Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ൩. നിസ്സഗ്ഗിയനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    3. Nissaggiyaniddesavaṇṇanā

    ൧൭. ഇദാനി ചീവരവിധിം ദസ്സേതും ‘‘വികപ്പന’’ന്ത്യാദിമുദ്ധടം. യോ ഭിക്ഖു അകാലചീവരം വികപ്പനഞ്ച അധിട്ഠാനഞ്ച അകത്വാ ദസാഹം അതിക്കാമേതി, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി പിണ്ഡത്ഥോ. തത്ഥ അകാലചീവരന്തി അകാലേ ചീവരം, ഖോമം കപ്പാസികം കോസേയ്യം കമ്ബലം സാണം ഭങ്ഗന്തി ജാതിതോ ഛ ചീവരാനി, ദുകൂലം പട്ടുണ്ണം സോമാരപട്ടം ചീനപട്ടം ഇദ്ധിജം ദേവദിന്നന്തി ഇമാനി പന ഛ അനുലോമചീവരാനി. തേസു ദുകൂലം സാണസ്സ അനുലോമം വാകമയത്താ. പട്ടുണ്ണാദീനി തീണി കോസേയ്യസ്സ അനുലോമാനി പാണകേഹി കതസുത്തമയത്താ. ഇദ്ധിജാദീനി ദ്വയാനി ഖോമാദീനം അനുലോമാനി തേസമഞ്ഞതരഭാവതോ . ഇമേസം ഛന്നം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം അകാലചീവരം.

    17. Idāni cīvaravidhiṃ dassetuṃ ‘‘vikappana’’ntyādimuddhaṭaṃ. Yo bhikkhu akālacīvaraṃ vikappanañca adhiṭṭhānañca akatvā dasāhaṃ atikkāmeti, tassa bhikkhuno nissaggiyaṃ siyāti piṇḍattho. Tattha akālacīvaranti akāle cīvaraṃ, khomaṃ kappāsikaṃ koseyyaṃ kambalaṃ sāṇaṃ bhaṅganti jātito cha cīvarāni, dukūlaṃ paṭṭuṇṇaṃ somārapaṭṭaṃ cīnapaṭṭaṃ iddhijaṃ devadinnanti imāni pana cha anulomacīvarāni. Tesu dukūlaṃ sāṇassa anulomaṃ vākamayattā. Paṭṭuṇṇādīni tīṇi koseyyassa anulomāni pāṇakehi katasuttamayattā. Iddhijādīni dvayāni khomādīnaṃ anulomāni tesamaññatarabhāvato . Imesaṃ channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ akālacīvaraṃ.

    വികപ്പനമധിട്ഠാനന്തി ഏത്ഥ പന വികപ്പനൂപഗം അധിട്ഠാനൂപഗഞ്ച ഏവം വേദിതബ്ബം. തത്രായം പാളി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ആയാമേന അട്ഠങ്ഗുലം സുഗതങ്ഗുലേന ചതുരങ്ഗുലവിത്ഥതം പച്ഛിമചീവരം വികപ്പേതു’’ന്തി (മഹാവ॰ ൩൫൮). മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ ദീഘസോ ദ്വേ വിദത്ഥിയോ, തിരിയം വിദത്ഥി. ദ്വേ വികപ്പനാ സമ്മുഖാവികപ്പനാ ച പരമ്മുഖാവികപ്പനാ ച. കഥം? ‘‘ഇമം ചീവരം തുയ്ഹം വികപ്പേമീ’’തി വത്തബ്ബം, അയം സമ്മുഖാവികപ്പനാ. ‘‘മയ്ഹം സന്തകം പരിഭുഞ്ജ വാ വിസ്സജ്ജേഹി വാ യഥാപച്ചയം വാ കരോഹീ’’തി, ഏകസ്സ സന്തികേ ‘‘ഇമം ചീവരം തിസ്സസ്സ ഭിക്ഖുനോ വികപ്പേമീ’’തി വത്തബ്ബം, അയം അപരാപി സമ്മുഖാവികപ്പനാ. തേന ഭിക്ഖുനാ ‘‘തിസ്സസ്സ ഭിക്ഖുനോ സന്തകം പരിഭുഞ്ജ വാ വിസ്സജ്ജേഹി വാ യഥാപച്ചയം വാ കരോഹീ’’തി, ‘‘ഇമം ചീവരം തുയ്ഹം വികപ്പനത്ഥായ ദമ്മീ’’തി വത്തബ്ബം, തേന വത്തബ്ബോ ‘‘കോ തേ മിത്തോ വാ സന്ദിട്ഠോ വാ സമ്ഭത്തോ വാ’’തി, തതോ ഇതരേന ‘‘തിസ്സോ ഭിക്ഖൂ’’തി വത്തബ്ബം, പുന തേന ‘‘അഹം തിസ്സസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദമ്മീ’’തി വത്തബ്ബം, അയം പരമ്മുഖാവികപ്പനാ. ‘‘തിസ്സസ്സ ഭിക്ഖുനോ സന്തകം പരിഭുഞ്ജ വാ വിസ്സജ്ജേഹി വാ യഥാപച്ചയം വാ കരോഹീ’’തി വുത്തേ പച്ചുദ്ധാരോ നാമ ഹോതി. ബഹുകേ ‘‘ഇമാനീ’’തി, അഹത്ഥപാസേ ‘‘ഏതം, ഏതാനീ’’തി വാ. ഏവം വികപ്പനഞ്ച അകത്വാതി അത്ഥോ.

    Vikappanamadhiṭṭhānanti ettha pana vikappanūpagaṃ adhiṭṭhānūpagañca evaṃ veditabbaṃ. Tatrāyaṃ pāḷi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āyāmena aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulena caturaṅgulavitthataṃ pacchimacīvaraṃ vikappetu’’nti (mahāva. 358). Majjhimassa purisassa dīghaso dve vidatthiyo, tiriyaṃ vidatthi. Dve vikappanā sammukhāvikappanā ca parammukhāvikappanā ca. Kathaṃ? ‘‘Imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vattabbaṃ, ayaṃ sammukhāvikappanā. ‘‘Mayhaṃ santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti, ekassa santike ‘‘imaṃ cīvaraṃ tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vattabbaṃ, ayaṃ aparāpi sammukhāvikappanā. Tena bhikkhunā ‘‘tissassa bhikkhuno santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti, ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappanatthāya dammī’’ti vattabbaṃ, tena vattabbo ‘‘ko te mitto vā sandiṭṭho vā sambhatto vā’’ti, tato itarena ‘‘tisso bhikkhū’’ti vattabbaṃ, puna tena ‘‘ahaṃ tissassa bhikkhuno dammī’’ti vattabbaṃ, ayaṃ parammukhāvikappanā. ‘‘Tissassa bhikkhuno santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti. Bahuke ‘‘imānī’’ti, ahatthapāse ‘‘etaṃ, etānī’’ti vā. Evaṃ vikappanañca akatvāti attho.

    തിചീവരസ്സ പന പമാണം ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദേന സുഗതചീവരതോ ഊനകം വട്ടതി, ലാമകപരിച്ഛേദേന സങ്ഘാടിയാ, ഉത്തരാസങ്ഗസ്സ ച ദീഘതോ മുട്ഠിപഞ്ചകം, തിരിയം മുട്ഠിത്തികം, അന്തരവാസകോ ദീഘതോ മുട്ഠിപഞ്ചകോ, തിരിയം ദ്വിഹത്ഥോപി അഡ്ഢതേയ്യോ വാ വട്ടതി. വുത്തപ്പമാണതോ അധികഞ്ച ഊനകഞ്ച ‘‘പരിക്ഖാരചോള’’ന്തി അധിട്ഠാതബ്ബം. ദ്വേ ചീവരസ്സ അധിട്ഠാനാ കായേന വാ അധിട്ഠേതി, വാചായ വാ അധിട്ഠേതി. തിചീവരം അധിട്ഠഹന്തേന രജിത്വാ കപ്പബിന്ദും ദത്വാ പുരാണസങ്ഘാടിം ‘‘ഇമം സങ്ഘാടിം പച്ചുദ്ധരാമീ’’തി പച്ചുദ്ധരിത്വാ നവം സങ്ഘാടിം ഹത്ഥേന ഗഹേത്വാ ‘‘ഇമം സങ്ഘാടിം അധിട്ഠാമീ’’തി ചിത്തേന ആഭോഗം കത്വാ കായവികാരം കരോന്തേന കായേന അധിട്ഠാതബ്ബാ, ഇദം കായേന അധിട്ഠാനം. തം യേന കേനചി സരീരാവയവേന അഫുസന്തസ്സ ന വട്ടതി. വാചായ അധിട്ഠാനം പന വചീഭേദം കത്വാ വാചായ അധിട്ഠാതബ്ബം, സചേ ഹത്ഥപാസേ ‘‘ഇമം സങ്ഘാടിം അധിട്ഠാമീ’’തി, സചേ അഹത്ഥപാസേ ഠപിതട്ഠാനം സല്ലക്ഖേത്വാ ‘‘ഏതം സങ്ഘാടിം അധിട്ഠാമീ’’തി വാചാ ഭിന്ദിതബ്ബാ . ഏസ നയോ ഉത്തരാസങ്ഗേ, അന്തരവാസകേ ച. തിചീവരാദീനി സബ്ബാനി ഏകതോ കത്വാ ‘‘ഇമാനി ചീവരാനി പരിക്ഖാരചോളാനി അധിട്ഠാമീ’’തി അധിട്ഠാതുമ്പി വട്ടതീതി. ഏവം അധിട്ഠാനഞ്ച അകത്വാതി അത്ഥോ.

    Ticīvarassa pana pamāṇaṃ ukkaṭṭhaparicchedena sugatacīvarato ūnakaṃ vaṭṭati, lāmakaparicchedena saṅghāṭiyā, uttarāsaṅgassa ca dīghato muṭṭhipañcakaṃ, tiriyaṃ muṭṭhittikaṃ, antaravāsako dīghato muṭṭhipañcako, tiriyaṃ dvihatthopi aḍḍhateyyo vā vaṭṭati. Vuttappamāṇato adhikañca ūnakañca ‘‘parikkhāracoḷa’’nti adhiṭṭhātabbaṃ. Dve cīvarassa adhiṭṭhānā kāyena vā adhiṭṭheti, vācāya vā adhiṭṭheti. Ticīvaraṃ adhiṭṭhahantena rajitvā kappabinduṃ datvā purāṇasaṅghāṭiṃ ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ paccuddharāmī’’ti paccuddharitvā navaṃ saṅghāṭiṃ hatthena gahetvā ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti cittena ābhogaṃ katvā kāyavikāraṃ karontena kāyena adhiṭṭhātabbā, idaṃ kāyena adhiṭṭhānaṃ. Taṃ yena kenaci sarīrāvayavena aphusantassa na vaṭṭati. Vācāya adhiṭṭhānaṃ pana vacībhedaṃ katvā vācāya adhiṭṭhātabbaṃ, sace hatthapāse ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti, sace ahatthapāse ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā . Esa nayo uttarāsaṅge, antaravāsake ca. Ticīvarādīni sabbāni ekato katvā ‘‘imāni cīvarāni parikkhāracoḷāni adhiṭṭhāmī’’ti adhiṭṭhātumpi vaṭṭatīti. Evaṃ adhiṭṭhānañca akatvāti attho.

    ദസ അഹാനി ദസാഹം. അതിമാപേതീതി അതിക്കാമേതി. തസ്സാതി തസ്സ ഭിക്ഖുനോ. നിസ്സഗ്ഗിയന്തി നിസ്സജ്ജനം നിസ്സഗ്ഗിയം, പുബ്ബഭാഗേ കത്തബ്ബസ്സ വിനയകമ്മസ്സേതം നാമം, നിസ്സഗ്ഗിയമസ്സ അത്ഥീതി നിസ്സഗ്ഗിയം, കിം തം? പാചിത്തിയം, തം അതിക്കാമയതോ സഹനിസ്സഗ്ഗിയവിനയകമ്മം പാചിത്തിയം സിയാ, അയമേത്ഥ അത്ഥോ. തം പനേതം ചീവരം യം ദിവസം ഉപ്പന്നം, തസ്സ യോ അരുണോ, സോ ഉപ്പന്നദിവസനിസ്സിതോ, തസ്മാ ചീവരുപ്പാദദിവസേന സദ്ധിം ഏകാദസേ അരുണുഗ്ഗമനേ ദസാഹാതിക്കമിതം ഹോതീതി. ചീവരസ്സ അത്തനോ സന്തകതാ, ജാതിപ്പമാണയുത്തതാ, ഛിന്നപലിബോധഭാവോ, അതിരേകചീവരതാ, ദസാഹാതിക്കമോതി ഇമാനേത്ഥ പഞ്ച അങ്ഗാനി. പഠമകഥിനസിക്ഖാപദം.

    Dasa ahāni dasāhaṃ. Atimāpetīti atikkāmeti. Tassāti tassa bhikkhuno. Nissaggiyanti nissajjanaṃ nissaggiyaṃ, pubbabhāge kattabbassa vinayakammassetaṃ nāmaṃ, nissaggiyamassa atthīti nissaggiyaṃ, kiṃ taṃ? Pācittiyaṃ, taṃ atikkāmayato sahanissaggiyavinayakammaṃ pācittiyaṃ siyā, ayamettha attho. Taṃ panetaṃ cīvaraṃ yaṃ divasaṃ uppannaṃ, tassa yo aruṇo, so uppannadivasanissito, tasmā cīvaruppādadivasena saddhiṃ ekādase aruṇuggamane dasāhātikkamitaṃ hotīti. Cīvarassa attano santakatā, jātippamāṇayuttatā, chinnapalibodhabhāvo, atirekacīvaratā, dasāhātikkamoti imānettha pañca aṅgāni. Paṭhamakathinasikkhāpadaṃ.

    ൧൮. ഇദാനി ദുതിയം ദസ്സേതും ‘‘ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ’’ത്യാദിമാരദ്ധം. യോ ഭിക്ഖുസമ്മുതിം വജ്ജേത്വാ കാലഞ്ച വിനാ അധിട്ഠിതം തിചീവരം ഏകാഹം അതിക്കമാപേതി, തസ്സ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി സമ്ബന്ധോ. തത്ഥ ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാഞ്ഞത്രാതി യം സങ്ഘോ ഗിലാനസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിചീവരേന വിപ്പവാസസമ്മുതിം ദേതി , തം ഠപേത്വാ. തിചീവരമധിട്ഠിതന്തി കരണത്ഥേ ഉപയോഗവചനം, തേന തിചീവരാധിട്ഠാനനയേന അധിട്ഠിതേസു സങ്ഘാടിആദീസു യേന കേനചി ചീവരേന. ഏകാഹന്തി ഏകരത്തം. അതിമാപേതീതി വിപ്പവസതി, വിയുത്തോ വസതീതി അത്ഥോ. തസ്സ അലദ്ധസമ്മുതികസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകരത്തമ്പി ചീവരേന വിപ്പവാസതോ നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം സിയാതി അത്ഥോ. സമയം വിനാതി ചീവരകാലം വജ്ജേത്വാ. അധിട്ഠിതചീവരതാ, അനത്ഥതകഥിനതാ, അലദ്ധസമ്മുതിതാ, രത്തിവിപ്പവാസോതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി. ദുതിയകഥിനസിക്ഖാപദം.

    18. Idāni dutiyaṃ dassetuṃ ‘‘bhikkhusammutiyā’’tyādimāraddhaṃ. Yo bhikkhusammutiṃ vajjetvā kālañca vinā adhiṭṭhitaṃ ticīvaraṃ ekāhaṃ atikkamāpeti, tassa nissaggiyaṃ siyāti sambandho. Tattha bhikkhusammutiyāññatrāti yaṃ saṅgho gilānassa bhikkhuno ticīvarena vippavāsasammutiṃ deti , taṃ ṭhapetvā. Ticīvaramadhiṭṭhitanti karaṇatthe upayogavacanaṃ, tena ticīvarādhiṭṭhānanayena adhiṭṭhitesu saṅghāṭiādīsu yena kenaci cīvarena. Ekāhanti ekarattaṃ. Atimāpetīti vippavasati, viyutto vasatīti attho. Tassa aladdhasammutikassa bhikkhuno ekarattampi cīvarena vippavāsato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ siyāti attho. Samayaṃ vināti cīvarakālaṃ vajjetvā. Adhiṭṭhitacīvaratā, anatthatakathinatā, aladdhasammutitā, rattivippavāsoti imānettha cattāri aṅgāni. Dutiyakathinasikkhāpadaṃ.

    ൧൯. ഇദാനി പുരാണചീവരം ദസ്സേതും ‘‘അഞ്ഞാതികാ’’ത്യാദി ആരദ്ധം. തത്ഥ അഞ്ഞാതികാതി അഞ്ഞാതികായ ‘‘പടിസങ്ഖാ യോനിസോ’’തിആദീസു വിയ, അഞ്ഞാതികായ നേവ മാതുസമ്ബന്ധേന ന പിതുസമ്ബന്ധേന സമ്ബദ്ധായാതി വുത്തം ഹോതി. ഭിക്ഖുനിയാതി അട്ഠവാചികകമ്മേന ഉപസമ്പന്നായ. ആകോടാപേതീതി പഹരാപേതി. തന്തി നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം ഭവേയ്യാതി അത്ഥോ. പുരാണചീവരതാ, ഉപചാരേ ഠത്വാ അഞ്ഞാതികായ ഭിക്ഖുനിയാ ആണാപനം, തസ്സാ ധോവനാദീനി ചാതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. പുരാണചീവരസിക്ഖാപദം.

    19. Idāni purāṇacīvaraṃ dassetuṃ ‘‘aññātikā’’tyādi āraddhaṃ. Tattha aññātikāti aññātikāya ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’tiādīsu viya, aññātikāya neva mātusambandhena na pitusambandhena sambaddhāyāti vuttaṃ hoti. Bhikkhuniyāti aṭṭhavācikakammena upasampannāya. Ākoṭāpetīti paharāpeti. Tanti nissaggiyaṃ pācittiyaṃ bhaveyyāti attho. Purāṇacīvaratā, upacāre ṭhatvā aññātikāya bhikkhuniyā āṇāpanaṃ, tassā dhovanādīni cāti imānettha tīṇi aṅgāni. Purāṇacīvarasikkhāpadaṃ.

    ൨൦. കിഞ്ചി മൂലകന്തി കിഞ്ചി പാഭതം. ചീവരാദാനേതി ചീവരസ്സ ആദാനേ ചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണേ. വികപ്പനൂപഗചീവരതാ, പാരിവത്തകാഭാവോ, അഞ്ഞാതികായ ഹത്ഥതോ ഗഹണന്തി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. ചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണസിക്ഖാപദം.

    20.Kiñci mūlakanti kiñci pābhataṃ. Cīvarādāneti cīvarassa ādāne cīvarappaṭiggahaṇe. Vikappanūpagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Cīvarappaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ.

    ൨൧. അപ്പവാരിതന്തി ‘‘വദേയ്യാഥ, ഭന്തേ, യേന അത്ഥോ’’തി ഇച്ഛാപിതം ഇച്ഛം രുചിം ഉപ്പാദിതം, ന പവാരിതന്തി അപ്പവാരിതം. വിഞ്ഞാപേന്തസ്സാതി യാചന്തസ്സ. അഞ്ഞത്ര സമയാതി നട്ഠചീവരകാലം ഠപേത്വാ. വികപ്പനൂപഗചീവരതാ, സമയാഭാവോ, അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തി, തായ ച പടിലാഭോതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി. അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തിസിക്ഖാപദം.

    21.Appavāritanti ‘‘vadeyyātha, bhante, yena attho’’ti icchāpitaṃ icchaṃ ruciṃ uppāditaṃ, na pavāritanti appavāritaṃ. Viññāpentassāti yācantassa. Aññatra samayāti naṭṭhacīvarakālaṃ ṭhapetvā. Vikappanūpagacīvaratā, samayābhāvo, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni. Aññātakaviññattisikkhāpadaṃ.

    ൨൨. രജതന്തി രൂപിയം. ജാതരൂപന്തി സുവണ്ണം. മാസകന്തി തയോ മാസകാ ലോഹമാസകോ ദാരുമാസകോ ജതുമാസകോതി. തത്ഥ ലോഹമാസകോതി തമ്ബലോഹാദീഹി കതമാസകോ. ദാരുമാസകോതി സാരദാരുനാ വാ വേളുപേസികായ വാ അന്തമസോ താലപണ്ണേനപി രൂപം ഛിന്ദിത്വാ കതമാസകോ. ജതുമാസകോതി ലാഖായ വാ നിയ്യാസേന വാ രൂപം സമുട്ഠാപേത്വാ കതമാസകോ. കഹാപണന്തി സുവണ്ണമയം വാ രൂപിയമയം വാ പാകതികം വാ. ഗണ്ഹേയ്യാതി അത്തനോ അത്ഥായ ദീയമാനം വാ കത്ഥചി ഠിതം വാ നിപ്പരിഗ്ഗഹം ദിസ്വാ സയം ഗണ്ഹേയ്യ. ഗണ്ഹാപേയ്യാതി തദേവ അഞ്ഞേന ഗാഹാപേയ്യ. നിസ്സഗ്ഗീതി ഗഹണാദീസു യം കിഞ്ചി കരോന്തസ്സ അഘനബദ്ധേസു വത്ഥുഗണനായ നിസ്സഗ്ഗി സിയാതി അത്ഥോ. സാദിയേയ്യ വാതി കായവാചാഹി അപ്പടിക്ഖിപിത്വാ ചിത്തേന അധിവാസേയ്യ. ജാതരൂപരജതഭാവോ, അത്തുദ്ദേസികതാ, ഗഹണാദീസു അഞ്ഞതരഭാവോതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. രൂപിയപ്പടിഗ്ഗഹണസിക്ഖാപദം.

    22.Rajatanti rūpiyaṃ. Jātarūpanti suvaṇṇaṃ. Māsakanti tayo māsakā lohamāsako dārumāsako jatumāsakoti. Tattha lohamāsakoti tambalohādīhi katamāsako. Dārumāsakoti sāradārunā vā veḷupesikāya vā antamaso tālapaṇṇenapi rūpaṃ chinditvā katamāsako. Jatumāsakoti lākhāya vā niyyāsena vā rūpaṃ samuṭṭhāpetvā katamāsako. Kahāpaṇanti suvaṇṇamayaṃ vā rūpiyamayaṃ vā pākatikaṃ vā. Gaṇheyyāti attano atthāya dīyamānaṃ vā katthaci ṭhitaṃ vā nippariggahaṃ disvā sayaṃ gaṇheyya. Gaṇhāpeyyāti tadeva aññena gāhāpeyya. Nissaggīti gahaṇādīsu yaṃ kiñci karontassa aghanabaddhesu vatthugaṇanāya nissaggi siyāti attho. Sādiyeyya vāti kāyavācāhi appaṭikkhipitvā cittena adhivāseyya. Jātarūparajatabhāvo, attuddesikatā, gahaṇādīsu aññatarabhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Rūpiyappaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ.

    ൨൩. രജതാദിചതുബ്ബിധം അകപ്പിയം കപ്പിയേനാപി പരിവത്തേയ്യ സഹധമ്മികേ ഠപേത്വാ, നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി സമ്ബന്ധോ. തത്ഥ അകപ്പിയന്തി അകപ്പിയവത്ഥും. കപ്പിയേനാതി കപ്പിയവത്ഥുനാ. സഹധമ്മികേതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനിസാമണേരസാമണേരിസിക്ഖമാനസങ്ഖാതേ പഞ്ച സഹധമ്മികേ. രൂപിയഭാവോ, പരിവത്തനഞ്ചാതി ഇമാനേത്ഥ ദ്വേ അങ്ഗാനി. രൂപിയപരിവത്തനസിക്ഖാപദം.

    23. Rajatādicatubbidhaṃ akappiyaṃ kappiyenāpi parivatteyya sahadhammike ṭhapetvā, nissaggiyaṃ siyāti sambandho. Tattha akappiyanti akappiyavatthuṃ. Kappiyenāti kappiyavatthunā. Sahadhammiketi bhikkhubhikkhunisāmaṇerasāmaṇerisikkhamānasaṅkhāte pañca sahadhammike. Rūpiyabhāvo, parivattanañcāti imānettha dve aṅgāni. Rūpiyaparivattanasikkhāpadaṃ.

    ൨൪. ‘‘ഇമം പത്തം തുയ്ഹം വികപ്പേമീ’’തിആദിനാ വികപ്പനഞ്ച ‘‘ഇമം പത്തം അധിട്ഠാമീ’’തിആദിനാ അധിട്ഠാനഞ്ച അകത്വാതി അത്ഥോ. പമാണികന്തി ഏത്ഥായം വിനിച്ഛയോ – അനുപഹതപുരാണസാലിതണ്ഡുലാനം സുകോട്ടിതപരിസുദ്ധാനം ദ്വേ മഗധനാളിയോ ഗഹേത്വാ തേഹി തണ്ഡുലേഹി അനുത്തണ്ഡുലമകിലിന്നമപിണ്ഡിതം സുവിസദം കുന്ദമകുളരാസിസദിസം അവസ്സാവിതോദനം പചിത്വാ നിരവസേസം പത്തേ പക്ഖിപിത്വാ തസ്സ ഓദനസ്സ ചതുത്ഥഭാഗപ്പമാണോ നാതിഘനോ നാതിതനുകോ ഹത്ഥഹാരിയോ സബ്ബസമ്ഭാരസങ്ഖതോ മുഗ്ഗസൂപോ പക്ഖിപിതബ്ബോ, തതോ ആലോപസ്സ അനുരൂപം യാവചരിമാലോപപ്പഹോനകം മച്ഛമംസാദിബ്യഞ്ജനം പക്ഖിപിതബ്ബം. സപ്പിതേലതക്കരസകഞ്ജികാദീനി പന അഗണനൂപഗാനി ഹോന്തി. താനി ഹി ഓദനഗതികാനി നേവ ഹാപേതും, ന വഡ്ഢേതും സക്കോന്തി. ഏവമേതം സബ്ബമ്പി പക്ഖിത്തം സചേ പന പത്തസ്സ മുഖവട്ടിയാ ഹേട്ഠിമരാജിസമം തിട്ഠതി, സുത്തേന വാ ഹീരേന വാ ഛിന്ദന്തസ്സ സുത്തസ്സ വാ ഹീരസ്സ വാ ഹേട്ഠിമന്തം ഫുസതി, അയം ഉക്കട്ഠോ നാമ പത്തോ. സചേ തം രാജിം അതിക്കമ്മ ഥൂപീകതം തിട്ഠതി, അയം ഉക്കട്ഠോമകോ നാമ പത്തോ. സചേ തം രാജിം ന സമ്പാപുണാതി, അന്തോഗതമേവ ഹോതി, അയം ഉക്കട്ഠുക്കട്ഠോ നാമ. ഉക്കട്ഠതോ ഉപഡ്ഢപ്പമാണോ മജ്ഝിമോ. മജ്ഝിമതോ ഉപഡ്ഢപ്പമാണോ ഓമകോ. തേസമ്പി വുത്തനയേനേവ പഭേദോ വേദിതബ്ബോ. ഇച്ചേതേസു ഉക്കട്ഠുക്കട്ഠോ ച ഓമകോമകോ ചാതി ദ്വേ അപത്താ, സേസാ സത്ത പത്താ പമാണയുത്താ നാമാതി ഏവം പമാണേന യുത്തോ പമാണികോ, തം പമാണികം. പത്തന്തി സത്തസു പത്തേസു അഞ്ഞതരം പത്തം. പത്തസ്സ അത്തനോ സന്തകതാ, പമാണയുത്തതാ, അധിട്ഠാനൂപഗതാ, അതിരേകപത്തതാ, ദസാഹാതിക്കമോതി ഇമാനേത്ഥ പഞ്ച അങ്ഗാനി. പഠമപത്തസിക്ഖാപദം.

    24. ‘‘Imaṃ pattaṃ tuyhaṃ vikappemī’’tiādinā vikappanañca ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā adhiṭṭhānañca akatvāti attho. Pamāṇikanti etthāyaṃ vinicchayo – anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhānaṃ dve magadhanāḷiyo gahetvā tehi taṇḍulehi anuttaṇḍulamakilinnamapiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakuḷarāsisadisaṃ avassāvitodanaṃ pacitvā niravasesaṃ patte pakkhipitvā tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo, tato ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabbaṃ. Sappitelatakkarasakañjikādīni pana agaṇanūpagāni honti. Tāni hi odanagatikāni neva hāpetuṃ, na vaḍḍhetuṃ sakkonti. Evametaṃ sabbampi pakkhittaṃ sace pana pattassa mukhavaṭṭiyā heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, suttena vā hīrena vā chindantassa suttassa vā hīrassa vā heṭṭhimantaṃ phusati, ayaṃ ukkaṭṭho nāma patto. Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ ukkaṭṭhomako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti, antogatameva hoti, ayaṃ ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma. Ukkaṭṭhato upaḍḍhappamāṇo majjhimo. Majjhimato upaḍḍhappamāṇo omako. Tesampi vuttanayeneva pabhedo veditabbo. Iccetesu ukkaṭṭhukkaṭṭho ca omakomako cāti dve apattā, sesā satta pattā pamāṇayuttā nāmāti evaṃ pamāṇena yutto pamāṇiko, taṃ pamāṇikaṃ. Pattanti sattasu pattesu aññataraṃ pattaṃ. Pattassa attano santakatā, pamāṇayuttatā, adhiṭṭhānūpagatā, atirekapattatā, dasāhātikkamoti imānettha pañca aṅgāni. Paṭhamapattasikkhāpadaṃ.

    ൨൫. യോ ഭിക്ഖു പഞ്ചബന്ധനതോ ഊനപത്തേ സതി പരം പന നവം പത്തം വിഞ്ഞാപേതി, തസ്സപി ഭിക്ഖുനോ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി സമ്ബന്ധോ. തത്ഥ പരന്തി അഞ്ഞം, ‘‘നവം പത്ത’’ന്തിമിനാ തുല്യാധികരണം. അധിട്ഠാനൂപഗപത്തസ്സ ഊനപഞ്ചബന്ധനതാ, അത്തുദ്ദേസികതാ, കതവിഞ്ഞത്തി, തായ ച പടിലാഭോതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി. ഊനപഞ്ചബന്ധനസിക്ഖാപദം.

    25. Yo bhikkhu pañcabandhanato ūnapatte sati paraṃ pana navaṃ pattaṃ viññāpeti, tassapi bhikkhuno nissaggiyaṃ siyāti sambandho. Tattha paranti aññaṃ, ‘‘navaṃ patta’’ntiminā tulyādhikaraṇaṃ. Adhiṭṭhānūpagapattassa ūnapañcabandhanatā, attuddesikatā, kataviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni. Ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ.

    ൨൬. യോ സപ്പിതേലാദികം പന ഭേസജ്ജം പടിഗ്ഗഹേത്വാ സത്താഹപരമം സന്നിധികാരകം ഭുഞ്ജന്തോ സത്താഹം അതിക്കാമേതി , തസ്സ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി അത്ഥോ. തത്ഥ സപ്പിതേലാദികന്തി ഏത്ഥ ആദി-സദ്ദോ നവനീതമധുഫാണിതം സങ്ഗണ്ഹാതി. തത്ഥ സപ്പി നാമ ഗവാദീനം സപ്പി, യേസം മംസം കപ്പതി, തേസം സപ്പി, തഥാ നവനീതം. തേലം നാമ തിലസാസപമധുകഏരണ്ഡവസാദീഹി നിബ്ബത്തം. മധു നാമ മക്ഖികാമധുമേവ. ഉച്ഛുരസം ഉപാദായ പന അപക്കാ വാ അവത്ഥുകപക്കാ വാ സബ്ബാപി ഉച്ഛുവികതി ഫാണിതന്തി വേദിതബ്ബം. ഭേസജ്ജവിധാനസിക്ഖാപദം.

    26. Yo sappitelādikaṃ pana bhesajjaṃ paṭiggahetvā sattāhaparamaṃ sannidhikārakaṃ bhuñjanto sattāhaṃ atikkāmeti , tassa nissaggiyaṃ siyāti attho. Tattha sappitelādikanti ettha ādi-saddo navanītamadhuphāṇitaṃ saṅgaṇhāti. Tattha sappi nāma gavādīnaṃ sappi, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappi, tathā navanītaṃ. Telaṃ nāma tilasāsapamadhukaeraṇḍavasādīhi nibbattaṃ. Madhu nāma makkhikāmadhumeva. Ucchurasaṃ upādāya pana apakkā vā avatthukapakkā vā sabbāpi ucchuvikati phāṇitanti veditabbaṃ. Bhesajjavidhānasikkhāpadaṃ.

    ൨൭. ഭിക്ഖുസ്സ ചീവരം ദത്വാ പുന തം ചീവരം സകസഞ്ഞായ അച്ഛിന്ദന്തസ്സ വാ അച്ഛിന്ദാപയതോപി വാ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി യോജനാ. തത്ഥ ദത്വാതി വേയ്യാവച്ചാദീനി പച്ചാസീസമാനോ ദത്വാ. അച്ഛിന്ദന്തസ്സാതി വേയ്യാവച്ചാദീനി അകരോന്തം ദിസ്വാ ബലക്കാരേന ഗണ്ഹന്തസ്സ, തഥാ അച്ഛിന്ദാപയതോതി. വികപ്പനൂപഗചീവരതാ, സാമംദിന്നതാ, സകസഞ്ഞിതാ, ഉപസമ്പന്നതാ, കോധവസേന അച്ഛിന്ദനം വാ അച്ഛിന്ദാപനം വാതി ഇമാനേത്ഥ പഞ്ച അങ്ഗാനി. അച്ഛിന്ദനസിക്ഖാപദം.

    27. Bhikkhussa cīvaraṃ datvā puna taṃ cīvaraṃ sakasaññāya acchindantassa vā acchindāpayatopi vā nissaggiyaṃ siyāti yojanā. Tattha datvāti veyyāvaccādīni paccāsīsamāno datvā. Acchindantassāti veyyāvaccādīni akarontaṃ disvā balakkārena gaṇhantassa, tathā acchindāpayatoti. Vikappanūpagacīvaratā, sāmaṃdinnatā, sakasaññitā, upasampannatā, kodhavasena acchindanaṃ vā acchindāpanaṃ vāti imānettha pañca aṅgāni. Acchindanasikkhāpadaṃ.

    ൨൮. അപ്പവാരിതം അഞ്ഞാതിം ഗഹപതിം സുത്തം യാചിത്വാ ഞാതിപ്പവാരിതേ വജ്ജേത്വാ തന്തവായേഹി ചീവരം വായാപേന്തസ്സ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി പിണ്ഡത്ഥോ. തത്ഥ സുത്തന്തി ഛബ്ബിധം ഖോമസുത്താദികം വാ തേസം അനുലോമം വാ. യാചിയാതി ചീവരത്ഥായ യാചിത്വാ. ചീവരത്ഥായ വിഞ്ഞാപിതസുത്തം, അത്തുദ്ദേസികതാ, അകപ്പിയതന്തവായേന അകപ്പിയവിഞ്ഞത്തിയാ വായാപനന്തി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. സുത്തവിഞ്ഞത്തിസിക്ഖാപദം.

    28. Appavāritaṃ aññātiṃ gahapatiṃ suttaṃ yācitvā ñātippavārite vajjetvā tantavāyehi cīvaraṃ vāyāpentassa nissaggiyaṃ siyāti piṇḍattho. Tattha suttanti chabbidhaṃ khomasuttādikaṃ vā tesaṃ anulomaṃ vā. Yāciyāti cīvaratthāya yācitvā. Cīvaratthāya viññāpitasuttaṃ, attuddesikatā, akappiyatantavāyena akappiyaviññattiyā vāyāpananti imānettha tīṇi aṅgāni. Suttaviññattisikkhāpadaṃ.

    ൨൯. യോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ പരിണതം ലാഭം ജാനന്തോ അത്തനോ പരിണാമേതി, തസ്സ നിസ്സഗ്ഗിയം സിയാതി അത്ഥോ. തത്ഥ ജാനന്തി ജാനന്തോ. ലാഭന്തി ലഭിതബ്ബം ചീവരാദിവത്ഥും. പരിണതന്തി സങ്ഘസ്സ നിന്നം സങ്ഘസ്സ പോണം സങ്ഘസ്സ പബ്ഭാരം ഹുത്വാ ഠിതം. അത്തനോ പരിണാമേതീതി ‘‘മയ്ഹം ദേഥാ’’തിആദീനി വദന്തോ അത്തനി നിന്നം കരോതി. സങ്ഘേ പരിണതഭാവോ, തം ഞത്വാ അത്തനോ പരിണാമനം, പടിലാഭോതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. പരിണാമനസിക്ഖാപദം.

    29. Yo bhikkhu saṅghassa pariṇataṃ lābhaṃ jānanto attano pariṇāmeti, tassa nissaggiyaṃ siyāti attho. Tattha jānanti jānanto. Lābhanti labhitabbaṃ cīvarādivatthuṃ. Pariṇatanti saṅghassa ninnaṃ saṅghassa poṇaṃ saṅghassa pabbhāraṃ hutvā ṭhitaṃ. Attano pariṇāmetīti ‘‘mayhaṃ dethā’’tiādīni vadanto attani ninnaṃ karoti. Saṅghe pariṇatabhāvo, taṃ ñatvā attano pariṇāmanaṃ, paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni. Pariṇāmanasikkhāpadaṃ.

    നിസ്സഗ്ഗിയനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Nissaggiyaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact