| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಓಮಸವಾದೇತಿ ಖುಂಸನಗರಹಣವಚನೇ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಂ ನೇವ ಕಣ್ಣಸುಖಂ, ನ ಹದಯಸುಖಂ, ತಸ್ಮಾ ತೇನ ಕಣ್ಣಞ್ಚೇವ ಹದಯಞ್ಚ ವಿಜ್ಝತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಓವಿಜ್ಝನವಚನೇ’’ತಿ, ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಘಟೇತ್ವಾ ವಚನೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಜಾತಿನಾಮಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಜಾತಿ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ಚೇವ ಚಣ್ಡಾಲಾದಿ ಹೀನಾ ಚ ಜಾತಿ। ನಾಮಂ ನಾಮ ಅವಕಣ್ಣಕಾದಿ ಹೀನಞ್ಚೇವ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ನಾಮಂ। ಗೋತ್ತಂ ನಾಮ ಕೋಸಿಯಾದಿ ಹೀನಞ್ಚೇವ ಗೋತಮಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಗೋತ್ತಂ। ಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಾದಿ ಹೀನಞ್ಚೇವ ಕಸಿವಣಿಜ್ಜಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ। ಸಿಪ್ಪಂ ನಾಮ ನಳಕಾರಾದಿ ಹೀನಞ್ಚೇವ ಮುದ್ದಾಗಣನಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಸಿಪ್ಪಂ। ಆಬಾಧೋ ನಾಮ ಸಬ್ಬೋಪಿ ರೋಗೋ ಹೀನೋಯೇವ। ಅಥ ವಾ ಮಧುಮೇಹೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ, ಸೇಸೋ ಹೀನೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಲಿಙ್ಗಂ ನಾಮ ಅತಿದೀಘಾದಿ ಹೀನಞ್ಚೇವ ನಾತಿದೀಘಾದಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಲಿಙ್ಗಂ। ಕಿಲೇಸೋ ನಾಮ ರಾಗಾದಿಕೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಿಲೇಸೋ। ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ಸೋತಾಪತ್ತಾದಿಕಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾ ಚೇವ ಪಾರಾಜಿಕಾದಿ ಅನುಕ್ಕಟ್ಠಾ ಚ ಆಪತ್ತಿ। ಅಕ್ಕೋಸೋ ನಾಮ ‘‘ಓಟ್ಠೋಸೀ’’ತಿಆದಿಕೋ ಹೀನೋ ಚೇವ ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋಸೀ’’ತಿಆದಿಕೋ (ಪಾಚಿ॰ ೧೫) ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ।
Omasavādeti khuṃsanagarahaṇavacane. Yasmā pana taṃ neva kaṇṇasukhaṃ, na hadayasukhaṃ, tasmā tena kaṇṇañceva hadayañca vijjhatīti āha ‘‘ovijjhanavacane’’ti, jātiādīhi ghaṭetvā vacaneti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘jātināmā’’tiādi. Tattha jāti nāma brāhmaṇādi ukkaṭṭhā ceva caṇḍālādi hīnā ca jāti. Nāmaṃ nāma avakaṇṇakādi hīnañceva buddharakkhitādi ukkaṭṭhañca nāmaṃ. Gottaṃ nāma kosiyādi hīnañceva gotamādi ukkaṭṭhañca gottaṃ. Kammaṃ nāma pupphachaḍḍakādi hīnañceva kasivaṇijjādi ukkaṭṭhañca kammaṃ. Sippaṃ nāma naḷakārādi hīnañceva muddāgaṇanādi ukkaṭṭhañca sippaṃ. Ābādho nāma sabbopi rogo hīnoyeva. Atha vā madhumeho ukkaṭṭho, seso hīnoti veditabbo. Liṅgaṃ nāma atidīghādi hīnañceva nātidīghādi ukkaṭṭhañca liṅgaṃ. Kileso nāma rāgādiko sabbopi kileso. Āpatti nāma sotāpattādikā ukkaṭṭhā ceva pārājikādi anukkaṭṭhā ca āpatti. Akkoso nāma ‘‘oṭṭhosī’’tiādiko hīno ceva ‘‘paṇḍitosī’’tiādiko (pāci. 15) ukkaṭṭho ca akkoso.
ಯಥಾ ತಥಾತಿ ಪಾಳಿಆಗತಾನಾಗತಪದಾನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಆದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಇಧ ಚಾ’’ತಿಆದಿ। ದವಕಮ್ಯತಾ ನಾಮ ಕೇಳಿಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಸು ಚೇವ ಪಾಳಿಆಗತಾನಾಗತಪದೇಸು ಚಾತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸೀ’’ತಿಆದಿಕಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ಅತ್ಥಂ ವಣ್ಣೇನ್ತೋ ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ। ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತೋ ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ। ಅನುಸಿಟ್ಠಿಯಂ ಠತ್ವಾ ‘‘ಇದಾನಿಪಿ ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ಪಾಪಂ ಮಾ ಅಕಾಸಿ। ಮಾ ತಮೋತಮಪರಾಯಣೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೫) ನಯೇನ ಕಥೇನ್ತೋ ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Yathātathāti pāḷiāgatānāgatapadānaṃ yena kenaci ākārena. Imasmiṃ sikkhāpade ṭhapetvā bhikkhuṃ bhikkhuniādayo sabbe sattā anupasampannaṭṭhāne ṭhitāti āha ‘‘idha cā’’tiādi. Davakamyatā nāma keḷihasādhippāyatā. Sabbatthāti upasampannānupasampannesu ceva pāḷiāgatānāgatapadesu cāti sabbattha. Atthadhammaanusāsanipurekkhārānanti ettha ‘‘caṇḍālosī’’tiādikāya pāḷiyā atthaṃ vaṇṇento atthapurekkhāro nāma. Pāḷiṃ vācento dhammapurekkhāro nāma. Anusiṭṭhiyaṃ ṭhatvā ‘‘idānipi caṇḍālosi, pāpaṃ mā akāsi. Mā tamotamaparāyaṇo ahosī’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 35) nayena kathento anusāsanipurekkhāro nāmāti veditabbo.
ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
