| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-पुराण-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
५. निसीदनसिक्खापदवण्णना
5. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
कस्मा पनेत्थ ‘‘सन्थतं पन भिक्खुना’’ति सिक्खापदं अपञ्ञपेत्वा ‘‘निसीदनसन्थत’’न्ति पञ्ञत्तं, ननु एत्थ कारणेन भवितब्बन्ति? अत्थि कारणं, चीवरसञ्ञिताय सन्थतानं उज्झितत्ता तेसं अचीवरभावदस्सनत्थं तथा पञ्ञत्तं भगवताति वुत्तं होति। तस्मा ते भिक्खू तेचीवरिकधुतङ्गभेदभया सन्थते चतुत्थचीवरसञ्ञिताय सन्थतानि उज्झित्वा तेरस धुतङ्गानि समादयिंसु, भगवा च तेसं सन्थतं अनुजानि। ततो तेसं भिक्खूनं एवं होति ‘‘निसीदनचीवरसण्ठानम्पेतं निसीदनसन्थतं नो भगवता अनुञ्ञातं चतुत्थचीवरभावेन, पगेव कतसन्थतं वा’’ति। ततो ‘‘सन्थते तेसं चीवरसञ्ञिता न भविस्सती’’ति तदत्थं भगवता ‘‘सन्थत’’न्ति अपञ्ञपेत्वा ‘‘निसीदनसन्थत’’न्ति पञ्ञत्तन्ति अधिप्पायो। इमेसु पन पञ्चसु सन्थतेसु पुरिमानि तीणि विनयकम्मं कत्वा पटिलभित्वापि परिभुञ्जितुं न वट्टन्ति अकप्पियत्ता, पच्छिमानि द्वे वट्टन्तीति (वजिर॰ टी॰ पाराजिक ५६६-५६७) लिखितं। कथं पञ्ञायतीति चे? ‘‘अनापत्ति अञ्ञेन कतं पटिलभित्वा परिभुञ्जती’’ति (पारा॰ ५७०) वचनतोति वेदितब्बं।
Kasmā panettha ‘‘santhataṃ pana bhikkhunā’’ti sikkhāpadaṃ apaññapetvā ‘‘nisīdanasanthata’’nti paññattaṃ, nanu ettha kāraṇena bhavitabbanti? Atthi kāraṇaṃ, cīvarasaññitāya santhatānaṃ ujjhitattā tesaṃ acīvarabhāvadassanatthaṃ tathā paññattaṃ bhagavatāti vuttaṃ hoti. Tasmā te bhikkhū tecīvarikadhutaṅgabhedabhayā santhate catutthacīvarasaññitāya santhatāni ujjhitvā terasa dhutaṅgāni samādayiṃsu, bhagavā ca tesaṃ santhataṃ anujāni. Tato tesaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ hoti ‘‘nisīdanacīvarasaṇṭhānampetaṃ nisīdanasanthataṃ no bhagavatā anuññātaṃ catutthacīvarabhāvena, pageva katasanthataṃ vā’’ti. Tato ‘‘santhate tesaṃ cīvarasaññitā na bhavissatī’’ti tadatthaṃ bhagavatā ‘‘santhata’’nti apaññapetvā ‘‘nisīdanasanthata’’nti paññattanti adhippāyo. Imesu pana pañcasu santhatesu purimāni tīṇi vinayakammaṃ katvā paṭilabhitvāpi paribhuñjituṃ na vaṭṭanti akappiyattā, pacchimāni dve vaṭṭantīti (vajira. ṭī. pārājika 566-567) likhitaṃ. Kathaṃ paññāyatīti ce? ‘‘Anāpatti aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjatī’’ti (pārā. 570) vacanatoti veditabbaṃ.
निसीदनसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
