Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
నిగమనకథావణ్ణనా
Nigamanakathāvaṇṇanā
మహాఅట్ఠకథాయ సారన్తి అఙ్గుత్తరమహాఅట్ఠకథాయ సారం. ఏకూనసట్ఠిమత్తోతి థోకం ఊనభావతో మత్తసద్దగ్గహణం. మూలట్ఠకథాసారన్తి పుబ్బే వుత్తఅఙ్గుత్తరమహాఅట్ఠకథాయ సారమేవ అనునిగమవసేన వదతి. అథ వా మూలట్ఠకథాసారన్తి పోరాణట్ఠకథాసు అత్థసారం. తేనేదం దస్సేతి – అఙ్గుత్తరమహాఅట్ఠకథాయ అత్థసారం ఆదాయ ఇమం మనోరథపూరణిం కరోన్తో సేసమహానికాయానమ్పి మూలట్ఠకథాసు ఇధ వినియోగక్ఖమం అత్థసారం ఆదాయ ఏవమకాసిన్తి. మహావిహారాధివాసీనన్తి చ ఇదం పురిమపచ్ఛిమపదేహి సద్ధిం సమ్బన్ధితబ్బం ‘‘మహావిహారాధివాసీనం సమయం పకాసయన్తీ, మహావిహారాధివాసీనం మూలట్ఠకథాసారం ఆదాయా’’తి. తేనాతి పుఞ్ఞేన. హోతు సబ్బో సుఖీ లోకోతి కామావచరాదివిభాగో సబ్బో సత్తలోకో యథారహం బోధిత్తయాధిగమవసేన సమ్పత్తేన నిబ్బానసుఖేన సుఖీ సుఖితో హోతూతి సదేవకస్స లోకస్స అచ్చన్తం సుఖాధిగమాయ అత్తనో పుఞ్ఞం పరిణామేతి.
Mahāaṭṭhakathāyasāranti aṅguttaramahāaṭṭhakathāya sāraṃ. Ekūnasaṭṭhimattoti thokaṃ ūnabhāvato mattasaddaggahaṇaṃ. Mūlaṭṭhakathāsāranti pubbe vuttaaṅguttaramahāaṭṭhakathāya sārameva anunigamavasena vadati. Atha vā mūlaṭṭhakathāsāranti porāṇaṭṭhakathāsu atthasāraṃ. Tenedaṃ dasseti – aṅguttaramahāaṭṭhakathāya atthasāraṃ ādāya imaṃ manorathapūraṇiṃ karonto sesamahānikāyānampi mūlaṭṭhakathāsu idha viniyogakkhamaṃ atthasāraṃ ādāya evamakāsinti. Mahāvihārādhivāsīnanti ca idaṃ purimapacchimapadehi saddhiṃ sambandhitabbaṃ ‘‘mahāvihārādhivāsīnaṃ samayaṃ pakāsayantī, mahāvihārādhivāsīnaṃ mūlaṭṭhakathāsāraṃ ādāyā’’ti. Tenāti puññena. Hotu sabbo sukhī lokoti kāmāvacarādivibhāgo sabbo sattaloko yathārahaṃ bodhittayādhigamavasena sampattena nibbānasukhena sukhī sukhito hotūti sadevakassa lokassa accantaṃ sukhādhigamāya attano puññaṃ pariṇāmeti.
ఏత్తావతా సమత్తావ, సబ్బసో వణ్ణనా అయం;
Ettāvatā samattāva, sabbaso vaṇṇanā ayaṃ;
వీసతియా సహస్సేహి, గన్థేహి పరిమాణతో.
Vīsatiyā sahassehi, ganthehi parimāṇato.
పోరాణానం కథామగ్గ-సారమేత్థ యతో ఠితం;
Porāṇānaṃ kathāmagga-sāramettha yato ṭhitaṃ;
తస్మా సారత్థమఞ్జూసా, ఇతి నామేన విస్సుతా.
Tasmā sāratthamañjūsā, iti nāmena vissutā.
అజ్ఝేసితో నరిన్దేన, సోహం పరక్కమబాహునా;
Ajjhesito narindena, sohaṃ parakkamabāhunā;
సద్ధమ్మట్ఠితికామేన, సాసనుజ్జోతకారినా.
Saddhammaṭṭhitikāmena, sāsanujjotakārinā.
తేనేవ కారితే రమ్మే, పాసాదసతమణ్డితే;
Teneva kārite ramme, pāsādasatamaṇḍite;
నానాదుమగణాకిణ్ణే, భావనాభిరతాలయే.
Nānādumagaṇākiṇṇe, bhāvanābhiratālaye.
సీతలూదకసమ్పన్నే , వసం జేతవనే ఇమం;
Sītalūdakasampanne , vasaṃ jetavane imaṃ;
అత్థబ్యఞ్జనసమ్పన్నం, అకాసిం సాధుసమ్మతం.
Atthabyañjanasampannaṃ, akāsiṃ sādhusammataṃ.
యం సిద్ధం ఇమినా పుఞ్ఞం, యం చఞ్ఞం పసుతం మయా;
Yaṃ siddhaṃ iminā puññaṃ, yaṃ caññaṃ pasutaṃ mayā;
ఏతేన పుఞ్ఞకమ్మేన, దుతియే అత్తసమ్భవే.
Etena puññakammena, dutiye attasambhave.
తావతింసే పమోదేన్తో, సీలాచారగుణే రతో;
Tāvatiṃse pamodento, sīlācāraguṇe rato;
అలగ్గో పఞ్చకామేసు, పత్వాన పఠమం ఫలం.
Alaggo pañcakāmesu, patvāna paṭhamaṃ phalaṃ.
అన్తిమే అత్తభావమ్హి, మేత్తేయ్యం మునిపుఙ్గవం;
Antime attabhāvamhi, metteyyaṃ munipuṅgavaṃ;
లోకగ్గపుగ్గలం నాథం, సబ్బసత్తహితే రతం.
Lokaggapuggalaṃ nāthaṃ, sabbasattahite rataṃ.
దిస్వాన తస్స ధీరస్స, సుత్వా సద్ధమ్మదేసనం;
Disvāna tassa dhīrassa, sutvā saddhammadesanaṃ;
అధిగన్త్వా ఫలం అగ్గం, సోభేయ్యం జినసాసనం.
Adhigantvā phalaṃ aggaṃ, sobheyyaṃ jinasāsanaṃ.
సదా రక్ఖన్తు రాజానో, ధమ్మేనేవ ఇమం పజం;
Sadā rakkhantu rājāno, dhammeneva imaṃ pajaṃ;
నిరతా పుఞ్ఞకమ్మేసు, జోతేన్తు జినసాసనం.
Niratā puññakammesu, jotentu jinasāsanaṃ.
ఇమే చ పాణినో సబ్బే, సబ్బదా నిరుపద్దవా;
Ime ca pāṇino sabbe, sabbadā nirupaddavā;
నిచ్చం కల్యాణసఙ్కప్పా, పప్పోన్తు అమతం పదన్తి.
Niccaṃ kalyāṇasaṅkappā, pappontu amataṃ padanti.
అఙ్గుత్తరటీకా సమత్తా.
Aṅguttaraṭīkā samattā.