Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਨਯવਿਨਿਚ੍ਛਯ-ਟੀਕਾ • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    ਖਨ੍ਧਕਕਥਾ

    Khandhakakathā

    ਮਹਾવਗ੍ਗੋ

    Mahāvaggo

    ਮਹਾਖਨ੍ਧਕਕਥਾ

    Mahākhandhakakathā

    ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    Pabbajjākathāvaṇṇanā

    ੨੪੪੪. ਇਚ੍ਚੇવਂ ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪવਿਤ੍ਥਾਰવਸੇਨ વਿਭਙ੍ਗਦ੍વਯੇ, ਤਦਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ ਆਗਤਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਖਨ੍ਧਕਾਗਤਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਰਭਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਗੁਣਰਾਸੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ। ਸੁਭਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਸੁવਣ੍ਣਾਲਿਙ੍ਗਸਦਿਸવਟ੍ਟਕ੍ਖਨ੍ਧਤਾਯ ਸੁਭੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਖਨ੍ਧੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਭਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਭਗવਾ, ਤੇਨ। ਇਮਿਨਾ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਲਕ੍ਖਣਾਨਮੇਕਦੇਸਭੂਤਸ੍ਸ ਸਮવਟ੍ਟਕ੍ਖਨ੍ਧਤਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਰਿਦੀਪਕੇਨ વਚਨੇਨ ਲਕ੍ਖਣਾਹਾਰਨਯੇਨ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਲਕ੍ਖਣਾਦਿਕਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਰੂਪਕਾਯਸਿਰੀ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।

    2444. Iccevaṃ nātisaṅkhepavitthāravasena vibhaṅgadvaye, tadaṭṭhakathāya ca āgataṃ vinicchayaṃ dassetvā idāni khandhakāgataṃ vinicchayaṃ dassetumārabhanto āha ‘‘sīlakkhandhādī’’tiādi. Tattha sīlakkhandhādiyuttenāti sīlasamādhipaññāvimuttivimuttiñāṇadassanasaṅkhātehi pañcahi khandhehi guṇarāsīhi yuttena samannāgatena. Subhakkhandhenāti suvaṇṇāliṅgasadisavaṭṭakkhandhatāya subho sundaro khandho etassāti subhakkhandho, bhagavā, tena. Iminā bāttiṃsalakkhaṇānamekadesabhūtassa samavaṭṭakkhandhatālakkhaṇassa paridīpakena vacanena lakkhaṇāhāranayena bāttiṃsalakkhaṇādikā sabbāpi rūpakāyasirī sandassitāti veditabbā.

    ਖਨ੍ਧਕੇਤਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਖਨ੍ਧਕੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ વਾ ਕਾਯਨਤੋ ਦੀਪਨਤੋ ਖਨ੍ਧਕੋ। ‘‘ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਸਮ੍ਪਦਾਦਿવਿਨਯਕਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਚਾਰਿਤ੍ਤવਾਰਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਙ੍ਖਾਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ। ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਹਿ ਭਗવਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਦਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਧੋ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੪੧) ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੧੧੬) ਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੩੭) વਿਯ। ਅਪਿਚ ਭਾਗਰਾਸਤ੍ਥਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਯੁਜ੍ਜਤਿਯੇવ ਤਾਸਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ ਭਾਗਸੋ, ਰਾਸਿਤੋ ਚ વਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਕੇਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ વੁਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਸਤ੍ਤਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਦ੍વੇ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕਾਦਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਖਨ੍ਧਕਪਰਿਯੋਸਾਨੇ વੀਸਤਿવਿਧੇ ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸ ਇਧ વਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ। ਤਦੇવ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਕੇਪਿ ਪવਕ੍ਖਾਮਿ, ਸਮਾਸੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    Khandhaketi khandhānaṃ samūho khandhako, khandhānaṃ vā kāyanato dīpanato khandhako. ‘‘Khandhā’’ti cettha pabbajjūpasampadādivinayakammasaṅkhātā, cārittavārittasikkhāpadasaṅkhātā ca paññattiyo adhippetā. Pabbajjādīni hi bhagavatā paññattattā ‘‘paññattiyo’’ti vuccanti. Paññattiyañca khandha-saddo dissati ‘‘dārukkhandho (saṃ. ni. 4.241) aggikkhandho (paṭi. ma. 1.116) udakakkhandho’’tiādīsu (a. ni. 6.37) viya. Apica bhāgarāsatthatā cettha yujjatiyeva tāsaṃ paññattīnaṃ bhāgaso, rāsito ca vibhattattā. Tasmiṃ khandhake. Pi-saddo vuttāpekkhāya pañcasatikasattasatikakkhandhake dve vajjetvā pabbajjakkhandhakādike bhikkhunikhandhakapariyosāne vīsatividhe khandhake vuttavinicchayassa idha vakkhamānattā. Tadeva sandhāyāha ‘‘khandhakepi pavakkhāmi, samāsena vinicchaya’’nti.

    ੨੪੪੫. ‘‘ਮਾਤਰਾ ਪਿਤਰਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਜਨਕਾਯੇવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ। ‘‘ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਂ, ਸਮਣਕਰਣਂ, ਪਬ੍ਬਾਜਨਨ੍ਤਿ ਚ ਪਰਿਯਾਯ-ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਙ੍ਘਂ ਅਪਲੋਕੇਤੁਂ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਯਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੯੮) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੮) વੁਤ੍ਤਂ। ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ।

    2445.‘‘Mātarā pitarā’’ti iminā janakāyeva adhippetā. ‘‘Bhaṇḍukammaṃ, samaṇakaraṇaṃ, pabbājananti ca pariyāya-saddā’’ti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, saṅghaṃ apaloketuṃ bhaṇḍukammāyā’’ti (mahāva. 98) imissā pāḷiyā aṭṭhakathāya (mahāva. aṭṭha. 98) vuttaṃ. Āpucchitvāti ettha ‘‘saṅgha’’nti seso.

    ੨੪੪੬. વਾવਟੋਤਿ ਪਸੁਤੋ, ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍વਾ ਆਨਯ ਇਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਿਧਾ ਪਬ੍ਬਾਜਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ, ਕਾਸਾਯਅਚ੍ਛਾਦਨਂ, ਸਰਣਦਾਨਨ੍ਤਿ, ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੇਸੁ ਏਕਂ, ਦ੍વੇ વਾਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਥਾ વੋਹਰੀਯਤਿਯੇવ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍વਾਨਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਆਨੇਹੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।

    2446.Vāvaṭoti pasuto, yuttapayuttoti attho. ‘‘Pabbājetvā ānaya iti cā’’ti padacchedo. Ettha ca tidhā pabbājanaṃ veditabbaṃ kesacchedanaṃ, kāsāyaacchādanaṃ, saraṇadānanti, imāni tīṇi karonto ‘‘pabbājetī’’ti vuccati. Tesu ekaṃ, dve vāpi karonto tathā voharīyatiyeva. Tasmā ‘‘pabbājetvānayā’’ti iminā kese chinditvā kāsāyāni acchādetvā ānehīti ayamattho dīpitoti daṭṭhabbo.

    ੨੪੪੭. ਅવੁਤ੍ਤੋਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਅਨੁਯ੍ਯੋਜਿਤੋ। ਸੋ ਦਹਰੋ ਸਚੇ ਤਂ ਸਯਮੇવ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਕਾਸਾਯਚ੍ਛਾਦਨੇਹਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2447.Avuttoti upajjhāyena anuyyojito. So daharo sace taṃ sayameva kesacchedanakāsāyacchādanehi pabbājeti, vaṭṭatīti yojanā.

    ੨੪੪੮. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪੇ। ਖਣ੍ਡਸੀਮਂ ਨੇਤ੍વਾਤਿ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਰੋਚਨਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ ਸਭਿਕ੍ਖੁਕੇ વਿਹਾਰੇ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍વਾਤਿ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ।

    2448.Tatthāti attano samīpe. Khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanaparihāratthaṃ vuttaṃ. Tena sabhikkhuke vihāre aññampi bhikkhuṃ ‘‘etassa kese chindā’’ti vattuṃ na vaṭṭati. Pabbājetvāti kesacchedanaṃ sandhāya vadati.

    ੨੪੫੦. ‘‘ਪੁਰਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ ਅਞ੍ਞੋ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਰਣਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ’’ਤਿਆਦਿ।

    2450.‘‘Purisaṃbhikkhuto añño, pabbājeti na vaṭṭatī’’ti idaṃ saraṇadānaṃ sandhāya vuttaṃ. Tenevāha ‘‘sāmaṇero’’tiādi.

    ੨੪੫੧. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਥੇਰਥੇਰੀਨਂ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਚੀવਰੇਹਿ ਇਮਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਮਣੇਰੋਪਿ વਾ ਹੋਤੁ, ਤਥਾ ਸਾਮਣੇਰੀ વਾ ਹੋਤੁ, ਤੇ ਉਭੋ ਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰੀ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਦਾਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2451.Ubhinnampi theratherīnaṃ ‘‘imehi cīvarehi imaṃ acchādehī’’ti āṇattiyā sāmaṇeropi vā hotu, tathā sāmaṇerī vā hotu, te ubho sāmaṇerasāmaṇerī kāsāyāni dātuṃ labhantīti yojanā.

    ੨੪੫੨-੪. ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਤ੍વਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਏવਞ੍ਹਿ ਕਤ੍વਾ ਕੇਸਾਪਨਯਨਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਧਾਰੇਹਿ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਹੀਤਿ વਤ੍વਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ। ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਚ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਗਨ੍ਧਾਸਯੋਕਾਸવਸੇਨ ਅਸੁਚਿਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾવਂ, ਨਿਜ੍ਜੀવਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾવਂ વਾ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਕਿਮਤ੍ਥਮੇવਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਚੇ? ਸਚੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਖੁਰਗ੍ਗੇਯੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਪਾਪੁਣਨਤ੍ਥਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ

    2452-4.Pabbājentena bhikkhunāti ettha ‘‘tacapañcakakammaṭṭhānaṃ datvā’’ti vattabbaṃ evañhi katvā kesāpanayanassa aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. Vuttañhi tattha ‘‘āvuso, suṭṭhu upadhārehi, satiṃ upaṭṭhāpehīti vatvā tacapañcakakammaṭṭhānaṃ ācikkhitabbaṃ. Ācikkhantena ca vaṇṇasaṇṭhānagandhāsayokāsavasena asucijegucchapaṭikkūlabhāvaṃ, nijjīvanissattabhāvaṃ vā pākaṭaṃ karontena ācikkhitabba’’ntiādi. Kimatthamevaṃ karīyatīti ce? Sace upanissayasampanno hoti, tassa khuraggeyeva arahattapāpuṇanatthaṃ. Vuttañcetaṃ aṭṭhakathāyaṃ

    ‘‘ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਖੁਰਗ੍ਗੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਸવਨਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ ਦਿਨ੍ਨਨਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਨੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋવ ਏવਰੂਪੀ ਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪)।

    ‘‘Ye hi keci khuragge arahattaṃ pattā, sabbe te evarūpaṃ savanaṃ labhitvā kalyāṇamittena ācariyena dinnanayaṃ nissāya, no anissāya, tasmāssa āditova evarūpī kathā kathetabbā’’ti (mahāva. aṭṭha. 34).

    ਏਤੇਨੇવ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਕਥਾ ਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਗੋਮਯਾਦਿਨਾਤਿ ਗੋਮਯਚੁਣ੍ਣਾਦਿਨਾ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ। ਪੀਲ਼ਕਾ વਾਤਿ ਥੁਲ੍ਲਪੀਲ਼ਕਾ વਾ। ਕਚ੍ਛੁ વਾਤਿ ਸੁਖੁਮਕਚ੍ਛੁ વਾ। ਨਿਯਂਪੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਦੂਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਤਿਨਾ’’ਤਿ ਆਹ।

    Eteneva byatirekato ito aññā aniyyānikakathā na kathetabbāti dīpitaṃ hoti. Gomayādināti gomayacuṇṇādinā. Ādi-saddena mattikādīnaṃ gahaṇaṃ. Pīḷakā vāti thullapīḷakā vā. Kacchu vāti sukhumakacchu vā. Niyaṃputtanti attano puttaṃ. ‘‘Bhikkhunā’’ti imassa padassa dūrattā ‘‘yatinā’’ti āha.

    ੨੪੫੫-੬. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏવਂ ਨਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ। ਉਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਚਰਿਯਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ। ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਸ੍ਮਾ-ਪਦਤ੍ਥੇ વਤ੍ਤਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਪਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਸੁ ਸਗਾਰવੋ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਏવਰੂਪਂ ਉਪਕਾਰਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਰੂਪੋ ਉਪਕਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2455-6. Kasmā pana evaṃ nahāpetabboti āha ‘‘ettakenāpī’’tiādi. Soti pabbajjāpekkho. Upajjhāyakādisūti ettha ādi-saddena ācariyasamānupajjhāyakādīnaṃ gahaṇaṃ. Pāpuṇanti hīti ettha hi-saddo yasmā-padatthe vattati. Yasmā ettakenāpi upajjhāyādīsu sagāravo hoti, yasmā ca evarūpaṃ upakāraṃ labhitvā kulaputtā uppannaṃ anabhiratiṃ paṭivinodetvā sikkhāyo paripūretvā nibbānaṃ pāpuṇissanti, tasmā evarūpo upakāro kātabboti attho.

    ੨੪੫੮. ਏਕਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਚੀવਰਾਨਿ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ।

    2458.Ekatoti sabbāni cīvarāni ekato katvā.

    ੨੪੫੯. ਅਥਾਤਿ ਅਧਿਕਾਰਨ੍ਤਰਾਰਮ੍ਭੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਅਦਤ੍વਾਪਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ વਾ ਆਚਰਿਯੋ વਾਪਿ ਸਯਮੇવ ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2459.Athāti adhikārantarārambhe nipāto. Tassa hatthe adatvāpi upajjhāyo vā ācariyo vāpi sayameva taṃ pabbajjāpekkhaṃ acchādeti, vaṭṭatīti yojanā.

    ੨੪੬੦. ਅਦਿਨ੍ਨਚੀવਰਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਂ, ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇવ ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਤੋ। ਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਂ।

    2460. Adinnacīvarassa aggahetabbattā āha ‘‘apanetvā tato sabbaṃ, puna dātabbameva ta’’nti. Tatoti tassa sarīrato. Tanti cīvaraṃ.

    ੨੪੬੧-੨. ਏਤਦੇવ ਆਹ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ। ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸੇવ ਸਨ੍ਤਕਂ વਾਪਿ ਚੀવਰਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ ਅਤ੍ਤਸਨ੍ਤਕੇ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇ ਚੀવਰੇ ਕਾ ਕਥਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ। ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾਨ ਉਕ੍ਕੁਟਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਾਤ੍વਤ੍ਥਾਨੁਗਤੋ ਕਰੋਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਉਕ੍ਕੁਟਿਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠੋ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਇਧ ਕ-ਕਾਰਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ।

    2461-2. Etadeva āha ‘‘bhikkhunā’’tiādinā. Adinnaṃ na vaṭṭatīti ettha pabbajjā na ruhatīti vadanti. Tasseva santakaṃ vāpi cīvaraṃ adinnaṃ na vaṭṭati attasantake ācariyupajjhāyānaṃ attano santake cīvare kā kathā vattabbameva natthīti attho. Bhikkhūti ye tattha sannipatitā. Kārāpetvāna ukkuṭinti ettha sabbadhātvatthānugato karoti-saddo gahitoti ukkuṭikaṃ nisīdāpetvāti attho gahetabbo, ‘‘ukkuṭika’’nti (mahāva. aṭṭha. 34) aṭṭhakathāpāṭho gāthābandhasukhatthaṃ idha ka-kāralopena niddiṭṭho.

    ੨੪੬੪. ਏਕਪਦਂ વਾਪੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਏਕਮ੍ਪਿ વਾ ਪਦਂ। ਏਕਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ વਾਤਿ ਬੁਕਾਰਾਦਿਅਕ੍ਖਰੇਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ વਾ ਅਕ੍ਖਰਂ। ਪਟਿਪਾਟਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਪਦਪਨ੍ਤਿਂ।

    2464.Ekapadaṃvāpīti buddhamiccādikaṃ ekampi vā padaṃ. Ekakkharampi vāti bukārādiakkharesu ekampi vā akkharaṃ. Paṭipāṭinti ‘‘buddha’’miccādikaṃ padapantiṃ.

    ੨੪੬੫. ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਯਦਿ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਥਾ ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਯਦਿ વਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦੇਤਿ, ‘‘ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯਦਿ વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦੇਤਿ, ਏવਮ੍ਪਿ ਤੀਣਿ ਸਰਣਾਨਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਨੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ।

    2465. Akattabbappakārantaraṃ dassetumāha ‘‘tikkhattuṃ yadi vā’’tiādi. Tathā sesesūti yadi vā ‘‘dhammaṃ saraṇa’’nti tikkhattuṃ deti, ‘‘saṅghaṃ saraṇa’’nti yadi vā tikkhattuṃ deti, evampi tīṇi saraṇāni adinnāneva honti.

    ੨੪੬੬. ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਦਾਨਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤਰਾવਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਕਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਾਬਦ੍ਧਾਨਿ વਾ ਪਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਤੋ ਮ-ਕਾਰਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਦਾਨਸਮਯੇ વਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ। ਮਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਮ-ਕਾਰਨ੍ਤਾਨਿ। ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਥਾ’’ਤਿ ਆਹ।

    2466. Anunāsikantāni katvā dātabbānīti sambandho. Anunāsikantaṃ katvā dānakāle antarāvicchedaṃ akatvā dātabbānīti dassetuṃ ‘‘ekābaddhāni vā panā’’ti vuttaṃ. Vicchinditvā padapaṭipāṭito ma-kārantaṃ katvā dānasamaye vicchedaṃ katvā. Mantānīti ‘‘buddhaṃ saraṇaṃ iccādinā ma-kārantāni. ‘‘Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’tiādinā nayena niggahitantameva katvā na dātabbanti ‘‘athā’’ti āha.

    ੨੪੬੭. ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਞਤ੍ਤਿਯਾ, ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਚ ਉਚ੍ਚਾਰਣવਿਸੁਦ੍ਧਿ। ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ। ਉਭਤੋਸੁਦ੍ਧਿਯਾ વਿਨਾਤਿ ਉਭਤੋਸੁਦ੍ਧਿਂ વਿਨਾ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇવਾਸੀਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਤੀਸੁ ਸਰਣਤ੍ਤਯਦਾਨਗ੍ਗਹਣੇਸੁ ਉਚ੍ਚਾਰਣਸੁਦ੍ਧਿਂ વਿਨਾ, ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਅਕ੍ਖਰਸ੍ਸ વਿਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾવੇ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2467.Suddhi nāma ācariyassa ñattiyā, kammavācāya ca uccāraṇavisuddhi. Pabbajjāti sāmaṇerasāmaṇeripabbajjā. Ubhatosuddhiyā vināti ubhatosuddhiṃ vinā ācariyantevāsīnaṃ ubhinnaṃ tīsu saraṇattayadānaggahaṇesu uccāraṇasuddhiṃ vinā, ekassāpi akkharassa vipattisabbhāve na hotīti attho.

    ੨੪੬੮-੯. ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗੁਣਮਿਚ੍ਛਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਆਚਰਿਯੇਨ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਦ੍વਯਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗੁਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗੁਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਨ ਚ ਬੁ-ਦ੍ਧ-ਕਾਰਾਦਯੋ વਣ੍ਣਾ ਬੁ-ਕਾਰ ਧ-ਕਾਰਾਦਯੋ વਣ੍ਣਾ ਅਕ੍ਖਰਾ ਠਾਨਕਰਣਸਮ੍ਪਦਂ ਕਣ੍ਠਤਾਲੁਮੁਦ੍ਧਦਨ੍ਤਓਟ੍ਠਨਾਸਿਕਾਭੇਦਂ ਠਾਨਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਅਕ੍ਖਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਕਤਮਜਿવ੍ਹਾਮਜ੍ਝਾਦਿਕਰਣਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਅਹਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਅਪਰਿਹਾਪੇਨ੍ਤੇਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇવ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕવਣ੍ਣવਿਨਾਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਸ੍ਮਾ-ਪਦਤ੍ਥੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ વਣ੍ਣਸ੍ਸ વਿਨਾਸੇਨ ਅਨੁਚ੍ਚਾਰਣੇਨ વਾ ਦੁਰੁਚ੍ਚਾਰਣੇਨ વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    2468-9.‘‘Pabbajjāguṇamicchatā’’ti idaṃ ‘‘ācariyena, antevāsikenā’’ti padadvayassa visesanaṃ daṭṭhabbaṃ, antevāsikassa pabbajjāguṇaṃ icchantena ācariyena, attano pabbajjāguṇaṃ icchantena antevāsikena ca bu-ddha-kārādayo vaṇṇā bu-kāra dha-kārādayo vaṇṇā akkharā ṭhānakaraṇasampadaṃ kaṇṭhatālumuddhadantaoṭṭhanāsikābhedaṃ ṭhānasampadañca akkharuppattisādhakatamajivhāmajjhādikaraṇasampadañca ahāpentena aparihāpentena vattabbāti yojanā. Kasmā idameva daḷhaṃ katvā vuttanti āha ‘‘ekavaṇṇavināsenā’’tiādi. Hi-saddo yasmā-padatthe, yasmā ekassāpi vaṇṇassa vināsena anuccāraṇena vā duruccāraṇena vā pabbajjā na ruhati, tasmā evaṃ vuttanti adhippāyo.

    ੨੪੭੦. ਯਦਿ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕવਚਨੇਨ ਉਭਤੋਉਚ੍ਚਾਰਣਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਦੁਕ੍ਕਰਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ। ਸਰਣਗਮਨਤੋવਾਤਿ ਅવਧਾਰਣੇਨ ਸਾਮਣੇਰਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ વਿਯ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਦਾਨਿਪਿ ਸਰਣਗਮਨੇਨੇવ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ। ਯਥਾਹ –

    2470.Yadi siddhāti sāsaṅkavacanena ubhatouccāraṇasuddhiyā dukkarattaṃ dīpetvā ‘‘appamattehi bhavitabba’’nti ubhinnaṃ ācariyantevāsikānaṃ anusiṭṭhi dinnā hoti. Saraṇagamanatovāti avadhāraṇena sāmaṇerapabbajjā upasampadā viya ñatticatutthena kammena na hoti, idānipi saraṇagamaneneva sijjhatīti dīpeti. Hi-saddo pasiddhiyaṃ. Yathāha –

    ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਸਰਣਗਮਨੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਪਰਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਏਤਰਹਿ ਸਰਣਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਨ ਰੁਹਤਿ। ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਤੋਪਿ ‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਸਾਮਣੇਰਪਬ੍ਬਜ੍ਜ’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੦੫) ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਏવ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਏਤਰਹਿਪਿ ਸਰਣਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪)।

    ‘‘Yasmā saraṇagamanena upasampadā parato paṭikkhittā, tasmā sā etarahi saraṇagamanamatteneva na ruhati. Sāmaṇerassa pabbajjā pana yasmā paratopi ‘anujānāmi, bhikkhave, imehi tīhi saraṇagamanehi sāmaṇerapabbajja’nti (mahāva. 105) anuññātā eva, tasmā sā etarahipi saraṇagamanamatteneva ruhatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 34).

    ਸਰਣਗਮਨਤੋ ਏવ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਯਦਿਪਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ, ਤਥਾਪਿ ਅਸ੍ਸ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਮਯਾ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਪਰਿਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਦਸ ਸੀਲਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਹ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਦਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਚ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁਂ। ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વੇਰਮਣੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੦੬)।

    Saraṇagamanato eva pabbajjā yadipi kiñcāpi siddhā nipphannā, tathāpi assa sāmaṇerassa ‘‘idañcidañca mayā pūretabbaṃ sīla’’nti ñatvā paripūraṇatthāya bhikkhunā dasa sīlāni dātabbānīti yojanā. Yathāha ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sāmaṇerānaṃ dasa sikkhāpadāni, tesu ca sāmaṇerehi sikkhituṃ. Pāṇātipātā veramaṇī’’tiādi (mahāva. 106).

    ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Pabbajjākathāvaṇṇanā.

    ੨੪੭੧. ਉਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ વਜ੍ਜਾવਜ੍ਜੇ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਤਂ, ਭਗવਤਾ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਦਸવਸ੍ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਚ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਚ ਸਿਰਸਿ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮੁਖੇ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਤ੍વਾ ਆਯਾਚਨਾਯ ਕਤਾਯ ‘‘ਸਾਹੁ, ਲਹੁ, ਓਪਾਯਿਕਂ, ਪਟਿਰੂਪਂ, ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਦੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕਾਯੇਨ વਾ વਾਚਾਯ વਾ ਉਭਯੇਨ વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍વਾ ਅਤ੍ਰਜਮਿવ ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਜ੍ਜਾવਜ੍ਜਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਦੋਸੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਨਾਮ।

    2471.Upajjhāyanti vajjāvajje upanijjhāyatīti upajjhāyo, taṃ, bhagavatā vuttehi aṅgehi samannāgato paripuṇṇadasavasso puggalo. Nivāsetvā ca pārupitvā ca sirasi añjaliṃ paggahetvā attano abhimukhe ukkuṭikaṃ nisīditvā ‘‘upajjhāyo me, bhante, hohī’’ti tikkhattuṃ vatvā āyācanāya katāya ‘‘sāhu, lahu, opāyikaṃ, paṭirūpaṃ, pāsādikena sampādehī’’ti imesu pañcasu padesu aññataraṃ kāyena vā vācāya vā ubhayena vā viññāpetvā tasmiṃ sampaṭicchite pituṭṭhāne ṭhatvā atrajamiva taṃ gahetvā vajjāvajjaṃ upaparikkhitvā dosena niggaṇhitvā saddhivihārike sikkhāpento upajjhāyo nāma.

    વਿਜ੍ਜਾਸਿਪ੍ਪਂ, ਆਚਾਰਸਮਾਚਾਰਂ વਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁਕਾਮੇਹਿ ਆਦਰੇਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਚਰਿਯੋ, ਤਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੇ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਯੇવ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ‘‘ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੋਹਿ, ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਾਯ વਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਤ੍વਾ ਆਯਾਚਨਾਯ ਕਤਾਯ ‘‘ਸਾਹੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍વਾ ਪੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ।

    Vijjāsippaṃ, ācārasamācāraṃ vā sikkhitukāmehi ādarena caritabbo upaṭṭhātabboti ācariyo, taṃ, upajjhāye vuttalakkhaṇasamannāgatoyeva puggalo. Vuttanayeneva nisīditvā ‘‘ācariyo me, bhante, hohi, āyasmato nissāya vacchāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā āyācanāya katāya ‘‘sāhū’’tiādīsu pañcasu aññataraṃ vatvā tasmiṃ sampaṭicchite pituṭṭhāne ṭhatvā puttaṭṭhāniyaṃ antevāsiṃ sikkhāpento ācariyo nāma.

    ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਾਹੂਤਿ ਸਾਧੁ। ਲਹੂਤਿ ਅਗਰੁ, ਮਮ ਤੁਯ੍ਹਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਭਾવੇ ਭਾਰਿਯਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਓਪਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਉਪਾਯਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਗ੍ਗਹਣਂ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਤ੍વਂ ਮੇ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਾਰੋ ਜਾਤੋਸੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਟਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਨੁਰੂਪਂ ਤੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਾਸਾਦਿਕੇਨਾਤਿ ਪਸਾਦਾવਹੇਨ ਕਾਯવਚੀਪਯੋਗੇਨ। ਸਮ੍ਪਾਦੇਹੀਤਿ ਤਿવਿਧਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਾਯੇਨ વਾਤਿ ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਦਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਕਾਯੇਨ વਾ। ਨਾਮવਿਸੇਸਂ વਿਨਾ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬવਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਤਾਯ ਉਭੋਪਿ ਏਕਤੋ વੁਤ੍ਤਾ।

    Ettha ca sāhūti sādhu. Lahūti agaru, mama tuyhaṃ upajjhāyabhāve bhāriyaṃ natthīti attho. Opāyikanti upāyapaṭisaṃyuttaṃ, taṃ upajjhāyaggahaṇaṃ iminā upāyena tvaṃ me ito paṭṭhāya bhāro jātosīti vuttaṃ hoti. Paṭirūpanti anurūpaṃ te upajjhāyaggahaṇanti attho. Pāsādikenāti pasādāvahena kāyavacīpayogena. Sampādehīti tividhaṃ sikkhaṃ nipphādehīti attho. Kāyena vāti hatthamuddādiṃ dassento kāyena vā. Nāmavisesaṃ vinā pūretabbavattānaṃ samatāya ubhopi ekato vuttā.

    ਏਤਾਨਿ વਤ੍ਤਾਨਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ, ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਨਾਪਿ ਏવਮੇવ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨੇવਾਤਿ। વਸਤਾਤਿ વਸਨ੍ਤੇਨ। ਪਿਯਸੀਲੇਨਾਤਿ ਪਿਯਂ ਸੀਲਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਿਯਸੀਲੋ, ਤੇਨ, ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰਿਤੁਕਾਮੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Etāni vattāni upajjhāyassa saddhivihārikena, ācariyassa antevāsikenāpi evameva kātabbānevāti. Vasatāti vasantena. Piyasīlenāti piyaṃ sīlametassāti piyasīlo, tena, sīlaṃ paripūritukāmenāti vuttaṃ hoti.

    ੨੪੭੨-੩. ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਾਲਸ੍ਸੇવ વੁਟ੍ਠਾਯ ਉਪਾਹਨਾ ਓਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) વੁਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ। ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਖਾਦਨਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਇਮਿਨਾ ਚ ਯਾਗੁਪਾਨਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਾਨੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    2472-3.Āsanaṃ paññapetabbanti ettha ‘‘kālasseva vuṭṭhāya upāhanā omuñcitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā’’ti (mahāva. 66) vuttā pubbakiriyā vattabbā. Āsanaṃ paññapetabbanti dantakaṭṭhakhādanaṭṭhānaṃ sammajjitvā nisīdanatthāya āsanaṃ paññapetabbaṃ. Iminā ca yāgupānaṭṭhānādīsupi āsanāni paññapetabbānevāti dassitaṃ hoti.

    ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਂ, ਖੁਦ੍ਦਕਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨਿ ਉਪਨੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਯਂ ਤੀਣਿ ਦਿવਸਾਨਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਅਨਿਯਮਂ ਕਤ੍વਾ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਥ ਯਾਦਿਸਂ ਲਭਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ।

    Dantakaṭṭhaṃ dātabbanti mahantaṃ, majjhimaṃ, khuddakanti tīṇi dantakaṭṭhāni upanetvā tato yaṃ tīṇi divasāni gaṇhāti, catutthadivasato paṭṭhāya tādisameva dātabbaṃ. Sace aniyamaṃ katvā yaṃ vā taṃ vā gaṇhāti, atha yādisaṃ labhati, tādisaṃ dātabbaṃ.

    ਮੁਖੋਦਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮੁਖਧੋવਨੋਦਕਂ ਮੁਖੋਦਕਨ੍ਤਿ ਮਜ੍ਝੇਪਦਲੋਪੀਸਮਾਸੋ, ਤਂ ਦੇਨ੍ਤੇਨ ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਉਦਕਂ ਉਪਨੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਯਂ ਤੀਣਿ ਦਿવਸਾਨਿ વਲ਼ਞ੍ਜੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਮੁਖਧੋવਨੋਦਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਅਨਿਯਮਂ ਕਤ੍વਾ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਥ ਯਾਦਿਸਂ ਲਭਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਦੁવਿਧਮ੍ਪਿ વਲ਼ਞ੍ਜੇਤਿ, ਦੁવਿਧਮ੍ਪਿ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਮੁਖੋਦਕਂ ਮੁਖਧੋવਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਚ વਚ੍ਚਕੁਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਥੇਰੇ વਚ੍ਚਕੁਟਿਂ ਗਤੇ ਪਰਿવੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਏવਂ ਪਰਿવੇਣਂ ਅਸੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੬੪ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ।

    Mukhodakaṃ dātabbanti mukhadhovanodakaṃ mukhodakanti majjhepadalopīsamāso, taṃ dentena sītañca uṇhañca udakaṃ upanetvā tato yaṃ tīṇi divasāni vaḷañjeti, catutthadivasato paṭṭhāya tādisameva mukhadhovanodakaṃ dātabbaṃ. Sace aniyamaṃ katvā yaṃ vā taṃ vā gaṇhāti, atha yādisaṃ labhati, tādisaṃ dātabbaṃ. Sace duvidhampi vaḷañjeti, duvidhampi upanetabbaṃ. ‘‘Mukhodakaṃ mukhadhovanaṭṭhāne ṭhapetvā avasesaṭṭhānāni sammajjitabbāni. Sammajjantena ca vaccakuṭito paṭṭhāya sammajjitabbaṃ. There vaccakuṭiṃ gate pariveṇaṃ sammajjitabbaṃ, evaṃ pariveṇaṃ asuññaṃ hotī’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 64 atthato samānaṃ) vuttanayeneva sammajjitabbaṃ.

    ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਾਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ વਾ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ વਾ। ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਯਾਗੁਪਾਨਕਾਲੇ। ਇਧਾਪਿ ‘‘ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ। ਯਥਾਹ ‘‘ਥੇਰੇ વਚ੍ਚਕੁਟਿਤੋ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਯੇવ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ‘ਸਚੇ ਯਾਗੁ ਹੋਤੀ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વੁਤ੍ਤਂ વਤ੍ਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੬੪)।

    Tato uttariṃ kattabbaṃ dassetumāha ‘‘tassa kālenā’’tiādi. Tassāti upajjhāyassa vā ācariyassa vā. Kālenāti yāgupānakāle. Idhāpi ‘‘āsanaṃ paññapetabba’’nti seso. Yathāha ‘‘there vaccakuṭito anikkhanteyeva āsanaṃ paññapetabbaṃ. Sarīrakiccaṃ katvā āgantvā tasmiṃ nisinnassa ‘sace yāgu hotī’tiādinā nayena vuttaṃ vattaṃ kātabba’’nti (mahāva. aṭṭha. 64).

    ਯਾਗੁ ਤਸ੍ਸੁਪਨੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭਾਜਨਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਭਾਜਨਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਯਾਗੁ ਉਪਨਾਮੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੬੬)। ਸਙ੍ਘਤੋ વਾਤਿ ਸਲਾਕਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਘਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾ વਾ। ਕੁਲਤੋਪਿ વਾਤਿ ਉਪਾਸਕਾਦਿਕੁਲਤੋ વਾ।

    Yāgu tassupanetabbāti ettha ‘‘bhājanaṃ dhovitvā’’ti seso. Yathāha – ‘‘bhājanaṃ dhovitvā yāgu upanāmetabbā’’ti (mahāva. 66). Saṅghato vāti salākādivasena saṅghato labbhamānā vā. Kulatopi vāti upāsakādikulato vā.

    ‘‘ਪਤ੍ਤੇ વਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਯਾਗੁਂ ਪੀਤਸ੍ਸ ਉਦਕਂ ਦਤ੍વਾ ਭਾਜਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਮ੍ਹਿ વੁਟ੍ਠਿਤੇ ਆਸਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਂ । ਸਚੇ ਸੋ ਦੇਸੋ ਉਕ੍ਲਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਦੇਸੋ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) ਆਗਤવਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਦਿવਾ ਭੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤੇਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਏਤੇਨੇવ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    ‘‘Patte vattañca kātabba’’nti idaṃ ‘‘yāguṃ pītassa udakaṃ datvā bhājanaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā paṭisāmetabbaṃ, upajjhāyamhi vuṭṭhite āsanaṃ uddharitabbaṃ . Sace so deso uklāpo hoti, so deso sammajjitabbo’’ti (mahāva. 66) āgatavattaṃ sandhāyāha. Divā bhuttapattepi kātabbaṃ eteneva dassitaṃ hoti.

    વਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਨਿવਾਸਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਪਟਿਨਿવਾਸਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) વਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ‘‘ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ।

    Vattaṃ ‘‘gāmappavesane’’ti idaṃ ‘‘sace upajjhāyo gāmaṃ pavisitukāmo hoti, nivāsanaṃ dātabbaṃ, paṭinivāsanaṃ paṭiggahetabba’’ntiādinayappavattaṃ (mahāva. 66) vattaṃ sandhāyāha. ‘‘Kātabba’’nti idaṃ sabbapadehi yojetabbaṃ.

    ੨੪੭੪. ਚੀવਰੇ ਯਾਨਿ વਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਚੀવਰਦਾਨੇ, ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਗ੍ਗਹਣਸਙ੍ਘਰਣਪਟਿਸਾਮਨੇਸੁ ਮਹੇਸਿਨਾ ਯਾਨਿ વਤ੍ਤਾਨਿ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਸੇਨਾਸਨੇ ਤਥਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਸੇਨਾਸਨવਤ੍ਤਞ੍ਚ।

    2474.Cīvare yāni vattānīti gāmaṃ pavisitukāmassa cīvaradāne, paṭinivattassa cīvaraggahaṇasaṅgharaṇapaṭisāmanesu mahesinā yāni vattāni vuttāni, tāni ca kātabbāni. Senāsane tathāti ‘‘yasmiṃ vihāre upajjhāyo viharatī’’tiādinā (mahāva. 66) vuttanayena ‘‘senāsane kattabba’’nti dassitaṃ senāsanavattañca.

    ਪਾਦਪੀਠਕਥਲਿਕਾਦੀਸੁ ਤਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਉਪਜ੍ਝਾਯੇ ਗਾਮਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇ ਚ ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ ਚ ‘‘ਪਾਦੋਦਕਂ ਪਾਦਪੀਠਂ ਪਾਦਕਥਲਿਕਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) ਏવਮਾਗਤਂ વਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਂ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਪਾਨੀਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿવਤ੍ਤਂ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Pādapīṭhakathalikādīsu tathāti yojanā. Upajjhāye gāmato paṭinivatte ca jantāghare ca ‘‘pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabba’’nti (mahāva. 66) evamāgataṃ vattañca kātabbaṃ. Ādi-saddena ‘‘upajjhāyo pānīyena pucchitabbo’’tiādivattaṃ (mahāva. 66) saṅgaṇhāti.

    ੨੪੭੫. ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨੇਸੁ ਪਪਞ੍ਚੋਤਿ ਖਨ੍ਧਕਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਗਣਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ਆਹ ‘‘ਏવਮਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਰੋਗਤੋ વੁਟ੍ਠਾਨਾਗਮਨਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਰੋਗਤੋ વੁਟ੍ਠਾਨਾਗਮਨਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਿ। ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਸਤਂ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਾਧਿਕਸਤવਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2475. Evaṃ sabbattha vattesu pāṭiyekkaṃ dassiyamānesu papañcoti khandhakaṃ oloketvā sukhaggahaṇatthāya gaṇanaṃ dassetukāmo āha ‘‘evamādīnī’’tiādi. Rogato vuṭṭhānāgamanantānīti ācariyupajjhāyānaṃ rogato vuṭṭhānāgamanapariyosānāni. Sattatiṃsasataṃ siyunti sattatiṃsādhikasatavattānīti attho.

    ਤਾਨਿ ਪਨ વਤ੍ਤਾਨਿ ਖਨ੍ਧਕਪਾਲ਼ਿਯਾ (ਮਹਾવ॰ ੬੬) ਆਗਤਕ੍ਕਮੇਨ ਏવਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਗਣਨਾਯ ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾਨਿ – ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨਂ, ਮੁਖੋਦਕਦਾਨਂ, ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਸਚੇ ਯਾਗੁ ਹੋਤਿ, ਭਾਜਨਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਯਾਗੁਯਾ ਉਪਨਾਮਨਂ, ਯਾਗੁਂ ਪੀਤਸ੍ਸ ਉਦਕਂ ਦਤ੍વਾ ਭਾਜਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਾਮਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਮ੍ਹਿ વੁਟ੍ਠਿਤੇ ਆਸਨਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਣਂ, ਸਚੇ ਸੋ ਦੇਸੋ ਉਕ੍ਲਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਿવਾਸਨਦਾਨਂ, ਪਟਿਨਿવਾਸਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਦਾਨਂ, ਸਗੁਣਂ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਦਾਨਂ, ਧੋવਿਤ੍વਾ ਸੋਦਕਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਂ ਆਕਙ੍ਖਤਿ, ਤਿਮਣ੍ਡਲਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਸਗੁਣਂ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯੋ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਠਿਕਂ ਪਰਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ ਗਮਨਂ, ਨਾਤਿਦੂਰਨਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੇ ਗਮਨਂ, ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਭਣਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਕਥਾਓਪਾਤਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਸਾਮਨ੍ਤਾ ਭਣਮਾਨਸ੍ਸ ਚ ਨਿવਾਰਣਂ, ਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਪਾਦੋਦਕਪਾਦਪੀਠਪਾਦਕਥਲਿਕਾਨਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਪਟਿਨਿવਾਸਨਦਾਨਂ, ਨਿવਾਸਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਚੇ ਚੀવਰਂ ਸਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਉਣ੍ਹੇ ਓਤਾਪਨਂ, ਨੇવ ਉਣ੍ਹੇ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਿਦਹਨਂ, ਮਜ੍ਝੇ ਯਥਾ ਭਙ੍ਗੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਂ ਕਣ੍ਣਂ ਉਸ੍ਸਾਰੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਰਣਂ, ਓਭੋਗੇ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਸਚੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਚ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਉਦਕਂ ਦਤ੍વਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਉਪਨਾਮਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਾਨੀਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਨਂ, ਭੁਤ੍ਤਾવਿਸ੍ਸ ਉਦਕਂ ਦਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਧੋવਿਤ੍વਾ વੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਉਣ੍ਹੇ ਓਤਾਪਨਂ, ਨ ਚ ਉਣ੍ਹੇ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਹਨਂ, ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ –

    Tāni pana vattāni khandhakapāḷiyā (mahāva. 66) āgatakkamena evaṃ yathāvuttagaṇanāya samānetabbāni – dantakaṭṭhadānaṃ, mukhodakadānaṃ, āsanapaññāpanaṃ, sace yāgu hoti, bhājanaṃ dhovitvā yāguyā upanāmanaṃ, yāguṃ pītassa udakaṃ datvā bhājanaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā paṭisāmanaṃ, upajjhāyamhi vuṭṭhite āsanassa uddharaṇaṃ, sace so deso uklāpo hoti, tassa sammajjanaṃ, sace upajjhāyo gāmaṃ pavisitukāmo hoti, tassa nivāsanadānaṃ, paṭinivāsanapaṭiggahaṇaṃ, kāyabandhanadānaṃ, saguṇaṃ katvā saṅghāṭidānaṃ, dhovitvā sodakapattassa dānaṃ, sace upajjhāyo pacchāsamaṇaṃ ākaṅkhati, timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo pārupitvā gaṇṭhikaṃ parimuñcitvā dhovitvā pattaṃ gahetvā upajjhāyassa pacchāsamaṇena gamanaṃ, nātidūranaccāsanne gamanaṃ, pattapariyāpannassa paṭiggahaṇaṃ, na upajjhāyassa bhaṇamānassa antarantarā kathāopātanaṃ, upajjhāyassa āpattisāmantā bhaṇamānassa ca nivāraṇaṃ, nivattantena paṭhamataraṃ āgantvā āsanapaññāpanaṃ, pādodakapādapīṭhapādakathalikānaṃ upanikkhipanaṃ, paccuggantvā pattacīvarapaṭiggahaṇaṃ, paṭinivāsanadānaṃ, nivāsanapaṭiggahaṇaṃ, sace cīvaraṃ sinnaṃ hoti, muhuttaṃ uṇhe otāpanaṃ, neva uṇhe cīvarassa nidahanaṃ, majjhe yathā bhaṅgo na hoti, evaṃ caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvarassa saṅgharaṇaṃ, obhoge kāyabandhanassa karaṇaṃ, sace piṇḍapāto hoti, upajjhāyo ca bhuñjitukāmo hoti, udakaṃ datvā piṇḍapātassa upanāmanaṃ, upajjhāyassa pānīyena pucchanaṃ, bhuttāvissa udakaṃ datvā pattaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā vodakaṃ katvā muhuttaṃ uṇhe otāpanaṃ, na ca uṇhe pattassa nidahanaṃ, pattacīvaraṃ nikkhipitabbaṃ –

    ਪਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚਂ વਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪੀਠਂ વਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਨ ਚ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀવਰવਂਸਂ વਾ ਚੀવਰਰਜ੍ਜੁਂ વਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਾਰਤੋ ਅਨ੍ਤਂ ਓਰਤੋ ਭੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਮ੍ਹਿ વੁਟ੍ਠਿਤੇ ਆਸਨਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਣਂ, ਪਾਦੋਦਕਪਾਦਪੀਠਪਾਦਕਥਲਿਕਾਨਂ ਪਟਿਸਾਮਨਂ, ਸਚੇ ਸੋ ਦੇਸੋ ਉਕ੍ਲਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਨ੍ਹਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਯਾਦਨਂ, ਸਚੇ ਸੀਤੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਸੀਤਸ੍ਸ ਸਚੇ ਉਣ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪਟਿਯਾਦਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਜਨ੍ਤਾਘਰਂ ਪવਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਚੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਯਨਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਤੇਮਨਂ, ਜਨ੍ਤਾਘਰਪੀਠਂ ਆਦਾਯ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਜਨ੍ਤਾਘਰਪੀਠਂ ਦਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਚੁਣ੍ਣਦਾਨਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਦਾਨਂ, ਸਚੇ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਜਨ੍ਤਾਘਰਂ ਪવਿਸਿਤਬ੍ਬਂ –

    Pattaṃ nikkhipantena ekena hatthena pattaṃ gahetvā ekena hatthena heṭṭhāmañcaṃ vā heṭṭhāpīṭhaṃ vā parāmasitvā pattassa nikkhipanaṃ, na ca anantarahitāya bhūmiyā pattassa nikkhipanaṃ, cīvaraṃ nikkhipantena ekena hatthena cīvaraṃ gahetvā ekena hatthena cīvaravaṃsaṃ vā cīvararajjuṃ vā pamajjitvā pārato antaṃ orato bhogaṃ katvā cīvarassa nikkhipanaṃ, upajjhāyamhi vuṭṭhite āsanassa uddharaṇaṃ, pādodakapādapīṭhapādakathalikānaṃ paṭisāmanaṃ, sace so deso uklāpo hoti, tassa sammajjanaṃ, sace upajjhāyo nhāyitukāmo hoti, nhānassa paṭiyādanaṃ, sace sītena attho hoti, sītassa sace uṇhena attho hoti, uṇhassa paṭiyādanaṃ, sace upajjhāyo jantāgharaṃ pavisitukāmo hoti, cuṇṇassa sannayanaṃ, mattikātemanaṃ, jantāgharapīṭhaṃ ādāya upajjhāyassa piṭṭhito piṭṭhito gantvā jantāgharapīṭhaṃ datvā cīvaraṃ paṭiggahetvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, cuṇṇadānaṃ, mattikādānaṃ, sace ussahati, jantāgharaṃ pavisitabbaṃ –

    ਜਨ੍ਤਾਘਰਂ ਪવਿਸਨ੍ਤੇਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਮੁਖਂ ਮਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਪੁਰਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਜਨ੍ਤਾਘਰਪ੍ਪવੇਸੋ, ਨ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਖਜ੍ਜ ਨਿਸੀਦਨਂ, ਨ ਨવਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਸਨੇਨ ਪਟਿਬਾਹਨਂ, ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਜਨ੍ਤਾਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਨ ਜਨ੍ਤਾਘਰਪੀਠਂ ਆਦਾਯ ਪੁਰਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਜਨ੍ਤਾਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨਂ, ਉਦਕੇਪਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ, ਨ੍ਹਾਤੇਨ ਪਠਮਤਰਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤ੍ਤਂ વੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਗਤ੍ਤਤੋ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਮਜ੍ਜਨਂ, ਨਿવਾਸਨਦਾਨਂ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਦਾਨਂ, ਜਨ੍ਤਾਘਰਪੀਠਂ ਆਦਾਯ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਸਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਪਾਦੋਦਕਪਾਦਪੀਠਪਾਦਕਥਲਿਕਾਨਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਾਨੀਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਨਂ, ਸਚੇ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਉਦ੍ਦਿਸਾਪਨਂ, ਸਚੇ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਂ, ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ વਿਹਰਤਿ, ਸਚੇ ਸੋ વਿਹਾਰੋ ਉਕ੍ਲਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੋਧਨਂ, વਿਹਾਰਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਨਿਸੀਦਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਸ੍ਸ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਭਿਸਿਬਿਬ੍ਬੋਹਨਸ੍ਸ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਨ ਕવਾਟਪੀਠਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਪੀਠਸ੍ਸ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਨ ਕવਾਟਪੀਠਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਮਞ੍ਚਪਟਿਪਾਦਕਾਨਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਖੇਲ਼ਮਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਅਪਸ੍ਸੇਨਫਲਕਸ੍ਸ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਸ੍ਸ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ , ਸਚੇ વਿਹਾਰੇ ਸਨ੍ਤਾਨਕਂ ਹੋਤਿ, ਉਲ੍ਲੋਕਾ ਪਠਮਂ ਓਹਾਰਣਂ, ਆਲੋਕਸਨ੍ਧਿਕਣ੍ਣਭਾਗਾਨਂ ਪਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਗੇਰੁਕਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਕਣ੍ਣਕਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਚੋਲ਼ਕਂ ਤੇਮੇਤ੍વਾ ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਕਾਲ਼વਣ੍ਣਕਤਾ ਭੂਮਿ ਕਣ੍ਣਕਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਚੋਲ਼ਕਂ ਤੇਮੇਤ੍વਾ ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਅਕਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਮਿ, ਉਦਕੇਨ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਿਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਨਂ ‘‘ਮਾ વਿਹਾਰੋ ਰਜੇਨ ਉਹਞ੍ਞੀ’’ਤਿ, ਸਙ੍ਕਾਰਂ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਛਡ੍ਡਨਂ, ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਮਞ੍ਚਪਟਿਪਾਦਕਾਨਂ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਂ, ਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਨ ਕવਾਟਪੀਠਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਪੀਠਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਨੀਚਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਧੁਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਂਸਨ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਨ ਕવਾਟਪੀਠਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਭਿਸਿਬਿਬ੍ਬੋਹਨਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਨਿਸੀਦਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਖੇਲ਼ਮਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਂ, ਅਪਸ੍ਸੇਨਫਲਕਸ੍ਸ ਓਤਾਪੇਤ੍વਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਂ, ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ –

    Jantāgharaṃ pavisantena mattikāya mukhaṃ makkhetvā purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharappaveso, na therānaṃ bhikkhūnaṃ anupakhajja nisīdanaṃ, na navānaṃ bhikkhūnaṃ āsanena paṭibāhanaṃ, jantāghare upajjhāyassa parikammassa karaṇaṃ, jantāgharā nikkhamantena jantāgharapīṭhaṃ ādāya purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharā nikkhamanaṃ, udakepi upajjhāyassa parikammakaraṇaṃ, nhātena paṭhamataraṃ uttaritvā attano gattaṃ vodakaṃ katvā nivāsetvā upajjhāyassa gattato udakassa pamajjanaṃ, nivāsanadānaṃ, saṅghāṭidānaṃ, jantāgharapīṭhaṃ ādāya paṭhamataraṃ āgantvā āsanassa paññāpanaṃ, pādodakapādapīṭhapādakathalikānaṃ upanikkhipanaṃ, upajjhāyassa pānīyena pucchanaṃ, sace uddisāpetukāmo hoti, uddisāpanaṃ, sace paripucchitukāmo hoti, paripucchanaṃ, yasmiṃ vihāre upajjhāyo viharati, sace so vihāro uklāpo hoti, sace ussahati, tassa sodhanaṃ, vihāraṃ sodhentena paṭhamaṃ pattacīvarassa nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, nisīdanapaccattharaṇassa nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, bhisibibbohanassa nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, mañcassa nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena asaṅghaṭṭentena kavāṭapīṭhaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, pīṭhassa nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena asaṅghaṭṭentena kavāṭapīṭhaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, mañcapaṭipādakānaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, kheḷamallakassa nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, apassenaphalakassa nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ, bhūmattharaṇassa yathāpaññattassa sallakkhetvā nīharitvā ekamantaṃ nikkhipanaṃ , sace vihāre santānakaṃ hoti, ullokā paṭhamaṃ ohāraṇaṃ, ālokasandhikaṇṇabhāgānaṃ pamajjanaṃ, sace gerukaparikammakatā bhitti kaṇṇakitā hoti, coḷakaṃ temetvā pīḷetvā pamajjanaṃ, sace kāḷavaṇṇakatā bhūmi kaṇṇakitā hoti, coḷakaṃ temetvā pīḷetvā pamajjanaṃ, sace akatā hoti bhūmi, udakena paripphositvā pamajjanaṃ ‘‘mā vihāro rajena uhaññī’’ti, saṅkāraṃ vicinitvā ekamantaṃ chaḍḍanaṃ, bhūmattharaṇassa otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññāpanaṃ, mañcapaṭipādakānaṃ otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭṭhāne ṭhapanaṃ, mañcassa otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena asaṅghaṭṭentena kavāṭapīṭhaṃ atiharitvā yathāpaññattaṃ paññāpanaṃ, pīṭhassa otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena asaṅghaṭṭentena kavāṭapīṭhaṃ atiharitvā yathāpaññattaṃ paññāpanaṃ, bhisibibbohanassa otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññāpanaṃ, nisīdanapaccattharaṇassa otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññāpanaṃ, kheḷamallakassa otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭṭhāne ṭhapanaṃ, apassenaphalakassa otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭṭhāne ṭhapanaṃ, pattacīvaraṃ nikkhipitabbaṃ –

    ਪਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚਂ વਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪੀਠਂ વਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਨ ਚ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀવਰવਂਸਂ વਾ ਚੀવਰਰਜ੍ਜੁਂ વਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਾਰਤੋ ਅਨ੍ਤਂ ਓਰਤੋ ਭੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਸਚੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਸਰਜਾ વਾਤਾ વਾਯਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਨਂ વਾਤਪਾਨਾਨਂ ਥਕਨਂ, ਤਥਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ, ਤਥਾ ਉਤ੍ਤਰਾਨਂ, ਤਥਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਨਂ વਾਤਪਾਨਾਨਂ ਥਕਨਂ, ਸਚੇ ਸੀਤਕਾਲੋ ਹੋਤਿ, ਦਿવਾ વਾਤਪਾਨਾਨਂ વਿવਰਣਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਥਕਨਂ, ਸਚੇ ਉਣ੍ਹਕਾਲੋ ਹੋਤਿ, ਦਿવਾ વਾਤਪਾਨਾਨਂ ਥਕਨਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ વਿવਰਣਂ, ਸਚੇ ਪਰਿવੇਣਂ ਉਕ੍ਲਾਪਂ ਹੋਤਿ, ਪਰਿવੇਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਕੋਟ੍ਠਕੋ ਉਕ੍ਲਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਕੋਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾ ਉਕ੍ਲਾਪਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾ ਉਕ੍ਲਾਪਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ વਚ੍ਚਕੁਟਿ ਉਕ੍ਲਾਪਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਂ, ਸਚੇ ਪਾਨੀਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਾਨੀਯਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ, ਸਚੇ ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ, ਸਚੇ ਆਚਮਨਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਦਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਚਮਨਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਦਕਸ੍ਸ ਆਸਿਞ੍ਚਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਅਨਭਿਰਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ વੂਪਕਾਸਨਂ વੂਪਕਾਸਾਪਨਂ વਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ વਾ ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ વਿਨੋਦਨਂ વਿਨੋਦਾਪਨਂ વਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ વਾ ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ વਿવੇਚਨਂ વਿવੇਚਾਪਨਂ વਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ વਾ ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਗਰੁਧਮ੍ਮਂ ਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿવਾਸਾਰਹੋ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿવਾਸਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੂਲਾਯਪਟਿਕਸ੍ਸਨਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਮੂਲਾਯ ਪਟਿਕਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮਾਨਤ੍ਤਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਮਾਨਤ੍ਤਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਬ੍ਭਾਨਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਅਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਤਜ੍ਜਨੀਯਂ વਾ ਨਿਯਸ੍ਸਂ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜਨੀਯਂ વਾ ਪਟਿਸਾਰਣੀਯਂ વਾ ਉਕ੍ਖੇਪਨੀਯਂ વਾ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਙ੍ਘੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਲਹੁਕਾਯ વਾ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਕਤਂ વਾ ਪਨਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਤਜ੍ਜਨੀਯਂ વਾ ਨਿਯਸ੍ਸਂ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜਨੀਯਂ વਾ ਪਟਿਸਾਰਣੀਯਂ વਾ ਉਕ੍ਖੇਪਨੀਯਂ વਾ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਘੋ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਧੋવਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ , ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਧੋવਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ વਾ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਧੋવਿਯੇਥਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਕਰਣਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ વਾ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਕਰਿਯੇਥਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਰਜਨਂ ਪਚਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਚਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ વਾ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਰਜਨਂ ਪਚਿਯੇਥਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਰਜੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਰਜਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਕਰਣਂ વਾ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਰਜਿਯੇਥਾ’’ਤਿ, ਚੀવਰਂ ਰਜਨ੍ਤੇਨ ਸਾਧੁਕਂ ਸਮ੍ਪਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਸਮ੍ਪਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਰਜਨਂ, ਨ ਚ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਥੇવੇ ਪਕ੍ਕਮਨਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਦਾਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚੀવਰਦਾਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਦਾਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚੇਨ ਕੇਸਾਨਂ ਛੇਦਾਪਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚੇਨ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ ਗਮਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਸ੍ਸ ਆਦਾਨਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਨੀਹਰਣਂ, ਨ ਏਕਚ੍ਚੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨੀਹਰਾਪਨਂ, ਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਂ, ਨ ਸੁਸਾਨਗਮਨਂ, ਨ ਦਿਸਾਪਕ੍ਕਮਨਂ, ਸਚੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਗਿਲਾਨੋ ਹੋਤਿ, ਯਾવਜੀવਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ, વੁਟ੍ਠਾਨਮਸ੍ਸ ਆਗਮਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸੁ ਕਾਨਿਚਿ વਤ੍ਤਾਨਿ ਸવਿਭਤ੍ਤਿਕਾਨਿ, ਕਾਨਿਚਿ ਅવਿਭਤ੍ਤਿਕਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਅવਿਭਤ੍ਤਿਕਾਨਂ વਿਭਾਗੇ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਗਣਨਾਯ ਅਤਿਰੇਕਤਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ વਿਭਾਗਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍વਾ ਪਿਣ੍ਡવਸੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯਥਾ ਅਯਂ ਗਣਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।

    Pattaṃ nikkhipantena ekena hatthena pattaṃ gahetvā ekena hatthena heṭṭhāmañcaṃ vā heṭṭhāpīṭhaṃ vā parāmasitvā pattassa nikkhipanaṃ, na ca anantarahitāya bhūmiyā pattassa nikkhipanaṃ, cīvaraṃ nikkhipantena ekena hatthena cīvaraṃ gahetvā ekena hatthena cīvaravaṃsaṃ vā cīvararajjuṃ vā pamajjitvā pārato antaṃ orato bhogaṃ katvā cīvarassa nikkhipanaṃ, sace puratthimāya sarajā vātā vāyanti, puratthimānaṃ vātapānānaṃ thakanaṃ, tathā pacchimānaṃ, tathā uttarānaṃ, tathā dakkhiṇānaṃ vātapānānaṃ thakanaṃ, sace sītakālo hoti, divā vātapānānaṃ vivaraṇaṃ, rattiṃ thakanaṃ, sace uṇhakālo hoti, divā vātapānānaṃ thakanaṃ, rattiṃ vivaraṇaṃ, sace pariveṇaṃ uklāpaṃ hoti, pariveṇassa sammajjanaṃ, sace koṭṭhako uklāpo hoti, koṭṭhakassa sammajjanaṃ, sace upaṭṭhānasālā uklāpā hoti, tassā sammajjanaṃ, sace aggisālā uklāpā hoti, tassā sammajjanaṃ, sace vaccakuṭi uklāpā hoti, tassā sammajjanaṃ, sace pānīyaṃ na hoti, pānīyassa upaṭṭhāpanaṃ, sace paribhojanīyaṃ na hoti, paribhojanīyassa upaṭṭhāpanaṃ, sace ācamanakumbhiyā udakaṃ na hoti, ācamanakumbhiyā udakassa āsiñcanaṃ, sace upajjhāyassa anabhirati uppannā hoti, saddhivihārikena vūpakāsanaṃ vūpakāsāpanaṃ vā, dhammakathāya vā tassa karaṇaṃ, sace upajjhāyassa kukkuccaṃ uppannaṃ hoti, saddhivihārikena vinodanaṃ vinodāpanaṃ vā, dhammakathāya vā tassa karaṇaṃ, sace upajjhāyassa diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti, saddhivihārikena vivecanaṃ vivecāpanaṃ vā, dhammakathāya vā tassa karaṇaṃ, sace upajjhāyo garudhammaṃ ajjhāpanno hoti parivāsāraho, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho saṅgho upajjhāyassa parivāsaṃ dadeyyā’’ti, sace upajjhāyo mūlāyapaṭikassanāraho hoti, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho saṅgho upajjhāyaṃ mūlāya paṭikasseyyā’’ti, sace upajjhāyo mānattāraho hoti, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho saṅgho upajjhāyassa mānattaṃ dadeyyā’’ti, sace upajjhāyo abbhānāraho hoti, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho saṅgho upajjhāyaṃ abbheyyā’’ti, sace saṅgho upajjhāyassa kammaṃ kattukāmo hoti tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho saṅgho upajjhāyassa kammaṃ na kareyya, lahukāya vā pariṇāmeyyā’’ti, kataṃ vā panassa hoti saṅghena kammaṃ tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, saddhivihārikena ussukkakaraṇaṃ ‘‘kinti nu kho upajjhāyo sammā vatteyya, lomaṃ pāteyya, netthāraṃ vatteyya, saṅgho taṃ kammaṃ paṭippassambheyyā’’ti, sace upajjhāyassa cīvaraṃ dhovitabbaṃ hoti , saddhivihārikena dhovanaṃ ussukkakaraṇaṃ vā ‘‘kinti nu kho upajjhāyassa cīvaraṃ dhoviyethā’’ti, sace upajjhāyassa cīvaraṃ kātabbaṃ hoti, saddhivihārikena karaṇaṃ ussukkakaraṇaṃ vā ‘‘kinti nu kho upajjhāyassa cīvaraṃ kariyethā’’ti, sace upajjhāyassa rajanaṃ pacitabbaṃ hoti, saddhivihārikena pacanaṃ ussukkakaraṇaṃ vā ‘‘kinti nu kho upajjhāyassa rajanaṃ paciyethā’’ti, sace upajjhāyassa cīvaraṃ rajetabbaṃ hoti, saddhivihārikena rajanaṃ ussukkakaraṇaṃ vā ‘‘kinti nu kho upajjhāyassa cīvaraṃ rajiyethā’’ti, cīvaraṃ rajantena sādhukaṃ samparivattakaṃ samparivattakaṃ rajanaṃ, na ca acchinne theve pakkamanaṃ, upajjhāyaṃ anāpucchā na ekaccassa pattadānaṃ, na ekaccassa pattapaṭiggahaṇaṃ, na ekaccassa cīvaradānaṃ, na ekaccassa cīvarapaṭiggahaṇaṃ, na ekaccassa parikkhāradānaṃ, na ekaccassa parikkhārapaṭiggahaṇaṃ, na ekaccassa kesacchedanaṃ, na ekaccena kesānaṃ chedāpanaṃ, na ekaccassa parikammakaraṇaṃ, na ekaccena parikammassa kārāpanaṃ, na ekaccassa veyyāvaccakaraṇaṃ, na ekaccena veyyāvaccassa kārāpanaṃ, na ekaccassa pacchāsamaṇena gamanaṃ, na ekaccassa pacchāsamaṇassa ādānaṃ, na ekaccassa piṇḍapātassa nīharaṇaṃ, na ekaccena piṇḍapātanīharāpanaṃ, na upajjhāyaṃ anāpucchā gāmappavesanaṃ, na susānagamanaṃ, na disāpakkamanaṃ, sace upajjhāyo gilāno hoti, yāvajīvaṃ upaṭṭhānaṃ, vuṭṭhānamassa āgamananti tesu kānici vattāni savibhattikāni, kānici avibhattikāni, tesu avibhattikānaṃ vibhāge vuccamāne yathāvuttagaṇanāya atirekatarāni honti, taṃ pana vibhāgaṃ anāmasitvā piṇḍavasena gahetvā yathā ayaṃ gaṇanā dassitāti veditabbā.

    ੨੪੭੬. ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ। ਅਨਾਦਰવਸੇਨੇવ વਤ੍ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤੇਨ વਤ੍ਤਭੇਦੇਨ વਤ੍ਤਾਕਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਾਧਿਕਸਤਪ੍ਪਭੇਦਟ੍ਠਾਨੇ ਤਤ੍ਤਕਂਯੇવ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2476.Akarontassāti ettha ‘‘vatta’’nti seso. Anādaravaseneva vattaṃ akarontassa bhikkhuno tena vattabhedena vattākaraṇena sabbattha sattatiṃsādhikasatappabhedaṭṭhāne tattakaṃyeva dukkaṭaṃ pakāsitanti yojanā.

    ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਚਰਿਯવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Upajjhāyācariyavattakathāvaṇṇanā.

    ੨੪੭੭. ਏવਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਚਰਿਯવਤ੍ਤਾਨਿ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਚਰਿਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਨ੍ਤੇવਾਸੀਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬવਤ੍ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ વਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ વਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਯਤ੍ਤવਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਤਿ ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਥਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨਿ।

    2477. Evaṃ upajjhāyācariyavattāni saṅkhepena dassetvā upajjhāyācariyehi saddhivihārikantevāsīnaṃ kātabbavattāni dassetumāha ‘‘upajjhāyassa vattānī’’tiādi. Upajjhāyassa vattānīti upajjhāyena saddhivihārikassa yuttapattakāle kattabbattā upajjhāyāyattavattānīti attho. Tathā saddhivihāriketi yathā saddhivihārikena upajjhāyassa kātabbāni, tathā upajjhāyena saddhivihārike kātabbāni.

    ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਚਰਿਯવਤ੍ਤੇਸੁ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸੇ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ ਹੁਤ੍વਾ ਨਾਤਿਦੂਰਨਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਗਮਨਂ, ਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਕਥਾਓਪਾਤਨਂ, ਆਪਤ੍ਤਿਸਾਮਨ੍ਤਾ ਭਣਮਾਨਸ੍ਸ ਨਿવਾਰਣਂ, ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਤ੍ਤਾਨਿ, ਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਦਾਨਾਦਿਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਦਿਸਾਪਕ੍ਕਮਨਾવਸਾਨਾਨਿ વੀਸਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾ ਚੇਤਿ ਏਤਾਨਿ ਚਤੁવੀਸਤਿ વਤ੍ਤਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਤੇਰਸਾਧਿਕਸਤવਤ੍ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਤਂ ਤੇਰਸ ਹੋਨ੍ਤੇવਾ’’ਤਿ, ਤੇਰਸਾਧਿਕਸਤવਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਚਰਿਯੇਨ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਪਿ ਚ ਕਾਤਬ੍ਬવਤ੍ਤਾਨਿ ਤਥਾ ਤਤ੍ਤਕਾਨੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Upajjhāyācariyavattesu gāmappavese pacchāsamaṇena hutvā nātidūranaccāsannagamanaṃ, na antarantarā kathāopātanaṃ, āpattisāmantā bhaṇamānassa nivāraṇaṃ, pattapariyāpannapaṭiggahaṇanti cattāri vattāni, na ekaccassa pattadānādianāpucchādisāpakkamanāvasānāni vīsati paṭikkhepā ceti etāni catuvīsati vattāni ṭhapetvā avasesāni terasādhikasatavattāni sandhāyāha ‘‘sataṃ terasa hontevā’’ti, terasādhikasatavattāni hontīti attho. Ācariyena antevāsikepi ca kātabbavattāni tathā tattakānevāti attho.

    ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਨ੍ਤੇવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Saddhivihārikantevāsikavattakathāvaṇṇanā.

    ੨੪੭੮. ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਚਰਿਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ વਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ વਾਪਿ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੇ વਾਪਿ ਪਕ੍ਖਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇ વਾਪਿ ਮਤੇ વਾਪਿ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ વਾਪਿ ਏવਂ ਪਞ੍ਚਧਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ ਗਹਿਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਤਿ ਤਦਹੁ ਅਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤੁਕਾਮਤਾਯ ਦਿਸਂ ਗਤੇ। વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਗਿਹਿਭਾવਂ ਪਤ੍ਤੇ। ਪਕ੍ਖਸਙ੍ਕਨ੍ਤਕੇਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਯਤਨਂ ਗਤੇ। ਮਤੇਤਿ ਕਾਲਕਤੇ। ਆਣਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨੇਨ।

    2478. Upajjhāyācariyehi saddhivihārikantevāsikānaṃ nissayapaṭippassaddhippakāraṃ dassetumāha ‘‘pakkante vāpī’’tiādi. Pakkante vāpi vibbhante vāpi pakkhasaṅkante vāpi mate vāpi āṇattiyā vāpi evaṃ pañcadhā upajjhāyā saddhivihārikena gahito nissayo paṭippassambhatīti yojanā. Pakkanteti tadahu apaccāgantukāmatāya disaṃ gate. Vibbhanteti gihibhāvaṃ patte. Pakkhasaṅkantaketi titthiyāyatanaṃ gate. Mateti kālakate. Āṇattiyāti nissayapaṇāmanena.

    ੨੪੭੯-੮੦. ਆਚਰਿਯਮ੍ਹਾਪਿ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਨ ਗਹਿਤਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਭੇਦਨਂ ਛਧਾ ਛਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਭੇਦੇ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। વਿਸੇਸਂ ਪਨ ਸਯਮੇવ વਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਆਣਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ। ਆਣਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਕੋ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ। ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਨੇਪਿ ਚਾਤਿ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨੇ ਪਨ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾਨਂਯੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਰਾਲਯਭਾવੇ ਸਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਭੇਦੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਦਲ਼੍ਹੀਕਰੋਤਿ ‘‘ਏਕੇਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ। ਏਕੇਕਸ੍ਸ વਾ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਾ ਆਲਯੇ ਸਤਿ ਨ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਹ –

    2479-80. Ācariyamhāpi antevāsikena gahitanissayassa bhedanaṃ chadhā chappakārena hotīti yojanā. Kathanti āha ‘‘pakkante cā’’tiādi. Taṃ upajjhāyato nissayabhede vuttanayameva. Visesaṃ pana sayameva vakkhati ‘‘āṇattiya’’ntiādinā. Āṇattiyanti ettha visesatthajotako pana-saddo luttaniddiṭṭho. Ubhinnampi dhuranikkhepanepi cāti ācariyassa nissayapaṇāmane pana ubhinnaṃ ācariyantevāsikānaṃyeva aññamaññanirālayabhāve sati nissayabhedo hoti, na ekassāti attho. Tamevatthaṃ byatirekato daḷhīkaroti ‘‘ekekassā’’tiādinā. Ekekassa vā ubhinnaṃ vā ālaye sati na bhijjatīti yojanā. Yathāha –

    ‘‘ਆਣਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਸਚੇਪਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋવ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨਾਯ ਪਣਾਮੇਤਿ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੋ ਚ ‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਂ ਆਚਰਿਯੋ ਪਣਾਮੇਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਹਦਯੇਨ ਮੁਦੁਕੋ’ਤਿ ਸਾਲਯੋવ ਹੋਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿਯੇવ। ਸਚੇਪਿ ਆਚਰਿਯੋ ਸਾਲਯੋ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੋ ਨਿਰਾਲਯੋ ‘ਨ ਦਾਨਿ ਇਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ વਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਏવਮ੍ਪਿ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਾਲਯਭਾવੇ ਪਨ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿਯੇવ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੩)।

    ‘‘Āṇattiyaṃ pana sacepi ācariyo muñcitukāmova hutvā nissayapaṇāmanāya paṇāmeti, antevāsiko ca ‘kiñcāpi maṃ ācariyo paṇāmeti, atha kho hadayena muduko’ti sālayova hoti, nissayo na paṭippassambhatiyeva. Sacepi ācariyo sālayo, antevāsiko nirālayo ‘na dāni imaṃ nissāya vasissāmī’ti dhuraṃ nikkhipati, evampi na paṭippassambhati. Ubhinnaṃ sālayabhāve pana na paṭippassambhatiyeva. Ubhinnaṃ dhuranikkhepena paṭippassambhatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 83).

    ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ ਆਚਰਿਯਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਯਭੇਦੇਯੇવ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਣਤ੍ਤਿਯਾ। ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋવ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨਾਯ ਪਣਾਮੇਤੀਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਆਣਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    Ayaṃ pana viseso ācariyāṇattiyā nissayabhedeyeva dassito, na upajjhāyāṇattiyā. Sāratthadīpaniyaṃ pana ‘‘sacepi ācariyo muñcitukāmova hutvā nissayapaṇāmanāya paṇāmetītiādi sabbaṃ upajjhāyassa āṇattiyampi veditabba’’nti vuttaṃ.

    ੨੪੮੧. ਏવਂ ਪਞ੍ਚ ਸਾਧਾਰਣਙ੍ਗਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਅਸਾਧਾਰਣਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਸਮੋਧਾਨ-ਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚ ਭਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮੋਧਾਨਗਮਨਂ ਸਰੂਪਤੋ, ਪਭੇਦਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਂ ਸવਨਞ੍ਚਾਤਿ, ਸਮੋਧਾਨਂ ਦ੍વਿਧਾ ਮਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੩) ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਗਨ੍ਥવਿਤ੍ਥਾਰਭੀਰੂਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਪਨ ਇਧ ਨ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋ।

    2481. Evaṃ pañca sādhāraṇaṅgāni dassetvā asādhāraṇaṅgaṃ dassetumāha ‘‘upajjhāyasamodhāna-gatassāpi ca bhijjatī’’ti. Tattha samodhānagamanaṃ sarūpato, pabhedato ca dassetumāha ‘‘dassanaṃ savanañcāti, samodhānaṃ dvidhā mata’’nti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 83) gahetabbo. Ganthavitthārabhīrūnaṃ anuggahāya pana idha na vitthārito.

    ੨੪੮੨-੩. ਸਭਾਗੇ ਦਾਯਕੇ ਅਸਨ੍ਤੇ ਅਦ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਚ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਗਿਲਾਨੇਨ ਮਂ ਉਪਟ੍ਠਹਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸ ਚ ਨਿਸ੍ਸਯਂ વਿਨਾ વਸਿਤੁਂ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ । ‘‘ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ। ਇਮਿਨਾ ਸਭਾਗੇ ਨਿਸ੍ਸਯਦਾਯਕੇ ਸਨ੍ਤੇ ਏਕਦਿવਸਮ੍ਪਿ ਪਰਿਹਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ વਨੇ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਤਂ ਜਾਨਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ વਨੇ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨਪਿ। ‘‘ਸਭਾਗੇ ਦਾਯਕੇ ਅਸਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ વਿਧਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋવਸ੍ਸਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।

    2482-3. Sabhāge dāyake asante addhikassa ca gilānassa ca ‘‘gilānena maṃ upaṭṭhahā’’ti yācitassa gilānupaṭṭhākassa ca nissayaṃ vinā vasituṃ doso natthīti yojanā . ‘‘Gilānupaṭṭhākassā’’ti vattabbe gāthābandhavasena rassattaṃ. Iminā sabhāge nissayadāyake sante ekadivasampi parihāro na labbhatīti dīpeti. Attano vane phāsuvihārataṃ jānatāti attano samathavipassanāpaṭilābhassa vane phāsuvihāraṃ jānantenapi. ‘‘Sabhāge dāyake asante’’ti padacchedo. Sabbametaṃ vidhānaṃ antovassato aññasmiṃ kāle veditabbaṃ. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāya gahetabbo.

    ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Nissayapaṭippassambhanakathāvaṇṇanā.

    ੨੪੮੪. ਕੁਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੁਟ੍ਠੀ, ਤਂ। ‘‘ਗਣ੍ਡਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਰਤ੍ਤਸੇਤਾਦਿਭੇਦੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕੁਟ੍ਠੇਨ વੇવਣ੍ਣਿਯਂ ਪਤ੍ਤਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ –

    2484. Kuṭṭhamassa atthīti kuṭṭhī, taṃ. ‘‘Gaṇḍi’’ntiādīsupi eseva nayo. Rattasetādibhedena yena kenaci kuṭṭhena vevaṇṇiyaṃ pattasarīranti attho. Yathāha –

    ‘‘ਰਤ੍ਤਕੁਟ੍ਠਂ વਾ ਹੋਤੁ ਕਾਲ਼ਕੁਟ੍ਠਂ વਾ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਟਿਭਦਦ੍ਦੁਕਚ੍ਛੁਆਦਿਪ੍ਪਭੇਦਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਕੁਟ੍ਠਮੇવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਞ੍ਚੇ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ વਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਪਨ ਨਿવਾਸਨਪਾਰੁਪਨੇਹਿ ਪਕਤਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅવਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਮੁਖੇ, ਪਨ ਹਤ੍ਥਪਾਦਪਿਟ੍ਠੇਸੁ વਾ ਸਚੇਪਿ ਅવਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿਯੇવਾਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਪੇਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਪਕਤਿવਣ੍ਣੇ ਜਾਤੇਯੇવ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੮)।

    ‘‘Rattakuṭṭhaṃ vā hotu kāḷakuṭṭhaṃ vā, yaṃ kiñci kiṭibhadaddukacchuādippabhedampi sabbaṃ kuṭṭhamevāti vuttaṃ. Tañce nakhapiṭṭhippamāṇampi vaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ hoti, na pabbājetabbo. Sace pana nivāsanapārupanehi pakatipaṭicchannaṭṭhāne nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ hoti, vaṭṭati. Mukhe, pana hatthapādapiṭṭhesu vā sacepi avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ nakhapiṭṭhito khuddakapamāṇampi na vaṭṭatiyevāti kurundiyaṃ vuttaṃ. Taṃ tikicchāpetvā pabbājentenāpi pakativaṇṇe jāteyeva pabbājetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 88).

    ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਨਖਪਿਟ੍ਠਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ।

    Nakhapiṭṭhippamāṇanti ettha ‘‘kaniṭṭhaṅgulinakhapiṭṭhi adhippetā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ.

    ਗਣ੍ਡਿਨ੍ਤਿ ਮੇਦਗਣ੍ਡਾਦਿਗਣ੍ਡਭੇਦવਨ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ‘‘ਮੇਦਗਣ੍ਡੋ વਾ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞੋ વਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਕੋਲਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਕੋਪਿ ਚੇ વਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋ ਗਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੮)। ਕੋਲਟ੍ਠੀਤਿ ਬਦਰਟ੍ਠਿ। ਕਿਲਾਸਿਨ੍ਤਿ ਕਿਲਾਸવਨ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਿਲਾਸੋਤਿ ਨਭਿਜ੍ਜਨਕਂ ਨਪਗ੍ਘਰਣਕਂ ਪਦੁਮਪੁਣ੍ਡਰੀਕਪਤ੍ਤવਣ੍ਣਂ ਕੁਟ੍ਠਂ, ਯੇਨ ਗੁਨ੍ਨਂ વਿਯ ਸਬਲਂ ਸਰੀਰਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੮)। -ਸਦ੍ਦੋ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਉਪਯੋਗવਨ੍ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਸੋਸਿਨ੍ਤਿ ਖਯਰੋਗવਨ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੋਸੋਤਿ ਸੋਸਬ੍ਯਾਧਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੮)। ਅਪਮਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਅਪਮਾਰવਨ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਪਮਾਰੋਤਿ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਾਰੋ વਾ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਾਰੋ વਾ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬવੇਰਿਕੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਗਹਿਤੋ ਦੁਤ੍ਤਿਕਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਪਨ ਅਪਮਾਰੇ ਸਤਿ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।

    Gaṇḍinti medagaṇḍādigaṇḍabhedavantaṃ. Yathāha ‘‘medagaṇḍo vā hotu añño vā, yo koci kolaṭṭhimattakopi ce vaḍḍhanakapakkhe ṭhito gaṇḍo hoti, na pabbājetabbo’’tiādi (mahāva. aṭṭha. 88). Kolaṭṭhīti badaraṭṭhi. Kilāsinti kilāsavantaṃ. Yathāha – ‘‘kilāsoti nabhijjanakaṃ napaggharaṇakaṃ padumapuṇḍarīkapattavaṇṇaṃ kuṭṭhaṃ, yena gunnaṃ viya sabalaṃ sarīraṃ hotī’’ti (mahāva. aṭṭha. 88). Ca-saddo sabbehi upayogavantehi paccekaṃ yojetabbo. Sosinti khayarogavantaṃ. Yathāha – ‘‘sosoti sosabyādhi. Tasmiṃ sati na pabbājetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 88). Apamārikanti apamāravantaṃ. Yathāha – ‘‘apamāroti pittummāro vā yakkhummāro vā. Tattha pubbaverikena amanussena gahito duttikiccho hoti, appamattakepi pana apamāre sati na pabbājetabbo’’ti.

    ਰਾਜਭਟਨ੍ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਭਟਂ વਾ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਤਂ વਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ વਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਮਚ੍ਚੋ વਾ ਹੋਤੁ ਮਹਾਮਤ੍ਤੋ વਾ ਸੇવਕੋ વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਤੋ વਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ વਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਰਞ੍ਞੋ ਭਤ੍ਤવੇਤਨਭਟੋ। ਸਬ੍ਬੋ ‘ਰਾਜਭਟੋ’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ਚੋਰਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਨਂ ਗਾਮਘਾਤਪਨ੍ਥਘਾਤਾਦਿਕਮ੍ਮੇਨ ਪਾਕਟਂ ਚੋਰਞ੍ਚ। ਲਿਖਿਤਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਚੋਰਿਕਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਗਰੁਂ ਰਾਜਾਪਰਾਧਂ ਕਤ੍વਾ ਪਲਾਤਂ, ਰਾਜਾ ਚ ਨਂ ਪਣ੍ਣੇ વਾ ਪੋਤ੍ਥਕੇ વਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਯਤ੍ਥ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਨਿਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਦਣ੍ਡਂ ਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ વਾ ਲਿਖਾਪੇਤਿ, ਏવਰੂਪਂ ਲਿਖਿਤਕਂ।

    Rājabhaṭanti rañño bhattavetanabhaṭaṃ vā ṭhānantaraṃ pattaṃ vā appattaṃ vā rājapurisaṃ. Yathāha – ‘‘amacco vā hotu mahāmatto vā sevako vā kiñci ṭhānantaraṃ patto vā appatto vā, yo koci rañño bhattavetanabhaṭo. Sabbo ‘rājabhaṭo’ti saṅkhyaṃ gacchatī’’ti. Coranti manussehi appamādanaṃ gāmaghātapanthaghātādikammena pākaṭaṃ corañca. Likhitakanti yaṃ kañci corikaṃ vā aññaṃ vā garuṃ rājāparādhaṃ katvā palātaṃ, rājā ca naṃ paṇṇe vā potthake vā ‘‘itthannāmo yattha dissati, tattha gahetvā māretabbo’’ti vā ‘‘hatthapādādīnissa chinditabbānī’’ti vā ‘‘ettakaṃ nāma daṇḍaṃ harāpetabbo’’ti vā likhāpeti, evarūpaṃ likhitakaṃ.

    ‘‘ਕਾਰਭੇਦਕ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਰਸ੍ਸੋ ਕਤੋ। ਕਾਰਭੇਦਕਨ੍ਤਿ ਦਾਤਬ੍ਬਕਰਸ੍ਸ વਾ ਕਤਚੋਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਾ ਕਾਰਣਾ ਕਾਰਾਘਰੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ વਾ ਨਿਗਲ਼ਬਨ੍ਧਨਾਦੀਹਿ ਬਦ੍ਧੋ વਾ, ਤਤੋ ਸੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਏવਰੂਪਂ ਕਾਰਾਭੇਦਕਞ੍ਚ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਾਰਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਂ, ਇਧ ਪਨ ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਹੋਤੁ ਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਗਾਮਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਨਿਗਮਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਨਗਰਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਪੁਰਿਸਗੁਤ੍ਤਿ વਾ ਜਨਪਦਬਨ੍ਧਨਂ વਾ ਦੀਪਬਨ੍ਧਨਂ વਾ, ਯੋ ਏਤੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ વਿવਰਿਤ੍વਾ વਾ ਪਸ੍ਸਮਾਨਾਨਂ વਾ ਅਪਸ੍ਸਮਾਨਾਨਂ વਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਸੋ ‘ਕਾਰਾਭੇਦਕੋ’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੨)।

    ‘‘Kārabhedaka’’nti gāthābandhavasena rasso kato. Kārabhedakanti dātabbakarassa vā katacorakammassa vā kāraṇā kārāghare pakkhitto vā nigaḷabandhanādīhi baddho vā, tato so muccitvā palāyati, evarūpaṃ kārābhedakañca. Yathāha – ‘‘kārā vuccati bandhanāgāraṃ, idha pana andubandhanaṃ vā hotu saṅkhalikabandhanaṃ vā rajjubandhanaṃ vā gāmabandhanaṃ vā nigamabandhanaṃ vā nagarabandhanaṃ vā purisagutti vā janapadabandhanaṃ vā dīpabandhanaṃ vā, yo etesu yaṃ kiñci bandhanaṃ chinditvā bhinditvā muñcitvā vivaritvā vā passamānānaṃ vā apassamānānaṃ vā palāyati, so ‘kārābhedako’ti saṅkhyaṃ gacchatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 92).

    ੨੪੮੫. ਕਸਾਹਤਨ੍ਤਿ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਯਮੇવ ਤੇ ਦਣ੍ਡੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਕਸਾਦਿਨਾ ਦਿਨ੍ਨਪ੍ਪਹਾਰਂ ਅવੂਪਸਨ੍ਤવਣਂ। ਯਥਾਹ –

    2485.Kasāhatanti iṇaṃ gahetvā dātuṃ asamatthattā ‘‘ayameva te daṇḍo hotū’’ti kasādinā dinnappahāraṃ avūpasantavaṇaṃ. Yathāha –

    ‘‘ਯੋ વਚਨਪੇਸਨਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਹਞ੍ਞਤਿ, ਨ ਸੋ ਕਤਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮੋ। ਯੋ ਪਨ ਕੇਣਿਯਾ વਾ ਅਞ੍ਞਥਾ વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਦਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘ਅਯਮੇવ ਤੇ ਦਣ੍ਡੋ ਹੋਤੂ’ਤਿ ਕਸਾਹਿ ਹਞ੍ਞਤਿ, ਅਯਂ ਕਸਾਹਤੋ ਕਤਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮੋ। ਯੋ ਚ ਕਸਾਹਿ વਾ ਹਤੋ ਹੋਤੁ ਅਦ੍ਧਦਣ੍ਡਕਾਦੀਨਂ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ, ਯਾવ ਅਲ੍ਲવਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਾવ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੪)।

    ‘‘Yo vacanapesanādīni akaronto haññati, na so katadaṇḍakammo. Yo pana keṇiyā vā aññathā vā kiñci gahetvā khāditvā puna dātuṃ asakkonto ‘ayameva te daṇḍo hotū’ti kasāhi haññati, ayaṃ kasāhato katadaṇḍakammo. Yo ca kasāhi vā hato hotu addhadaṇḍakādīnaṃ vā aññatarena, yāva allavaṇo hoti, tāva na pabbājetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 94).

    ਲਕ੍ਖਣਾਹਤਨ੍ਤਿ ਏਕਂਸਂ ਕਤ੍વਾ ਪਾਰੁਤੇਨ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨੀਯਟ੍ਠਾਨੇ ਤਤ੍ਤੇਨ ਲੋਹੇਨ ਆਹਤਂ ਅਸਚ੍ਛવਿਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ। ਯਥਾਹ –

    Lakkhaṇāhatanti ekaṃsaṃ katvā pārutena uttarāsaṅgena appaṭicchādanīyaṭṭhāne tattena lohena āhataṃ asacchavibhūtalakkhaṇena samannāgataṃ. Yathāha –

    ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਨਲਾਟੇ વਾ ਉਰਾਦੀਸੁ વਾ ਤਤ੍ਤੇਨ ਲੋਹੇਨ ਲਕ੍ਖਣਂ ਆਹਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਚੇ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ, ਯਾવ ਅਲ੍ਲવਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਾવ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇਪਿਸ੍ਸ વਣਾ ਰੁਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਛવਿਯਾ ਸਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਿਮਣ੍ਡਲਂ ਨਿવਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇ ਕਤੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋਕਾਸੇ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋਕਾਸੇ ਚੇ, ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੫)।

    ‘‘Yassa pana nalāṭe vā urādīsu vā tattena lohena lakkhaṇaṃ āhataṃ hoti, so sace bhujisso, yāva allavaṇo hoti, tāva na pabbājetabbo. Sacepissa vaṇā ruḷhā honti chaviyā samaparicchedā, lakkhaṇaṃ pana paññāyati, timaṇḍalaṃ nivatthassa uttarāsaṅge kate paṭicchannokāse ce hoti, pabbājetuṃ vaṭṭati. Appaṭicchannokāse ce, na vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 95).

    ਇਣਾਯਿਕਞ੍ਚਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਪਿਤਾਮਹਾਦੀਹਿ વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਗਹਿਤਇਣਂ। ਯਥਾਹ –

    Iṇāyikañcāti mātāpitupitāmahādīhi vā attanā vā gahitaiṇaṃ. Yathāha –

    ‘‘ਇਣਾਯਿਕੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਪਿਤਿਪਿਤਾਮਹੇਹਿ વਾ ਇਣਂ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਯਂ વਾ ਇਣਂ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ વਾ ਆਠਪੇਤ੍વਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਇਣਂ ਪਰੇਸਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਇਣਾਯਿਕੋ। ਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਞਾਤਕਾ ਆਠਪੇਤ੍વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਨ ਇਣਾਯਿਕੋ। ਨ ਹਿ ਤੇ ਤਂ ਆਠਪੇਤੁਂ ਇਸ੍ਸਰਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੬)।

    ‘‘Iṇāyiko nāma yassa pitipitāmahehi vā iṇaṃ gahitaṃ hoti, sayaṃ vā iṇaṃ gahitaṃ hoti, yaṃ vā āṭhapetvā mātāpitūhi kiñci gahitaṃ hoti, so taṃ iṇaṃ paresaṃ dhāretīti iṇāyiko. Yaṃ pana aññe ñātakā āṭhapetvā kiñci gaṇhanti, so na iṇāyiko. Na hi te taṃ āṭhapetuṃ issarā. Tasmā taṃ pabbājetuṃ vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 96).

    ਦਾਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤੋ, ਧਨਕ੍ਕੀਤੋ, ਕਰਮਰਾਨੀਤੋ, ਸਯਂ વਾ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਦਾਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ। ਦਾਸવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੭) વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ‘‘ਕੁਟ੍ਠਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਉਪਯੋਗવਨ੍ਤਪਦੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ।

    Dāsanti antojāto, dhanakkīto, karamarānīto, sayaṃ vā dāsabyaṃ upagatoti catunnaṃ dāsānaṃ aññataraṃ. Dāsavinicchayo panettha samantapāsādikāya (mahāva. aṭṭha. 97) vitthārato gahetabbo. Pabbājentassa dukkaṭanti ‘‘kuṭṭhi’’ntiādīhi upayogavantapadehi paccekaṃ yojetabbaṃ.

    ੨੪੮੬. ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਤਲੇ વਾ ਮਣਿਬਨ੍ਧੇ વਾ ਕਪ੍ਪਰੇ વਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਛਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥਂ। ਅਟ੍ਠਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਨਖਂ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏવਂ ਚਤੂਸੁ ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਾ ਸਬ੍ਬੇ વਾ ਯਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏવਰੂਪਂ। ਪਾਦਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਸੁ વਾ ਗੋਪ੍ਫਕੇਸੁ વਾ ਜਙ੍ਘਾਯ વਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਏਕੋ વਾ ਦ੍વੇ વਾ ਪਾਦਾ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਹਤ੍ਥਪਾਦਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੯) ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਸੋਪਿ ਇਧ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।

    2486.Hatthacchinnanti hatthatale vā maṇibandhe vā kappare vā yattha katthaci chinnahatthaṃ. Aṭṭhacchinnanti yathā nakhaṃ na paññāyati, evaṃ catūsu aṅguṭṭhakesu aññataraṃ vā sabbe vā yassa chinnā honti, evarūpaṃ. Pādacchinnanti yassa aggapādesu vā gopphakesu vā jaṅghāya vā yattha katthaci eko vā dve vā pādā chinnā honti. Hatthapādachinnassāpi pāḷiyaṃ (mahāva. 119) āgatattā sopi idha vattabbo, yathāvuttanayeneva tassa dukkaṭavatthutā paññāyatīti na vuttoti daṭṭhabbaṃ.

    ਕਣ੍ਣਨਾਸਙ੍ਗੁਲਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਣ੍ਣਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣਮੂਲੇ વਾ ਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲਿਕਾਯ વਾ ਏਕੋ વਾ ਦ੍વੇ વਾ ਕਣ੍ਣਾ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਣ੍ਣਾવਟ੍ਟੇ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟੇਤੁਂ, ਸੋ ਕਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟੇਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਜਪਦਕੇ વਾ ਅਗ੍ਗੇ વਾ ਏਕਪੁਟੇ વਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਾਸਾ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਨਾਸਿਕਾ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਸਨ੍ਧੇਤੁਂ, ਸੋ ਤਂ ਫਾਸੁਕਂ ਕਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਕਣ੍ਣਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਦੁਭਯਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ। ਅਙ੍ਗੁਲਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਨਖਸੇਸਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਏਕਾ વਾ ਬਹੂ વਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਤਨ੍ਤੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਖਸੇਸਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਣ੍ਡਰਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੇવ ਚਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਣ੍ਡਰਨਾਮਕਾ ਮਹਾਨ੍ਹਾਰੂ ਪੁਰਤੋ વਾ ਪਚ੍ਛਤੋ વਾ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਨ વਾ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਮੂਲੇਨ વਾ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਨ વਾ ਪਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ।

    Kaṇṇanāsaṅgulicchinnanti ettha ‘‘kaṇṇacchinnaṃ nāsacchinnaṃ kaṇṇanāsacchinnaṃ aṅgulicchinna’’nti yojanā. Kaṇṇacchinnanti yassa kaṇṇamūle vā kaṇṇasakkhalikāya vā eko vā dve vā kaṇṇā chinnā honti. Yassa pana kaṇṇāvaṭṭe chinnā honti, sakkā ca honti saṅghāṭetuṃ, so kaṇṇaṃ saṅghāṭetvā pabbājetabbo. Nāsacchinnanti yassa ajapadake vā agge vā ekapuṭe vā yattha katthaci nāsā chinnā hoti. Yassa pana nāsikā sakkā hoti sandhetuṃ, so taṃ phāsukaṃ katvā pabbājetabbo. Kaṇṇanāsacchinnanti tadubhayacchinnaṃ. Aṅgulicchinnanti yassa nakhasesaṃ adassetvā ekā vā bahū vā aṅguliyo chinnā honti. Yassa pana suttatantumattampi nakhasesaṃ paññāyati, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Kaṇḍaracchinnameva cāti yassa kaṇḍaranāmakā mahānhārū purato vā pacchato vā chinnā honti, yesu ekassāpi chinnattā aggapādena vā caṅkamati, mūlena vā caṅkamati, na vā pādaṃ patiṭṭhāpetuṃ sakkoti.

    ੨੪੮੭. ਕਾਣਨ੍ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਨ੍ਧੋ વਾ ਹੋਤੁ ਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ વਾ ਉਪਹਤਪਸਾਦੋ, ਯੋ ਦ੍વੀਹਿ વਾ ਏਕੇਨ વਾ ਅਕ੍ਖਿਨਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਕਾਣਂ। ਕੁਣਿਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਕੁਣੀ વਾ ਪਾਦਕੁਣੀ વਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਕੁਣੀ વਾ, ਯਸ੍ਸ ਏਤੇਸੁ ਹਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਙ੍ਕਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸੋ ਕੁਣੀ। ਖੁਜ੍ਜਞ੍ਚਾਤਿ ਯੋ ਉਰਸ੍ਸ વਾ ਪਿਟ੍ਠਿਯਾ વਾ ਪਸ੍ਸਸ੍ਸ વਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਖੁਜ੍ਜਸਰੀਰੋ, ਤਂ ਖੁਜ੍ਜਂ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ ਈਸਕਂ વਙ੍ਕਂ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਏવ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤੋ, ਅવਸੇਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਅਖੁਜ੍ਜੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ।

    2487.Kāṇanti pasannandho vā hotu pupphādīhi vā upahatapasādo, yo dvīhi vā ekena vā akkhinā na passati, taṃ kāṇaṃ. Kuṇinti hatthakuṇī vā pādakuṇī vā aṅgulikuṇī vā, yassa etesu hatthādīsu yaṃ kiñci vaṅkaṃ paññāyati, so kuṇī. Khujjañcāti yo urassa vā piṭṭhiyā vā passassa vā nikkhantattā khujjasarīro, taṃ khujjaṃ. Yassa pana kiñci kiñci aṅgapaccaṅgaṃ īsakaṃ vaṅkaṃ, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Mahāpuriso eva hi brahmujugatto, avaseso satto akhujjo nāma natthi.

    વਾਮਨਨ੍ਤਿ ਯੋ ਜਙ੍ਘવਾਮਨੋ વਾ ਕਟਿવਾਮਨੋ વਾ ਉਭਯવਾਮਨੋ વਾ, ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਜਙ੍ਘવਾਮਨਸ੍ਸ ਕਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯੋ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਰਿਮਕਾਯੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ। ਕਟਿવਾਮਨਸ੍ਸ ਕਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿਮਕਾਯੋ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ। ਉਭਯવਾਮਨਸ੍ਸ ਉਭੋਪਿ ਕਾਯਾ ਰਸ੍ਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯੇਸਂ ਕਾਯਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਭੂਤਾਨਂ વਿਯ ਪਰਿવਟੁਮੋ ਮਹਾਕੁਚ੍ਛਿਘਟਸਦਿਸੋ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਤਿવਿਧਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ।

    Vāmananti yo jaṅghavāmano vā kaṭivāmano vā ubhayavāmano vā, taṃ. Tattha jaṅghavāmanassa kaṭito paṭṭhāya heṭṭhimakāyo rasso hoti, uparimakāyo paripuṇṇo. Kaṭivāmanassa kaṭito paṭṭhāya uparimakāyo rasso hoti, heṭṭhimakāyo paripuṇṇo hoti. Ubhayavāmanassa ubhopi kāyā rassā honti. Yesaṃ kāyarassattā bhūtānaṃ viya parivaṭumo mahākucchighaṭasadiso attabhāvo hoti. Taṃ tividhampi pabbājetuṃ na vaṭṭati.

    ਫਣਹਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ વਗ੍ਗੁਲਿਪਕ੍ਖਕਾ વਿਯ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ। ਏਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਕਾਮੇਨ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਿਕਾਯੋ ਫਾਲੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨ੍ਤਰਚਮ੍ਮਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਫਾਸੁਕਂ ਕਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਯਸ੍ਸਾਪਿ ਛ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਕਾਮੇਨ ਅਧਿਕਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਫਾਸੁਕਂ ਕਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ।

    Phaṇahatthakanti yassa vaggulipakkhakā viya aṅguliyo sambaddhā honti, taṃ. Etaṃ pabbājetukāmena aṅgulantarikāyo phāletvā sabbaṃ antaracammaṃ apanetvā phāsukaṃ katvā pabbājetabbo. Yassāpi cha aṅguliyo honti, taṃ pabbājetukāmena adhikaṃ aṅguliṃ chinditvā phāsukaṃ katvā pabbājetabbo.

    ਖਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਯੋ ਨਤਜਾਣੁਕੋ વਾ ਭਿਨ੍ਨਜਙ੍ਘੋ વਾ ਮਜ੍ਝੇ ਸਂਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾ ਕੁਣ੍ਡਪਾਦਕੋ વਾ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਮਜ੍ਝੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗੇ ਸਂਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾ ਕੁਣ੍ਡਪਾਦਕੋ વਾ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਗ੍ਗੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਨੇવ ਚਙ੍ਕਮਨਖਞ੍ਜੋ વਾ ਪਣ੍ਹਿਕਾਯ ਚਙ੍ਕਮਨਖਞ੍ਜੋ વਾ ਪਾਦਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨਖਞ੍ਜੋ વਾ ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨ੍ਤੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨਖਞ੍ਜੋ વਾ ਗੋਪ੍ਫਕਾਨਂ ਉਪਰਿ ਭਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਸਕਲੇਨ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨਖਞ੍ਜੋ વਾ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਨਤਜਾਣੁਕੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠਆਨਤਪਾਦੋ। ਪਕ੍ਖਹਤਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਏਕੋ ਹਤ੍ਥੋ વਾ ਪਾਦੋ વਾ ਅਡ੍ਢਸਰੀਰਂ વਾ ਸੁਖਂ ਨ વਹਤਿ।

    Khañjanti yo natajāṇuko vā bhinnajaṅgho vā majjhe saṃkuṭitapādattā kuṇḍapādako vā piṭṭhipādamajjhena caṅkamanto agge saṃkuṭitapādattā kuṇḍapādako vā piṭṭhipādaggena caṅkamanto aggapādeneva caṅkamanakhañjo vā paṇhikāya caṅkamanakhañjo vā pādassa bāhirantena caṅkamanakhañjo vā pādassa abbhantarantena caṅkamanakhañjo vā gopphakānaṃ upari bhaggattā sakalena piṭṭhipādena caṅkamanakhañjo vā, taṃ pabbājetuṃ na vaṭṭati. Ettha natajāṇukoti antopaviṭṭhaānatapādo. Pakkhahatanti yassa eko hattho vā pādo vā aḍḍhasarīraṃ vā sukhaṃ na vahati.

    ਸੀਪਦਿਨ੍ਤਿ ਭਾਰਪਾਦਂ। ਯਸ੍ਸ ਪਾਦੋ ਥੂਲੋ ਹੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਲ਼ਕੋ ਖਰੋ, ਸੋ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਨ ਤਾવ ਖਰਭਾવਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਉਦਕਆવਾਟੇ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਉਦਕવਾਲਿਕਾਯ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਯਥਾ ਸਿਰਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਜਙ੍ਘਾ ਚ ਤੇਲਨਾਲ਼ਿਕਾ વਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਮਿਲਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਂ ਈਦਿਸਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਚੇ ਪੁਨ વਡ੍ਢਤਿ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਤਥਾ ਕਤ੍વਾવ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ। ਪਾਪਰੋਗਿਨਨ੍ਤਿ ਯੋ ਅਰਿਸਭਗਨ੍ਦਰਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਕਾਸਸੋਸਾਦੀਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਰੋਗੇਨ ਨਿਚ੍ਚਾਤੁਰੋ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛਰੋਗੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਅਮਨਾਪੋ, ਤਂ।

    Sīpadinti bhārapādaṃ. Yassa pādo thūlo hoti sañjātapīḷako kharo, so na pabbājetabbo. Yassa pana na tāva kharabhāvaṃ gaṇhāti, sakkā hoti upanāhaṃ bandhitvā udakaāvāṭe pavesetvā udakavālikāya pūretvā yathā sirā paññāyanti, jaṅghā ca telanāḷikā viya honti, evaṃ milāpetuṃ sakkā, tassa pādaṃ īdisaṃ katvā taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Sace puna vaḍḍhati, upasampādentenāpi tathā katvāva upasampādetabbo. Pāparoginanti yo arisabhagandarapittasemhakāsasosādīsu yena kenaci rogena niccāturo atekiccharogo jeguccho amanāpo, taṃ.

    ੨੪੮੮. ਜਰਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਯੋ ਜਿਣ੍ਣਭਾવੇਨ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀવਰਰਜਨਾਦਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੋ, ਤਂ। ਯੋ ਪਨ ਮਹਲ੍ਲਕੋਪਿ ਬਲવਾ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਅਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਂ। ਪਧਿਰਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਯੋ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਂ। ਯੋ ਪਨ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਮਮ੍ਮਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ વਚੀਭੇਦੋ વਤ੍ਤਤਿ, ਸਰਣਗਮਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਮਮ੍ਮਨਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਯੋ ਪਨ ਸਰਣਗਮਨਮਤ੍ਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਥ વਾ ਮਮ੍ਮਨਨ੍ਤਿ ਖਲਿਤવਚਨਂ, ਯੋ ਏਕਮੇવ ਅਕ੍ਖਰਂ ਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਦਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਮਧਿવਚਨਂ। ਪੀਠਸਪ੍ਪਿਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਿਰਿਯਾਪਥਂ। ਮੂਗਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ વਚੀਭੇਦੋ ਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਤਿ।

    2488.Jarāya dubbalanti yo jiṇṇabhāvena dubbalo attano cīvararajanādikammampi kātuṃ asamattho, taṃ. Yo pana mahallakopi balavā hoti attānaṃ paṭijaggituṃ sakkoti, so pabbājetabbo. Andhanti jaccandhaṃ. Padhirañcevāti yo sabbena sabbaṃ na suṇāti, taṃ. Yo pana mahāsaddaṃ suṇāti, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Mammananti yassa vacībhedo vattati, saraṇagamanaṃ paripuṇṇaṃ bhāsituṃ na sakkoti, tādisaṃ mammanampi pabbājetuṃ na vaṭṭati. Yo pana saraṇagamanamattaṃ paripuṇṇaṃ bhāsituṃ sakkoti, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Atha vā mammananti khalitavacanaṃ, yo ekameva akkharaṃ catupañcakkhattuṃ vadati, tassetamadhivacanaṃ. Pīṭhasappinti chinniriyāpathaṃ. Mūganti yassa vacībhedo nappavattati.

    ੨੪੮੯. ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਰੂਪਭਾવੇਨ ਪਰਿਸਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਸਦੂਸਕੇ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੯) ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਤਿਦੀਘੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਤਿਦੀਘੋਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੀਸਪ੍ਪਮਾਣਨਾਭਿਪ੍ਪਦੇਸੋ। ਅਤਿਰਸ੍ਸੋਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਉਭਯવਾਮਨੋ વਿਯ ਅਤਿਰਸ੍ਸੋ। ਅਤਿਕਾਲ਼ੋ વਾਤਿ ਝਾਪਿਤਖੇਤ੍ਤੇ ਖਾਣੁਕੋ વਿਯ ਅਤਿਕਾਲ਼વਣ੍ਣੋ। ਮਟ੍ਠਤਮ੍ਬਲੋਹਨਿਦਸ੍ਸਨੋ ਅਚ੍ਚੋਦਾਤੋਪਿ વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦਧਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਮਜ੍ਜਿਤਮਟ੍ਠਤਮ੍ਬਲੋਹવਣ੍ਣੋ ਅਤੀવ ਓਦਾਤਸਰੀਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2489. Attano virūpabhāvena parisaṃ dūsentena parisadūsake (mahāva. aṭṭha. 119) dassetumāha ‘‘atidīgho’’tiādi. Atidīghoti aññesaṃ sīsappamāṇanābhippadeso. Atirassoti vuttappakāro ubhayavāmano viya atirasso. Atikāḷo vāti jhāpitakhette khāṇuko viya atikāḷavaṇṇo. Maṭṭhatambalohanidassano accodātopi vāti sambandho, dadhitakkādīhi majjitamaṭṭhatambalohavaṇṇo atīva odātasarīroti attho.

    ੨੪੯੦. ਅਤਿਥੂਲੋ વਾਤਿ ਭਾਰਿਯਮਂਸੋ ਮਹੋਦਰੋ ਮਹਾਭੂਤਸਦਿਸੋ। ਅਤਿਕਿਸੋਤਿ ਮਨ੍ਦਮਂਸਲੋਹਿਤੋ ਅਟ੍ਠਿਸਿਰਾਚਮ੍ਮਸਰੀਰੋ વਿਯ। ਅਤਿਮਹਾਸੀਸੋ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਤਿਮਹਾਸੀਸੋ વਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਂ ਸੀਸੇ ਕਤ੍વਾ ਠਿਤੋ વਿਯ। ‘‘ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਸੀਸੇਨ ਅਸਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਅਸਹਿਤੇਨਾਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪੇਨ। ‘‘ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਸੀਸੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ। ਅਸਹਿਤੇਨ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਸੀਸੋ વਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪੇਨ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ।

    2490.Atithūloti bhāriyamaṃso mahodaro mahābhūtasadiso. Atikisoti mandamaṃsalohito aṭṭhisirācammasarīro viya. Atimahāsīso vāti yojanā. Atimahāsīso vāti pacchiṃ sīse katvā ṭhito viya. ‘‘Atikhuddakasīsena asahitenā’’ti padacchedo. Asahitenāti sarīrassa ananurūpena. ‘‘Atikhuddakasīsenā’’ti etassa visesanaṃ. Asahitena atikhuddakasīsena samannāgatoti yojanā. Yathāha – ‘‘atikhuddakasīso vā sarīrassa ananurūpena atikhuddakena sīsena samannāgato’’ti.

    ੨੪੯੧. ਕੁਟਕੁਟਕਸੀਸੋਤਿ ਤਾਲਫਲਪਿਣ੍ਡਿਸਦਿਸੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਸਿਖਰਸੀਸਕੋਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤਨੁਕੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਸਂਕੁਟਿਕੋ ਮੂਲਤੋ વਿਤ੍ਥਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਪਬ੍ਬਤਸਿਖਰਸਦਿਸਸੀਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਸਮਾਨੇਨਾਤਿ ਮਹਾવੇਲ਼ੁਪਬ੍ਬਸਦਿਸੇਨ। ਸੀਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਸੀਸੇਨ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਾਲ਼ਿਸੀਸੋ વਾ ਮਹਾવੇਲ਼ੁਪਬ੍ਬਸਦਿਸੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੯)।

    2491.Kuṭakuṭakasīsoti tālaphalapiṇḍisadisena sīsena samannāgato. Sikharasīsakoti uddhaṃ anupubbatanukena sīsena samannāgato, matthakato saṃkuṭiko mūlato vitthato hutvā ṭhitapabbatasikharasadisasīsoti attho. Veḷunāḷisamānenāti mahāveḷupabbasadisena. Sīsenāti dīghasīsena. Yathāha – ‘‘nāḷisīso vā mahāveḷupabbasadisena sīsena samannāgato’’ti (mahāva. aṭṭha. 119).

    ੨੪੯੨. ਕਪ੍ਪਸੀਸੋਪੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਆવਾਟੇਨ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਸਦਿਸੇਨ ਦ੍વਿਧਾਭੂਤਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪਬ੍ਭਾਰਸੀਸੋ વਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਸ੍ਸੇਨ ਓਣਤੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। વਣਸੀਸਕੋਤਿ વਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸੀਸੋ। ਕਣ੍ਣਿਕਕੇਸੋ વਾਤਿ ਪਾਣਕੇਹਿ ਖਾਯਿਤਕੇਦਾਰੇ ਸਸ੍ਸਸਦਿਸੇਹਿ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਉਟ੍ਠਿਤੇਹਿ ਕੇਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਥੂਲਕੇਸੋਪਿ વਾਤਿ ਤਾਲਹੀਰਸਦਿਸੇਹਿ ਕੇਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2492.Kappasīsopīti majjhe dissamānaāvāṭena hatthikumbhasadisena dvidhābhūtasīsena samannāgato. Pabbhārasīso vāti catūsu passesu yena kenaci passena oṇatena sīsena samannāgato. Vaṇasīsakoti vaṇehi samannāgatasīso. Kaṇṇikakeso vāti pāṇakehi khāyitakedāre sassasadisehi tahiṃ tahiṃ uṭṭhitehi kesehi samannāgato. Thūlakesopi vāti tālahīrasadisehi kesehi samannāgato.

    ੨੪੯੩. ਪੂਤਿਸੀਸੋਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਸੀਸੋ। ਨਿਲ੍ਲੋਮਸੀਸੋ વਾਤਿ ਲੋਮਰਹਿਤਸੀਸੋ। ਜਾਤਿਪਣ੍ਡਰਕੇਸਕੋਤਿ ਜਾਤਿਫਲਿਤੇਹਿ ਪਣ੍ਡਰਕੇਸੋ વਾ। ਜਾਤਿਯਾ ਤਮ੍ਬਕੇਸੋ વਾਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤੇਹਿ વਿਯ ਤਮ੍ਬવਣ੍ਣੇਹਿ ਕੇਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਆવਟ੍ਟਸੀਸਕੋਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਰੀਰੇ ਆવਟ੍ਟਸਦਿਸੇਹਿ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗੇਹਿ ਕੇਸਾવਟ੍ਟੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2493.Pūtisīsoti duggandhasīso. Nillomasīso vāti lomarahitasīso. Jātipaṇḍarakesakoti jātiphalitehi paṇḍarakeso vā. Jātiyā tambakeso vāti ādittehi viya tambavaṇṇehi kesehi samannāgato. Āvaṭṭasīsakoti gunnaṃ sarīre āvaṭṭasadisehi uddhaggehi kesāvaṭṭehi samannāgato.

    ੨੪੯੪. ਸੀਸਲੋਮੇਕਬਦ੍ਧੇਹਿ ਭਮੁਕੇਹਿ ਯੁਤੋਪੀਤਿ ਸੀਸਲੋਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਲੋਮੇਹਿ ਭਮੁਕੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਮੁਕੋ વਾਤਿ ਏਕਾਬਦ੍ਧਉਭਯਭਮੁਕੋ, ਮਜ੍ਝੇ ਸਞ੍ਜਾਤਲੋਮੇਹਿ ਭਮੁਕੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਲ੍ਲੋਮਭਮੁਕੋਪਿ વਾਤਿ ਭਮੁਲੋਮਰਹਿਤੋ। ਨਿਲ੍ਲੋਮਭਮੁਕੋਪਿ વਾਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅવੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਨ ਮਕ੍ਕਟਭਮੁਕੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ।

    2494.Sīsalomekabaddhehi bhamukehi yutopīti sīsalomehi saddhiṃ ekābaddhalomehi bhamukehi samannāgato. Sambaddhabhamuko vāti ekābaddhaubhayabhamuko, majjhe sañjātalomehi bhamukehi samannāgatoti attho. Nillomabhamukopi vāti bhamulomarahito. Nillomabhamukopi vāti pi-saddena avuttasamuccayatthena makkaṭabhamuko saṅgahito.

    ੨੪੯੫. ਮਹਨ੍ਤਖੁਦ੍ਦਨੇਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੇਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਮਹਨ੍ਤਖੁਦ੍ਦ-ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਮਹਨ੍ਤਨੇਤ੍ਤੋ વਾ ਖੁਦ੍ਦਕਨੇਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਹਨ੍ਤਨੇਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਨੇਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਖੁਦ੍ਦਕਨੇਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਮਹਿਂਸਚਮ੍ਮੇ વਾਸਿਕੋਣੇਨ ਪਹਰਿਤ੍વਾ ਕਤਛਿਦ੍ਦਸਦਿਸੇਹਿ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਕ੍ਖੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। વਿਸਮਲੋਚਨੋਤਿ ਏਕੇਨ ਮਹਨ੍ਤੇਨ, ਏਕੇਨ ਖੁਦ੍ਦਕੇਨ ਅਕ੍ਖਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਕੇਕਰੋ વਾਪੀਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ। ਏਤ੍ਥ ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਕ੍ਖਿਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਕਕ੍ਕਟਕਸ੍ਸੇવ ਅਕ੍ਖਿਤਾਰਕਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਗਮ੍ਭੀਰਨੇਤ੍ਤੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਉਦਪਾਨੇ ਉਦਕਤਾਰਕਾ વਿਯ ਅਕ੍ਖਿਤਾਰਕਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਦਕਤਾਰਕਾ ਨਾਮ ਉਦਕਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਂ। ਅਕ੍ਖਿਤਾਰਕਾਤਿ ਅਕ੍ਖਿਗੇਣ੍ਡਕਾ। વਿਸਮਚਕ੍ਕਲੋਤਿ ਏਕੇਨ ਉਦ੍ਧਂ, ਏਕੇਨ ਅਧੋਤਿ ਏવਂ વਿਸਮਜਾਤੇਹਿ ਅਕ੍ਖਿਚਕ੍ਕੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2495.Mahantakhuddanettoti ettha netta-saddo mahantakhudda-saddehi paccekaṃ yojetabbo, mahantanetto vā khuddakanetto vāti attho. Mahantanetto vāti atimahantehi nettehi samannāgato. Khuddakanetto vāti mahiṃsacamme vāsikoṇena paharitvā katachiddasadisehi atikhuddakakkhīhi samannāgato. Visamalocanoti ekena mahantena, ekena khuddakena akkhinā samannāgato. Kekaro vāpīti tiriyaṃ passanto. Ettha api-saddena nikkhantakkhiṃ sampiṇḍeti, yassa kakkaṭakasseva akkhitārakā nikkhantā honti. Gambhīranettoti yassa gambhīre udapāne udakatārakā viya akkhitārakā paññāyanti. Ettha ca udakatārakā nāma udakapubbuḷaṃ. Akkhitārakāti akkhigeṇḍakā. Visamacakkaloti ekena uddhaṃ, ekena adhoti evaṃ visamajātehi akkhicakkehi samannāgato.

    ੨੪੯੬. ਜਤੁਕਣ੍ਣੋ વਾਤਿ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਿਕਾਹਿ ਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਮੂਸਿਕਕਣ੍ਣੋ વਾਤਿ ਮੂਸਿਕਾਨਂ ਕਣ੍ਣਸਦਿਸੇਹਿ ਕਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਹਤ੍ਥਿਕਣ੍ਣੋਪਿ વਾਤਿ ਅਨਨੁਰੂਪਾਹਿ ਮਹਨ੍ਤਾਹਿ ਹਤ੍ਥਿਕਣ੍ਣਸਦਿਸਾਹਿ ਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਛਿਦ੍ਦਮਤ੍ਤਕਕਣ੍ਣੋ વਾਤਿ ਯਸ੍ਸ વਿਨਾ ਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲੀਹਿ ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦਮੇવ ਹੋਤਿ। ਅવਿਦ੍ਧਕਣ੍ਣਕੋਤਿ ਕਣ੍ਣਬਨ੍ਧਤ੍ਥਾਯ ਅવਿਦ੍ਧੇਨ ਕਣ੍ਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2496.Jatukaṇṇoti atikhuddikāhi kaṇṇasakkhalīhi samannāgato. Mūsikakaṇṇo vāti mūsikānaṃ kaṇṇasadisehi kaṇṇehi samannāgato. Hatthikaṇṇopi vāti ananurūpāhi mahantāhi hatthikaṇṇasadisāhi kaṇṇasakkhalīhi samannāgato. Chiddamattakakaṇṇo vāti yassa vinā kaṇṇasakkhalīhi kaṇṇacchiddameva hoti. Aviddhakaṇṇakoti kaṇṇabandhatthāya aviddhena kaṇṇena samannāgato.

    ੨੪੯੭. ਟਙ੍ਕਿਤਕਣ੍ਣੋ વਾਤਿ ਗੋਭਤ੍ਤਨਾਲ਼ਿਕਾਯ ਅਗ੍ਗਸਦਿਸੇਹਿ ਕਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਗੋਹਨੁਕੋਟਿਸਣ੍ਠਾਨੇਹਿ ਕਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪੂਤਿਕਣ੍ਣੋਪਿ વਾਤਿ ਸਦਾ ਪਗ੍ਘਰਿਤਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਣ੍ਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪੂਤਿਕਣ੍ਣੋਪੀਤਿ ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਣ੍ਣਭਗਨ੍ਦਰਿਕੋ ਗਹਿਤੋ। ਕਣ੍ਣਭਗਨ੍ਦਰਿਕੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਪੂਤਿਨਾ ਕਣ੍ਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਅવਿਦ੍ਧਕਣ੍ਣੋ ਪਰਿਸਦੂਸਕੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਕਥਂ ਯੋਨਕਜਾਤੀਨਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋਨਕਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦੋਪਿ, ਨਾਯਂ ਪਰਿਸਦੂਸਕੋ’’ਤਿ, ਕਣ੍ਣਾવੇਧਨਂ ਯੋਨਕਾਨਂ ਸਭਾવੋ, ਅਯਂ ਯੋਨਕਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦੋ ਪਰਿਸਦੂਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    2497.Ṭaṅkitakaṇṇo vāti gobhattanāḷikāya aggasadisehi kaṇṇehi samannāgato, gohanukoṭisaṇṭhānehi kaṇṇehi samannāgatoti attho. Pūtikaṇṇopi vāti sadā paggharitapubbena kaṇṇena samannāgato. Pūtikaṇṇopīti api-saddena kaṇṇabhagandariko gahito. Kaṇṇabhagandarikoti niccapūtinā kaṇṇena samannāgato. Aviddhakaṇṇo parisadūsako vutto, kathaṃ yonakajātīnaṃ pabbajjāti āha ‘‘yonakādippabhedopi, nāyaṃ parisadūsako’’ti, kaṇṇāvedhanaṃ yonakānaṃ sabhāvo, ayaṃ yonakādippabhedo parisadūsako na hotīti vuttaṃ hoti.

    ੨੪੯੮. ਅਤਿਪਿਙ੍ਗਲਨੇਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤਿਸਯੇਨ ਪਿਙ੍ਗਲੇਹਿ ਨੇਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਮਧੁਪਿਙ੍ਗਲਂ ਪਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਨਿਪ੍ਪਖੁਮਕ੍ਖਿ વਾਤਿ ਅਕ੍ਖਿਦਲਰੋਮੇਹਿ વਿਰਹਿਤਅਕ੍ਖਿਕੋ। ਪਖੁਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਲੋਕੇ ਅਕ੍ਖਿਦਲਰੋਮੇਸੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ। ਅਸ੍ਸੁਪਗ੍ਘਰਨੇਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਪਗ੍ਘਰਣਸ੍ਸੂਹਿ ਨੇਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪਕ੍ਕਪੁਪ੍ਫਿਤਲੋਚਨੋਤਿ ਪਕ੍ਕਲੋਚਨੋ ਪੁਪ੍ਫਿਤਲੋਚਨੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਰਿਪਕ੍ਕਨੇਤ੍ਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਪੁਪ੍ਫਨੇਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2498.Atipiṅgalanettoti atisayena piṅgalehi nettehi samannāgato. Madhupiṅgalaṃ pana pabbājetuṃ vaṭṭati. Nippakhumakkhi vāti akkhidalaromehi virahitaakkhiko. Pakhuma-saddo hi loke akkhidalaromesu niruḷho. Assupaggharanetto vāti paggharaṇassūhi nettehi samannāgato. Pakkapupphitalocanoti pakkalocano pupphitalocanoti yojanā. Paripakkanetto sañjātapupphanettoti attho.

    ੨੪੯੯. ਮਹਾਨਾਸੋਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪਾਯ ਮਹਤਿਯਾ ਨਾਸਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਨਾਸਿਕੋਤਿ ਤਥਾ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਨਾਸਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਚਿਪਿਟਨਾਸੋ વਾਤਿ ਚਿਪਿਟਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਪવਿਟ੍ਠਾਯ વਿਯ ਅਲ੍ਲਿਨਾਸਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਚਿਪਿਟਨਾਸੋ વਾਤਿ ਅવੁਤ੍ਤવਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇਨ વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੀਘਨਾਸਿਕੋ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ। ਸੋ ਚ ਸੁਕਤੁਣ੍ਡਸਦਿਸਾਯ ਜਿવ੍ਹਾਯ ਲੇਹਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਯ ਨਾਸਿਕਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਕੁਟਿਲਨਾਸਿਕੋਤਿ ਮੁਖਮਜ੍ਝੇ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਠਿਤਨਾਸਿਕੋ।

    2499.Mahānāsoti sarīrassa ananurūpāya mahatiyā nāsāya samannāgato. Atikhuddakanāsikoti tathā atikhuddikāya nāsāya samannāgato. Cipiṭanāso vāti cipiṭāya anto paviṭṭhāya viya allināsāya samannāgato. Cipiṭanāso vāti avuttavikappatthena -saddena dīghanāsiko saṅgayhati. So ca sukatuṇḍasadisāya jivhāya lehituṃ sakkuṇeyyāya nāsikāya samannāgato. Kuṭilanāsikoti mukhamajjhe appatiṭṭhahitvā ekapasse ṭhitanāsiko.

    ੨੫੦੦. ਨਿਚ੍ਚવਿਸ੍ਸવਨਾਸੋ વਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਪਗ੍ਘਰਿਤਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਨਾਸੋ વਾ। ਮਹਾਮੁਖੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਟਙ੍ਗਮਣ੍ਡੁਕਸ੍ਸੇવ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂਯੇવ ਮਹਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਮੁਖਂ ਪਨ ਲਾਬੁਸਦਿਸਂ ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਂ। ਪਟਙ੍ਗਮਣ੍ਡੁਕੋ ਨਾਮ ਮਹਾਮੁਖਮਣ੍ਡੁਕੋ। વਙ੍ਕਭਿਨ੍ਨਮੁਖੋ વਾਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਙ੍ਕਮੁਖੋ વਾ ਭਿਨ੍ਨਮੁਖੋ વਾਪੀ’’ਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਙ੍ਕਮੁਖੋਤਿ ਭਮੁਕਸ੍ਸ, ਨਲਾਤਸ੍ਸ વਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ વਙ੍ਕਮੁਖੋ। ਭਿਨ੍ਨਮੁਖੋ વਾਤਿ ਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸੇવ ਭਿਨ੍ਨਮੁਖੋ। ਮਹਾਓਟ੍ਠੋਪਿ વਾਤਿ ਉਕ੍ਖਲਿਮੁਖવਟ੍ਟਿਸਦਿਸੇਹਿ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2500.Niccavissavanāso vāti niccapaggharitasiṅghāṇikanāso vā. Mahāmukhoti yassa paṭaṅgamaṇḍukasseva mukhanimittaṃyeva mahantaṃ hoti, mukhaṃ pana lābusadisaṃ atikhuddakaṃ. Paṭaṅgamaṇḍuko nāma mahāmukhamaṇḍuko. Vaṅkabhinnamukho vāpīti ettha ‘‘vaṅkamukho vā bhinnamukho vāpī’’ti yojanā. Vaṅkamukhoti bhamukassa, nalātassa vā ekapasse ninnatāya vaṅkamukho. Bhinnamukho vāti makkaṭasseva bhinnamukho. Mahāoṭṭhopi vāti ukkhalimukhavaṭṭisadisehi oṭṭhehi samannāgato.

    ੨੫੦੧. ਤਨੁਕਓਟ੍ਠੋ વਾਤਿ ਭੇਰਿਚਮ੍ਮਸਦਿਸੇਹਿ ਦਨ੍ਤੇ ਪਿਦਹਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੇਹਿ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਭੇਰਿਚਮ੍ਮਸਦਿਸੇਹੀਤਿ ਭੇਰਿਮੁਖਚਮ੍ਮਸਦਿਸੇਹਿ। ਤਨੁਕਓਟ੍ਠੋ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਾਧਰੋਟ੍ਠੋ વਾ ਤਨੁਕਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠੋ વਾ ਤਨੁਕਅਧਰੋਟ੍ਠੋ વਾਤਿ ਤਯੋ વਿਕਪ੍ਪਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। વਿਪੁਲੁਤ੍ਤਰਓਟ੍ਠਕੋਤਿ ਮਹਾਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠੋ। ਓਟ੍ਠਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਏਕੋ વਾ ਦ੍વੇ વਾ ਓਟ੍ਠਾ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਉਪ੍ਪਕ੍ਕਮੁਖੋਤਿ ਪਕ੍ਕਮੁਖੋ। ਏਲ਼ਮੁਖੋਪਿ વਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਪਗ੍ਘਰਣਮੁਖੋ।

    2501.Tanukaoṭṭho vāti bhericammasadisehi dante pidahituṃ asamatthehi oṭṭhehi samannāgato. Bhericammasadisehīti bherimukhacammasadisehi. Tanukaoṭṭho vāti ettha -saddena mahādharoṭṭho vā tanukauttaroṭṭho vā tanukaadharoṭṭho vāti tayo vikappā saṅgahitā. Vipuluttaraoṭṭhakoti mahāuttaroṭṭho. Oṭṭhachinnoti yassa eko vā dve vā oṭṭhā chinnā honti. Uppakkamukhoti pakkamukho. Eḷamukhopi vāti niccapaggharaṇamukho.

    ੨੫੦੨-੩. ਸਙ੍ਖਤੁਣ੍ਡੋਪੀਤਿ ਬਹਿ ਸੇਤੇਹਿ ਅਨ੍ਤੋ ਅਤਿਰਤ੍ਤੇਹਿ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਮੁਖੋਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਕੁਣਪਮੁਖੋ। ਮਹਾਦਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਦਨ੍ਤਸਦਿਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ । ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਸਯੇਨ। ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਰਿਤੋ વਾਪਿ, ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਦਨ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਸੁਰਦਨ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪਦਂ। ਅਸੁਰੋਤਿ ਦਾਨવੋ। ‘‘ਸਿਪ੍ਪਿਦਨ੍ਤੋ વਾ ਓਟ੍ਠਦਨ੍ਤੋ વਾ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਲਿਖਿਤੋ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਪਿਦਹਿਤੁਂ, ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨੋ ਅਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਦਨ੍ਤੋਤਿ ਦਨ੍ਤਰਹਿਤੋ। ਪੂਤਿਦਨ੍ਤੋਤਿ ਪੂਤਿਭੂਤੇਹਿ ਦਨ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2502-3.Saṅkhatuṇḍopīti bahi setehi anto atirattehi oṭṭhehi samannāgato. Duggandhamukhoti duggandhakuṇapamukho. Mahādantopīti aṭṭhakadantasadisehi samannāgato . Accantanti atisayena. ‘‘Heṭṭhā uparito vāpi, bahi nikkhantadantako’’ti idaṃ ‘‘asuradantako’’ti etassa atthapadaṃ. Asuroti dānavo. ‘‘Sippidanto vā oṭṭhadanto vā’’ti gaṇṭhipade likhito. Yassa pana sakkā honti oṭṭhehi pidahituṃ, kathentasseva paññāyati, no akathentassa, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Adantoti dantarahito. Pūtidantoti pūtibhūtehi dantehi samannāgato.

    ੨੫੦੪. ‘‘ਅਤਿਖੁਦ੍ਦਕਦਨ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਅਪવਾਦੋ। ਯਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤਨ੍ਤਰੇ ਕਾਲ਼ਕਦਨ੍ਤਸਨ੍ਨਿਭੋ ਕਲਨ੍ਦਕਦਨ੍ਤਸਦਿਸੋ ਦਨ੍ਤੋ ਸੁਖੁਮੋવ ਠਿਤੋ ਚੇ, ਤਂ ਤੁ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਤੁ-ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ।

    2504. ‘‘Atikhuddakadantako’’ti imassa ‘‘yassā’’tiādi apavādo. Yassa dantantare kāḷakadantasannibho kalandakadantasadiso danto sukhumova ṭhito ce, taṃ tu pabbājetuṃ vaṭṭatīti yojanā. Pabbājetumpīti ettha pi-saddo tu-saddattho.

    ੨੫੦੫. ਯੋ ਪੋਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਹਾਹਨੁਕੋਤਿ ਗੋਹਨੁਸਦਿਸੇਨ ਹਨੁਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ‘‘ਰਸ੍ਸੇਨ ਹਨੁਨਾ ਯੁਤੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਚਿਪਿਟਹਨੁਕੋ વਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪਦਂ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਿਪਿਟਹਨੁਕੋ વਾ ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠੇਨ વਿਯ ਅਤਿਰਸ੍ਸੇਨ ਹਨੁਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੯)। ਚਿਪਿਟਹਨੁਕੋ વਾਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਭਿਨ੍ਨਹਨੁਕੋ વਾ વਙ੍ਕਹਨੁਕੋ વਾ’’ਤਿ વਿਕਪ੍ਪਦ੍વਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    2505. Yo posoti sambandho. Mahāhanukoti gohanusadisena hanunā samannāgato. ‘‘Rassena hanunā yuto’’ti idaṃ ‘‘cipiṭahanuko vā’’ti imassa atthapadaṃ. Yathāha – ‘‘cipiṭahanuko vā antopaviṭṭhena viya atirassena hanukena samannāgato’’ti (mahāva. aṭṭha. 119). Cipiṭahanuko vāpīti ettha pi-saddena ‘‘bhinnahanuko vā vaṅkahanuko vā’’ti vikappadvayaṃ saṅgaṇhāti.

    ੨੫੦੬. ਨਿਮ੍ਮਸ੍ਸੁਦਾਠਿਕੋ વਾਪੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਦਿਸਮੁਖੋ। ਅਤਿਦੀਘਗਲੋਪਿ વਾਤਿ ਬਕਗਲਸਦਿਸੇਨ ਗਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਅਤਿਰਸ੍ਸਗਲੋਪਿ વਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠੇਨ વਿਯ ਗਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਭਿਨ੍ਨਗਲੋ વਾ ਗਣ੍ਡਗਲੋਪਿ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਭਿਨ੍ਨਗਲਟ੍ਠਿਕੋ વਾ ਗਣ੍ਡੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਗਲੋਪਿ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2506.Nimmassudāṭhiko vāpīti bhikkhunisadisamukho. Atidīghagalopi vāti bakagalasadisena galena samannāgato. Atirassagalopi vāti antopaviṭṭhena viya galena samannāgato. Bhinnagalo vā gaṇḍagalopi vāti yojanā, bhinnagalaṭṭhiko vā gaṇḍena samannāgatagalopi vāti attho.

    ੨੫੦੭. ਭਟ੍ਠਂਸਕੂਟੋ વਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਭਟ੍ਠੇਨ ਅਂਸਕੂਟੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਭਿਨ੍ਨਪਿਟ੍ਠਿ વਾ ਭਿਨ੍ਨਉਰੋਪਿ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਸੁਦੀਘਹਤ੍ਥੋ વਾ ਸੁਰਸ੍ਸਹਤ੍ਥੋ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਤਿਦੀਘਹਤ੍ਥੋ વਾ ਅਤਿਰਸ੍ਸਹਤ੍ਥੋ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਹਤ੍ਥਏਕਹਤ੍ਥਾਨਂ ਗਹਣਂ। ਕਚ੍ਛੁਸਮਾਯੁਤੋ વਾ ਕਣ੍ਡੁਸਮਾਯੁਤੋ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਦਦ੍ਦੁਗਤ੍ਤੋ વਾ ਗੋਧਾਗਤ੍ਤੋ વਾ’’ਤਿ ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਗੋਧਾਗਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਗੋਧਾਯ વਿਯ ਗਤ੍ਤਤੋ ਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ।

    2507.Bhaṭṭhaṃsakūṭoti mātugāmassa viya bhaṭṭhena aṃsakūṭena samannāgato. Bhinnapiṭṭhi vā bhinnauropi vāti yojanā, sudīghahattho vā surassahattho vāti yojanā, atidīghahattho vā atirassahattho vāti attho. -saddena ahatthaekahatthānaṃ gahaṇaṃ. Kacchusamāyuto vā kaṇḍusamāyuto vāti yojanā. -saddena ‘‘daddugatto vā godhāgatto vā’’ti ime dve saṅgaṇhāti. Tattha godhāgatto vāti yassa godhāya viya gattato cuṇṇāni patanti.

    ੨੫੦੮. ਮਹਾਨਿਸਦਮਂਸੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ‘‘ਉਦ੍ਧਨਗ੍ਗੁਪਮਾਯੁਤੋ’’ਤਿ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਮਹਾਆਨਿਸਦੋ વਾ ਉਦ੍ਧਨਕੂਟਸਦਿਸੇਹਿ ਆਨਿਸਦਮਂਸੇਹਿ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੯)। ਮਹਾਨਿਸਦਮਂਸੋ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭਟ੍ਠਕਟਿਕੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ। વਾਤਣ੍ਡਿਕੋਤਿ ਅਣ੍ਡਕੋਸੇਸੁ વੁਦ੍ਧਿਰੋਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਮਹਾਊਰੂਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਕਜਾਣੁਕੋਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਹਿ ਜਾਣੂਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2508.Mahānisadamaṃsoti imassa atthapadaṃ ‘‘uddhanaggupamāyuto’’ti. Yathāha – ‘‘mahāānisado vā uddhanakūṭasadisehi ānisadamaṃsehi accuggatehi samannāgato’’ti (mahāva. aṭṭha. 119). Mahānisadamaṃso vāti ettha -saddena bhaṭṭhakaṭiko saṅgahito. Vātaṇḍikoti aṇḍakosesu vuddhirogena samannāgato. Mahāūrūti sarīrassa ananurūpehi mahantehi sattīhi samannāgato. Saṅghaṭṭanakajāṇukoti aññamaññaṃ saṅghaṭṭehi jāṇūhi samannāgato.

    ੨੫੦੯. ਭਿਨ੍ਨਜਾਣੂਤਿ ਯਸ੍ਸ ਏਕੋ વਾ ਦ੍વੇ વਾ ਜਾਣੂ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਮਹਾਜਾਣੂਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਜਾਣੁਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਦੀਘਜਙ੍ਘੋਤਿ ਯਟ੍ਠਿਸਦਿਸਜਙ੍ਘੋ। વਿਕਟੋ વਾਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਗਮਨਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਬਹਿ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਪਣ੍ਹੋ વਾਤਿ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਰਿવਤ੍ਤਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ। ‘‘ਪਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਸਣ੍ਹੋ’’ਤਿ ਚ ਏਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਾਨਿ। ਉਬ੍ਬਦ੍ਧਪਿਣ੍ਡਿਕੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਓਰੁਲ਼੍ਹਾਹਿ વਾ ਉਪਰਿ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾਹਿ વਾ ਮਹਤੀਹਿ ਜਙ੍ਘਪਿਣ੍ਡਿਕਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2509.Bhinnajāṇūti yassa eko vā dve vā jāṇū bhinnā honti. Mahājāṇūti mahantena jāṇunā samannāgato. Dīghajaṅghoti yaṭṭhisadisajaṅgho. Vikaṭo vāti tiriyaṃ gamanapādehi samannāgato, yassa caṅkamato jāṇukā bahi niggacchanti. Paṇho vāti pacchato parivattapādehi samannāgato, yassa caṅkamato jāṇukā anto pavisanti. ‘‘Panto’’ti ca ‘‘saṇho’’ti ca etasseva vevacanāni. Ubbaddhapiṇḍikoti heṭṭhā oruḷhāhi vā upari āruḷhāhi vā mahatīhi jaṅghapiṇḍikāhi samannāgato.

    ੨੫੧੦. ਯਟ੍ਠਿਜਙ੍ਘੋਤਿ ਯਟ੍ਠਿਸਦਿਸਾਯ ਜਙ੍ਘਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਮਹਾਜਙ੍ਘੋਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪਾਯ ਮਹਤਿਯਾ ਜਙ੍ਘਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਮਹਾਪਾਦੋਪਿ વਾਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਨਨੁਰੂਪੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਥੂਲਜਙ੍ਘਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਭਤ੍ਤਪੁਟਸਦਿਸਾਯ ਥੂਲਾਯ ਜਙ੍ਘਪਿਣ੍ਡਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਿਟ੍ਠਿਕਪਾਦੋ વਾਤਿ ਪਾਦવੇਮਜ੍ਝਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਜਙ੍ਘੋ। ਮਹਾਪਣ੍ਹਿਪਿ વਾਤਿ ਅਨਨੁਰੂਪੇਹਿ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਪਣ੍ਹੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।

    2510.Yaṭṭhijaṅghoti yaṭṭhisadisāya jaṅghāya samannāgato. Mahājaṅghoti sarīrassa ananurūpāya mahatiyā jaṅghāya samannāgato. Mahāpādopi vāti sarīrassa ananurūpehi mahantehi pādehi samannāgato. Api-saddena thūlajaṅghapiṇḍiko saṅgahito, bhattapuṭasadisāya thūlāya jaṅghapiṇḍiyā samannāgatoti attho. Piṭṭhikapādo vāti pādavemajjhato uṭṭhitajaṅgho. Mahāpaṇhipi vāti ananurūpehi atimahantehi paṇhīhi samannāgato.

    ੨੫੧੧. વਙ੍ਕਪਾਦੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋ વਾ ਬਹਿ વਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਪਾਦવਸੇਨ ਦੁવਿਧੋ વਙ੍ਕਪਾਦੋ। ਗਣ੍ਠਿਕਙ੍ਗੁਲਿਕੋਤਿ ਸਿਙ੍ਗਿવੇਰਫਣਸਦਿਸਾਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ‘‘ਅਨ੍ਧਨਖੋ વਾਪੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ‘‘ਕਾਲ਼ਪੂਤਿਨਖੋਪਿ ਚਾ’’ਤਿ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਨ੍ਧਨਖੋ વਾ ਕਾਲ਼વਣ੍ਣੇਹਿ ਪੂਤਿਨਖੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੯)।

    2511.Vaṅkapādoti anto vā bahi vā parivattapādavasena duvidho vaṅkapādo. Gaṇṭhikaṅgulikoti siṅgiveraphaṇasadisāhi aṅgulīhi samannāgato. ‘‘Andhanakho vāpī’’ti etassa atthapadaṃ ‘‘kāḷapūtinakhopi cā’’ti. Yathāha – ‘‘andhanakho vā kāḷavaṇṇehi pūtinakhehi samannāgato’’ti (mahāva. aṭṭha. 119).

    ੨੫੧੨. ਇਚ੍ਚੇવਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਚਨੀਯਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋਯਂ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ। ਅਙ੍ਗવੇਕਲ੍ਲਤਾਯ ਬਹੁવਿਧਤ੍ਤਾ ਅਨવਸੇਸਂ વੇਕਲ੍ਲਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਇਚ੍ਚੇવਮਾਦਿਕ’’ਨ੍ਤਿ।

    2512.Iccevanti yathāvuttavacanīyanidassanatthoyaṃ nipātasamudāyo. Aṅgavekallatāya bahuvidhattā anavasesaṃ vekallappakāraṃ saṅgaṇhitumāha ‘‘iccevamādika’’nti.

    ਪਰਿਸਦੂਸਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Parisadūsakakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੧੪. ਪਤ੍ਤਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤੋਤਿ ਓવਰਕਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੂਤਿ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਆਮਸਨਾਦਿਸਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ।

    2514.Pattacīvaranti ettha ‘‘sāmaṇerassā’’ti adhikārato labbhati. Anto nikkhipatoti ovarakādīnaṃ anto nikkhipantassa. Sabbapayogesūti pattacīvarassa āmasanādisabbapayogesu.

    ੨੫੧੫-੬. ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ। ਦਣ੍ਡੇਨ੍ਤਿ વਿਨੇਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਦਣ੍ਡੋ, ਸੋਯੇવ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ, ਆવਰਣਾਦਿ। ਅਨਾਚਾਰਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਚਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਕੇવਲਂ ਹਿਤਕਾਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਯਾਗੁਂ વਾ ਭਤ੍ਤਂ વਾ વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਤ੍ਤਂ વਾ ਚੀવਰਂ વਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ‘‘ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮੇ ਆਹਟੇ ਤ੍વਂ ਇਦਂ ਲਚ੍ਛਸਿ’’ ਇਤਿ ਭਾਸਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਿਰਾਤਿ ਪਦਪੂਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ।

    2515-6.Daṇḍakammaṃ katvāti daṇḍakammaṃ yojetvā. Daṇḍenti vinenti etenāti daṇḍo, soyeva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ, āvaraṇādi. Anācārassa dubbacasāmaṇerassa kevalaṃ hitakāmena bhikkhunā daṇḍakammaṃ katvā daṇḍakammaṃ yojetvā yāguṃ vā bhattaṃ vā -saddena pattaṃ vā cīvaraṃ vā dassetvā ‘‘daṇḍakamme āhaṭe tvaṃ idaṃ lacchasi’’ iti bhāsituṃ vaṭṭatīti yojanā. Kirāti padapūraṇatthe nipāto.

    ੨੫੧੭. ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਥੇਰੇਹਿ ਠਪਿਤਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਪਰਾਧਾਨੁਰੂਪੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਂ ਅਪਰਾਧਾਨੁਰੂਪਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ વਾਲਿਕਾਸਲਿਲਾਦੀਨਂ ਆਹਰਾਪਨਮੇવਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦਾਰੁਆਦੀਨਂ ਆਹਰਾਪਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ‘‘ਓਰਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਨ ‘‘ਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ વਿਬ੍ਭਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪવਤ੍ਤੇਨ ਪਾਪਜ੍ਝਾਸਯੇਨ।

    2517. Dhammasaṅgāhakattherehi ṭhapitadaṇḍakammaṃ dassetumāha ‘‘aparādhānurūpenā’’tiādi. Taṃ aparādhānurūpadaṇḍakammaṃ nāma vālikāsalilādīnaṃ āharāpanamevāti yojetabbaṃ. Ādi-saddena dāruādīnaṃ āharāpanaṃ gaṇhāti. Tañca kho ‘‘oramissatī’’ti anukampāya, na ‘‘nassissati vibbhamissatī’’tiādinayappavattena pāpajjhāsayena.

    ੨੫੧੮-੯. ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸੀਸੇ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੀਸੇ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਪਾਸਾਣਾਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਟ੍ਠਕਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ। ਸਾਮਣੇਰਂ ਉਣ੍ਹੇ ਪਾਸਾਣੇ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤੁਂ વਾ ਉਣ੍ਹਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤੁਂ વਾ ਉਦਕਂ ਪવੇਸੇਤੁਂ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2518-9. Akattabbaṃ daṇḍakammaṃ dassetumāha ‘‘sīse vā’’tiādi. Sīse vāti ettha ‘‘sāmaṇerassā’’ti adhikārato labbhati. Pāsāṇādīnīti ettha ādi-saddena iṭṭhakādīnaṃ gahaṇaṃ. Sāmaṇeraṃ uṇhe pāsāṇe nipajjāpetuṃ vā uṇhāya bhūmiyā nipajjāpetuṃ vā udakaṃ pavesetuṃ vā bhikkhuno na vaṭṭatīti yojanā.

    ਭਗવਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਇਧਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਾਧਿਕਾਰੇ। ਆવਰਣਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਾ ਇਧ ਪਾવਿਸੀ’’ਤਿ ਨਿવਾਰਣਮਤ੍ਤਂ। ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਤ੍ਥ વਾ વਸਤਿ, ਯਤ੍ਥ વਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਆવਰਣਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੦੭) ਭਾਸਿਤਂ।

    Bhagavatā anuññātadaṇḍakammaṃ dassetumāha ‘‘idhā’’tiādi. Idhāti imasmiṃ daṇḍakammādhikāre. Āvaraṇamattanti ‘‘mā idha pāvisī’’ti nivāraṇamattaṃ. Pakāsitanti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yattha vā vasati, yattha vā paṭikkamati, tattha āvaraṇaṃ kātu’’nti (mahāva. 107) bhāsitaṃ.

    ‘‘ਯਤ੍ਥ વਾ વਸਤਿ, ਯਤ੍ਥ વਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ વਸਤਿ વਾ ਪવਿਸਤਿ વਾ, ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿવੇਣਞ੍ਚ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਤ੍ਤਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੦੭) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਾવ ਯੋਜਿਤਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਪਰਿવੇਣਂ વਾ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਤ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ વਾ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਅਦਤ੍વਾ ਨਿવਾਰਣਂ ਆવਰਣਂ ਨਾਮ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ વਚਨਂ ਯੇ ਆવਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਸ੍ਸ ਆવਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ વਦਨ੍ਤਿ। ਕੇਚਿ ਉਭਯਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਆવਰਣਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਯਮੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਤਰਂ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    ‘‘Yattha vā vasati, yattha vā paṭikkamatīti yattha vasati vā pavisati vā, ubhayenāpi attano pariveṇañca vassaggena pattasenāsanañca vutta’’nti (mahāva. aṭṭha. 107) aṭṭhakathāya vuttattā yāva yojitaṃ daṇḍakammaṃ karonti, tāva attano puggalikapariveṇaṃ vā vassaggena pattasenāsanaṃ vā pavisituṃ adatvā nivāraṇaṃ āvaraṇaṃ nāma. Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘attano’’ti vacanaṃ ye āvaraṇaṃ karonti, te ācariyupajjhāye sandhāya vuttanti viññāyati. Keci panettha ‘‘attano’’ti idaṃ yassa āvaraṇaṃ karonti, taṃ sandhāya vuttanti gahetvā tattha vinicchayaṃ vadanti. Keci ubhayathāpi atthaṃ gahetvā ubhayatthāpi āvaraṇaṃ kātabbanti vadanti. Vīmaṃsitvā yamettha yuttataraṃ, taṃ gahetabbaṃ.

    ਨਿવਾਰਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Nivāraṇakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੨੦. ਪਕ੍ਖੋ ਚ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕੋ ਚ ਆਸਿਤ੍ਤੋ ਚਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਨੁਪੋਸਥੇ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾ ਉਪੋਸਥਦਿਨੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ‘‘ਉਪੋਸਥੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ ਮਾਸਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਪਣ੍ਡਕਭਾવਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਕ੍ਖੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਥ વਾ ਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕੋ ਪਕ੍ਖੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਭੀਮਸੇਨੋ ਭੀਮੋ’’ਤਿ। ਇਦਞ੍ਚ ਪਾਪਾਨੁਭਾવੇਨ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇਯੇવ ਪਣ੍ਡਕਭਾવਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿવਚਨਂ। ਯਥਾਹ ‘‘ਅਕੁਸਲવਿਪਾਕਾਨੁਭਾવੇਨ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਪਣ੍ਡਕੋ ਹੋਤਿ, ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਯਂ ਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੦੯)।

    2520. Pakkho ca opakkamiko ca āsitto cāti viggaho. Ettha ca ‘‘anuposathe uposathaṃ karotī’’tiādīsu yathā uposathadine kattabbakammaṃ ‘‘uposatho’’ti vuccati, tathā māsassa pakkhe paṇḍakabhāvamāpajjanto ‘‘pakkho’’ti vutto. Atha vā pakkhapaṇḍako pakkho uttarapadalopena yathā ‘‘bhīmaseno bhīmo’’ti. Idañca pāpānubhāvena kaṇhapakkheyeva paṇḍakabhāvamāpajjantassa adhivacanaṃ. Yathāha ‘‘akusalavipākānubhāvena kāḷapakkhe kāḷapakkhe paṇḍako hoti, juṇhapakkhe panassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ pakkhapaṇḍako’’ti (mahāva. aṭṭha. 109).

    ਯਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਬੀਜਾਨਿ ਅਪਨੀਤਾਨਿ, ਅਯਂ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਪਣ੍ਡਕੋ। ਯਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਮੁਖੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਸੁਚਿਨਾ ਆਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਯਂ ਆਸਿਤ੍ਤਪਣ੍ਡਕੋ। ਉਸੂਯਕੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਉਸੂਯਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਯਂ ਉਸੂਯਪਣ੍ਡਕੋ। ਯੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂਯੇવ ਅਭਾવਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਯਂ ਨਪੁਂਸਕਪਣ੍ਡਕੋ

    Yassa upakkamena bījāni apanītāni, ayaṃ opakkamikapaṇḍako. Yassa paresaṃ aṅgajātaṃ mukhena gahetvā asucinā āsittassa pariḷāho vūpasammati, ayaṃ āsittapaṇḍako. Usūyakoti yassa paresaṃ ajjhācāraṃ passato usūyāya uppannāya pariḷāho vūpasammati, ayaṃ usūyapaṇḍako. Yo paṭisandhiyaṃyeva abhāvako uppanno, ayaṃ napuṃsakapaṇḍako.

    ੨੫੨੧. ਤੇਸੂਤਿ ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਣ੍ਡਕੇਸੁ। ‘‘ਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਿਂਪਕ੍ਖੇ ਪਣ੍ਡਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ વਾਰਿਤਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੦੯) ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਨਿવਾਰਿਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    2521.Tesūti tesu pañcasu paṇḍakesu. ‘‘Pakkhapaṇḍakassa yasmiṃpakkhe paṇḍako hoti, tasmiṃyevassa pakkhe pabbajjā vāritā’’ti (mahāva. aṭṭha. 109) kurundiyaṃ vuttattā ‘‘tiṇṇaṃ nivāritā’’ti idaṃ tassa paṇḍakassa paṇḍakapakkhaṃ sandhāya vuttanti gahetabbaṃ.

    ੨੫੨੨. ‘‘ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਲਿਙ੍ਗਨਾਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ‘‘ਸੋਪਿ ਲਿਙ੍ਗਨਾਸਨੇਨੇવ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੦੯)। ਏਸ ਨਯੋ ਉਪਰਿਪਿ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ।

    2522.‘‘Nāsetabbo’’ti idaṃ liṅganāsanaṃ sandhāya vuttaṃ. Yathāha ‘‘sopi liṅganāsaneneva nāsetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 109). Esa nayo uparipi īdisesu ṭhānesu.

    ਪਣ੍ਡਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Paṇḍakakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੨੩. ਥੇਨੇਤੀਤਿ ਥੇਨੋ, ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤવੇਸਸ੍ਸ ਥੇਨੋ ਲਿਙ੍ਗਥੇਨੋ। ਸਂવਾਸਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁવਸ੍ਸਗਣਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਥੇਨੋ ਸਂવਾਸਥੇਨੋਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ, ਸਂવਾਸਸ੍ਸ ਚ ਉਭਯਸ੍ਸ ਥੇਨੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਸ ਤਿવਿਧੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨਾਮ ਪવੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2523. Thenetīti theno, liṅgassa pabbajitavesassa theno liṅgatheno. Saṃvāsassa bhikkhuvassagaṇanādikassa theno saṃvāsatheno. Tadubhayassa cāti tassa liṅgassa, saṃvāsassa ca ubhayassa thenoti sambandho. Esa tividhopi theyyasaṃvāsako nāma pavuccatīti yojanā.

    ੨੫੨੪-੬. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੇਸੁ ਯੋ ਸਯਮੇવ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁવਸ੍ਸਾਨਿ ਨ ਗਣ੍ਹਤਿ, ਯਥਾવੁਡ੍ਢਂ વਨ੍ਦਨਮ੍ਪਿ ਨੇવ ਗਣ੍ਹਤਿ, ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਸਨੇਨ ਨੇવ ਪਟਿਬਾਹਤਿ ਉਪੋਸਥਪવਾਰਣਾਦੀਸੁ ਨੇવ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਲਿਙ੍ਗਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤવੇਸਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਥੇਨਤੋ ਚੋਰਿਕਾਯ ਗਹਣਤੋ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨੋ ਸਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2524-6.Tattha tesu tīsu theyyasaṃvāsakesu yo sayameva pabbajitvā bhikkhuvassāni na gaṇhati, yathāvuḍḍhaṃ vandanampi neva gaṇhati, api-saddena āsanena neva paṭibāhati uposathapavāraṇādīsu neva sandissatīti saṅgaṇhanato tadubhayampi na karoti, ayaṃ liṅgamattassa pabbajitavesamattassa thenato corikāya gahaṇato liṅgattheno siyāti yojanā.

    ਯੋ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁવਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣ੍ਹਤਿ, ਸੋ ਯਥਾવੁਡ੍ਢવਨ੍ਦਨਾਦਿਕਂ ਸਂવਾਸਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋવ ਸਂવਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ ਮਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁવਸ੍ਸਗਣਨਾਦਿਕੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਕਿਰਿਯਭੇਦੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ‘ਸਂવਾਸੋ’ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੦)।

    Yo ca pabbajito hutvā bhikkhuvassāni gaṇhati, so yathāvuḍḍhavandanādikaṃ saṃvāsaṃ sādiyantova saṃvāsatthenako matoti yojanā. Yathāha – ‘‘bhikkhuvassagaṇanādiko hi sabbopi kiriyabhedo imasmiṃ atthe ‘saṃvāso’ti veditabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 110).

    વੁਤ੍ਤਨਯੋਯੇવਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਮੇવ ਏਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਂ ਤਿવਿਧੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ, ਪੁਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਯਮੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੦) વੁਤ੍ਤਗਾਥਾਦ੍વਯਂ ਉਦਾਹਰਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਹ ਚਾ’’ਤਿ। ਯਥਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੋ ਰਾਜਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਦਿਗਾਥਾਦ੍વਯਮਾਹ, ਤਥਾਯਮਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    Vuttanayoyevāti ubhinnaṃ paccekaṃ vuttalakkhaṇameva etassa lakkhaṇanti katvā vuttaṃ. Ayaṃ tividhopi theyyasaṃvāsako anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo, puna pabbajjaṃ yācantopi na pabbājetabbo. Byatirekamukhena theyyasaṃvāsalakkhaṇaṃ niyametuṃ aṭṭhakathāya (mahāva. aṭṭha. 110) vuttagāthādvayaṃ udāharanto āha ‘‘yathāha cā’’ti. Yathā aṭṭhakathācariyo rājadubbhikkhādigāthādvayamāha, tathāyamattho byatirekato veditabboti adhippāyo.

    ੨੫੨੭-੮. ਰਾਜਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰ-ਰੋਗવੇਰਿਭਯੇਹਿ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਰਾਜਭਯੇਨ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਭਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ। ਚੀવਰਾਹਰਣਤ੍ਥਂ વਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਪੁਨ વਿਹਾਰਂ ਆਹਰਣਤ੍ਥਾਯ। ਇਧ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ। ਸਂવਾਸਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਯਾવ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋਤਿ ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤਾਯ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋ ਯਾવ ਸਂવਾਸਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    2527-8.Rājadubbhikkhakantāra-rogaveribhayehi vāti ettha bhaya-saddo paccekaṃ yojetabbo ‘‘rājabhayena dubbhikkhabhayenā’’tiādinā. Cīvarāharaṇatthaṃ vāti attanā pariccattacīvaraṃ puna vihāraṃ āharaṇatthāya. Idha imasmiṃ sāsane. Saṃvāsaṃ nādhivāseti, yāva so suddhamānasoti rājabhayādīhi gahitaliṅgatāya so suddhamānaso yāva saṃvāsaṃ nādhivāsetīti attho.

    ਯੋ ਹਿ ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ વਿਨਾ ਕੇવਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂ વਞ੍ਚੇਤ੍વਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ વਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਲਿਙ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਯਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ વਞ੍ਚੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਭਾવਤੋ ਯਾવ ਸਂવਾਸਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਤਾવ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਤੇਨੇવ ‘‘ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ‘ਗਿਹੀ ਮਂ ਸਮਣੋਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’ਤਿ વਞ੍ਚਨਾਚਿਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ વਞ੍ਚੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਭਾવਾ ਦੋਸੋ ਨ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ।

    Yo hi rājabhayādīhi vinā kevalaṃ bhikkhū vañcetvā tehi saddhiṃ vasitukāmatāya liṅgaṃ gaṇhāti, so asuddhacittatāya liṅgaggahaṇeneva theyyasaṃvāsako nāma hoti. Ayaṃ pana tādisena asuddhacittena bhikkhū vañcetukāmatāya abhāvato yāva saṃvāsaṃ nādhivāseti, tāva theyyasaṃvāsako nāma na hoti. Teneva ‘‘rājabhayādīhi gahitaliṅgānaṃ ‘gihī maṃ samaṇoti jānantū’ti vañcanācitte satipi bhikkhūnaṃ vañcetukāmatāya abhāvā doso na jāto’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ.

    ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘વੂਪਸਨ੍ਤਭਯਤਾ ਇਧ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਏવਞ੍ਚ ਸਤਿ ਸੋ વੂਪਸਨ੍ਤਭਯੋ ਯਾવ ਸਂવਾਸਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਤਾવ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇ વਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਭਯਸ੍ਸ ਸਂવਾਸਸਾਦਿਯਨੇਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕਤਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਭਯਸ੍ਸ ਸਂવਾਸਸਾਦਿਯਨੇ ਅਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ‘‘ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਭਯੇਨਾਪਿ ਸਂવਾਸਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨੇવ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਤੇਨੇવ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ વਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂવਾਸਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ’ਤਿ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    Keci pana ‘‘vūpasantabhayatā idha suddhacittatā’’ti vadanti, evañca sati so vūpasantabhayo yāva saṃvāsaṃ nādhivāseti, tāva theyyasaṃvāsako nāma na hotīti ayamattho viññāyati. Imasmiñca atthe viññāyamāne avūpasantabhayassa saṃvāsasādiyanepi theyyasaṃvāsakatā na hotīti āpajjeyya, na ca aṭṭhakathāyaṃ avūpasantabhayassa saṃvāsasādiyane atheyyasaṃvāsakatā dassitā. ‘‘Sabbapāsaṇḍiyabhattāni bhuñjanto’’ti ca iminā avūpasantabhayenāpi saṃvāsaṃ asādiyanteneva vasitabbanti dīpeti. Teneva tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ ‘‘yasmā vihāraṃ āgantvā saṅghikaṃ gaṇhantassa saṃvāsaṃ pariharituṃ dukkaraṃ, tasmā ‘sabbapāsaṇḍiyabhattāni bhuñjanto’ti idaṃ vutta’’nti. Tasmā rājabhayādīhi gahitaliṅgatā cettha suddhacittatāti gahetabbaṃ.

    ਤਾવ ਏਸ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨਾਮ ਨ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ વਿਤ੍ਥਾਰਨਯੋ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੦) ਆਗਤਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    Tāva esa theyyasaṃvāsako nāma na vuccatīti yojanā. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana ‘‘tatrāyaṃ vitthāranayo’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 110) āgatanayena veditabbo.

    ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Theyyasaṃvāsakakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੨੯-੩੦. ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਅਹਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਭવਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਸਲਿਙ੍ਗੇਨੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁવੇਸੇਨੇવ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਉਪਸ੍ਸਯਂ ਯਾਤਿ ਚੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਸੁ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਪવਿਟ੍ਠੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ। ਤੇਸਂ ਲਿਙ੍ਗੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤੇਤਿ ਤੇਸਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ વੇਸੇ ਗਹਿਤੇ।

    2529-30. Yo upasampanno bhikkhu ‘‘ahaṃ titthiyo bhavissa’’nti saliṅgeneva attano bhikkhuveseneva titthiyānaṃ upassayaṃ yāti ceti sambandho. Titthiyesu pakkantako paviṭṭho titthiyapakkantako. Tesaṃ liṅge nissiteti tesaṃ titthiyānaṃ vese gahite.

    ੨੫੩੧. ‘‘ਅਹਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਭવਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਕੁਸਚੀਰਾਦਿਕਂ ਯੋ ਸਯਮੇવ ਨਿવਾਸੇਤਿ, ਸੋਪਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਸਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    2531. ‘‘Ahaṃ titthiyo bhavissa’’nti kusacīrādikaṃ yo sayameva nivāseti, sopi pakkantako titthiyapakkantako siyāti yojanā.

    ੨੫੩੨-੪. ਨਗ੍ਗੋ ਤੇਸਂ ਆਜੀવਕਾਦੀਨਂ ਉਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕੇਸੇ ਲੁਞ੍ਚਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਸੇ ਲੁਞ੍ਚਾਪੇਤਿ। ਤੇਸਂ વਤਾਨਿ ਆਦਿਯਤਿ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਤਾਨਿ ਆਦਿਯਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਪ੍ਪਧਾਨਾਦੀਨਿ વਾ વਤਾਨਿ ਆਦਿਯਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਾਦਿਕਂ ਲਿਙ੍ਗਂ ਸਞ੍ਞਾਣਂ ਸਚੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ વਾ ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਦ੍ਧਿਮੇવ વਾ ਸਾਰਤੋ વਾ ਏਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਸੇਟ੍ਠਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭਾવਂ વਾ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੦ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਕਥਾ) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਸ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤਿ ਏવ, ਨ ਪਨ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਭਾવਤੋ। ਨਗ੍ਗਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤੋਤਿ ‘‘ਆਜੀવਕੋ ਭવਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਸਾਯਾਦੀਨਿ ਅਨਾਦਾਯ ਨਗ੍ਗਸ੍ਸ ਆਜੀવਕਾਨਂ ਉਪਸਂਗਚ੍ਛਤੋ।

    2532-4. Naggo tesaṃ ājīvakādīnaṃ upassayaṃ gantvāti yojanā. Kese luñcāpetīti attano kese luñcāpeti. Tesaṃ vatāni ādiyati vāti yojanā. Vatāni ādiyatīti ukkuṭikappadhānādīni vā vatāni ādiyati. Tesaṃ titthiyānaṃ morapiñchādikaṃ liṅgaṃ saññāṇaṃ sace gaṇhāti vā tesaṃ pabbajjaṃ, laddhimeva vā sārato vā eti upagacchati vāti yojanā. ‘‘Ayaṃ pabbajjā seṭṭhāti seṭṭhabhāvaṃ vā upagacchatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 110 titthiyapakkantakakathā) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Esa titthiyapakkantako hoti eva, na pana vimuccati titthiyapakkantabhāvato. Naggassa gacchatoti ‘‘ājīvako bhavissa’’nti kāsāyādīni anādāya naggassa ājīvakānaṃ upasaṃgacchato.

    ੨੫੩੫. ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤੋ, ਨੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨવਸੇਨ। ਇਮਿਨਾ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੂਟવਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਲਿਙ੍ਗੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁવਸ੍ਸਾਦੀਨਿ ਗਣੇਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਤਥਾ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਿਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਤੇਨ ਚ ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ਸਲਿਙ੍ਗੇਨ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਗਤੋਪਿ ਪੁਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਞ੍ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਗਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    2535.Theyyasaṃvāsakoanupasampannavasena vutto, no upasampannavasena. Iminā ‘‘upasampanno bhikkhu kūṭavassaṃ gaṇhantopi assamaṇo na hoti. Liṅge saussāho pārājikaṃ āpajjitvā bhikkhuvassādīni gaṇentopi theyyasaṃvāsako na hotī’’ti aṭṭhakathāgatavinicchayaṃ dīpeti. Tathā vuttoti yojanā. ‘‘Upasampannabhikkhunā’’ti iminā anupasampannaṃ nivatteti. Tena ca ‘‘sāmaṇero saliṅgena titthāyatanaṃ gatopi puna pabbajjañca upasampadañca labhatī’’ti kurundaṭṭhakathāgatavinicchayaṃ dasseti.

    ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਪਬ੍ਬਾਜਿਤੋਪਿ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ ਚ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਸੇਤਕਾਨਿ ਦਤ੍વਾ ਗਿਹਿਭਾવਂ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬੋ। ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਚ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੦) ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ‘‘ਸੋ ਨ ਕੇવਲਂ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਥ ਖੋ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਪੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੦ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਕਥਾ) ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨਤੋ ਚ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    Titthiyapakkantakassa kiṃ kātabbanti? Na pabbājetabbo, pabbājitopi na upasampādetabbo, upasampādito ca kāsāyāni apanetvā setakāni datvā gihibhāvaṃ upanetabbo. Ayamattho ca ‘‘titthiyapakkantako bhikkhave anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’ti (mahāva. 110) pāḷito ca ‘‘so na kevalaṃ na upasampādetabbo, atha kho na pabbājetabbopī’’ti (mahāva. aṭṭha. 110 titthiyapakkantakakathā) aṭṭhakathāvacanato ca veditabbo.

    ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Titthiyapakkantakakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੩੬. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਸਮ੍ਪਦਾਧਿਕਾਰੇ। ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇਯੇવ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯਕ੍ਖੋ ਸਕ੍ਕੋਪਿ વਾ’’ਤਿ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ। ‘‘ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੧) વਚਨਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਿ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨਿવਾਰਿਤਾਯੇવਾਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ਤੇਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ ਚ ਭਗવਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਞ੍ਞੂਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੧) વੁਤ੍ਤਂ।

    2536.Idhāti imasmiṃ pabbajjūpasampadādhikāre. Manussajātikato aññassa tiracchānagateyeva antogadhattaṃ dassetumāha ‘‘yakkho sakkopi vā’’ti. Tiracchānagato vuttoti ettha iti-saddo luttaniddiṭṭho. ‘‘Tiracchānagato, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’ti (mahāva. 111) vacanato pabbajjāpi upalakkhaṇato nivāritāyevāti katvā vuttaṃ ‘‘pabbājetuṃ na vaṭṭatī’’ti. Tena tiracchānagato ca bhagavato adhippāyaññūhi aṭṭhakathācariyehi na pabbājetabboti (mahāva. aṭṭha. 111) vuttaṃ.

    ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Tiracchānakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੩੭. ਪਞ੍ਚਾਨਨ੍ਤਰਿਕੇ ਪੋਸੇਤਿ ਮਾਤੁਘਾਤਕੋ, ਪਿਤੁਘਾਤਕੋ, ਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਕੋ, ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਕੋ, ਸਙ੍ਘਭੇਦਕੋਤਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਪਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ।

    2537.Pañcānantarike poseti mātughātako, pitughātako, arahantaghātako, lohituppādako, saṅghabhedakoti ānantariyakammehi samannāgate pañca puggale.

    ਤਤ੍ਥ ਮਾਤੁਘਾਤਕੋ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੨) ਨਾਮ ਯੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾ ਜਨਿਕਾ ਮਾਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੇਨੇવ ਸਤਾ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪਿਤਾ, ਅਯਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਨ ਮਾਤੁਘਾਤਕਕਮ੍ਮੇਨ ਮਾਤੁਘਾਤਕੋ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ। ਯੇਨ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾਪਿ ਅਜਨਿਕਾ ਪੋਸਾવਨਿਕਮਾਤਾ વਾ ਚੂਲ਼ਮਾਤਾ વਾ ਮਹਾਮਾਤਾ વਾ ਜਨਿਕਾਪਿ વਾ ਨਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾ ਮਾਤਾਘਾਤਿਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ વਾਰਿਤਾ, ਨ ਚ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੋ ਹੋਤਿ। ਯੇਨ ਸਯਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾ ਮਾਤਾ ਘਾਤਿਤਾ, ਸੋਪਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਤ੍ਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾવ। ਪਿਤੁਘਾਤਕੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਚੇਪਿ ਹਿ વੇਸਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਪਿਤਾ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਚੇ ਅਨੇਨ ਘਾਤਿਤੋ, ‘‘ਪਿਤੁਘਾਤਕੋ’’ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਞ੍ਚ ਫੁਸਤਿ।

    Tattha mātughātako (mahāva. aṭṭha. 112) nāma yena manussitthibhūtā janikā mātā sayampi manussajātikeneva satā sañcicca jīvitā voropitā, ayaṃ ānantariyena mātughātakakammena mātughātako, etassa pabbajjā ca upasampadā ca paṭikkhittā. Yena pana manussitthibhūtāpi ajanikā posāvanikamātā vā cūḷamātā vā mahāmātā vā janikāpi vā namanussitthibhūtā mātāghātitā, tassa pabbajjā na vāritā, na ca ānantariyo hoti. Yena sayaṃ tiracchānabhūtena manussitthibhūtā mātā ghātitā, sopi ānantariyo na hoti, tiracchānagatattā panassa pabbajjā paṭikkhittāva. Pitughātakepi eseva nayo. Sacepi hi vesiyā putto hoti, ‘‘ayaṃ me pitā’’ti na jānāti, yassa sambhavena nibbatto, so ce anena ghātito, ‘‘pitughātako’’tveva saṅkhyaṃ gacchati, ānantariyañca phusati.

    ਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਕੋਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਅਰਹਨ੍ਤવਸੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਞ੍ਹਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤਮ੍ਪਿ ਖੀਣਾਸવਂ ਦਾਰਕਂ વਾ ਦਾਰਿਕਂ વਾ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਕੋવ ਹੋਤਿ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਞ੍ਚ ਫੁਸਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚਸ੍ਸ વਾਰਿਤਾ। ਅਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਂ ਪਨ ਅਰਹਨ੍ਤਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਂ વਾ ਅવਸੇਸਂ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਂ ਘਾਤੇਤ੍વਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਿਸ੍ਸ ਨ વਾਰਿਤਾ, ਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਬਲવਂ ਹੋਤਿ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਅਰਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਘਾਤੇਤ੍વਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਭਾਰਿਯਂ।

    Arahantaghātakopi manussaarahantavaseneva veditabbo. Manussajātiyañhi antamaso apabbajitampi khīṇāsavaṃ dārakaṃ vā dārikaṃ vā sañcicca jīvitā voropento arahantaghātakova hoti, ānantariyañca phusati, pabbajjā cassa vāritā. Amanussajātikaṃ pana arahantaṃ, manussajātikaṃ vā avasesaṃ ariyapuggalaṃ ghātetvā ānantariyo na hoti, pabbajjāpissa na vāritā, kammaṃ pana balavaṃ hoti. Tiracchāno manussaarahantampi ghātetvā ānantariyo na hoti, kammaṃ pana bhāriyaṃ.

    ਯੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ વਿਯ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨ વਧਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਜੀવਮਾਨਕਸਰੀਰੇ ਖੁਦ੍ਦਕਮਕ੍ਖਿਕਾਯ ਪਿવਨਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਲੋਹਿਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਅਯਂ ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਕੋ ਨਾਮ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ વਾਰਿਤਾ। ਯੋ ਪਨ ਰੋਗવੂਪਸਮਨਤ੍ਥਂ ਜੀવਕੋ વਿਯ ਸਤ੍ਥੇਨ ਫਾਲੇਤ੍વਾ ਪੂਤਿਮਂਸਞ੍ਚ ਲੋਹਿਤਞ੍ਚ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਫਾਸੁਂ ਕਰੋਤਿ, ਬਹੁਂ ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવਤਿ।

    Yo devadatto viya duṭṭhacittena vadhakacittena tathāgatassa jīvamānakasarīre khuddakamakkhikāya pivanakamattampi lohitaṃ uppādeti, ayaṃ lohituppādako nāma, etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā. Yo pana rogavūpasamanatthaṃ jīvako viya satthena phāletvā pūtimaṃsañca lohitañca nīharitvā phāsuṃ karoti, bahuṃ so puññaṃ pasavati.

    ਯੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ વਿਯ ਸਾਸਨਂ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਕਤ੍વਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰવਸੇਨ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਯਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕੋ ਨਾਮ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ વਾਰਿਤਾ। ‘‘ਮਾਤੁਘਾਤਕੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੨) ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਉਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ।

    Yo devadatto viya sāsanaṃ uddhammaṃ ubbinayaṃ katvā catunnaṃ kammānaṃ aññataravasena saṅghaṃ bhindati, ayaṃ saṅghabhedako nāma, etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā. ‘‘Mātughātako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’tiādikāya (mahāva. 112) pāḷiyā upasampadāpaṭikkhepo pabbajjāpaṭikkhepassa upalakkhaṇanti āha ‘‘pabbājentassa dukkaṭa’’nti.

    ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕਞ੍ਚ ਤਥਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਕ-ਕਾਰਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਕਮ੍ਮਤੋ ਚ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਕਮ੍ਮਤੋ ਚ ਉਭਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ। ਸੋ ਦੁવਿਧੋ ਹੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ, ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋਤਿ।

    Ubhatobyañjanañceva bhikkhunidūsakañca tathā pabbājentassa dukkaṭanti sambandho. Ubhatobyañjananti ka-kāralopena niddeso. Itthinimittuppādanakammato ca purisanimittuppādanakammato ca ubhato byañjanamassa atthīti ubhatobyañjanako. So duvidho hoti itthiubhatobyañjanako, purisaubhatobyañjanakoti.

    ਤਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੬) ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ। ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ। ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ। ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਇਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ। ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਸਯਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ। ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਸਯਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਰਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤੀਤਿ ਇਦਮੇਤੇਸਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਦੁવਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸਨੇવ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਇਦਮਿਧ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।

    Tattha itthiubhatobyañjanakassa (mahāva. aṭṭha. 116) itthinimittaṃ pākaṭaṃ hoti, purisanimittaṃ paṭicchannaṃ. Purisaubhatobyañjanakassa purisanimittaṃ pākaṭaṃ hoti, itthinimittaṃ paṭicchannaṃ. Itthiubhatobyañjanakassa itthīsu purisattaṃ karontassa itthinimittaṃ paṭicchannaṃ hoti, purisanimittaṃ pākaṭaṃ hoti. Purisaubhatobyañjanakassa purisānaṃ itthibhāvaṃ upagacchantassa purisanimittaṃ paṭicchannaṃ hoti, itthinimittaṃ pākaṭaṃ hoti. Itthiubhatobyañjanako sayañca gabbhaṃ gaṇhāti, parañca gabbhaṃ gaṇhāpeti. Purisaubhatobyañjanako sayaṃ na gaṇhāti, paraṃ gaṇhāpetīti idametesaṃ nānākaraṇaṃ. Imassa pana duvidhassāpi ubhatobyañjanakassaneva pabbajjā atthi, na upasampadāti idamidha sanniṭṭhānaṃ veditabbaṃ.

    ਯੋ ਪਕਤਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੫) ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਦੂਸੇਤਿ, ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਨਾਮ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ વਾਰਿਤਾ। ਯੋ ਪਨ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਸੀਲવਿਨਾਸਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਨ વਾਰਿਤਾ। ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਨ ਓਦਾਤવਤ੍ਥવਸਨਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਂਯੇવ ਦੂਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋਯੇવ। ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਨ ਓਦਾਤવਤ੍ਥવਸਨਂ ਕਤ੍વਾ ਇਚ੍ਛਮਾਨਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਗਿਹਿਭਾવੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇવ ਸਾ ਅਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਹੋਤਿ। ਸਕਿਂ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨਂ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾ ਦੂਸੇਨ੍ਤੋ ਨੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਮ੍ਪਿ ਲਭਤਿ।

    Yo pakatattaṃ bhikkhuniṃ (mahāva. aṭṭha. 115) tiṇṇaṃ maggānaṃ aññatarasmiṃ dūseti, ayaṃ bhikkhunidūsako nāma, etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā. Yo pana kāyasaṃsaggena sīlavināsaṃ pāpeti, tassa pabbajjā ca upasampadā ca na vāritā. Balakkārena pana odātavatthavasanaṃ katvā anicchamānaṃyeva dūsentopi bhikkhunidūsakoyeva. Balakkārena pana odātavatthavasanaṃ katvā icchamānaṃ dūsento bhikkhunidūsako na hoti. Kasmā? Yasmā gihibhāve sampaṭicchitamatteyeva sā abhikkhunī hoti. Sakiṃ sīlavipannaṃ pana pacchā dūsento neva bhikkhunidūsako hoti, pabbajjampi upasampadampi labhati.

    ੨੫੩੮. ਪਾਲ਼ਿਅਟ੍ਠਕਥਾવਿਮੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏਕਤੋ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਏਕਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਂ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਂ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਤੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤੇਨ ਤਂਦੂਸਕਸ੍ਸ ਭਬ੍ਬਤਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਸੋ ਨੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਸਿਯਾ, ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭਤੇવ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਸਾ ਚ ਨੇવ ਪਰਾਜਿਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਇਧਾਨੇਤ੍વਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਕੇવਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਸਾ ਚ ਨੇવ ਪਰਾਜਿਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਪੁਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਭਬ੍ਬਤਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਣ੍ਠਿਪਦੇਪਿ વੁਤ੍ਤੋਯੇવ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ વਸੇਨ ਏਕਤੋਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੂਸੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਲਭਤਿ, ਸਾ ਚ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ।

    2538. Pāḷiaṭṭhakathāvimuttaṃ ācariyaparamparābhatavinicchayaṃ dassetumāha ‘‘ekato’’tiādi. ‘‘Ekato’’ti iminā bhikkhusaṅghassāpi gahaṇaṃ bhaveyyāti taṃ parivajjetuṃ ‘‘bhikkhunīnaṃ tu santike’’ti vuttaṃ. Etena taṃdūsakassa bhabbataṃ dīpeti. So neva bhikkhunidūsako siyā, ‘‘upasampadaṃ labhateva ca pabbajjaṃ, sā ca neva parājitā’’ti idaṃ dutiyagāthāya idhānetvā yojetabbaṃ. Kevalaṃ bhikkhunisaṅghe upasampannā nāma na hotīti adhippāyeneva vuttaṃ. ‘‘Sā ca neva parājitā’’ti iminā tassā ca puna pabbajjūpasampadāya bhabbataṃ dīpeti. Ayamattho aṭṭhakathāgaṇṭhipadepi vuttoyeva ‘‘bhikkhunīnaṃ vasena ekatoupasampannaṃ dūsetvā bhikkhunidūsako na hoti, pabbajjādīni labhati, sā ca pārājikā na hotīti vinicchayo’’ti.

    ੨੫੩੯. ‘‘ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾਸਾਮਣੇਰੀਸੁ ਚ વਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਮ੍ਪਿ ਲਭਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੫) ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਚੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਦੂਸਕੋ’’ਤਿ। ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭਤੇવ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਠਾਨੇਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਾ ਚ ਨੇવ ਪਰਾਜਿਤਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨવਿਕਪ੍ਪਾਭਾવਾ ਚ ਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਸਤਿ ਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨવਿਕਪ੍ਪੇ ਪਰਾਜਿਤવਿਕਪ੍ਪਾਸਙ੍ਗਹੋ ਪਟਿਸੇਧੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋਤਿ ਸਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਭਬ੍ਬਾਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਇਮੇ ਪਨ ਪਣ੍ਡਕਾਦਯੋ ਏਕਾਦਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਕੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਮਹਾવ॰ ੧੦੯) ਅਭਬ੍ਬਾਯੇવ, ਨੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਾ। ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਜਾਨਿਤ੍વਾਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜਿਤਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾ ਚ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਲਿਙ੍ਗਨਾਸਨਾਯ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬਾ।

    2539. ‘‘Sikkhamānāsāmaṇerīsu ca vippaṭipajjanto neva bhikkhunidūsako hoti, pabbajjampi upasampadampi labhatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 115) aṭṭhakathāgatavinicchayaṃ dassetumāha ‘‘sace anupasampannadūsako’’ti. ‘‘Upasampadaṃ labhateva ca pabbajja’’nti idaṃ yathāṭhānepi yojetabbaṃ. Sā ca neva parājitāti idaṃ pana aṭṭhakathāya anāgatattā ca anupasampannāya upasampannavikappābhāvā ca na yojetabbaṃ. Asati hi upasampannavikappe parājitavikappāsaṅgaho paṭisedho niratthakoti sā pabbajjūpasampadānaṃ bhabbāyevāti daṭṭhabbā. Ime pana paṇḍakādayo ekādasa puggalā ‘‘paṇḍako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’tiādivacanato (mahāva. 109) abhabbāyeva, nesaṃ pabbajjā ca upasampadā ca na ruhati, tasmā na pabbājetabbā. Jānitvā pabbājento, upasampādento ca dukkaṭaṃ āpajjati. Ajānitvāpi pabbājitā, upasampāditā ca jānitvā liṅganāsanāya nāsetabbā.

    ਏਕਾਦਸਅਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Ekādasaabhabbapuggalakathāvaṇṇanā.

    ੨੫੪੦. ਨੂਪਸਮ੍ਪਾਦਨੀਯੋવਾਤਿ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋવ। ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕੋਤਿ ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤਉਪਜ੍ਝਾਯੋ વਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਉਪਜ੍ਝਾਯਗ੍ਗਹਣੋ વਾ। ਕਰੋਤੋਤਿ ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਯਤੋ। ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚ ਗਣਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਸਚੇ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ ਭવੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਸਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨ ਅਕੁਪ੍ਪੇਨ ਠਾਨਾਰਹੇਨ ਕਤਤ੍ਤਾ।

    2540.Nūpasampādanīyovāti na upasampādetabbova. Anupajjhāyakoti asannihitaupajjhāyo vā aggahitaupajjhāyaggahaṇo vā. Karototi anupajjhāyakaṃ upasampādayato. Dukkaṭaṃ hotīti ācariyassa ca gaṇassa ca dukkaṭāpatti hoti. Na kuppati sace katanti sace anupajjhāyakassa upasampadākammaṃ kataṃ bhaveyya, taṃ na kuppati samaggena saṅghena akuppena ṭhānārahena katattā.

    ੨੫੪੧. ਏਕੇਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿવਾਸਿਨੋ। ‘‘ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਮੇવਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਦਲ਼੍ਹਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ વਚਨਂ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇ ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਪਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਗ੍ਗਹਣੇ ਅਕਤੇਪਿ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯਂ ਪਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਕਿਤ੍ਤਨਂ ਕਤਂਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਰਾਮਸਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਯ ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭવਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ। ਤੇਨੇવ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਅਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੭) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾ ਚ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਾਲੇ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯਂ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਸਨ੍ਤਂ વਤ੍ਥੁਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਕਤਾਯਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਰੁਹਤਿ, ਏવਂ ‘‘ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਅਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕੇવਲਂ ਸਨ੍ਤਪਦਨੀਹਾਰੇਨ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਕਤਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਰੁਹਤਿਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਸਚੇ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੭) ਏਤ੍ਤਕਮੇવ વਤ੍વਾ ‘‘ਸੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਅਸਮ੍ਭવਤੋ ‘‘ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਮੇવ ਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    2541.Eketi abhayagirivāsino. ‘‘Na gahetabbamevā’’ti aṭṭhakathāya daḷhaṃ vuttattā vuttaṃ. Taṃ vacanaṃ. Ettha ca upajjhāye asannihitepi upajjhāyaggahaṇe akatepi kammavācāyaṃ pana upajjhāyakittanaṃ kataṃyevāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā ‘‘puggalaṃ na parāmasatī’’ti vuttāya kammavipattiyā sambhavato kammaṃ kuppeyya. Teneva ‘‘upajjhāyaṃ akittetvā’’ti avatvā ‘‘upajjhaṃ aggāhāpetvā’’ti (mahāva. aṭṭha. 117) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Yathā ca aparipuṇṇapattacīvarassa upasampadākāle kammavācāyaṃ ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti asantaṃ vatthuṃ kittetvā kammavācāya katāyapi upasampadā ruhati, evaṃ ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa upasampadāpekkho’’ti asantaṃ puggalaṃ kittetvā kevalaṃ santapadanīhārena kammavācāya katāya upasampadā ruhatiyevāti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha ‘‘na kuppati sace kata’’nti. ‘‘Na, bhikkhave, anupajjhāyako upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 117) ettakameva vatvā ‘‘so ca puggalo anupasampanno’’ti avuttattā, kammavipattilakkhaṇassa ca asambhavato ‘‘na gahetabbameva ta’’nti vuttaṃ.

    ਸੇਸੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪੀਤਿ ਸਙ੍ਘਗਣਪਣ੍ਡਕਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਮਾਤੁਪਿਤੁਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਕਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦੂਸਕਸਙ੍ਘਭੇਦਕਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਕਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਤੇਰਸਸੁ વਿਕਪ੍ਪੇਸੁ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਭਗવਤਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਙ੍ਘੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਨ ਕੇવਲਂ ਏਤੇਸੁਯੇવ ਤੇਰਸਸੁ, ਅਥ ‘‘ਅਪਤ੍ਤਕਅਚੀવਰਕਅਚੀવਰਪਤ੍ਤਕਯਾਚਿਤਕਪਤ੍ਤਯਾਚਿਤਕਚੀવਰਯਾਚਿਤਕਪਤ੍ਤਚੀવਰਕਾ’’ਤਿ ਏਤੇਸੁ ਛਸੁ વਿਕਪ੍ਪੇਸੁ ਅਯਂ ਨਯੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ। ਸੇਸ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਤੇਸਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਤ੍ਤਕੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੧੮)। ਅਯਂ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਸਚੇ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯੋ।

    Sesesu sabbatthapīti saṅghagaṇapaṇḍakatheyyasaṃvāsakatitthiyapakkantakatiracchānagatamātupituarahantaghātakabhikkhunidūsakasaṅghabhedakalohituppādakaubhatobyañjanakasaṅkhātehi upajjhāyehi upasampāditesu sabbesu terasasu vikappesu. Vuttañhi bhagavatā ‘‘na, bhikkhave, saṅghena upajjhāyena upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi. Na kevalaṃ etesuyeva terasasu, atha ‘‘apattakaacīvarakaacīvarapattakayācitakapattayācitakacīvarayācitakapattacīvarakā’’ti etesu chasu vikappesu ayaṃ nayo yojetabboti. Sesa-ggahaṇena etesampi saṅgaho. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘na, bhikkhave, apattako upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (mahāva. 118). Ayaṃ nayoti ‘‘na kuppati sace kata’’nti vuttanayo.

    ੨੫੪੨. ਪਞ੍ਚવੀਸਤੀਤਿ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾ, ਊਨવੀਸਤਿવਸ੍ਸੋ ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਜਾਨਂ ਊਨવੀਸਤਿવਸ੍ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੯੯)। ਓਸਾਰੋਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਓਸਾਰੋ। ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ‘‘ਤਞ੍ਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਓਸਾਰੇਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਸੋਸਾਰਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਪਾਠਸ੍ਸ (ਮਹਾવ॰ ੩੯੬) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਓਸਾਰੇਤੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਪવੇਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੯੬) વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਨਾਸਨਾਰਹੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਕੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਮਹਾવ॰ ੧੦੯) ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੇਤਕਾਨਿ ਦਤ੍વਾ ਗਿਹਿਭਾવਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਂ ਦੀਪੇਤਿ।

    2542.Pañcavīsatīti catuvīsati pārājikā, ūnavīsativasso cāti pañcavīsati. Vuttañhi ‘‘na, bhikkhave, jānaṃ ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo. Yo upasampādeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 99). Osāroti upasampadāsaṅkhāto osāro. Teneva campeyyakkhandhake ‘‘tañce saṅgho osāreti, ekacco sosārito’’tiādipāṭhassa (mahāva. 396) aṭṭhakathāyaṃ ‘‘osāretīti upasampadākammavasena pavesetī’’ti (mahāva. aṭṭha. 396) vuttaṃ. ‘‘Nāsanāraho’’ti iminā ‘‘paṇḍako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo’’tiādivacanato (mahāva. 109) upasampāditassāpi setakāni datvā gihibhāvaṃ pāpetabbataṃ dīpeti.

    ੨੫੪੩. ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ

    2543.Hatthacchinnādibāttiṃsāti campeyyakkhandhake

    ‘‘ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਓਸਾਰਣਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਓਸਾਰੇਤਿ, ਸੋਸਾਰਿਤੋ। ਪਾਦਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ…ਪੇ॰… ਹਤ੍ਥਪਾਦਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਕਣ੍ਣਨਾਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਅਙ੍ਗੁਲਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਅਲ਼ਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਕਣ੍ਡਰਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ… ਫਣਹਤ੍ਥਕੋ… ਖੁਜ੍ਜੋ… વਾਮਨੋ… ਗਲਗਣ੍ਡੀ… ਲਕ੍ਖਣਾਹਤੋ… ਕਸਾਹਤੋ… ਲਿਖਿਤਕੋ… ਸੀਪਦਿਕੋ… ਪਾਪਰੋਗੀ… ਪਰਿਸਦੂਸਕੋ… ਕਾਣੋ… ਕੁਣੀ… ਖਞ੍ਜੋ… ਪਕ੍ਖਹਤੋ… ਛਿਨ੍ਨਿਰਿਯਾਪਥੋ… ਜਰਾਦੁਬ੍ਬਲੋ… ਅਨ੍ਧੋ… ਮੂਗੋ… ਪਧਿਰੋ… ਅਨ੍ਧਮੂਗੋ… ਅਨ੍ਧਪਧਿਰੋ… ਮੂਗਪਧਿਰੋ… ਅਨ੍ਧਮੂਗਪਧਿਰੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਓਸਾਰਣਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਓਸਾਰੇਤਿ, ਸੋਸਾਰਿਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੯੬) ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ।

    ‘‘Hatthacchinno, bhikkhave, appatto osāraṇaṃ, tañce saṅgho osāreti, sosārito. Pādacchinno…pe… hatthapādacchinno… kaṇṇacchinno… nāsacchinno… kaṇṇanāsacchinno… aṅgulicchinno… aḷacchinno… kaṇḍaracchinno… phaṇahatthako… khujjo… vāmano… galagaṇḍī… lakkhaṇāhato… kasāhato… likhitako… sīpadiko… pāparogī… parisadūsako… kāṇo… kuṇī… khañjo… pakkhahato… chinniriyāpatho… jarādubbalo… andho… mūgo… padhiro… andhamūgo… andhapadhiro… mūgapadhiro… andhamūgapadhiro, bhikkhave, appatto osāraṇaṃ, tañce saṅgho osāreti, sosārito’’ti (mahāva. 396) bāttiṃsa.

    ਕੁਟ੍ਠਿਆਦਿ ਚ ਤੇਰਸਾਤਿ ਮਹਾਖਨ੍ਧਕੇ ਆਗਤਾ –

    Kuṭṭhiādi ca terasāti mahākhandhake āgatā –

    ‘‘ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਡਿਂ ਕਿਲਾਸਿਞ੍ਚ, ਸੋਸਿਞ੍ਚ ਅਪਮਾਰਿਕਂ।

    ‘‘Kuṭṭhiṃ gaṇḍiṃ kilāsiñca, sosiñca apamārikaṃ;

    ਤਥਾ ਰਾਜਭਟਂ ਚੋਰਂ, ਲਿਖਿਤਂ ਕਾਰਭੇਦਕਂ॥

    Tathā rājabhaṭaṃ coraṃ, likhitaṃ kārabhedakaṃ.

    ‘‘ਕਸਾਹਤਂ ਨਰਞ੍ਚੇવ, ਪੁਰਿਸਂ ਲਕ੍ਖਣਾਹਤਂ।

    ‘‘Kasāhataṃ narañceva, purisaṃ lakkhaṇāhataṃ;

    ਇਣਾਯਿਕਞ੍ਚ ਦਾਸਞ੍ਚ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ॥ –

    Iṇāyikañca dāsañca, pabbājentassa dukkaṭa’’nti. –

    ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾ ਤੇਰਸ।

    Yathāvuttā terasa.

    ਏવਮੇਤੇ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸ વੁਤ੍ਤਾ। ਤੇਸੁ ਕਸਾਹਤਲਕ੍ਖਣਾਹਤਲਿਖਿਤਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਭਯਤ੍ਥ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦ੍વਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸੇવ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।

    Evamete pañcacattālīsa vuttā. Tesu kasāhatalakkhaṇāhatalikhitakānaṃ tiṇṇaṃ ubhayattha āgatattā aggahitaggahaṇena dvācattālīseva daṭṭhabbā.

    ‘‘ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿਬਾਤ੍ਤਿਂਸ , ਕੁਟ੍ਠਿਆਦਿ ਚ ਤੇਰਸਾ’’ਤਿ ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ। ਓਸਾਰੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਅਨਨੁਰੂਪਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਤੋ ਚੇਤਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾવਮਸਲ੍ਲਕ੍ਖਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਯਦਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਓਸਾਰੋ ਕਤੋ ਭવੇਯ੍ਯ। ਰੂਹਤੀਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯੇવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਆਚਰਿਯਾਦਯੋ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ – ‘‘ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਯੋ ਪਨ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸ ਸੁਓਸਾਰਿਤਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾવ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਲਬ੍ਭਾ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤੁਂ। ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ, ਪਨ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘੋ ਚ ਸਾਤਿਸਾਰਾ, ਨ ਕੋਚਿ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੯੬)।

    ‘‘Hatthacchinnādibāttiṃsa , kuṭṭhiādi ca terasā’’ti ye puggalā vuttā, tesaṃ. Osāro appattoti upasampadāananurūpāti attho. Kato ceti akattabbabhāvamasallakkhantehi bhikkhūhi yadi upasampadāsaṅkhāto osāro kato bhaveyya. Rūhatīti sijjhati, te puggalā upasampannāyevāti adhippāyo. Ācariyādayo pana āpattiṃ āpajjanti. Yathāha campeyyakkhandhakaṭṭhakathāyaṃ – ‘‘hatthacchinnādayo pana dvattiṃsa suosāritā, upasampāditā upasampannāva honti, na te labbhā kiñci vattuṃ. Ācariyupajjhāyā, pana kārakasaṅgho ca sātisārā, na koci āpattito muccatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 396).

    ੨੫੪੪-੫. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਏਕਾਨੁਸ੍ਸਾવਨੇ ਕਾਤੁਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਕੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੨੩) વਚਨਤੋ ਸਚੇ ਤਯੋ ਆਚਰਿਯਾ ਏਕਸੀਮਾਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਏਕਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖਾਨਂ વਿਸੁਂ વਿਸੁਂਯੇવ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇ વਤ੍વਾ ਤਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏਕੂਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ।

    2544-5. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dve tayo ekānussāvane kātuṃ, tañca kho ekena upajjhāyenā’’ti (mahāva. 123) vacanato sace tayo ācariyā ekasīmāyaṃ nisinnā ekassa upajjhāyassa nāmaṃ gahetvā tiṇṇaṃ upasampadāpekkhānaṃ visuṃ visuṃyeva kammavācaṃ ekakkhaṇe vatvā tayo upasampādenti, vaṭṭatīti dassetumāha ‘‘ekūpajjhāyako hotī’’tiādi.

    ‘‘ਤਯੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਨਂ ਥੇਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੨੩) ਆਗਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਕਤੋਤਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇ। ਅਨੁਸਾવਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ। ਓਸਾਰੇਤ੍વਾਤਿ વਤ੍વਾ। ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਮ੍ਮਂ। ਨ ਚ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਨ વਿਪਜ੍ਜਤਿ। ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅવਿਪਜ੍ਜਨਤੋ ਏવਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।

    ‘‘Tayo’’ti idaṃ aṭṭhuppattiyaṃ ‘‘sambahulānaṃ therāna’’nti (mahāva. 123) āgatattā vuttaṃ. Ekatoti ekakkhaṇe. Anusāvananti kammavācaṃ. Osāretvāti vatvā. Kammanti upasampadākammaṃ. Na ca kuppatīti na vipajjati. Kappatīti avipajjanato evaṃ kātuṃ vaṭṭati.

    ੨੫੪੬-੭. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਏਕਾਨੁਸ੍ਸਾવਨੇ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੨੩) વਚਨਤੋ ਸਚੇ ਏਕੋ ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਚ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ ਚ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਚ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਤਯੋਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏਕੂਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ।

    2546-7. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dve tayo ekānussāvane kātu’’nti (mahāva. 123) vacanato sace eko ācariyo ‘‘buddharakkhito ca dhammarakkhito ca saṅgharakkhito ca āyasmato sāriputtassa upasampadāpekkho’’ti upasampadāpekkhānaṃ paccekaṃ nāmaṃ gahetvā kammavācaṃ vatvā dve tayopi upasampādeti, vaṭṭatīti dassetumāha ‘‘ekūpajjhāyako hotī’’tiādi.

    ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚੇવ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਨਞ੍ਚ ਨਾਮਂ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾવੇਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯਂ ਸਕਟ੍ਠਾਨੇ વਤ੍વਾ ਸਾવੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਏਕੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ। ਏਕਤੋਤਿ ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਜਨੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ। ਅਨੁਸਾવੇਤ੍વਾਤਿ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਤ੍વਾ। ਕਤਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਮ੍ਮਂ।

    Upasampadaṃ apekkhantīti ‘‘upasampadāpekkhā’’ti upasampajjanakā vuccanti. Tesaṃ nāmanti tesaṃ upasampajjantānañceva upajjhāyānañca nāmaṃ. Anupubbena sāvetvāti yojanā, ‘‘buddharakkhito’’tiādinā yathāvuttanayena kammavācāyaṃ sakaṭṭhāne vatvā sāvetvāti vuttaṃ hoti. Tenāti ekena ācariyena. Ekatoti dve tayo jane ekato katvā. Anusāvetvāti kammavācaṃ vatvā. Kataṃ upasampadākammaṃ.

    ੨੫੪੮. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਸਾવੇਤ੍વਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਨੁਸਾવੇਤ੍વਾ, ਗਹੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    2548.Aññamaññānusāvetvāti aññamaññassa nāmaṃ anusāvetvā, gahetvāti attho, aññamaññassa nāmaṃ gahetvā kammavācaṃ vatvāti vuttaṃ hoti.

    ੨੫੪੯. ਤਂ વਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸੁਮਨੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੁਮਨੋਤਿ ਆਚਰਿਯੋ। ਤਿਸ੍ਸਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ। ਸਿਸ੍ਸਕਂ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਂ। ਅਨੁਸਾવੇਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ ਸਾવੇਤਿ। ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਪਠਮਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਭੂਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ। ਸੁਮਨਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਠਮਂ ਆਚਰਿਯਤ੍ਥੇਰਮਾਹ। ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਏਕਸੀਮਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਦਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਚਰਿਯਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਣਪੂਰਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ –

    2549. Taṃ vidhiṃ dassetumāha ‘‘sumano’’tiādi. Sumanoti ācariyo. Tissatherassa upajjhāyassa. Sissakaṃ saddhivihārikaṃ. Anusāvetīti kammavācaṃ sāveti. Tissoti paṭhamaṃ upajjhāyabhūtassa gahaṇaṃ. Sumanatherassāti paṭhamaṃ ācariyattheramāha. Ime dve ekasīmāyaṃ nisīditvā ekakkhaṇe aññamaññassa saddhivihārikānaṃ kammavācaṃ vadantā attano attano saddhivihārikaṃ paṭicca upajjhāyāpi honti, antevāsike paṭicca ācariyāpi honti, aññamaññassa gaṇapūrakā ca hontīti vuttaṃ hoti. Yathāha –

    ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਨਾਨਾਚਰਿਯਾ ਨਾਨਾਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਂ, ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾવੇਤਿ , ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਞ੍ਚ ਗਣਪੂਰਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੨੩)।

    ‘‘Sace pana nānācariyā nānāupajjhāyā honti, tissatthero sumanattherassa saddhivihārikaṃ, sumanatthero tissattherassa saddhivihārikaṃ anussāveti , aññamaññañca gaṇapūrakā honti, vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 123).

    ੨੫੫੦. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਧਿਕਾਰੇ। ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਨ ਤ੍વੇવ ਨਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯੇਨਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੨੩) ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਾ। ਲੋਕਿਯੇਹਿ ਆਦਿਚ੍ਚਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨੂਤਿ ਯੋ ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਦਿਰਾਜਾ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਂਸੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਬਨ੍ਧੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁ, ਭਗવਾ, ਤੇਨ।

    2550.Idhāti imasmiṃ upasampadādhikāre. Paṭikkhittāti ‘‘na tveva nānupajjhāyenā’’ti (mahāva. 123) paṭisiddhā. Lokiyehi ādiccaputto manūti yo paṭhamakappiko manussānaṃ ādirājā vuccati, tassa vaṃse jātattā ādicco bandhu etassāti ādiccabandhu, bhagavā, tena.

    ਮਹਾਖਨ੍ਧਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Mahākhandhakakathāvaṇṇanā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact