| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / દ્વેમાતિકાપાળિ • Dvemātikāpāḷi |
૩. ઓવાદવગ્ગો
3. Ovādavaggo
૧. ઓવાદસિક્ખાપદવણ્ણના
1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ઓવાદવગ્ગસ્સ પઠમે અસમ્મતોતિ યા અટ્ઠઙ્ગસમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો ભગવતા ઞત્તિચતુત્થેન કમ્મેન (પાચિ॰ ૧૪૬) ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ અનુઞ્ઞાતા, તાય અસમ્મતો. ઓવદેય્યાતિ ભિક્ખુનિસઙ્ઘં વા સમ્બહુલા વા એકં ભિક્ખુનિં વા ‘‘વસ્સસતૂપસમ્પન્નાય ભિક્ખુનિયા તદહુપસમ્પન્નસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં અઞ્જલિકમ્મં સામીચિકમ્મં કાતબ્બ’’ન્તિ આદિકે (ચૂળવ॰ ૪૦૩) અટ્ઠ ગરુધમ્મે ઓવાદવસેન ઓસારેન્તો ઓવદેય્ય. પાચિત્તિયન્તિ ઓવાદપરિયોસાને પાચિત્તિયં.
Ovādavaggassa paṭhame asammatoti yā aṭṭhaṅgasamannāgatassa bhikkhuno bhagavatā ñatticatutthena kammena (pāci. 146) bhikkhunovādakasammuti anuññātā, tāya asammato. Ovadeyyāti bhikkhunisaṅghaṃ vā sambahulā vā ekaṃ bhikkhuniṃ vā ‘‘vassasatūpasampannāya bhikkhuniyā tadahupasampannassa bhikkhuno abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kātabba’’nti ādike (cūḷava. 403) aṭṭha garudhamme ovādavasena osārento ovadeyya. Pācittiyanti ovādapariyosāne pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ઓવદનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, અઞ્ઞેન વા ધમ્મેન ભિક્ખુનીસુ ઉપસમ્પન્નમત્તં વા ઓવદતો દુક્કટં. સમ્મતસ્સાપિ તઞ્ચે સમ્મુતિકમ્મં અધમ્મકમ્મં હોતિ, તસ્મિં અધમ્મકમ્મે અધમ્મકમ્મસઞ્ઞિનો વગ્ગે ભિક્ખુનિસઙ્ઘે ઓવદતો તિકપાચિત્તિયં, તથા વેમતિકસ્સ ધમ્મકમ્મસઞ્ઞિનો ચાતિ નવ પાચિત્તિયાનિ, સમગ્ગેપિ ભિક્ખુનિસઙ્ઘેન વાતિ અધમ્મકમ્મવસેન અટ્ઠારસ. સચે પન તં ધમ્મકમ્મં હોતિ, ‘‘ધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞી સમગ્ગં ભિક્ખુનિસઙ્ઘં સમગ્ગસઞ્ઞી ઓવદતી’’તિ (પાચિ॰ ૧૫૧) ઇદં અવસાનપદં ઠપેત્વા તેનેવ નયેન સત્તરસ દુક્કટાનિ, ‘‘સમગ્ગમ્હાય્યા’’તિ ચ વુત્તે અઞ્ઞં ધમ્મં, ‘‘વગ્ગમ્હાય્યા’’તિ ચ વુત્તે અટ્ઠ ગરુધમ્મે ભણન્તસ્સ, ઓવાદઞ્ચ અનિય્યાતેત્વા અઞ્ઞં ધમ્મં ભણન્તસ્સ દુક્કટમેવ. યો પન ધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞી સમગ્ગં ભિક્ખુનિસઙ્ઘં સમગ્ગસઞ્ઞી ઓવદતિ, ગરુધમ્મપાળિં ઉદ્દેસં દેતિ, પરિપુચ્છં દેતિ, ‘‘ઓસારેહિ અય્યા’’તિ વુચ્ચમાનો ઓસારેતિ, પઞ્હં પુટ્ઠો કથેતિ, ભિક્ખુનીનં સુણમાનાનં અઞ્ઞસ્સત્થાય ભણતિ, સિક્ખમાનાય વા સામણેરિયા વા ભણતિ, તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. અસમ્મતતા, ભિક્ખુનિયા પરિપુણ્ણૂપસમ્પન્નતા, ઓવાદવસેન અટ્ઠગરુધમ્મભણનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ પદસોધમ્મસદિસાનેવાતિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha ovadanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, aññena vā dhammena bhikkhunīsu upasampannamattaṃ vā ovadato dukkaṭaṃ. Sammatassāpi tañce sammutikammaṃ adhammakammaṃ hoti, tasmiṃ adhammakamme adhammakammasaññino vagge bhikkhunisaṅghe ovadato tikapācittiyaṃ, tathā vematikassa dhammakammasaññino cāti nava pācittiyāni, samaggepi bhikkhunisaṅghena vāti adhammakammavasena aṭṭhārasa. Sace pana taṃ dhammakammaṃ hoti, ‘‘dhammakamme dhammakammasaññī samaggaṃ bhikkhunisaṅghaṃ samaggasaññī ovadatī’’ti (pāci. 151) idaṃ avasānapadaṃ ṭhapetvā teneva nayena sattarasa dukkaṭāni, ‘‘samaggamhāyyā’’ti ca vutte aññaṃ dhammaṃ, ‘‘vaggamhāyyā’’ti ca vutte aṭṭha garudhamme bhaṇantassa, ovādañca aniyyātetvā aññaṃ dhammaṃ bhaṇantassa dukkaṭameva. Yo pana dhammakamme dhammakammasaññī samaggaṃ bhikkhunisaṅghaṃ samaggasaññī ovadati, garudhammapāḷiṃ uddesaṃ deti, paripucchaṃ deti, ‘‘osārehi ayyā’’ti vuccamāno osāreti, pañhaṃ puṭṭho katheti, bhikkhunīnaṃ suṇamānānaṃ aññassatthāya bhaṇati, sikkhamānāya vā sāmaṇeriyā vā bhaṇati, tassa, ummattakādīnañca anāpatti. Asammatatā, bhikkhuniyā paripuṇṇūpasampannatā, ovādavasena aṭṭhagarudhammabhaṇananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni padasodhammasadisānevāti.
ઓવાદસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ovādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૨. અત્થઙ્ગતસિક્ખાપદવણ્ણના
2. Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā
દુતિયે ઓવદેય્યાતિ અટ્ઠગરુધમ્મેહિ વા અઞ્ઞેન વા ધમ્મેન ઓવદન્તસ્સ સમ્મતસ્સાપિ પાચિત્તિયમેવ.
Dutiye ovadeyyāti aṭṭhagarudhammehi vā aññena vā dhammena ovadantassa sammatassāpi pācittiyameva.
સાવત્થિયં આયસ્મન્તં ચૂળપન્થકં આરબ્ભ અત્થઙ્ગતે સૂરિયે ઓવદનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, સૂરિયે અત્થઙ્ગતે અત્થઙ્ગતસઞ્ઞિનો વેમતિકસ્સ વા, એકતોઉપસમ્પન્નં ઓવદન્તસ્સ ચ દુક્કટં. પુરિમસિક્ખાપદે વિય ઉદ્દેસાદિનયેન અનાપત્તિ. અત્થઙ્ગતસૂરિયતા, પરિપુણ્ણૂપસમ્પન્નતા, ઓવદનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ પદસોધમ્મસદિસાનેવાતિ.
Sāvatthiyaṃ āyasmantaṃ cūḷapanthakaṃ ārabbha atthaṅgate sūriye ovadanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, sūriye atthaṅgate atthaṅgatasaññino vematikassa vā, ekatoupasampannaṃ ovadantassa ca dukkaṭaṃ. Purimasikkhāpade viya uddesādinayena anāpatti. Atthaṅgatasūriyatā, paripuṇṇūpasampannatā, ovadananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni padasodhammasadisānevāti.
અત્થઙ્ગતસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Atthaṅgatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૩. ભિક્ખુનુપસ્સયસિક્ખાપદવણ્ણના
3. Bhikkhunupassayasikkhāpadavaṇṇanā
તતિયે ભિક્ખુનુપસ્સયન્તિ ભિક્ખુનિયા એકરત્તં વસનટ્ઠાનમ્પિ. ઓવદેય્યાતિ ઇધ ગરુધમ્મેહિ ઓવદન્તસ્સેવ પાચિત્તિયં. સચે પન અસમ્મતો હોતિ, દ્વે પાચિત્તિયાનિ. સચે પન સૂરિયેપિ અત્થઙ્ગતે ઓવદતિ, તીણિ હોન્તિ. સમ્મતસ્સ પન રત્તિં ઓવદન્તસ્સપિ દ્વે એવ હોન્તિ. સમ્મતત્તા હિ ભિક્ખુસ્સ ગરુધમ્મોવાદમૂલકં પાચિત્તિયં નત્થિ. ગિલાનાતિ ન સક્કોતિ ઓવાદાય વા સંવાસાય વા ગન્તું.
Tatiye bhikkhunupassayanti bhikkhuniyā ekarattaṃ vasanaṭṭhānampi. Ovadeyyāti idha garudhammehi ovadantasseva pācittiyaṃ. Sace pana asammato hoti, dve pācittiyāni. Sace pana sūriyepi atthaṅgate ovadati, tīṇi honti. Sammatassa pana rattiṃ ovadantassapi dve eva honti. Sammatattā hi bhikkhussa garudhammovādamūlakaṃ pācittiyaṃ natthi. Gilānāti na sakkoti ovādāya vā saṃvāsāya vā gantuṃ.
સક્કેસુ છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ભિક્ખુનુપસ્સયં ઉપસઙ્કમિત્વા ઓવદનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, ‘‘અઞ્ઞત્ર સમયા’’તિ અયમેત્થ અનુપઞ્ઞત્તિ, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્નાય ઉપસમ્પન્નસઞ્ઞિનો વેમતિકસ્સ વા, એકતોઉપસમ્પન્નં યેન કેનચિ, ઇતરં અઞ્ઞેન ધમ્મેન ઓવદન્તસ્સ ચ દુક્કટં. સમયે, અનુપસમ્પન્નાય, પુરિમસિક્ખાપદે વિય ઉદ્દેસાદિનયેન ચ અનાપત્તિ. ઉપસ્સયૂપગમનં, પરિપુણ્ણૂપસમ્પન્નતા, સમયાભાવો, ગરુધમ્મેહિ ઓવદનન્તિ ઇમાનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ પઠમકથિનસદિસાનિ, ઇદં પન કિરિયં હોતીતિ.
Sakkesu chabbaggiye bhikkhū ārabbha bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitvā ovadanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra samayā’’ti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampannāya upasampannasaññino vematikassa vā, ekatoupasampannaṃ yena kenaci, itaraṃ aññena dhammena ovadantassa ca dukkaṭaṃ. Samaye, anupasampannāya, purimasikkhāpade viya uddesādinayena ca anāpatti. Upassayūpagamanaṃ, paripuṇṇūpasampannatā, samayābhāvo, garudhammehi ovadananti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamakathinasadisāni, idaṃ pana kiriyaṃ hotīti.
ભિક્ખુનુપસ્સયસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Bhikkhunupassayasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૪. આમિસસિક્ખાપદવણ્ણના
4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ચતુત્થે આમિસહેતૂતિ ચીવરાદીનં અઞ્ઞતરહેતુ. ભિક્ખૂતિ સમ્મતા ભિક્ખૂ ઇધાધિપ્પેતા. પાચિત્તિયન્તિ એવરૂપે ભિક્ખૂ અવણ્ણકામતાય એવં ભણન્તસ્સ પાચિત્તિયં.
Catutthe āmisahetūti cīvarādīnaṃ aññatarahetu. Bhikkhūti sammatā bhikkhū idhādhippetā. Pācittiyanti evarūpe bhikkhū avaṇṇakāmatāya evaṃ bhaṇantassa pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘આમિસહેતુ ઓવદન્તી’’તિ ભણનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, ધમ્મકમ્મે તિકપાચિત્તિયં, અધમ્મકમ્મે તિકદુક્કટં, અસમ્મતં ઉપસમ્પન્નઞ્ચ, અનુપસમ્પન્નઞ્ચ સમ્મતં વા અસમ્મતં વા એવં ભણન્તસ્સ દુક્કટમેવ. તત્થ યો ભિક્ખુ કાલે સમ્મુતિં લભિત્વા સામણેરભૂમિયં સણ્ઠિતો, અયં સમ્મતો નામ અનુપસમ્પન્નો. પકતિયા ચીવરાદિહેતુ ઓવદન્તં પન એવં ભણન્તસ્સ , ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નતા, ધમ્મેન લદ્ધસમ્મુતિતા, અનામિસન્તરતા, અવણ્ણકામતાય એવં ભણનન્તિ ઇમાનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનમેવાતિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha ‘‘āmisahetu ovadantī’’ti bhaṇanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme tikapācittiyaṃ, adhammakamme tikadukkaṭaṃ, asammataṃ upasampannañca, anupasampannañca sammataṃ vā asammataṃ vā evaṃ bhaṇantassa dukkaṭameva. Tattha yo bhikkhu kāle sammutiṃ labhitvā sāmaṇerabhūmiyaṃ saṇṭhito, ayaṃ sammato nāma anupasampanno. Pakatiyā cīvarādihetu ovadantaṃ pana evaṃ bhaṇantassa , ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, dhammena laddhasammutitā, anāmisantaratā, avaṇṇakāmatāya evaṃ bhaṇananti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedanamevāti.
આમિસસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Āmisasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૫. ચીવરદાનસિક્ખાપદવણ્ણના
5. Cīvaradānasikkhāpadavaṇṇanā
પઞ્ચમે સાવત્થિયં અઞ્ઞતરં ભિક્ખું આરબ્ભ ચીવરદાનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સેસકથામગ્ગો પનેત્થ ચીવરપ્પટિગ્ગહણસિક્ખાપદે વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો. તત્ર હિ ભિક્ખુ પટિગ્ગાહકો, ઇધ ભિક્ખુની, અયં વિસેસો, સેસં તાદિસમેવાતિ.
Pañcame sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha cīvaradānavatthusmiṃ paññattaṃ, sesakathāmaggo panettha cīvarappaṭiggahaṇasikkhāpade vuttanayeneva veditabbo. Tatra hi bhikkhu paṭiggāhako, idha bhikkhunī, ayaṃ viseso, sesaṃ tādisamevāti.
ચીવરદાનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Cīvaradānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૬. ચીવરસિબ્બનસિક્ખાપદવણ્ણના
6. Cīvarasibbanasikkhāpadavaṇṇanā
છટ્ઠે ચીવરન્તિ નિવાસનપારુપનુપગં. સિબ્બેય્ય વા સિબ્બાપેય્યા વાતિ એત્થ સયં સિબ્બન્તસ્સ સૂચિં પવેસેત્વા પવેસેત્વા નીહરણે પાચિત્તિયં, સતક્ખત્તુમ્પિ વિજ્ઝિત્વા સકિં નીહરન્તસ્સ એકમેવ પાચિત્તિયં. ‘સિબ્બા’તિ વુત્તો પન સચેપિ સબ્બં સૂચિકમ્મં નિટ્ઠાપેતિ, આણાપકસ્સ એકમેવ પાચિત્તિયં. અથ ‘‘યં એત્થ ચીવરે કત્તબ્બં, સબ્બં તં તવ ભારો’’તિ વુત્તો નિટ્ઠાપેતિ, તસ્સ આરાપથે આરાપથે પાચિત્તિયં. આણાપકસ્સ એકવાચાય સમ્બહુલાનિપિ, પુનપ્પુનં આણત્તિયં પન વત્તબ્બમેવ નત્થિ.
Chaṭṭhe cīvaranti nivāsanapārupanupagaṃ. Sibbeyya vā sibbāpeyyā vāti ettha sayaṃ sibbantassa sūciṃ pavesetvā pavesetvā nīharaṇe pācittiyaṃ, satakkhattumpi vijjhitvā sakiṃ nīharantassa ekameva pācittiyaṃ. ‘Sibbā’ti vutto pana sacepi sabbaṃ sūcikammaṃ niṭṭhāpeti, āṇāpakassa ekameva pācittiyaṃ. Atha ‘‘yaṃ ettha cīvare kattabbaṃ, sabbaṃ taṃ tava bhāro’’ti vutto niṭṭhāpeti, tassa ārāpathe ārāpathe pācittiyaṃ. Āṇāpakassa ekavācāya sambahulānipi, punappunaṃ āṇattiyaṃ pana vattabbameva natthi.
સાવત્થિયં ઉદાયિત્થેરં આરબ્ભ ચીવરસિબ્બનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, સાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, ઞાતિકાય અઞ્ઞાતિકસઞ્ઞિનો વા વેમતિકસ્સ વા, એકતોઉપસમ્પન્નાય સિબ્બન્તસ્સ ચ દુક્કટં. અઞ્ઞં થવિકાદિપરિક્ખારં સિબ્બન્તસ્સ, ઞાતિકાય, સિક્ખમાનસામણેરીનઞ્ચ ચીવરમ્પિ સિબ્બન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. અઞ્ઞાતિકાય ભિક્ખુનિયા સન્તકતા , નિવાસનપારુપનુપગતા, વુત્તલક્ખણં સિબ્બનં વા સિબ્બાપનં વાતિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ સઞ્ચરિત્તસદિસાનેવાતિ.
Sāvatthiyaṃ udāyittheraṃ ārabbha cīvarasibbanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ñātikāya aññātikasaññino vā vematikassa vā, ekatoupasampannāya sibbantassa ca dukkaṭaṃ. Aññaṃ thavikādiparikkhāraṃ sibbantassa, ñātikāya, sikkhamānasāmaṇerīnañca cīvarampi sibbantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Aññātikāya bhikkhuniyā santakatā , nivāsanapārupanupagatā, vuttalakkhaṇaṃ sibbanaṃ vā sibbāpanaṃ vāti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni sañcarittasadisānevāti.
ચીવરસિબ્બનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Cīvarasibbanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૭. સંવિધાનસિક્ખાપદવણ્ણના
7. Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā
સત્તમે સંવિધાયાતિ સંવિદહિત્વા, ગમનકાલે સઙ્કેતં કત્વાતિ અત્થો. એકદ્ધાનમગ્ગન્તિ એકં અદ્ધાનસઙ્ખાતં મગ્ગં, એકતો વા અદ્ધાનમગ્ગં. સત્થગમનીયોતિ સત્થેન સદ્ધિં ગન્તબ્બો, સેસં ઉત્તાનપદત્થમેવ. અયં પનેત્થ વિનિચ્છયો – અકપ્પિયભૂમિયં સંવિદહન્તસ્સ સંવિદહનપચ્ચયા તાવ દુક્કટં. તત્થ ઠપેત્વા ભિક્ખુનુપસ્સયં અન્તરારામં આસનસાલં તિત્થિયસેય્યઞ્ચ સેસા અકપ્પિયભૂમિ, તત્થ ઠત્વા સંવિદહન્તસ્સાતિ અત્થો. સંવિદહિત્વા પન ‘‘અજ્જ વા સ્વે વા’’તિ નિયમિતં કાલં વિસઙ્કેતં અકત્વા, દ્વારવિસઙ્કેતં પન મગ્ગવિસઙ્કેતં વા કત્વાપિ ભિક્ખુનિયા સદ્ધિં ગચ્છન્તસ્સ યાવ આસન્નસ્સાપિ અઞ્ઞસ્સ ગામસ્સ ‘‘અયં ઇમસ્સ ઉપચારો’’તિ મનુસ્સેહિ ઠપિતં ઉપચારં ન ઓક્કમતિ, તાવ અનાપત્તિ. તં ઓક્કમન્તસ્સ પન પઠમપાદે દુક્કટં, દુતિયપાદે પાચિત્તિયં, ઇતિ ગામૂપચારોક્કમનગણનાય પાચિત્તિયાનિ. અદ્ધયોજનાતિક્કમે પન ગામે અસતિ અદ્ધયોજનગણનાય પાચિત્તિયં.
Sattame saṃvidhāyāti saṃvidahitvā, gamanakāle saṅketaṃ katvāti attho. Ekaddhānamagganti ekaṃ addhānasaṅkhātaṃ maggaṃ, ekato vā addhānamaggaṃ. Satthagamanīyoti satthena saddhiṃ gantabbo, sesaṃ uttānapadatthameva. Ayaṃ panettha vinicchayo – akappiyabhūmiyaṃ saṃvidahantassa saṃvidahanapaccayā tāva dukkaṭaṃ. Tattha ṭhapetvā bhikkhunupassayaṃ antarārāmaṃ āsanasālaṃ titthiyaseyyañca sesā akappiyabhūmi, tattha ṭhatvā saṃvidahantassāti attho. Saṃvidahitvā pana ‘‘ajja vā sve vā’’ti niyamitaṃ kālaṃ visaṅketaṃ akatvā, dvāravisaṅketaṃ pana maggavisaṅketaṃ vā katvāpi bhikkhuniyā saddhiṃ gacchantassa yāva āsannassāpi aññassa gāmassa ‘‘ayaṃ imassa upacāro’’ti manussehi ṭhapitaṃ upacāraṃ na okkamati, tāva anāpatti. Taṃ okkamantassa pana paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiyaṃ, iti gāmūpacārokkamanagaṇanāya pācittiyāni. Addhayojanātikkame pana gāme asati addhayojanagaṇanāya pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ એકદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપજ્જનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, ‘‘અઞ્ઞત્ર સમયા’’તિ અયમેત્થ અનુપઞ્ઞત્તિ, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અસંવિદહિતે સંવિદહિતસઞ્ઞિનો વેમતિકસ્સ વા, યો ચ ભિક્ખુનિયા અસંવિદહન્તિયા કેવલં અત્તનાવ સંવિદહતિ, તસ્સ દુક્કટં. સમયે સંવિદહિત્વાપિ ગચ્છન્તસ્સ, અત્તના અસંવિદહન્તસ્સ, વિસઙ્કેતેન વા, આપદાસુ ગચ્છન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. દ્વિન્નમ્પિ સંવિદહિત્વા મગ્ગપ્પટિપત્તિ, અવિસઙ્કેતતા, સમયાભાવો, અનાપદા, ગામન્તરોક્કમનં વા અદ્ધયોજનાતિક્કમો વાતિ ઇમાનેત્થ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ. એકતોઉપસમ્પન્નાદીહિ પન સદ્ધિં માતુગામસિક્ખાપદેન આપત્તિ, અદ્ધાનસમુટ્ઠાનં, કિરિયં, નોસઞ્ઞાવિમોક્ખં, અચિત્તકં, પણ્ણત્તિવજ્જં, કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, તિચિત્તં, તિવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha ekaddhānamaggappaṭipajjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra samayā’’ti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, asaṃvidahite saṃvidahitasaññino vematikassa vā, yo ca bhikkhuniyā asaṃvidahantiyā kevalaṃ attanāva saṃvidahati, tassa dukkaṭaṃ. Samaye saṃvidahitvāpi gacchantassa, attanā asaṃvidahantassa, visaṅketena vā, āpadāsu gacchantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Dvinnampi saṃvidahitvā maggappaṭipatti, avisaṅketatā, samayābhāvo, anāpadā, gāmantarokkamanaṃ vā addhayojanātikkamo vāti imānettha pañca aṅgāni. Ekatoupasampannādīhi pana saddhiṃ mātugāmasikkhāpadena āpatti, addhānasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
સંવિધાનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Saṃvidhānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૮. નાવાભિરુહનસિક્ખાપદવણ્ણના
8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
અટ્ઠમે સંવિધાયાતિ કીળાપુરેક્ખારો સંવિદહિત્વા, અભિરુહનકાલે સઙ્કેતં કત્વાતિ અત્થો. ઉદ્ધંગામિનિન્તિ કીળાવસેન ઉદ્ધં નદિયા પટિસોતં ગચ્છન્તિં. અધોગામિનિન્તિ તથેવ અધો અનુસોતં ગચ્છન્તિં. યં પન તિત્થપ્પટિપાદનત્થં ઉદ્ધં વા અધો વા હરન્તિ, એત્થ અનાપત્તિ. અઞ્ઞત્ર તિરિયં તરણાયાતિ ઉપયોગત્થે નિસ્સક્કવચનં, યા તિરિયં તરણા, તં ઠપેત્વાતિ અત્થો. પાચિત્તિયન્તિ સગામકતીરપસ્સેન ગમનકાલે ગામન્તરગણનાય, અગામકતીરપસ્સેન વા યોજનવિત્થતાય નદિયા મજ્ઝેન વા ગમનકાલે અદ્ધયોજનગણનાય પાચિત્તિયં, સમુદ્દે પન યથાસુખં ગન્તું વટ્ટતિ.
Aṭṭhame saṃvidhāyāti kīḷāpurekkhāro saṃvidahitvā, abhiruhanakāle saṅketaṃ katvāti attho. Uddhaṃgāmininti kīḷāvasena uddhaṃ nadiyā paṭisotaṃ gacchantiṃ. Adhogāmininti tatheva adho anusotaṃ gacchantiṃ. Yaṃ pana titthappaṭipādanatthaṃ uddhaṃ vā adho vā haranti, ettha anāpatti. Aññatra tiriyaṃ taraṇāyāti upayogatthe nissakkavacanaṃ, yā tiriyaṃ taraṇā, taṃ ṭhapetvāti attho. Pācittiyanti sagāmakatīrapassena gamanakāle gāmantaragaṇanāya, agāmakatīrapassena vā yojanavitthatāya nadiyā majjhena vā gamanakāle addhayojanagaṇanāya pācittiyaṃ, samudde pana yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ નાવાભિરુહનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, ‘‘અઞ્ઞત્ર તિરિયં તરણાયા’’તિ અયમેત્થ અનુપઞ્ઞત્તિ, સેસં અનન્તરસિક્ખાપદે વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha nāvābhiruhanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra tiriyaṃ taraṇāyā’’ti ayamettha anupaññatti, sesaṃ anantarasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
નાવાભિરુહનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૯. પરિપાચિતસિક્ખાપદવણ્ણના
9. Paripācitasikkhāpadavaṇṇanā
નવમે ભિક્ખુનિપરિપાચિતન્તિ ભિક્ખુનિયા પરિપાચિતં, નેવ તસ્સ નાત્તનો ઞાતકપ્પવારિતાનં ગિહીનં સન્તિકે ભિક્ખુસ્સ ગુણં પકાસેત્વા ‘‘દેથ અય્યસ્સ, કરોથ અય્યસ્સા’’તિ એવં નિપ્ફાદિતં લદ્ધબ્બં કતન્તિ અત્થો. પુબ્બે ગિહિસમારમ્ભાતિ એત્થ સમારમ્ભોતિ સમારદ્ધં, પટિયાદિતસ્સેતં નામં. ગિહીનં સમારમ્ભો ગિહિસમારમ્ભો, ભિક્ખુનિયા પરિપાચનતો પુબ્બે પઠમતરંયેવ યં ભિક્ખૂનં અત્થાય ગિહીનં પટિયાદિતભત્તં, ઞાતકપ્પવારિતાનં વા સન્તકં, તં ઠપેત્વા અઞ્ઞં જાનં ભુઞ્જન્તસ્સ પાચિત્તિયન્તિ અત્થો. તઞ્ચ ખો અજ્ઝોહરણગણનાય, પટિગ્ગહણે પનસ્સ દુક્કટં.
Navame bhikkhuniparipācitanti bhikkhuniyā paripācitaṃ, neva tassa nāttano ñātakappavāritānaṃ gihīnaṃ santike bhikkhussa guṇaṃ pakāsetvā ‘‘detha ayyassa, karotha ayyassā’’ti evaṃ nipphāditaṃ laddhabbaṃ katanti attho. Pubbe gihisamārambhāti ettha samārambhoti samāraddhaṃ, paṭiyāditassetaṃ nāmaṃ. Gihīnaṃ samārambho gihisamārambho, bhikkhuniyā paripācanato pubbe paṭhamataraṃyeva yaṃ bhikkhūnaṃ atthāya gihīnaṃ paṭiyāditabhattaṃ, ñātakappavāritānaṃ vā santakaṃ, taṃ ṭhapetvā aññaṃ jānaṃ bhuñjantassa pācittiyanti attho. Tañca kho ajjhoharaṇagaṇanāya, paṭiggahaṇe panassa dukkaṭaṃ.
રાજગહે દેવદત્તં આરબ્ભ ભિક્ખુનિપરિપાચિતપિણ્ડપાતભુઞ્જનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, ‘‘અઞ્ઞત્ર પુબ્બે ગિહિસમારમ્ભા’’તિ અયમેત્થ અનુપઞ્ઞત્તિ, અસાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, એકતોઉપસમ્પન્નાય પરિપાચિતં ભુઞ્જન્તસ્સ , અપરિપાચિતે પરિપાચિતસઞ્ઞિનો, ઉભયત્થ વેમતિકસ્સ ચ દુક્કટં. ઉભયત્થ અપરિપાચિતસઞ્ઞિનો, ગિહિસમારમ્ભે, સિક્ખમાનસામણેરાદીહિ પરિપાચિતે, પઞ્ચ ભોજનાનિ ઠપેત્વા અવસેસે, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ભિક્ખુનિયા પરિપાચિતતા, પરિપાચિતભાવજાનનં, ગિહિસમારમ્ભાભાવો, ઓદનાદીનં અઞ્ઞતરતા, તસ્સ અજ્ઝોહરણન્તિ ઇમાનેત્થ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ પઠમપારાજિકસઅસાનિ, ઇદં પન પણ્ણત્તિવજ્જં, તિચિત્તં, તિવેદનન્તિ.
Rājagahe devadattaṃ ārabbha bhikkhuniparipācitapiṇḍapātabhuñjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra pubbe gihisamārambhā’’ti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, ekatoupasampannāya paripācitaṃ bhuñjantassa , aparipācite paripācitasaññino, ubhayattha vematikassa ca dukkaṭaṃ. Ubhayattha aparipācitasaññino, gihisamārambhe, sikkhamānasāmaṇerādīhi paripācite, pañca bhojanāni ṭhapetvā avasese, ummattakādīnañca anāpatti. Bhikkhuniyā paripācitatā, paripācitabhāvajānanaṃ, gihisamārambhābhāvo, odanādīnaṃ aññataratā, tassa ajjhoharaṇanti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasaasāni, idaṃ pana paṇṇattivajjaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
પરિપાચિતસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Paripācitasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૧૦. રહોનિસજ્જસિક્ખાપદવણ્ણના
10. Rahonisajjasikkhāpadavaṇṇanā
દસમે સબ્બોપિ કથામગ્ગો દુતિયઅનિયતે વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો. ઇદઞ્હિ સિક્ખાપદં દુતિયઅનિયતેન ચ ઉપરિ ઉપનન્દસ્સ ચતુત્થસિક્ખાપદેન ચ એકપરિચ્છેદં, અટ્ઠુપ્પત્તિવસેન પન વિસું પઞ્ઞત્તન્તિ.
Dasame sabbopi kathāmaggo dutiyaaniyate vuttanayeneva veditabbo. Idañhi sikkhāpadaṃ dutiyaaniyatena ca upari upanandassa catutthasikkhāpadena ca ekaparicchedaṃ, aṭṭhuppattivasena pana visuṃ paññattanti.
રહોનિસજ્જસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Rahonisajjasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ઓવાદવગ્ગો તતિયો.
Ovādavaggo tatiyo.
