Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    २. पच्‍चेकबुद्धअपदानं

    2. Paccekabuddhaapadānaṃ

    अथ पच्‍चेकबुद्धापदानं सुणाथ –

    Atha paccekabuddhāpadānaṃ suṇātha –

    ८३.

    83.

    ‘‘तथागतं जेतवने वसन्तं, अपुच्छि वेदेहमुनी नतङ्गो।

    ‘‘Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ, apucchi vedehamunī nataṅgo;

    ‘पच्‍चेकबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’ 1

    ‘Paccekabuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetubhi kehi vīra’ 2.

    ८४.

    84.

    ‘‘तदाह सब्बञ्‍ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन।

    ‘‘Tadāha sabbaññuvaro mahesī, ānandabhaddaṃ madhurassarena;

    ‘ये पुब्बबुद्धेसु 3 कताधिकारा, अलद्धमोक्खा जिनसासनेसु॥

    ‘Ye pubbabuddhesu 4 katādhikārā, aladdhamokkhā jinasāsanesu.

    ८५.

    85.

    ‘‘‘तेनेव संवेगमुखेन धीरा, विनापि बुद्धेहि सुतिक्खपञ्‍ञा।

    ‘‘‘Teneva saṃvegamukhena dhīrā, vināpi buddhehi sutikkhapaññā;

    आरम्मणेनापि परित्तकेन, पच्‍चेकबोधिं अनुपापुणन्ति॥

    Ārammaṇenāpi parittakena, paccekabodhiṃ anupāpuṇanti.

    ८६.

    86.

    ‘‘‘सब्बम्हि लोकम्हि ममं ठपेत्वा, पच्‍चेकबुद्धेहि समोव नत्थि।

    ‘‘‘Sabbamhi lokamhi mamaṃ ṭhapetvā, paccekabuddhehi samova natthi;

    तेसं इमं वण्णपदेसमत्तं, वक्खामहं साधु महामुनीनं॥

    Tesaṃ imaṃ vaṇṇapadesamattaṃ, vakkhāmahaṃ sādhu mahāmunīnaṃ.

    ८७.

    87.

    ‘‘‘सयमेव बुद्धानं महाइसीनं, साधूनि वाक्यानि मधूव 5 खुद्दं।

    ‘‘‘Sayameva buddhānaṃ mahāisīnaṃ, sādhūni vākyāni madhūva 6 khuddaṃ;

    अनुत्तरं भेसजं पत्थयन्ता, सुणाथ सब्बेसु पसन्‍नचित्ता॥

    Anuttaraṃ bhesajaṃ patthayantā, suṇātha sabbesu pasannacittā.

    ८८.

    88.

    ‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं समागतानं, परम्परं ब्याकरणानि यानि।

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ samāgatānaṃ, paramparaṃ byākaraṇāni yāni;

    आदीनवो यञ्‍च विरागवत्थुं, यथा च बोधिं अनुपापुणिंसु॥

    Ādīnavo yañca virāgavatthuṃ, yathā ca bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

    ८९.

    89.

    ‘‘‘सरागवत्थूसु विरागसञ्‍ञी, रत्तम्हि लोकम्हि विरत्तचित्ता।

    ‘‘‘Sarāgavatthūsu virāgasaññī, rattamhi lokamhi virattacittā;

    हित्वा पपञ्‍चे जितफन्दितानि 7, तथेव बोधिं अनुपापुणिंसु॥

    Hitvā papañce jitaphanditāni 8, tatheva bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

    ९०.

    90.

    ‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।

    ‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;

    मेत्तेन चित्तेन हितानुकम्पी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Mettena cittena hitānukampī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९१.

    91.

    ‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।

    ‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;

    न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Na puttamiccheyya kuto sahāyaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९२.

    92.

    ‘‘‘संसग्गजातस्स भवन्ति स्नेहा, स्नेहन्वयं दुक्खमिदं पहोति।

    ‘‘‘Saṃsaggajātassa bhavanti snehā, snehanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti;

    आदीनवं स्नेहजं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Ādīnavaṃ snehajaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९३.

    93.

    ‘‘‘मित्ते सुहज्‍जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो।

    ‘‘‘Mitte suhajje anukampamāno, hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto;

    एतं भयं सन्थवे पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Etaṃ bhayaṃ santhave pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९४.

    94.

    ‘‘‘वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा।

    ‘‘‘Vaṃso visālova yathā visatto, puttesu dāresu ca yā apekkhā;

    वंसे कळीरोव असज्‍जमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Vaṃse kaḷīrova asajjamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९५.

    95.

    ‘‘‘मिगो अरञ्‍ञम्हि यथा अबद्धो, येनिच्छकं गच्छति गोचराय।

    ‘‘‘Migo araññamhi yathā abaddho, yenicchakaṃ gacchati gocarāya;

    विञ्‍ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Viññū naro seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९६.

    96.

    ‘‘‘आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे च 9 ठाने गमने चारिकाय।

    ‘‘‘Āmantanā hoti sahāyamajjhe, vāse ca 10 ṭhāne gamane cārikāya;

    अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९७.

    97.

    ‘‘‘खिड्डा रती होति सहायमज्झे, पुत्तेसु पेमं विपुलञ्‍च होति।

    ‘‘‘Khiḍḍā ratī hoti sahāyamajjhe, puttesu pemaṃ vipulañca hoti;

    पियविप्पयोगं विजिगुच्छमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Piyavippayogaṃ vijigucchamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९८.

    98.

    ‘‘‘चातुद्दिसो अप्पटिघो च होति, सन्तुस्समानो इतरीतरेन।

    ‘‘‘Cātuddiso appaṭigho ca hoti, santussamāno itarītarena;

    परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Parissayānaṃ sahitā achambhī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ९९.

    99.

    ‘‘‘दुस्सङ्गहा पब्बजितापि एके, अथो गहट्ठा घरमावसन्ता।

    ‘‘‘Dussaṅgahā pabbajitāpi eke, atho gahaṭṭhā gharamāvasantā;

    अप्पोस्सुक्‍को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Appossukko paraputtesu hutvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १००.

    100.

    ‘‘‘ओरोपयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छिन्‍नपत्तो यथा कोविळारो।

    ‘‘‘Oropayitvā gihibyañjanāni, sañchinnapatto yathā koviḷāro;

    छेत्वान वीरो गिहिबन्धनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Chetvāna vīro gihibandhanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०१.

    101.

    ‘‘‘सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं।

    ‘‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥

    Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.

    १०२.

    102.

    ‘‘‘नो चे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं।

    ‘‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care mātaṅgaraññeva nāgo.

    १०३.

    103.

    ‘‘‘अद्धा पसंसाम सहायसम्पदं, सेट्ठा समा सेवितब्बा सहाया।

    ‘‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;

    एते अलद्धा अनवज्‍जभोजी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०४.

    104.

    ‘‘‘दिस्वा सुवण्णस्स पभस्सरानि, कम्मारपुत्तेन सुनिट्ठितानि।

    ‘‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;

    सङ्घट्टमानानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Saṅghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०५.

    105.

    ‘‘‘एवं दुतीयेन सहा ममस्स, वाचाभिलापो अभिसज्‍जना वा।

    ‘‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;

    एतं भयं आयतिं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०६.

    106.

    ‘‘‘कामा हि चित्रा मधुरा मनोरमा, विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं।

    ‘‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०७.

    107.

    ‘‘‘ईती च गण्डो च उपद्दवो च, रोगो च सल्‍लञ्‍च भयञ्‍च मेतं।

    ‘‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;

    एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०८.

    108.

    ‘‘‘सीतञ्‍च उण्हञ्‍च खुदं पिपासं, वातातपे डंससरीसपे 11 च।

    ‘‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape 12 ca;

    सब्बानिपेतानि अभिब्भवित्वा 13, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Sabbānipetāni abhibbhavitvā 14, eko care khaggavisāṇakappo.

    १०९.

    109.

    ‘‘‘नागोव यूथानि विवज्‍जयित्वा, सञ्‍जातखन्धो पदुमी उळारो।

    ‘‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;

    यथाभिरन्तं विहरं अरञ्‍ञे, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Yathābhirantaṃ viharaṃ araññe, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११०.

    110.

    ‘‘‘अट्ठानतं सङ्गणिकारतस्स, यं फस्सये 15 सामयिकं विमुत्तिं।

    ‘‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye 16 sāmayikaṃ vimuttiṃ;

    आदिच्‍चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.

    १११.

    111.

    ‘‘‘दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो।

    ‘‘‘Diṭṭhīvisūkāni upātivatto, patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo;

    उप्पन्‍नञाणोम्हि अनञ्‍ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Uppannañāṇomhi anaññaneyyo, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११२.

    112.

    ‘‘‘निल्‍लोलुपो निक्‍कुहो निप्पिपासो, निम्मक्ख 17 निद्धन्तकसावमोहो।

    ‘‘‘Nillolupo nikkuho nippipāso, nimmakkha 18 niddhantakasāvamoho;

    निरासयो 19 सब्बलोके भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Nirāsayo 20 sabbaloke bhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११३.

    113.

    ‘‘‘पापं सहायं परिवज्‍जयेथ, अनत्थदस्सिं विसमे निविट्ठं।

    ‘‘‘Pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ;

    सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Sayaṃ na seve pasutaṃ pamattaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११४.

    114.

    ‘‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं भजेथ, मित्तं उळारं पटिभानवन्तं।

    ‘‘‘Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ;

    अञ्‍ञाय अत्थानि विनेय्य कङ्खं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Aññāya atthāni vineyya kaṅkhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११५.

    115.

    ‘‘‘खिड्डं रतिं कामसुखञ्‍च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो।

    ‘‘‘Khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke, analaṅkaritvā anapekkhamāno;

    विभूसट्ठाना विरतो सच्‍चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Vibhūsaṭṭhānā virato saccavādī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११६.

    116.

    ‘‘‘पुत्तञ्‍च दारं पितरञ्‍च मातरं, धनानि धञ्‍ञानि च बन्धवानि।

    ‘‘‘Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ, dhanāni dhaññāni ca bandhavāni;

    हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Hitvāna kāmāni yathodhikāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११७.

    117.

    ‘‘‘सङ्गो एसो परित्तमेत्थ सोख्यं, अप्पस्सादो दुक्खमेवेत्थ भिय्यो।

    ‘‘‘Saṅgo eso parittamettha sokhyaṃ, appassādo dukkhamevettha bhiyyo;

    गळो 21 एसो इति ञत्वा मतिमा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Gaḷo 22 eso iti ñatvā matimā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११८.

    118.

    ‘‘‘सन्दालयित्वान संयोजनानि, जालंव भेत्वा सलिलम्बुचारी।

    ‘‘‘Sandālayitvāna saṃyojanāni, jālaṃva bhetvā salilambucārī;

    अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Aggīva daḍḍhaṃ anivattamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ११९.

    119.

    ‘‘‘ओक्खित्तचक्खू न च पादलोलो, गुत्तिन्द्रियो रक्खितमानसानो।

    ‘‘‘Okkhittacakkhū na ca pādalolo, guttindriyo rakkhitamānasāno;

    अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Anavassuto apariḍayhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२०.

    120.

    ‘‘‘ओहारयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छन्‍नपत्तो यथा पारिछत्तो।

    ‘‘‘Ohārayitvā gihibyañjanāni, sañchannapatto yathā pārichatto;

    कासायवत्थो अभिनिक्खमित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Kāsāyavattho abhinikkhamitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२१.

    121.

    ‘‘‘रसेसु गेधं अकरं अलोलो, अनञ्‍ञपोसी सपदानचारी।

    ‘‘‘Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo, anaññaposī sapadānacārī;

    कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Kule kule appaṭibaddhacitto, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२२.

    122.

    ‘‘‘पहाय पञ्‍चावरणानि चेतसो, उपक्‍किलेसे ब्यपनुज्‍ज सब्बे।

    ‘‘‘Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso, upakkilese byapanujja sabbe;

    अनिस्सितो छेज्‍ज सिनेहदोसं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Anissito chejja sinehadosaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२३.

    123.

    ‘‘‘विपिट्ठिकत्वान सुखञ्‍च दुक्खं, पुब्बेव सोमनस्सदोमनस्सं।

    ‘‘‘Vipiṭṭhikatvāna sukhañca dukkhaṃ, pubbeva somanassadomanassaṃ;

    लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२४.

    124.

    ‘‘‘आरद्धवीरियो परमत्थपत्तिया, अलीनचित्तो अकुसीतवुत्ति।

    ‘‘‘Āraddhavīriyo paramatthapattiyā, alīnacitto akusītavutti;

    दळ्हनिक्‍कमो थामबलूपपन्‍नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२५.

    125.

    ‘‘‘पटिसल्‍लानं झानमरिञ्‍चमानो, धम्मेसु निच्‍चं अनुधम्मचारी।

    ‘‘‘Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno, dhammesu niccaṃ anudhammacārī;

    आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२६.

    126.

    ‘‘‘तण्हक्खयं पत्थयमप्पमत्तो, अनेळमूगो सुतवा सतीमा।

    ‘‘‘Taṇhakkhayaṃ patthayamappamatto, aneḷamūgo sutavā satīmā;

    सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Saṅkhātadhammo niyato padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२७.

    127.

    ‘‘‘सीहोव सद्देसु असन्तसन्तो, वातोव जालम्हि असज्‍जमानो।

    ‘‘‘Sīhova saddesu asantasanto, vātova jālamhi asajjamāno;

    पदुमंव तोयेन अलिम्पमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Padumaṃva toyena alimpamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२८.

    128.

    ‘‘‘सीहो यथा दाठबली पसय्ह, राजा मिगानं अभिभुय्य चारी।

    ‘‘‘Sīho yathā dāṭhabalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cārī;

    सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    १२९.

    129.

    ‘‘‘मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो मुदितञ्‍च काले।

    ‘‘‘Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle;

    सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Sabbena lokena avirujjhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    १३०.

    130.

    ‘‘‘रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, सन्दालयित्वान संयोजनानि।

    ‘‘‘Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sandālayitvāna saṃyojanāni;

    असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.

    १३१.

    131.

    ‘‘‘भजन्ति सेवन्ति च कारणत्था, निक्‍कारणा दुल्‍लभा अज्‍ज मित्ता।

    ‘‘‘Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā, nikkāraṇā dullabhā ajja mittā;

    अत्तत्थपञ्‍ञा असुचीमनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥

    Attatthapaññā asucīmanussā, eko care khaggavisāṇakappo.

    १३२.

    132.

    ‘‘‘विसुद्धसीला सुविसुद्धपञ्‍ञा, समाहिता जागरियानुयुत्ता।

    ‘‘‘Visuddhasīlā suvisuddhapaññā, samāhitā jāgariyānuyuttā;

    विपस्सका धम्मविसेसदस्सी, मग्गङ्गबोज्झङ्गगते विजञ्‍ञा॥

    Vipassakā dhammavisesadassī, maggaṅgabojjhaṅgagate vijaññā.

    १३३.

    133.

    ‘‘‘सुञ्‍ञप्पणिधिञ्‍च तथानिमित्तं 23, आसेवयित्वा जिनसासनम्हि।

    ‘‘‘Suññappaṇidhiñca tathānimittaṃ 24, āsevayitvā jinasāsanamhi;

    ये सावकत्तं न वजन्ति धीरा, भवन्ति पच्‍चेकजिना सयम्भू॥

    Ye sāvakattaṃ na vajanti dhīrā, bhavanti paccekajinā sayambhū.

    १३४.

    134.

    ‘‘‘महन्तधम्मा बहुधम्मकाया, चित्तिस्सरा सब्बदुक्खोघतिण्णा।

    ‘‘‘Mahantadhammā bahudhammakāyā, cittissarā sabbadukkhoghatiṇṇā;

    उदग्गचित्ता परमत्थदस्सी, सीहोपमा खग्गविसाणकप्पा॥

    Udaggacittā paramatthadassī, sīhopamā khaggavisāṇakappā.

    १३५.

    135.

    ‘‘‘सन्तिन्द्रिया सन्तमना समाधी, पच्‍चन्तसत्तेसु पतिप्पचारा 25

    ‘‘‘Santindriyā santamanā samādhī, paccantasattesu patippacārā 26;

    दीपा परत्थ इध विज्‍जलन्ता, पच्‍चेकबुद्धा सततं हितामे॥

    Dīpā parattha idha vijjalantā, paccekabuddhā satataṃ hitāme.

    १३६.

    136.

    ‘‘‘पहीनसब्बावरणा जनिन्दा, लोकप्पदीपा घनकञ्‍चनाभा।

    ‘‘‘Pahīnasabbāvaraṇā janindā, lokappadīpā ghanakañcanābhā;

    निस्संसयं लोकसुदक्खिणेय्या, पच्‍चेकबुद्धा सततप्पितामे॥

    Nissaṃsayaṃ lokasudakkhiṇeyyā, paccekabuddhā satatappitāme.

    १३७.

    137.

    ‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं सुभासितानि, चरन्ति लोकम्हि सदेवकम्हि।

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, caranti lokamhi sadevakamhi;

    सुत्वा तथा ये न करोन्ति बाला, चरन्ति दुक्खेसु पुनप्पुनं ते॥

    Sutvā tathā ye na karonti bālā, caranti dukkhesu punappunaṃ te.

    १३८.

    138.

    ‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं सुभासितानि, मधुं यथा खुद्दमवस्सवन्तं।

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, madhuṃ yathā khuddamavassavantaṃ;

    सुत्वा तथा ये पटिपत्तियुत्ता, भवन्ति ते सच्‍चदसा सपञ्‍ञा’॥

    Sutvā tathā ye paṭipattiyuttā, bhavanti te saccadasā sapaññā’.

    १३९.

    139.

    ‘‘पच्‍चेकबुद्धेहि जिनेहि भासिता, कथा 27 उळारा अभिनिक्खमित्वा।

    ‘‘Paccekabuddhehi jinehi bhāsitā, kathā 28 uḷārā abhinikkhamitvā;

    ता सक्यसीहेन नरुत्तमेन, पकासिता धम्मविजाननत्थं॥

    Tā sakyasīhena naruttamena, pakāsitā dhammavijānanatthaṃ.

    १४०.

    140.

    ‘‘लोकानुकम्पाय इमानि तेसं, पच्‍चेकबुद्धान विकुब्बितानि।

    ‘‘Lokānukampāya imāni tesaṃ, paccekabuddhāna vikubbitāni;

    संवेगसङ्गमतिवड्ढनत्थं, सयम्भुसीहेन पकासितानी’’ति॥

    Saṃvegasaṅgamativaḍḍhanatthaṃ, sayambhusīhena pakāsitānī’’ti.

    पच्‍चेकबुद्धापदानं समत्तं।

    Paccekabuddhāpadānaṃ samattaṃ.







    Footnotes:
    1. धीर (सी॰) धीरा (स्या॰)
    2. dhīra (sī.) dhīrā (syā.)
    3. सब्बबुद्धेसु (स्या॰ क॰)
    4. sabbabuddhesu (syā. ka.)
    5. मधुंव (सी॰)
    6. madhuṃva (sī.)
    7. विदिय फन्दितानि (सी॰) जितबन्धितानि (क॰)
    8. vidiya phanditāni (sī.) jitabandhitāni (ka.)
    9. वासे (सी॰ स्या॰) सुत्तनिपातेपि ‘‘च‘‘कारो नत्थि
    10. vāse (sī. syā.) suttanipātepi ‘‘ca‘‘kāro natthi
    11. डंससिरिंसपे (सी॰ स्या॰)
    12. ḍaṃsasiriṃsape (sī. syā.)
    13. अभिसंभवित्वा (सुत्तनिपाते)
    14. abhisaṃbhavitvā (suttanipāte)
    15. फुस्सये (स्या॰)
    16. phussaye (syā.)
    17. निम्मक्खो (स्या॰)
    18. nimmakkho (syā.)
    19. निरासासो (क॰)
    20. nirāsāso (ka.)
    21. गाहो (सी॰) कण्डो (स्या॰) गाळ्हो (क॰)
    22. gāho (sī.) kaṇḍo (syā.) gāḷho (ka.)
    23. सुञ्‍ञतप्पणीहितञ्‍चानिमित्तं (सी॰)
    24. suññatappaṇīhitañcānimittaṃ (sī.)
    25. पच्‍चत्तगम्भीरमतप्पचारा (सी॰)
    26. paccattagambhīramatappacārā (sī.)
    27. गाथा (सी॰ स्या॰)
    28. gāthā (sī. syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / २.पच्‍चेकबुद्धअपदानवण्णना • 2.Paccekabuddhaapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact