Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೮. ಪಚಲಾಯಮಾನಸುತ್ತಂ
8. Pacalāyamānasuttaṃ
೬೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಭಗ್ಗೇಸು ವಿಹರತಿ ಸುಸುಮಾರಗಿರೇ ಭೇಸಕಳಾವನೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಮಗಧೇಸು ಕಲ್ಲವಾಳಪುತ್ತಗಾಮೇ 1 ಪಚಲಾಯಮಾನೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಭಗವಾ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಮಗಧೇಸು ಕಲ್ಲವಾಳಪುತ್ತಗಾಮೇ ಪಚಲಾಯಮಾನಂ ನಿಸಿನ್ನಂ। ದಿಸ್ವಾ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವಂ – ಭಗ್ಗೇಸು ಸುಸುಮಾರಗಿರೇ ಭೇಸಕಳಾವನೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ಮಗಧೇಸು ಕಲ್ಲವಾಳಪುತ್ತಗಾಮೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ನಿಸೀದಿ ಭಗವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ। ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಏತದವೋಚ –
61. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena āyasmā mahāmoggallāno magadhesu kallavāḷaputtagāme 2 pacalāyamāno nisinno hoti. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ magadhesu kallavāḷaputtagāme pacalāyamānaṃ nisinnaṃ. Disvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – bhaggesu susumāragire bhesakaḷāvane migadāye antarahito magadhesu kallavāḷaputtagāme āyasmato mahāmoggallānassa sammukhe pāturahosi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca –
‘‘ಪಚಲಾಯಸಿ ನೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಪಚಲಾಯಸಿ ನೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ । ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಯಥಾಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ತೇ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ತಂ ಸಞ್ಞಂ ಮಾ ಮನಸಾಕಾಸಿ 3, ತಂ ಸಞ್ಞಂ ಮಾ ಬಹುಲಮಕಾಸಿ 4। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ’’।
‘‘Pacalāyasi no tvaṃ, moggallāna, pacalāyasi no tvaṃ, moggallānā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ . ‘‘Tasmātiha, moggallāna, yathāsaññissa te viharato taṃ middhaṃ okkamati, taṃ saññaṃ mā manasākāsi 5, taṃ saññaṃ mā bahulamakāsi 6. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, moggallāna, vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha’’.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಯಥಾಸುತಂ ಯಥಾಪರಿಯತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಚೇತಸಾ ಅನುವಿತಕ್ಕೇಯ್ಯಾಸಿ ಅನುವಿಚಾರೇಯ್ಯಾಸಿ, ಮನಸಾ ಅನುಪೇಕ್ಖೇಯ್ಯಾಸಿ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakkeyyāsi anuvicāreyyāsi, manasā anupekkheyyāsi. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಯಥಾಸುತಂ ಯಥಾಪರಿಯತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ kareyyāsi. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಉಭೋ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಆವಿಞ್ಛೇಯ್ಯಾಸಿ 7, ಪಾಣಿನಾ ಗತ್ತಾನಿ ಅನುಮಜ್ಜೇಯ್ಯಾಸಿ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, ubho kaṇṇasotāni āviñcheyyāsi 8, pāṇinā gattāni anumajjeyyāsi. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಉದಕೇನ ಅಕ್ಖೀನಿ ಅನುಮಜ್ಜಿತ್ವಾ 9 ದಿಸಾ ಅನುವಿಲೋಕೇಯ್ಯಾಸಿ , ನಕ್ಖತ್ತಾನಿ ತಾರಕರೂಪಾನಿ ಉಲ್ಲೋಕೇಯ್ಯಾಸಿ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, uṭṭhāyāsanā udakena akkhīni anumajjitvā 10 disā anuvilokeyyāsi , nakkhattāni tārakarūpāni ullokeyyāsi. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಆಲೋಕಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿ ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ, ದಿವಾಸಞ್ಞಂ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾಸಿ – ಯಥಾ ದಿವಾ ತಥಾ ರತ್ತಿಂ ಯಥಾ ರತ್ತಿಂ ತಥಾ ದಿವಾ। ಇತಿ ವಿವಟೇನ 11 ಚೇತಸಾ ಅಪರಿಯೋನದ್ಧೇನ ಸಪ್ಪಭಾಸಂ ಚಿತ್ತಂ ಭಾವೇಯ್ಯಾಸಿ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, ālokasaññaṃ manasi kareyyāsi, divāsaññaṃ adhiṭṭhaheyyāsi – yathā divā tathā rattiṃ yathā rattiṃ tathā divā. Iti vivaṭena 12 cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveyyāsi. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಪಚ್ಛಾಪುರೇಸಞ್ಞೀ 13 ಚಙ್ಕಮಂ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾಸಿ ಅನ್ತೋಗತೇಹಿ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಹಿ ಅಬಹಿಗತೇನ ಮಾನಸೇನ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, pacchāpuresaññī 14 caṅkamaṃ adhiṭṭhaheyyāsi antogatehi indriyehi abahigatena mānasena. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha.
‘‘ನೋ ಚೇ ತೇ ಏವಂ ವಿಹರತೋ ತಂ ಮಿದ್ಧಂ ಪಹೀಯೇಥ, ತತೋ ತ್ವಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾಸಿ ಪಾದೇ ಪಾದಂ ಅಚ್ಚಾಧಾಯ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಉಟ್ಠಾನಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿ ಕರಿತ್ವಾ। ಪಟಿಬುದ್ಧೇನ ಚ 15 ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಖಿಪ್ಪಞ್ಞೇವ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಸೇಯ್ಯಸುಖಂ ನ ಪಸ್ಸಸುಖಂ ನ ಮಿದ್ಧಸುಖಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
‘‘No ce te evaṃ viharato taṃ middhaṃ pahīyetha, tato tvaṃ, moggallāna, dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappeyyāsi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasi karitvā. Paṭibuddhena ca 16 te, moggallāna, khippaññeva paccuṭṭhātabbaṃ – ‘na seyyasukhaṃ na passasukhaṃ na middhasukhaṃ anuyutto viharissāmī’ti. Evañhi te, moggallāna, sikkhitabbaṃ.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಉಚ್ಚಾಸೋಣ್ಡಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಉಚ್ಚಾಸೋಣ್ಡಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ, ಸನ್ತಿ ಹಿ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಕುಲೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯಾನಿ। ಯೇಹಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಆಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ನ ಮನಸಿ ಕರೋನ್ತಿ, ತತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಕೋಸು ನಾಮ ಇದಾನಿ ಮಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಪರಿಭಿನ್ದಿ, ವಿರತ್ತರೂಪಾ ದಾನಿಮೇ ಮಯಿ ಮನುಸ್ಸಾ’ತಿ। ಇತಿಸ್ಸ ಅಲಾಭೇನ ಮಙ್ಕುಭಾವೋ, ಮಙ್ಕುಭೂತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಉದ್ಧತಸ್ಸ ಅಸಂವರೋ, ಅಸಂವುತಸ್ಸ ಆರಾ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ।
‘‘Tasmātiha, moggallāna, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na uccāsoṇḍaṃ paggahetvā kulāni upasaṅkamissāmī’ti. Evañhi te, moggallāna, sikkhitabbaṃ. Sace, moggallāna, bhikkhu uccāsoṇḍaṃ paggahetvā kulāni upasaṅkamati, santi hi, moggallāna, kulesu kiccakaraṇīyāni. Yehi manussā āgataṃ bhikkhuṃ na manasi karonti, tatra bhikkhussa evaṃ hoti – ‘kosu nāma idāni maṃ imasmiṃ kule paribhindi, virattarūpā dānime mayi manussā’ti. Itissa alābhena maṅkubhāvo, maṅkubhūtassa uddhaccaṃ, uddhatassa asaṃvaro, asaṃvutassa ārā cittaṃ samādhimhā.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ವಿಗ್ಗಾಹಿಕಕಥಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ವಿಗ್ಗಾಹಿಕಾಯ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಕಥಾಯ ಸತಿ ಕಥಾಬಾಹುಲ್ಲಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಂ, ಕಥಾಬಾಹುಲ್ಲೇ ಸತಿ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಉದ್ಧತಸ್ಸ ಅಸಂವರೋ, ಅಸಂವುತಸ್ಸ ಆರಾ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ 17। ನಾಹಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಂಸಗ್ಗಂ ವಣ್ಣಯಾಮಿ। ನ ಪನಾಹಂ , ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಂಸಗ್ಗಂ ನ ವಣ್ಣಯಾಮಿ। ಸಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ ಖೋ ಅಹಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಸಂಸಗ್ಗಂ ನ ವಣ್ಣಯಾಮಿ 18। ಯಾನಿ ಚ ಖೋ ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಅಪ್ಪಸದ್ದಾನಿ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಾನಿ ವಿಜನವಾತಾನಿ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಾನಿ 19 ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಾನಿ ತಥಾರೂಪೇಹಿ ಸೇನಾಸನೇಹಿ ಸಂಸಗ್ಗಂ 20 ವಣ್ಣಯಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Tasmātiha, moggallāna, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na viggāhikakathaṃ kathessāmī’ti. Evañhi te, moggallāna, sikkhitabbaṃ. Viggāhikāya, moggallāna, kathāya sati kathābāhullaṃ pāṭikaṅkhaṃ, kathābāhulle sati uddhaccaṃ, uddhatassa asaṃvaro, asaṃvutassa ārā cittaṃ samādhimhā 21. Nāhaṃ, moggallāna, sabbeheva saṃsaggaṃ vaṇṇayāmi. Na panāhaṃ , moggallāna, sabbeheva saṃsaggaṃ na vaṇṇayāmi. Sagahaṭṭhapabbajitehi kho ahaṃ, moggallāna, saṃsaggaṃ na vaṇṇayāmi 22. Yāni ca kho tāni senāsanāni appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni 23 paṭisallānasāruppāni tathārūpehi senāsanehi saṃsaggaṃ 24 vaṇṇayāmī’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸಂಖಿತ್ತೇನ ತಣ್ಹಾಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಹೋತಿ ಅಚ್ಚನ್ತನಿಟ್ಠೋ ಅಚ್ಚನ್ತಯೋಗಕ್ಖೇಮೀ ಅಚ್ಚನ್ತಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಅಚ್ಚನ್ತಪರಿಯೋಸಾನೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’ನ್ತಿ?
Evaṃ vutte āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā nu kho, bhante, bhikkhu saṃkhittena taṇhāsaṅkhayavimutto hoti accantaniṭṭho accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussāna’’nti?
‘‘ಇಧ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತಂ ಹೋತಿ – ‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾಲಂ ಅಭಿನಿವೇಸಾಯಾ’ತಿ; ಏವಞ್ಚೇತಂ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತಂ ಹೋತಿ – ‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾಲಂ ಅಭಿನಿವೇಸಾಯಾ’ತಿ। ಸೋ ಸಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಜಾನಾತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಜಾನಾತಿ। ಸಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಞ್ಞಾಯ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವೇದನಂ ವೇದಿಯತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ। ಸೋ ತಾಸು ವೇದನಾಸು ಅನಿಚ್ಚಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ವಿರಾಗಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ನಿರೋಧಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ತಾಸು ವೇದನಾಸು ಅನಿಚ್ಚಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರನ್ತೋ ವಿರಾಗಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರನ್ತೋ ನಿರೋಧಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರನ್ತೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರನ್ತೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ 25 ಲೋಕೇ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಅನುಪಾದಿಯಂ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಪರಿತಸ್ಸಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂಯೇವ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ। ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಸಂಖಿತ್ತೇನ ತಣ್ಹಾಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಹೋತಿ ಅಚ್ಚನ್ತನಿಟ್ಠೋ ಅಚ್ಚನ್ತಯೋಗಕ್ಖೇಮೀ ಅಚ್ಚನ್ತಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಅಚ್ಚನ್ತಪರಿಯೋಸಾನೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನ’’ನ್ತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
‘‘Idha, moggallāna, bhikkhuno sutaṃ hoti – ‘sabbe dhammā nālaṃ abhinivesāyā’ti; evañcetaṃ, moggallāna, bhikkhuno sutaṃ hoti – ‘sabbe dhammā nālaṃ abhinivesāyā’ti. So sabbaṃ dhammaṃ abhijānāti, sabbaṃ dhammaṃ abhiññāya sabbaṃ dhammaṃ parijānāti. Sabbaṃ dhammaṃ pariññāya yaṃkiñci vedanaṃ vediyati sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So tāsu vedanāsu aniccānupassī viharati, virāgānupassī viharati, nirodhānupassī viharati, paṭinissaggānupassī viharati. So tāsu vedanāsu aniccānupassī viharanto virāgānupassī viharanto nirodhānupassī viharanto paṭinissaggānupassī viharanto na kiñci 26 loke upādiyati, anupādiyaṃ na paritassati, aparitassaṃ paccattaṃyeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ettāvatā kho, moggallāna, bhikkhu saṃkhittena taṇhāsaṅkhayavimutto hoti accantaniṭṭho accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussāna’’nti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಪಚಲಾಯಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Pacalāyamānasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೮. ಪಚಲಾಯಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Pacalāyamānasuttavaṇṇanā