| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૮. નિયામકઙ્ગપઞ્હો
8. Niyāmakaṅgapañho
૮. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘નિયામકસ્સ તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, નિયામકો રત્તિન્દિવં સતતં સમિતં અપ્પમત્તો યત્તપ્પયત્તો નાવં સારેતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ચિત્તં નિયામયમાનેન રત્તિન્દિવં સતતં સમિતં અપ્પમત્તેન યત્તપ્પયત્તેન યોનિસો મનસિકારેન ચિત્તં નિયામેતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, નિયામકસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન ધમ્મપદે –
8. ‘‘Bhante nāgasena, ‘niyāmakassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, niyāmako rattindivaṃ satataṃ samitaṃ appamatto yattappayatto nāvaṃ sāreti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena cittaṃ niyāmayamānena rattindivaṃ satataṃ samitaṃ appamattena yattappayattena yoniso manasikārena cittaṃ niyāmetabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, niyāmakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena dhammapade –
‘‘‘અપ્પમાદરતા હોથ, સચિત્તમનુરક્ખથ;
‘‘‘Appamādaratā hotha, sacittamanurakkhatha;
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, નિયામકસ્સ યં કિઞ્ચિ મહાસમુદ્દે કલ્યાણં વા પાપકં વા, સબ્બં તં વિદિતં હોતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન કુસલાકુસલં સાવજ્જાનવજ્જં હીનપ્પણીતં કણ્હસુક્કસપ્પટિભાગં વિજાનિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, નિયામકસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, niyāmakassa yaṃ kiñci mahāsamudde kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, sabbaṃ taṃ viditaṃ hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kusalākusalaṃ sāvajjānavajjaṃ hīnappaṇītaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāgaṃ vijānitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, niyāmakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, નિયામકો યન્તે મુદ્દિકં દેતિ ‘મા કોચિ યન્તં આમસિત્થા’તિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ચિત્તે સંવરમુદ્દિકા દાતબ્બા ‘મા કિઞ્ચિ પાપકં અકુસલવિતક્કં વિતક્કેસી’તિ, ઇદં, મહારાજ, નિયામકસ્સ તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન સંયુત્તનિકાયવરે ‘મા, ભિક્ખવે, પાપકે અકુસલે વિતક્કે વિતક્કેય્યાથ, સેય્યથીદં, કામવિતક્કં બ્યાપાદવિતક્કં વિહિંસાવિતક્ક’’’ન્તિ.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, niyāmako yante muddikaṃ deti ‘mā koci yantaṃ āmasitthā’ti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena citte saṃvaramuddikā dātabbā ‘mā kiñci pāpakaṃ akusalavitakkaṃ vitakkesī’ti, idaṃ, mahārāja, niyāmakassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare ‘mā, bhikkhave, pāpake akusale vitakke vitakkeyyātha, seyyathīdaṃ, kāmavitakkaṃ byāpādavitakkaṃ vihiṃsāvitakka’’’nti.
નિયામકઙ્ગપઞ્હો અટ્ઠમો.
Niyāmakaṅgapañho aṭṭhamo.
Footnotes:
