| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೩. ಓವಾದವಗ್ಗೋ
3. Ovādavaggo
೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
೧೪೪. ಕಥಾನುಸಾರೇನಾತಿ ಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕತ್ಥಿಕೋ ಕಿಂಸೀಲೋ ಕಿಂಸಮಾಚಾರೋ ಕತರಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋತಿಆದಿ ಕಥಾನುಸಾರೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಗಮನೇಪೀತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಮೋಕ್ಖಗಮನೇಪಿ। ‘‘ಲಕ್ಖಣಪ್ಪಟಿವೇಧಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ’’ತಿ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಾನುಸಾರೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ।
144.Kathānusārenāti yo bhikkhunovādakatthiko kiṃsīlo kiṃsamācāro katarakulā pabbajitotiādi kathānusārenāti attho. Saggamaggagamanepīti api-saddena mokkhagamanepi. ‘‘Lakkhaṇappaṭivedhapaṭisaṃyutto’’ti aṭṭhagarudhammānusārena vattabbaṃ dhammakathaṃ sandhāya vuttaṃ.
೧೪೫-೧೪೭. ನಿಸ್ಸೀಮನ್ತಿ ವಿಹಾರೇ ಬದ್ಧಸೀಮತೋ ಅಞ್ಞಂ ಅಬದ್ಧಸೀಮಂ, ಗಾಮಸೀಮಾದಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸುಪಿನನ್ತೇನಪೀ’’ತಿ ನ ಸಬ್ಬೇಸನ್ತಿ ಇಧ ಬಾಹುಲ್ಲನಯೇನ ವುತ್ತಂ। ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಹಿ ಕೇಚಿ ವೀಸತಿವಸ್ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಸ್ಸಾಪೀತಿ ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ಮಜ್ಝಿಮಬೋಧಿಕಾಲೇ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ‘‘ಸೀಲವಾ ಹೋತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಚತುಬ್ಬಿಧತ್ತಾ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಸೀಲಮೇವ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಗಣ್ಠಾನುಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ‘‘ಸತಿಸಂವರಾದಯೋ ಇಧ ನಾಧಿಪ್ಪೇತಾ, ತೇನ ವಿಭಙ್ಗಪಾಠಂ ದಸ್ಸೇತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅತ್ಥತೋತಿ ಪಾಳಿಅತ್ಥತೋ। ಕಾರಣತೋತಿ ಕಾರಣೂಪಪತ್ತಿತೋ, ಅಟ್ಠಕಥಾತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಥ ವಾ ಕಾರಣತೋತಿ ಧಮ್ಮತೋ, ತೇನ ಅತ್ಥತೋ ಧಮ್ಮತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ವಾ ಅತ್ಥತೋತಿ ಫಲತೋ। ‘‘ಕಾರಣತೋತಿ ಹೇತುತೋ। ಧಮ್ಮಪದಮ್ಪಿ ಜಾತಕೇನ ಸಹಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಪಞ್ಹಂ ಕಥೇತುನ್ತಿ ‘‘ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುಟ್ಠೇನ ‘‘ನ ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ಕಥೇತುಂ। ‘‘ನ ಖೋ ಪನ ತಂ ಭಗವನ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ। ‘‘ನ ಖೋ ಪನೇತ’’ನ್ತಿ ಚ ಲಿಖನ್ತಿ, ತಂ ನ ಸುನ್ದರಂ। ‘‘ಕಾಸಾಯವತ್ಥವಸನಾಯಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಯಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಮೇವ ವುತ್ತಂ। ಮೇಥುನೇನ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀದೂಸಕೋ ಹೋತಿ।
145-147.Nissīmanti vihāre baddhasīmato aññaṃ abaddhasīmaṃ, gāmasīmādinti attho. ‘‘Supinantenapī’’ti na sabbesanti idha bāhullanayena vuttaṃ. Chabbaggiyā hi keci vīsativassāpi atthi atirekavīsativassāpīti iminā imaṃ majjhimabodhikāle paññattanti viññāyati. ‘‘Sīlavā hotī’’ti vatvā tassa catubbidhattā idha adhippetasīlameva dassetuṃ ‘‘pātimokkhasaṃvarasaṃvuto’’tiādi vuttaṃ. Gaṇṭhānugaṇṭhipadesu ‘‘satisaṃvarādayo idha nādhippetā, tena vibhaṅgapāṭhaṃ dasseti aṭṭhakathācariyo’’ti vuttaṃ. Atthatoti pāḷiatthato. Kāraṇatoti kāraṇūpapattito, aṭṭhakathātoti adhippāyo. Atha vā kāraṇatoti dhammato, tena atthato dhammatoti vuttaṃ hoti. Atha vā atthatoti phalato. ‘‘Kāraṇatoti hetuto. Dhammapadampi jātakena sahā’’ti likhitaṃ. Pañhaṃ kathetunti ‘‘pañhaṃ puṭṭho kathetī’’ti ettha bhikkhuniyā puṭṭhena ‘‘na jānāmī’’ti na sakkā kathetuṃ. ‘‘Na kho pana taṃ bhagavanta’’nti pāṭho. ‘‘Na kho paneta’’nti ca likhanti, taṃ na sundaraṃ. ‘‘Kāsāyavatthavasanāyā’’ti vacanato pārājikāyapi na vaṭṭati. Bhikkhuniyā kāyasaṃsaggameva vuttaṃ. Methunena hi bhikkhunīdūsako hoti.
೧೪೮-೯. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ನಾಮ ಪರಿವತ್ತಲಿಙ್ಗಾ, ಪಞ್ಚಸತಾ ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ವಾ। ‘‘ಧಮ್ಮದೇಸನಾಪತ್ತಿಮೋಚನತ್ಥಂ ಪನಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಮಾತುಗಾಮಗ್ಗಹಣೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನೀಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ಭಿಕ್ಖುನಿಗ್ಗಹಣೇನ ಪನ ಮಾತುಗಾಮೋ ತಿರಿಯಂ ತರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ॰ ೧೮೭-೧೯೦) ಸಙ್ಗಹಿತೋ, ನ ಅಞ್ಞತ್ಥ। ‘‘ಓಸಾರೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಪಾಳಿಪಾಠೋ, ಪಾಳಿ ಓಸಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ । ‘‘ಓಸಾರೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಪಾಳಿ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ವನ್ದಿತೇ ದೋಸಾಭಾವತೋ ಬಹೂಸು ಏಕಾಯ ವನ್ದಿತೇ ವಟ್ಟತೀತಿ ಚೇ? ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾಯೇವ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಮಾ ನ ವಟ್ಟತಿ । ‘‘ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಿಸಿನ್ನಾಯಾತಿ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ನಿಸಿನ್ನಾಯಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ನ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಹುತ್ವಾ ಗನ್ತುಕಾಮಾತಿ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಹುತ್ವಾ ಗನ್ತುಕಾಮಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಇಧ ನಾಧಿಪ್ಪೇತಾ, ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತುಕಾಮಾವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯತೋ ಪನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಹಾರತೋ। ತತ್ಥಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಹಾರೇ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಓವಾದದಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ವಚನತೋ ಓವಾದದಾಯಕೇಹೇವ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಬ್ಬೇಹೀತಿ ಆಪನ್ನೋ, ತಥಾಪಿ ಅಸತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೇ ಓವಾದಸಂವಾಸಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಯಾಚನತ್ಥಾಯ ಅವಸ್ಸಂ ಗನ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಅಞ್ಞೇಹಿಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋಪಿ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಏವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸಾ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬಾತಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಪತ್ತಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ। ಕಸ್ಮಾ? ಆಪದಾಸು ಹೀತಿಆದಿ। ‘‘ಅಯಂ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸಿಕೋತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಮ್ಪಿ ತೇರಸಿಯಂಯೇವ, ಏತರಹಿ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚಾತುದ್ದಸಿಯಂಯೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಕದಾ ಅಯ್ಯ ಉಪೋಸಥೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ‘‘ಜಾಯಾಯೋ ವಾ ಜಾರಿಯೋ ವಾ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವುತ್ತಂ ಕಿರ। ‘‘ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಚೇ, ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ। ದ್ವೇ ತಿಸ್ಸೋತಿ ದ್ವೀಹಿ ತೀಹಿ। ಏಕತೋ ಆಗತಾನಂ ವಸೇನ ‘‘ತಾಹೀ’’ತಿ ಬಹುವಚನಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ‘‘ಏಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಾ ಬಹೂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯೇಹಿ ಓವಾದತ್ಥಾಯ ಪೇಸಿತಾ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಚ ಅಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಚ ಅಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚಾ’ತಿಆದಿ ನಾನಾಉಪಸ್ಸಯೇಹಿ ಪೇಸಿತಾಯ ವಚನ’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಅಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಘಪುಗ್ಗಲನಾನಾವಾಸದುತಿಯವಚನವಸೇನ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮನಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಚ ಲಿಖಿತಂ। ಯಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ನ ಪವತ್ತತಿ, ತತ್ಥಾಪಿ ಯಾಚನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪುನದಿವಸೇ ಯೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ, ತೇನ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ’’ತಿಆದಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಅತ್ಥಿ ಚೇ ಸಮ್ಮತೋ, ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ। ‘‘ಸಯಮೇವ ಚೇ ಸಮ್ಮತೋ, ಅಹ’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಚೇ ಸಮ್ಮತೋ ವಾ ಓವಾದಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ ವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಆರೋಚಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏಕೇ, ‘‘ಅತ್ತನಾಪಿ ಆರೋಚೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಚ ವದನ್ತಿ। ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ಅಯ್ಯಾನಂ ಪವಾರೇತೀ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ, ಏವಂ ಸತಿ ‘‘ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪವಾರೇಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಪೋತ್ಥಕೇ ನತ್ಥಿ।
148-9. Bhikkhūnaṃ santike upasampannā nāma parivattaliṅgā, pañcasatā sākiyāniyo vā. ‘‘Dhammadesanāpattimocanatthaṃ panā’’ti vacanato mātugāmaggahaṇena sabbattha bhikkhunīsaṅgahaṃ gacchatīti siddhaṃ. Bhikkhuniggahaṇena pana mātugāmo tiriyaṃ taraṇasikkhāpade (pāci. 187-190) saṅgahito, na aññattha. ‘‘Osāretabbā’’ti pāḷipāṭho, pāḷi osāretabbāti attho . ‘‘Osāretabba’’nti aṭṭhakathāpāḷi. Ekasmiṃ ṭhāne vandite dosābhāvato bahūsu ekāya vandite vaṭṭatīti ce? Bhikkhūhi kattabbaṃ natthi, bhikkhuniyāyeva kattabbaṃ, tasmā na vaṭṭati . ‘‘Yattha katthaci nisinnāyāti antodvādasahatthe nisinnāyā’’ti vadanti. Na nimantitā hutvā gantukāmāti nimantitā hutvā gantukāmā bhikkhū idha nādhippetā, vassaṃ upagantukāmāva adhippetāti attho. Yato panāti bhikkhunīvihārato. Tatthāti bhikkhunīvihāre. Kiñcāpi ‘‘ovādadāyakā bhikkhū’’ti vacanato ovādadāyakeheva sabhikkhuko āvāso hoti, na sabbehīti āpanno, tathāpi asati bhikkhunovādake ovādasaṃvāsānaṃ atthāya yācanatthāya avassaṃ gantabbattā aññehipi bhikkhūhi sabhikkhukopi sabhikkhuko evāti veditabbo. Sā rakkhitabbāti vassacchedāpatti rakkhitabbā. Kasmā? Āpadāsu hītiādi. ‘‘Ayaṃ uposatho cātuddasikoti pucchitabba’’nti vuttaṃ, tampi terasiyaṃyeva, etarahi pana bhikkhuniyo cātuddasiyaṃyeva gantvā ‘‘kadā ayya uposatho’’ti pucchanti. ‘‘Jāyāyo vā jāriyo vā’’ti adhippāyena vuttaṃ kira. ‘‘Gaccheyya ce, āpattī’’ti pāṭho. Dve tissoti dvīhi tīhi. Ekato āgatānaṃ vasena ‘‘tāhī’’ti bahuvacanaṃ vuttanti adhippāyo. ‘‘Ekā bhikkhunī vā bahū bhikkhunī vā bahūhi bhikkhunupassayehi ovādatthāya pesitā’’ti vacanassa vitthāro ‘‘bhikkhunisaṅgho ca ayya bhikkhuniyo cā’’tiādinā vutto. ‘‘Bhikkhunisaṅgho ca ayya bhikkhuniyo cā’tiādi nānāupassayehi pesitāya vacana’’nti ca ‘‘aparipuṇṇasaṅghapuggalanānāvāsadutiyavacanavasena pañcakkhattuṃ upasaṅkamanaṃ vutta’’nti ca likhitaṃ. Yasmiṃ āvāse pātimokkhuddeso na pavattati, tatthāpi yācanaṃ sampaṭicchitvā punadivase yena paṭiggahitaṃ, tena ‘‘natthi koci bhikkhu bhikkhunovādako sammato’’tiādi vattabbaṃ. Atthi ce sammato, niddisitabbo. ‘‘Sayameva ce sammato, aha’nti vattabba’’nti vuttaṃ. Sace sammato vā ovādapaṭiggāhako vā pātimokkhaṃ uddisati, aññena ārocāpetabbanti eke, ‘‘attanāpi ārocetuṃ vaṭṭatī’’ti ca vadanti. Kesuci potthakesu ‘‘ayyānaṃ pavāretī’’ti likhitaṃ, evaṃ sati ‘‘ayyassa pavāremī’’ti vattabbaṃ, potthake natthi.
ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ovādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೩. ಓವಾದವಗ್ಗೋ • 3. Ovādavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ • 1. Ovādasikkhāpada-atthayojanā
