિ ગણિતાનિ;

    Tīṇi ca nayā anūnā, atthassa ca chappadāni gaṇitāni;

    નવહિ પદેહિ ભગવતો, વચનસ્સત્થો સમાયુત્તો.

    Navahi padehi bhagavato, vacanassattho samāyutto.

    ૨૬.

    26.

    અત્થસ્સ નવપ્પદાનિ, બ્યઞ્જનપરિયેટ્ઠિયા ચતુબ્બીસ;

    Atthassa navappadāni, byañjanapariyeṭṭhiyā catubbīsa;

    ઉભયં સઙ્કલયિત્વા 3, તેત્તિંસા એત્તિકા નેત્તીતિ.

    Ubhayaṃ saṅkalayitvā 4, tettiṃsā ettikā nettīti.

    નિદ્દેસવારો.

    Niddesavāro.







    Footnotes:
    1. દિસલોચનેન (ક॰)
    2. disalocanena (ka.)
    3. સઙ્ખેપયતો (ક॰)
    4. saṅkhepayato (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / નેત્તિપ્પકરણ-અટ્ઠકથા • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ૩. નિદ્દેસવારવણ્ણના • 3. Niddesavāravaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ખુદ્દકનિકાય (ટીકા) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / નેત્તિપ્પકરણ-ટીકા • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ૩. નિદ્દેસવારવણ્ણના • 3. Niddesavāravaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ખુદ્દકનિકાય (ટીકા) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / નેત્તિવિભાવિની • Nettivibhāvinī / ૩. નિદ્દેસવારઅત્થવિભાવના • 3. Niddesavāraatthavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact