| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੩. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
੧੩. ਤਤਿਯੇ વਡ੍ਢਿਤਾਤਿ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿવਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਿਤਾ। ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾਤਿ ਭਾવਨਾਯ ਬਹੁਲੀਕਰਣੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਾ। ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਸਦਿਸਾ ਕਤਾਤਿ ਯਥਾ ਯੁਤ੍ਤਮਾਜਞ੍ਞਯਾਨਂ ਛੇਕੇਨ ਸਾਰਥਿਨਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਏવਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪવਤ੍ਤਿਰਹਂ ਗਹਿਤਾ। વਤ੍ਥੁਕਤਾਤਿ વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ વਤ੍ਥੁ વਿਯ ਕਤਾ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸવਿਸੋਧਨੇਨ ਇਦ੍ਧਿવਿਸੇਸਤਾਯ ਪવਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾવਤੋ ਸੁવਿਸੋਧਿਤਪਰਿਸ੍ਸਯવਤ੍ਥੁ વਿਯ ਕਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾવਤੋ ਸੁਭਾવਿਤਭਾવੇਨ ਤਂਤਂਅਧਿਟ੍ਠਾਨਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਠਪਿਤਾ। ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਿਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਭਾવਨੂਪਚਯਂ ਗਮਿਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਚਿਤਾ’ਤਿ। ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਭਾવਨਾਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਸਮ੍ਭਾવਿਤਾ। ਅਭੂਤਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ ਹਿ ਖੋ ਮੇ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਭਾવਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣਾਭਿਬ੍ਯਾਹਾਰਂ ਬ੍ਯਾਹਰਤਿ। ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਟਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪੁਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਾਨਿ ਮਮ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਞਤ੍વਾ।
13. Tatiye vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena paribrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānasadisā katāti yathā yuttamājaññayānaṃ chekena sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathāruci pavattirahaṃ gahitā. Vatthukatāti vā adhiṭṭhānaṭṭhena vatthu viya katā, sabbaso upakkilesavisodhanena iddhivisesatāya pavattiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katāti vuttaṃ hoti. Adhiṭṭhitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya ṭhapitā. Samantato citāti sabbabhāgena bhāvanūpacayaṃ gamitā. Tenāha ‘‘upacitā’ti. Suṭṭhu samāraddhāti iddhibhāvanāsikhāppattiyā sammadeva sambhāvitā. Abhūtabyākaraṇaṃ byākarotīti ‘‘mettā hi kho me cetovimutti bhāvitā’’tiādinā attani avijjamānaguṇābhibyāhāraṃ byāharati. Cetovimuttisaddaṃ apekkhitvā ‘‘nissaṭā’’ti vuttaṃ. Puna byāpādo natthīti idāni mama byāpādo nāma sabbaso natthīti ñatvā.
ਬਲવવਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਭਯਤੁਪਟ੍ਠਾਨੇ ਞਾਣਂ, ਆਦੀਨવਾਨੁਪਸ੍ਸਨੇ ਞਾਣਂ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਞਾਣਂ, ਭਙ੍ਗਞਾਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਯੇਸਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਭਾવੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗੋ ਏવ વਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਰਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੋਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਰੂਪવੇਦਨਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿ। ਤੇਸਂਯੇવ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿવਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿ। ਤਯਿਦਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾ ਹਿ…ਪੇ॰… ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੀ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸਰਣਸਭਾવ’’ਨ੍ਤਿ।
Balavavipassanāti bhayatupaṭṭhāne ñāṇaṃ, ādīnavānupassane ñāṇaṃ muccitukamyatāñāṇaṃ, bhaṅgañāṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ adhivacanaṃ. Yesaṃ nimittānaṃ abhāvena arahattaphalasamāpattiyā animittatā, taṃ dassetuṃ ‘‘sā hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha rāgassa nimittaṃ, rāgo eva vā nimittaṃ rāganimittaṃ. Ādi-saddena dosanimittādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Rūpavedanādisaṅkhāranimittaṃ rūpanimittādi. Tesaṃyeva niccādivasena upaṭṭhānaṃ niccanimittādi. Tayidaṃ nimittaṃ yasmā sabbena sabbaṃ arahattaphale natthi, tasmā vuttaṃ ‘‘sā hi…pe… animittā’’ti. Nimittaṃ anussarati anugacchati ārabbha pavattati sīlenāti nimittānusārī. Tenāha ‘‘vuttappabhedaṃ nimittaṃ anusaraṇasabhāva’’nti.
ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋਤਿ ‘‘ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਪવਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤવਿਸਯੋ ਮਾਨੋ। ਅਯਂ ਨਾਮ ਅਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਰੂਪਲਕ੍ਖਣੋ વੇਦਨਾਦੀਸੁ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਲਕ੍ਖਣੋ ਅਯਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਾ ਅਹਂ ਅਸ੍ਮੀਤਿ। ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ। ਪੁਨ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨਂ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਤ੍ਤਮੇવ વਿਭਾવੇਤਿ।
Asmimānoti ‘‘asmī’’ti pavatto attavisayo māno. Ayaṃ nāma ahamasmīti rūpalakkhaṇo vedanādīsu vā aññataralakkhaṇo ayaṃ nāma attā ahaṃ asmīti. Asmimāno samugghātīyati etenāti asmimānasamugghāto, arahattamaggo. Puna asmimāno natthīti tassa anuppattidhammatāpādanaṃ kittento samugghātattameva vibhāveti.
ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੩. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Nissāraṇīyasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
