Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / इतिवुत्तकपाळि • Itivuttakapāḷi |
३. निस्सरणियसुत्तं
3. Nissaraṇiyasuttaṃ
७२. वुत्तञ्हेतं भगवता, वुत्तमरहताति मे सुतं –
72. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘तिस्सो इमा, भिक्खवे, निस्सरणिया 1 धातुयो। कतमा तिस्सो? कामानमेतं निस्सरणं यदिदं नेक्खम्मं, रूपानमेतं निस्सरणं यदिदं आरुप्पं, यं खो पन किञ्चि भूतं सङ्खतं पटिच्चसमुप्पन्नं निरोधो तस्स निस्सरणं – इमा खो, भिक्खवे, तिस्सो निस्सरणिया धातुयो’’ति। एतमत्थं भगवा अवोच। तत्थेतं इति वुच्चति –
‘‘Tisso imā, bhikkhave, nissaraṇiyā 2 dhātuyo. Katamā tisso? Kāmānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ nekkhammaṃ, rūpānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ āruppaṃ, yaṃ kho pana kiñci bhūtaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ nirodho tassa nissaraṇaṃ – imā kho, bhikkhave, tisso nissaraṇiyā dhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘कामनिस्सरणं ञत्वा, रूपानञ्च अतिक्कमं।
‘‘Kāmanissaraṇaṃ ñatvā, rūpānañca atikkamaṃ;
सब्बसङ्खारसमथं, फुसं आतापि सब्बदा॥
Sabbasaṅkhārasamathaṃ, phusaṃ ātāpi sabbadā.
‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, यतो तत्थ विमुच्चति।
‘‘Sa ve sammaddaso bhikkhu, yato tattha vimuccati;
अभिञ्ञावोसितो सन्तो, स वे योगातिगो मुनी’’ति॥
Abhiññāvosito santo, sa ve yogātigo munī’’ti.
अयम्पि अत्थो वुत्तो भगवता, इति मे सुतन्ति। ततियं।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / इतिवुत्तक-अट्ठकथा • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ३. निस्सरणियसुत्तवण्णना • 3. Nissaraṇiyasuttavaṇṇanā