| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૩. નિસ્સારણીયસુત્તવણ્ણના
3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
૧૩. તતિયે નિસ્સારણીયા ધાતુયોતિ નિસ્સરણધાતુયોવ. મેત્તા હિ ખો મે ચેતોવિમુત્તીતિ એત્થ પચ્ચનીકધમ્મેહિ વિમુત્તત્તા તિકચતુક્કજ્ઝાનિકા મેત્તાવ મેત્તાચેતોવિમુત્તિ નામ . ભાવિતાતિ વડ્ઢિતા. બહુલીકતાતિ પુનપ્પુનં કતા. યાનીકતાતિ યુત્તયાનસદિસા કતા. વત્થુકતાતિ પતિટ્ઠા કતા. અનુટ્ઠિતાતિ અધિટ્ઠિતા. પરિચિતાતિ સમન્તતો ચિતા આચિતા ઉપચિતા. સુસમારદ્ધાતિ સુપ્પગુણકરણેન સુટ્ઠુ સમારદ્ધા. પરિયાદાય તિટ્ઠતીતિ પરિયાદિયિત્વા ગહેત્વા તિટ્ઠતિ. મા હેવન્તિસ્સ વચનીયોતિ યસ્મા અભૂતબ્યાકરણં બ્યાકરોતિ, તસ્મા ‘‘મા એવં ભણી’’તિ વત્તબ્બો. યદિદં મેત્તાચેતોવિમુત્તીતિ યા અયં મેત્તાચેતોવિમુત્તિ, ઇદં નિસ્સરણં બ્યાપાદસ્સ, બ્યાપાદતો નિસ્સટાતિ અત્થો. યો પન મેત્તાય તિકચતુક્કજ્ઝાનતો વુટ્ઠિતો સઙ્ખારે સમ્મસિત્વા તતિયમગ્ગં પત્વા ‘‘પુન બ્યાપાદો નત્થી’’તિ તતિયફલેન નિબ્બાનં પસ્સતિ, તસ્સ ચિત્તં અચ્ચન્તનિસ્સરણં બ્યાપાદસ્સ. એતેનુપાયેન સબ્બત્થ અત્થો વેદિતબ્બો.
13. Tatiye nissāraṇīyā dhātuyoti nissaraṇadhātuyova. Mettā hi kho me cetovimuttīti ettha paccanīkadhammehi vimuttattā tikacatukkajjhānikā mettāva mettācetovimutti nāma . Bhāvitāti vaḍḍhitā. Bahulīkatāti punappunaṃ katā. Yānīkatāti yuttayānasadisā katā. Vatthukatāti patiṭṭhā katā. Anuṭṭhitāti adhiṭṭhitā. Paricitāti samantato citā ācitā upacitā. Susamāraddhāti suppaguṇakaraṇena suṭṭhu samāraddhā. Pariyādāya tiṭṭhatīti pariyādiyitvā gahetvā tiṭṭhati. Mā hevantissa vacanīyoti yasmā abhūtabyākaraṇaṃ byākaroti, tasmā ‘‘mā evaṃ bhaṇī’’ti vattabbo. Yadidaṃ mettācetovimuttīti yā ayaṃ mettācetovimutti, idaṃ nissaraṇaṃ byāpādassa, byāpādato nissaṭāti attho. Yo pana mettāya tikacatukkajjhānato vuṭṭhito saṅkhāre sammasitvā tatiyamaggaṃ patvā ‘‘puna byāpādo natthī’’ti tatiyaphalena nibbānaṃ passati, tassa cittaṃ accantanissaraṇaṃ byāpādassa. Etenupāyena sabbattha attho veditabbo.
અનિમિત્તાચેતોવિમુત્તીતિ બલવવિપસ્સના. દીઘભાણકા પન અરહત્તફલસમાપત્તીતિ વદન્તિ. સા હિ રાગનિમિત્તાદીનઞ્ચેવ રૂપનિમિત્તાદીનઞ્ચ નિચ્ચનિમિત્તાદીનઞ્ચ અભાવા અનિમિત્તાતિ વુત્તા. નિમિત્તાનુસારીતિ વુત્તપ્પભેદં નિમિત્તં અનુસરણસભાવં.
Animittācetovimuttīti balavavipassanā. Dīghabhāṇakā pana arahattaphalasamāpattīti vadanti. Sā hi rāganimittādīnañceva rūpanimittādīnañca niccanimittādīnañca abhāvā animittāti vuttā. Nimittānusārīti vuttappabhedaṃ nimittaṃ anusaraṇasabhāvaṃ.
અસ્મીતિ અસ્મિમાનો. અયમહમસ્મીતિ પઞ્ચસુ ખન્ધેસુ અયં નામ અહં અસ્મીતિ. એત્તાવતા અરહત્તં બ્યાકતં હોતિ. વિચિકિચ્છાકથંકથાસલ્લન્તિ વિચિકિચ્છાભૂતં કથંકથાસલ્લં. મા હેવન્તિસ્સ વચનીયોતિ સચે તે પઠમમગ્ગવજ્ઝા વિચિકિચ્છા ઉપ્પજ્જતિ, અરહત્તબ્યાકરણં મિચ્છા હોતિ, તસ્મા ‘‘મા અભૂતં ગણ્હી’’તિ વારેતબ્બો. અસ્મીતિ માનસમુગ્ઘાતોતિ અરહત્તમગ્ગો. અરહત્તમગ્ગફલવસેન હિ નિબ્બાને દિટ્ઠે પુન અસ્મિમાનો નત્થીતિ અરહત્તમગ્ગો ‘‘અસ્મીતિ માનસમુગ્ઘાતો’’તિ વુત્તો. ઇતિ ઇમસ્મિં સુત્તે અભૂતબ્યાકરણં નામ કથિતં.
Asmīti asmimāno. Ayamahamasmīti pañcasu khandhesu ayaṃ nāma ahaṃ asmīti. Ettāvatā arahattaṃ byākataṃ hoti. Vicikicchākathaṃkathāsallanti vicikicchābhūtaṃ kathaṃkathāsallaṃ. Mā hevantissa vacanīyoti sace te paṭhamamaggavajjhā vicikicchā uppajjati, arahattabyākaraṇaṃ micchā hoti, tasmā ‘‘mā abhūtaṃ gaṇhī’’ti vāretabbo. Asmītimānasamugghātoti arahattamaggo. Arahattamaggaphalavasena hi nibbāne diṭṭhe puna asmimāno natthīti arahattamaggo ‘‘asmīti mānasamugghāto’’ti vutto. Iti imasmiṃ sutte abhūtabyākaraṇaṃ nāma kathitaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૩. નિસ્સારણીયસુત્તં • 3. Nissāraṇīyasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૩. નિસ્સારણીયસુત્તવણ્ણના • 3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
