| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ખુદ્દસિક્ખા-મૂલસિક્ખા • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
૧૨. પાચિત્તિયનિદ્દેસવણ્ણના
12. Pācittiyaniddesavaṇṇanā
૧૨૧. મુસા …પે॰… હરણેતિ નિમિત્તત્થે ભુમ્મવચનં, તસ્સ ‘‘પાચિત્તિ વુત્તા’’તિ ઇમિના સમ્બન્ધો. એવં સબ્બત્થ. મુસાવાદેતિ નિપાતેન સદ્ધિં તપ્પુરિસો. પુબ્બેપિ જાનિત્વા વચનક્ખણેપિ જાનન્તસ્સ મુસાભણનનિમિત્તન્તિ અત્થો. ભણનઞ્ચ નામ ઇધ અભૂતસ્સ વા ભૂતતં, ભૂતસ્સ વા અભૂતતં કત્વા કાયેન વા વાચાય વા વિઞ્ઞાપનપ્પયોગો. પારાજિકસઙ્ઘાદિસેસાચારવિપત્તિયો અમૂલિકાય ચોદેન્તસ્સ યથાક્કમં સઙ્ઘાદિસેસપાચિત્તિયદુક્કટાનિ. અનુપધારેત્વા સહસા ભણન્તસ્સ, ‘‘અઞ્ઞં ભણિસ્સામી’’તિ અઞ્ઞં ભણન્તસ્સ યસ્સ ભણતિ, સો ન સુણાતિ, તસ્સ ચ અનાપત્તિ.
121.Musā…pe… haraṇeti nimittatthe bhummavacanaṃ, tassa ‘‘pācitti vuttā’’ti iminā sambandho. Evaṃ sabbattha. Musāvādeti nipātena saddhiṃ tappuriso. Pubbepi jānitvā vacanakkhaṇepi jānantassa musābhaṇananimittanti attho. Bhaṇanañca nāma idha abhūtassa vā bhūtataṃ, bhūtassa vā abhūtataṃ katvā kāyena vā vācāya vā viññāpanappayogo. Pārājikasaṅghādisesācāravipattiyo amūlikāya codentassa yathākkamaṃ saṅghādisesapācittiyadukkaṭāni. Anupadhāretvā sahasā bhaṇantassa, ‘‘aññaṃ bhaṇissāmī’’ti aññaṃ bhaṇantassa yassa bhaṇati, so na suṇāti, tassa ca anāpatti.
ઓમસતિ અમનાપતાય કણ્ણેસુ વિજ્ઝતિ વિય એતેન, ઓમસતિ વાતિ ઓમસો, સો ચાયં વાદોચ, તસ્મિં. દીઘો પન ગાથાબન્ધવસેન. એવં સબ્બત્થ. હીનુક્કટ્ઠેસુ ચ જાતિનામગોત્તવયકમ્મસિપ્પઆબાધલિઙ્ગકિલેસઆપત્તિઅક્કોસસઙ્ખાતેસુ દસસુ ભૂતેન વા અભૂતેન વા ‘‘ખત્તિયોસિ, ચણ્ડાલોસી’’તિઆદિના કાયેન વા વાચાય વા અનઞ્ઞાપદેસેન ભિક્ખુનો ખુંસેતુકામતાય અક્કોસવચનેતિ અત્થો. ‘‘સન્તિ ઇધેકચ્ચે ચણ્ડાલા’’તિઆદિના અઞ્ઞાપદેસેન વા ‘‘ચોરોસિ, વિકારીસિ, માતુઘાતકોસી’’તિઆદીહિ પાળિમુત્તપદેહિ વા ભિક્ખુસ્સ, યથા વા તથા વા અનુપસમ્પન્નં, પરમ્મુખા પન સબ્બમ્પિ અક્કોસન્તસ્સ દુક્કટં. કેવલં દવકમ્યતાય વદતો પન સબ્બત્થ દુબ્ભાસિતં.
Omasati amanāpatāya kaṇṇesu vijjhati viya etena, omasati vāti omaso, so cāyaṃ vādoca, tasmiṃ. Dīgho pana gāthābandhavasena. Evaṃ sabbattha. Hīnukkaṭṭhesu ca jātināmagottavayakammasippaābādhaliṅgakilesaāpattiakkosasaṅkhātesu dasasu bhūtena vā abhūtena vā ‘‘khattiyosi, caṇḍālosī’’tiādinā kāyena vā vācāya vā anaññāpadesena bhikkhuno khuṃsetukāmatāya akkosavacaneti attho. ‘‘Santi idhekacce caṇḍālā’’tiādinā aññāpadesena vā ‘‘corosi, vikārīsi, mātughātakosī’’tiādīhi pāḷimuttapadehi vā bhikkhussa, yathā vā tathā vā anupasampannaṃ, parammukhā pana sabbampi akkosantassa dukkaṭaṃ. Kevalaṃ davakamyatāya vadato pana sabbattha dubbhāsitaṃ.
પેસુઞ્ઞહરણેતિ પિસુણસ્સ ભાવો પેસુઞ્ઞં. અત્તનો પિયકમ્યતાય વા પરસ્સ પરેસુ ભેદાધિપ્પાયેન વા જાતિઆદીહિ ઓમસન્તસ્સ ભિક્ખુનો વચનં સુત્વા ભિક્ખુસ્સ તસ્સ પેસુઞ્ઞસ્સ હરણે. અનુપસમ્પન્નસ્સ હરણે દુક્કટં. પદં પદં પદસો, વિચ્છાયં સો, કોટ્ઠાસેન કોટ્ઠાસેનાતિ અત્થો. સઙ્ગીતિત્તયારુળ્હો તિપિટકધમ્મો, અનારુળ્હો ચ રાજોવાદાદિકો ધમ્મો નામ, તેન સહ પદસોતિ નિપાતસ્સ તતિયાતપ્પુરિસો. પદસોધમ્મેતિ એકક્ખરાદિના કોટ્ઠાસેન કોટ્ઠાસેન અનુપસમ્પન્નેન સદ્ધિં યથાવુત્તધમ્મભણનેતિ અત્થો. પદસોધમ્મભણનઞ્હિ પદસોધમ્મ-સદ્દેન ઉપચારેન વુત્તં. અનુપસમ્પન્નેન સદ્ધિં એકતો ઉદ્દેસગ્ગહણે સજ્ઝાયકરણે, તંસન્તિકે ઉદ્દેસગ્ગહણાદિકે ચ તેન સદ્ધિં એકતો યેભુય્યેન પગુણં ગન્થં ભણન્તસ્સ ઓસારેન્તસ્સ ખલિતટ્ઠાને ‘‘એવં ભણાહી’’તિ એકતો ભણન્તસ્સપિ અનાપત્તિ.
Pesuññaharaṇeti pisuṇassa bhāvo pesuññaṃ. Attano piyakamyatāya vā parassa paresu bhedādhippāyena vā jātiādīhi omasantassa bhikkhuno vacanaṃ sutvā bhikkhussa tassa pesuññassa haraṇe. Anupasampannassa haraṇe dukkaṭaṃ. Padaṃ padaṃ padaso, vicchāyaṃ so, koṭṭhāsena koṭṭhāsenāti attho. Saṅgītittayāruḷho tipiṭakadhammo, anāruḷho ca rājovādādiko dhammo nāma, tena saha padasoti nipātassa tatiyātappuriso. Padasodhammeti ekakkharādinā koṭṭhāsena koṭṭhāsena anupasampannena saddhiṃ yathāvuttadhammabhaṇaneti attho. Padasodhammabhaṇanañhi padasodhamma-saddena upacārena vuttaṃ. Anupasampannena saddhiṃ ekato uddesaggahaṇe sajjhāyakaraṇe, taṃsantike uddesaggahaṇādike ca tena saddhiṃ ekato yebhuyyena paguṇaṃ ganthaṃ bhaṇantassa osārentassa khalitaṭṭhāne ‘‘evaṃ bhaṇāhī’’ti ekato bhaṇantassapi anāpatti.
અન્તમસો વત્થાદિના યેન કેનચિ સબ્બચ્છન્નં છદનં અનાહચ્ચ દિયડ્ઢહત્થુબ્બેધેનાપિ સબ્બપરિચ્છિન્નં યેભુય્યેનછન્નં યેભુય્યેનપરિચ્છિન્નઞ્ચ સેનાસનં અગારન્તિ અધિપ્પેતં. તત્રટ્ઠો પન ભિક્ખું ઠપેત્વા અન્તમસો પારાજિકવત્થુભૂતો તિરચ્છાનગતોપિ અન્તમસો તદહુજાતા ઇત્થીપિ ઉપચારતો અગાર-સદ્દેન વુચ્ચતિ. સહ અગારેનાતિ સાગારો, ભિક્ખુ. ઉપચારેનેવ ચ પન અનુપસમ્પન્નેન, માતુગામેન ચ સહ સેય્યકપ્પનં સાગારભાવો નામાતિ ગહેતબ્બં. સઙ્ઘસમ્મતં સેનાસનપઞ્ઞાપકાદિભેદં ઉપસમ્પન્નં અયસકામા હુત્વા ભિક્ખૂહિ યેન ચ ઉજ્ઝાપેન્તિ અવજાનાપેન્તિ અવઞ્ઞાય ઓલોકાપેન્તિ, લામકતો વા ચિન્તાપેન્તિ, તં વચનં ઉજ્ઝાપનકં. યેન ખીયન્તિ સબ્બત્થ તસ્સ અવણ્ણં પકાસેન્તિ, તં ખીયનં.
Antamaso vatthādinā yena kenaci sabbacchannaṃ chadanaṃ anāhacca diyaḍḍhahatthubbedhenāpi sabbaparicchinnaṃ yebhuyyenachannaṃ yebhuyyenaparicchinnañca senāsanaṃ agāranti adhippetaṃ. Tatraṭṭho pana bhikkhuṃ ṭhapetvā antamaso pārājikavatthubhūto tiracchānagatopi antamaso tadahujātā itthīpi upacārato agāra-saddena vuccati. Saha agārenāti sāgāro, bhikkhu. Upacāreneva ca pana anupasampannena, mātugāmena ca saha seyyakappanaṃ sāgārabhāvo nāmāti gahetabbaṃ. Saṅghasammataṃ senāsanapaññāpakādibhedaṃ upasampannaṃ ayasakāmā hutvā bhikkhūhi yena ca ujjhāpenti avajānāpenti avaññāya olokāpenti, lāmakato vā cintāpenti, taṃ vacanaṃ ujjhāpanakaṃ. Yena khīyanti sabbattha tassa avaṇṇaṃ pakāsenti, taṃ khīyanaṃ.
૧૨૨. તલન્તિ હત્થતલમધિપ્પેતં. તગ્ગહણેન પન કાયોવ તલં. સત્તીતિ કાયપ્પટિબદ્ધા સત્તિ આવુધવિસેસો, ઉપલક્ખણત્તા પન સબ્બમ્પિ કાયપ્પટિબદ્ધં સત્તિ. તલઞ્ચ સત્તિ ચ તલસત્તિ. ઇધ પન કોપેન ભિક્ખુસ્સ તલસત્તિઉગ્ગિરણં તલસત્તિ. સચે પન વિરદ્ધો પહારં દેતિ, ન પહરિતુકામતાય દિન્નત્તા દુક્કટં, પહરિતુકામતાય પાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્ને દુક્કટં, મોક્ખાધિપ્પાયસ્સ અનાપત્તિ.
122.Talanti hatthatalamadhippetaṃ. Taggahaṇena pana kāyova talaṃ. Sattīti kāyappaṭibaddhā satti āvudhaviseso, upalakkhaṇattā pana sabbampi kāyappaṭibaddhaṃ satti. Talañca satti ca talasatti. Idha pana kopena bhikkhussa talasattiuggiraṇaṃ talasatti. Sace pana viraddho pahāraṃ deti, na paharitukāmatāya dinnattā dukkaṭaṃ, paharitukāmatāya pācittiyaṃ, anupasampanne dukkaṭaṃ, mokkhādhippāyassa anāpatti.
પઞ્ઞત્તેન વદતો ઉપસમ્પન્નસ્સ વા તેન વુચ્ચમાનધમ્મસ્સ વા અનાદરકરણં અનાદરો. અનુપસમ્પન્નસ્સ તેન વુચ્ચમાનસ્સ વા ઉપસમ્પન્નેન, પરેન વા અપઞ્ઞત્તેન વા વુચ્ચમાનસ્સ અનાદરે દુક્કટં.
Paññattena vadato upasampannassa vā tena vuccamānadhammassa vā anādarakaraṇaṃ anādaro. Anupasampannassa tena vuccamānassa vā upasampannena, parena vā apaññattena vā vuccamānassa anādare dukkaṭaṃ.
‘‘ઊનવસ્સો ત્વં મઞ્ઞે’’તિઆદિના ભિક્ખુનો કુક્કુચ્ચસ્સ ઉપ્પાદનં અનુપસમ્પન્નસ્સ દુક્કટં.
‘‘Ūnavasso tvaṃ maññe’’tiādinā bhikkhuno kukkuccassa uppādanaṃ anupasampannassa dukkaṭaṃ.
અનાપુચ્છા ગામપ્પવેસનેતિ પકતિવચનેન પુચ્છિતુમનુરૂપં અન્તોઉપચારસીમાય દસ્સનૂપચારે ભિક્ખું દિસ્વા ‘‘વિકાલે ગામપ્પવેસનં આપુચ્છામી’’તિ અનાપુચ્છિત્વા વિકાલે ગામપ્પવેસને. દીઘો પન સન્ધિવસેન. આપદાસુ અનાપત્તિ.
Anāpucchā gāmappavesaneti pakativacanena pucchitumanurūpaṃ antoupacārasīmāya dassanūpacāre bhikkhuṃ disvā ‘‘vikāle gāmappavesanaṃ āpucchāmī’’ti anāpucchitvā vikāle gāmappavesane. Dīgho pana sandhivasena. Āpadāsu anāpatti.
પરમ્પરભોજનેતિ પરો ચ પરો ચ પરમ્પરા મ-કારો સન્ધિવસેન, તસ્મા પરમ્પરા ઉપ્પત્તવિસયઅપાદાનવચનં, પરતો પરતો લદ્ધા ભુઞ્જનેતિ અત્થો. અયમેત્થ અધિપ્પાયો – પઞ્ચહિ ભોજનેહિ નામં ગહેત્વા નિમન્તિતસ્સ યેન યેન પઠમં નિમન્તિતો, તસ્સ તસ્સ ભોજનતો ઉપ્પટિપાટિયા, ‘‘મય્હં ભત્તપચ્ચાસં તુય્હં દમ્મી’’તિ વા ‘‘વિકપ્પેમી’’તિ વા આદિના સમ્મુખા વા પરમ્મુખા વા અવિકપ્પેત્વા વા અઞ્ઞતો અઞ્ઞતો પઞ્ચભોજનાદીનિ લદ્ધા ભુઞ્જમાનેતિ. ગિલાનચીવરદાનચીવરકારસમયે અનાપત્તિ.
Paramparabhojaneti paro ca paro ca paramparā ma-kāro sandhivasena, tasmā paramparā uppattavisayaapādānavacanaṃ, parato parato laddhā bhuñjaneti attho. Ayamettha adhippāyo – pañcahi bhojanehi nāmaṃ gahetvā nimantitassa yena yena paṭhamaṃ nimantito, tassa tassa bhojanato uppaṭipāṭiyā, ‘‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ tuyhaṃ dammī’’ti vā ‘‘vikappemī’’ti vā ādinā sammukhā vā parammukhā vā avikappetvā vā aññato aññato pañcabhojanādīni laddhā bhuñjamāneti. Gilānacīvaradānacīvarakārasamaye anāpatti.
૧૨૩. સેય્યં સેનાસનાનિ વા અનુદ્ધરિત્વા ગમનેતિ સમ્બન્ધો. વા-સદ્દો સમુચ્ચયે. તત્થ ‘‘ભિસિ ચિમિલિકા ઉત્તરત્થરણં ભૂમત્થરણં તટ્ટિકા ચમ્મક્ખણ્ડો નિસીદનં પચ્ચત્થરણં તિણસન્થારો પણ્ણસન્થારો’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૬) વુત્તાસુ દસસુ સેય્યાસુ એકમ્પિ અત્તનો વસ્સગ્ગને ગહેત્વા સઙ્ઘિકે સબ્બપ્પટિચ્છન્ને ગુત્તે સેનાસને સન્થરિત્વા વા સન્થરાપેત્વા વા યથા ઠપિતં ઉપચિકાદીહિ ન ખજ્જતિ, તથા ઠપનવસેન અનુદ્ધરિત્વા પરિક્ખિત્તસ્સ આરામસ્સ પરિક્ખેપં, અપરિક્ખિત્તસ્સ ઉપચારં અતિક્કમિત્વા ગમને ચ, તથા મઞ્ચપીઠતિસિકોચ્છસઙ્ખાતાનિ સેનાસનાનિ વસ્સકાલે અજ્ઝોકાસે સન્થરિત્વા વા સન્થરાપેત્વા વા અનુપસમ્પન્નેન અનુદ્ધરિત્વા થામમજ્ઝિમસ્સ પુરિસસ્સ લેડ્ડુપાતં અતિક્કમિત્વા ગમને ચાતિ અત્થો. યથાવુત્તતો પન અઞ્ઞત્થ દુક્કટં.
123. Seyyaṃ senāsanāni vā anuddharitvā gamaneti sambandho. Vā-saddo samuccaye. Tattha ‘‘bhisi cimilikā uttarattharaṇaṃ bhūmattharaṇaṃ taṭṭikā cammakkhaṇḍo nisīdanaṃ paccattharaṇaṃ tiṇasanthāro paṇṇasanthāro’’ti (pāci. 116) vuttāsu dasasu seyyāsu ekampi attano vassaggane gahetvā saṅghike sabbappaṭicchanne gutte senāsane santharitvā vā santharāpetvā vā yathā ṭhapitaṃ upacikādīhi na khajjati, tathā ṭhapanavasena anuddharitvā parikkhittassa ārāmassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa upacāraṃ atikkamitvā gamane ca, tathā mañcapīṭhatisikocchasaṅkhātāni senāsanāni vassakāle ajjhokāse santharitvā vā santharāpetvā vā anupasampannena anuddharitvā thāmamajjhimassa purisassa leḍḍupātaṃ atikkamitvā gamane cāti attho. Yathāvuttato pana aññattha dukkaṭaṃ.
ઇત્થિયા અદ્ધાનગમનેતિ ‘‘ગચ્છામ ભગિનિ, ગચ્છામ અય્યા’’તિ અઞ્ઞમઞ્ઞં સંવિદહિત્વા ‘‘અજ્જ વા સ્વે વા’’તિઆદિના નિયમિતકાલવિસઙ્કેતં અકત્વાપિ દ્વારવિસઙ્કેતં મગ્ગવિસઙ્કેતં કત્વાપિ ઇત્થિયા સદ્ધિં અદ્ધાનમગ્ગગમનેતિ અત્થો.
Itthiyā addhānagamaneti ‘‘gacchāma bhagini, gacchāma ayyā’’ti aññamaññaṃ saṃvidahitvā ‘‘ajja vā sve vā’’tiādinā niyamitakālavisaṅketaṃ akatvāpi dvāravisaṅketaṃ maggavisaṅketaṃ katvāpi itthiyā saddhiṃ addhānamaggagamaneti attho.
એકેકાય નિસીદનેતિ એકેન એકાતિ એકેકા, તસ્સા નિસજ્જાયાતિ અત્થો. એકેન સહ એકિસ્સા નિસજ્જં વિના એકાય સહ એકસ્સ નિસજ્જં નામ નત્થીતિ એકાય સહ એકસ્સ નિસજ્જાયં સતિ નિસિન્નસ્સ ભિક્ખુનો પાચિત્તિયન્તિ અધિપ્પાયો. ‘‘એકાયેકનિસીદને’’તિ વા પાઠો.
Ekekāya nisīdaneti ekena ekāti ekekā, tassā nisajjāyāti attho. Ekena saha ekissā nisajjaṃ vinā ekāya saha ekassa nisajjaṃ nāma natthīti ekāya saha ekassa nisajjāyaṃ sati nisinnassa bhikkhuno pācittiyanti adhippāyo. ‘‘Ekāyekanisīdane’’ti vā pāṭho.
૧૨૪. રૂપાદીનં ઉપસંહારેન, ભયાનકકથાકથનેન વા ઉપસમ્પન્નસ્સ ભિંસાપને. અનુપસમ્પન્નસ્સ દુક્કટં.
124. Rūpādīnaṃ upasaṃhārena, bhayānakakathākathanena vā upasampannassa bhiṃsāpane. Anupasampannassa dukkaṭaṃ.
આકોટને ઉપસમ્પન્નસ્સ અન્તમસો ઉપ્પલપત્તેનાપિ પહારદાને. અનુપસમ્પન્નસ્સ અન્તમસો તિરચ્છાનગતસ્સપિ દુક્કટં. મોક્ખાધિપ્પાયસ્સ અનાપત્તિ.
Ākoṭane upasampannassa antamaso uppalapattenāpi pahāradāne. Anupasampannassa antamaso tiracchānagatassapi dukkaṭaṃ. Mokkhādhippāyassa anāpatti.
સઙ્ઘમજ્ઝે વિનયધરેન અનુયુઞ્જિયમાનસ્સ પુચ્છિતતો અઞ્ઞસ્સ વાદો અઞ્ઞેન અઞ્ઞં પટિચરણં અઞ્ઞવાદો. તથેવ પુચ્છિયમાનસ્સ અકથેતુકામતાય વિહેસનં તુણ્હીભાવો વિહેસા. અઞ્ઞવાદકસ્સ વિહેસકસ્સ ચ ઞત્તિદુતિયકમ્મેન અઞ્ઞવાદકવિહેસકકમ્મે કતે પુન અઞ્ઞવાદે વિહેસાય પાચિત્તિયં. અનારોપિતે પન કમ્મે દુક્કટં. કિઞ્ચિ વીતિક્કમં દિસ્વા ‘‘આવુસો, ઇદં નામ તયા કત’’ન્તિ વુત્તે તં ન કથેતુકામો તુણ્હીભૂતો સઙ્ઘં વિહેસેતીતિ વિહેસકો. અનાચારં આચરિત્વા સઙ્ઘમજ્ઝે આપત્તિયા, વત્થુના વા અનુયુઞ્જિયમાને તં અકથેતુકામો ‘‘કો આપન્નો, કિસ્મિં આપન્નો’’તિઆદિના નયેન અઞ્ઞેહિ વચનેહિ તં વચનં પટિચ્છાદેન્તો યો અઞ્ઞં વદતિ, અયં અઞ્ઞવાદકો નામ.
Saṅghamajjhe vinayadharena anuyuñjiyamānassa pucchitato aññassa vādo aññena aññaṃ paṭicaraṇaṃ aññavādo. Tatheva pucchiyamānassa akathetukāmatāya vihesanaṃ tuṇhībhāvo vihesā. Aññavādakassa vihesakassa ca ñattidutiyakammena aññavādakavihesakakamme kate puna aññavāde vihesāya pācittiyaṃ. Anāropite pana kamme dukkaṭaṃ. Kiñci vītikkamaṃ disvā ‘‘āvuso, idaṃ nāma tayā kata’’nti vutte taṃ na kathetukāmo tuṇhībhūto saṅghaṃ vihesetīti vihesako. Anācāraṃ ācaritvā saṅghamajjhe āpattiyā, vatthunā vā anuyuñjiyamāne taṃ akathetukāmo ‘‘ko āpanno, kismiṃ āpanno’’tiādinā nayena aññehi vacanehi taṃ vacanaṃ paṭicchādento yo aññaṃ vadati, ayaṃ aññavādako nāma.
દુટ્ઠુલ્લં નામ પારાજિકસઙ્ઘાદિસેસા, ઇધ પન સઙ્ઘાદિસેસોવ. પકાસો ચ છાદો ચ પકાસછાદો, દુટ્ઠુલ્લસ્સ પકાસછાદોતિ તપ્પુરિસો. અભિણ્હાપત્તિકસ્સ ભિક્ખુનો આયતિં સંવરત્થાય આપત્તિપરિયન્તં કુલપરિયન્તઞ્ચ કત્વા વા અકત્વા વા તિક્ખત્તું અપલોકેત્વા કાતબ્બં. ભિક્ખુસમ્મુતિં ઠપેત્વા અનુપસમ્પન્નસ્સ ‘‘અયં અસુચિં મોચેત્વા સઙ્ઘાદિસેસં આપન્નો’’તિઆદિના નયેન વત્થુના સદ્ધિં આપત્તિં ઘટેત્વા તસ્સ દુટ્ઠુલ્લસ્સ પકાસને આરોચને ચ, તસ્સેવ યેન કેનચિ ઉપાયેન ઞત્વા છાદને ચ, અદુટ્ઠુલ્લારોચને છાદને ચ, અનુપસમ્પન્નસ્સ પન પુરિમપઞ્ચમસિક્ખાપદે ઇતરા દુટ્ઠુલ્લેપિ દુક્કટં.
Duṭṭhullaṃ nāma pārājikasaṅghādisesā, idha pana saṅghādisesova. Pakāso ca chādo ca pakāsachādo, duṭṭhullassa pakāsachādoti tappuriso. Abhiṇhāpattikassa bhikkhuno āyatiṃ saṃvaratthāya āpattipariyantaṃ kulapariyantañca katvā vā akatvā vā tikkhattuṃ apaloketvā kātabbaṃ. Bhikkhusammutiṃ ṭhapetvā anupasampannassa ‘‘ayaṃ asuciṃ mocetvā saṅghādisesaṃ āpanno’’tiādinā nayena vatthunā saddhiṃ āpattiṃ ghaṭetvā tassa duṭṭhullassa pakāsane ārocane ca, tasseva yena kenaci upāyena ñatvā chādane ca, aduṭṭhullārocane chādane ca, anupasampannassa pana purimapañcamasikkhāpade itarā duṭṭhullepi dukkaṭaṃ.
હાસોદકેતિ એત્થ હાસે ઉદકેતિ પદવિભાગો વેદિતબ્બો. યેન કેનચિ સરીરાવયવેન હસાધિપ્પાયસ્સ ઉપકચ્છકાદીસુ હાસે ફુસને. હાસનિમિત્તઞ્હિ ફુસનં હાસો. અનુપસમ્પન્ને દુક્કટં. ઉદકે હાસેતિ ઉપરિગોપ્ફકે ઉદકે હસાધિપ્પાયસ્સ ઉમ્મુજ્જનનિમુજ્જનેન કીળાય. કીળા હિ ઇધ હાસોતિ વુત્તો. નાવાય કીળતો, હત્થાદિના કટ્ઠાદિના વા ઉદકં હનતો અન્તમસો ભાજનગતકઞ્જિકાદીનિપિ ખિપનકીળાય કીળતો દુક્કટં. અહસાધિપ્પાયસ્સ અનાપત્તિ.
Hāsodaketi ettha hāse udaketi padavibhāgo veditabbo. Yena kenaci sarīrāvayavena hasādhippāyassa upakacchakādīsu hāse phusane. Hāsanimittañhi phusanaṃ hāso. Anupasampanne dukkaṭaṃ. Udake hāseti uparigopphake udake hasādhippāyassa ummujjananimujjanena kīḷāya. Kīḷā hi idha hāsoti vutto. Nāvāya kīḷato, hatthādinā kaṭṭhādinā vā udakaṃ hanato antamaso bhājanagatakañjikādīnipi khipanakīḷāya kīḷato dukkaṭaṃ. Ahasādhippāyassa anāpatti.
નિચ્છુભને વિહારાતિ સઙ્ઘિકવિહારતો ભિક્ખુનો નિક્કડ્ઢનનિક્કડ્ઢાપને. એત્થ ચ એકપ્પયોગે એકા, નાનાપયોગે દ્વારગણનાય આપત્તિયો. પુગ્ગલિકનિક્કડ્ઢને, તસ્સ પરિક્ખારનિક્કડ્ઢને, અનુપસમ્પન્નસ્સ પન તસ્સ પરિક્ખારસ્સ વા નિક્કડ્ઢને દુક્કટં. ન સમ્માવત્તન્તાનં અન્તેવાસિકસદ્ધિવિહારિકાનં વા નિક્કડ્ઢને, અત્તનો વિસ્સાસિકસ્સ વિહારા નિક્કડ્ઢને, ભણ્ડનકારકસ્સ પન સકલસઙ્ઘારામતો નિક્કડ્ઢને અનાપત્તિ.
Nicchubhane vihārāti saṅghikavihārato bhikkhuno nikkaḍḍhananikkaḍḍhāpane. Ettha ca ekappayoge ekā, nānāpayoge dvāragaṇanāya āpattiyo. Puggalikanikkaḍḍhane, tassa parikkhāranikkaḍḍhane, anupasampannassa pana tassa parikkhārassa vā nikkaḍḍhane dukkaṭaṃ. Na sammāvattantānaṃ antevāsikasaddhivihārikānaṃ vā nikkaḍḍhane, attano vissāsikassa vihārā nikkaḍḍhane, bhaṇḍanakārakassa pana sakalasaṅghārāmato nikkaḍḍhane anāpatti.
અનુપખજ્જ સયનેતિ ‘‘વુડ્ઢો, ગિલાનો, સઙ્ઘેન દિન્નો’’તિ જાનિત્વા મઞ્ચપીઠાનં વા તસ્સ ભિક્ખુનો પવિસન્તસ્સ વા નિક્ખમન્તસ્સ વા ઉપચારં અનુપખજ્જ અનુપવિસિત્વા સઙ્ઘિકે વિહારે ‘‘યસ્સ સમ્બાધો ભવિસ્સતિ, સો પક્કમિસ્સતી’’તિ અધિપ્પાયેન નિસીદનનિસજ્જનવસેન સયને. પુગ્ગલિકે દુક્કટં.
Anupakhajja sayaneti ‘‘vuḍḍho, gilāno, saṅghena dinno’’ti jānitvā mañcapīṭhānaṃ vā tassa bhikkhuno pavisantassa vā nikkhamantassa vā upacāraṃ anupakhajja anupavisitvā saṅghike vihāre ‘‘yassa sambādho bhavissati, so pakkamissatī’’ti adhippāyena nisīdananisajjanavasena sayane. Puggalike dukkaṭaṃ.
એત્થ ચ પાચિત્તીતિ ઉદ્દિસિત્વા કાનિચિ પસિદ્ધાનિ દસ્સિતાનિ. અવુત્તાનિ પન તાદિસાનિ ઇમિનાવ સામઞ્ઞવચનેન સઙ્ગહેત્વા વેદિતબ્બાનિ. કથં? અચેલકાદિઅઞ્ઞતિત્થિયાનં યસ્સ કસ્સચિ આમિસસ્સ સહત્થા દાને ચ, સપ્પિનવનીતતેલમધુફાણિતમચ્છમંસખીરદધિસઙ્ખાતાનં પણીતભોજનાનં અત્તનો અત્થાય વિઞ્ઞાપેત્વા ભુઞ્જને, રાગપરિયુટ્ઠિતઇત્થિપુરિસસ્સ યોગ્ગે કુલે અનુપવિસિત્વા નિસજ્જનકપ્પને, પઞ્ચન્નં ભોજનાનં અઞ્ઞતરેન નિમન્તિતો તસ્મિં ભુત્તે વા અભુત્તે વા સન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છિત્વા પુરેભત્તં પચ્છાભત્તં વા યસ્મિં કુલે નિમન્તિતો, તતો ગિલાનચીવરદાનકારસમયં ઠપેત્વા અઞ્ઞસ્મિં અઞ્ઞકુલપ્પવેસને, ઠપેત્વા એકદિવસં અઞ્ઞસ્મિં દિને આવસથપિણ્ડસ્સ અગિલાનેન હુત્વા ભુઞ્જને, રત્તિપરિચ્છેદં વા ભેસજ્જપરિચ્છેદં વા કત્વા પવારિતતો ઉત્તરિ અઞ્ઞત્ર પુન પવારણાય અઞ્ઞત્ર નિચ્ચપ્પવારણાય વિઞ્ઞાપને, અઞ્ઞત્ર તથારૂપપચ્ચયા ગામતો નિક્ખન્તસેનાદસ્સનાય ગમને, પચ્ચયેનપિ ગન્ત્વા તિરત્તતો ઉત્તરિ સેનાય વાસે, તસ્સ ચ વસન્તસ્સ યુદ્ધટ્ઠાનબલગણટ્ઠાનસેનાનિવેસઅનીકદસ્સનત્થં ગમને, પિટ્ઠાદીહિ કતમજ્જસઙ્ખાતસુરાય, પુપ્ફાદીહિ કતઆસવસઙ્ખાતમેરયસ્સ ચ પાને, પદીપુજ્જલપત્તપચનાદિકારણં વિના વિસિબ્બિતુકામતાય અગિલાનસ્સ અગ્ગિનો જાલનજાલાપને, કપ્પબિન્દું અનાદાય નવચીવરપરિભોગે, સામં ચીવરં વિકપ્પેત્વા અપચ્ચુદ્ધાય પરિભોગે, ભિક્ખુસન્તકપત્તાદિનો અન્તમસો હસાધિપ્પાયેનપિ અપનિધાને અપનિધાપને, સઞ્ચિચ્ચ તિરચ્છાનગતસ્સ જીવિતવોરોપને, સઞ્ચિચ્ચ યથાધમ્મં નિહતાધિકરણસ્સ પુનકમ્માય ઉક્કોટને, સઞ્ચિચ્ચ થેય્યસત્થેન સદ્ધિં સંવિધાય એકદ્ધાનગમને, ભિક્ખૂહિ સિક્ખાપદેહિ વુચ્ચમાનસ્સ અઞ્ઞં અવિચારેત્વા ‘‘ન તત્થ સિક્ખિસ્સામી’’તિ ભણને, સિક્ખાપદવિવણ્ણને, ઇમેસં ‘‘સુત્વા ઓરમિસ્સામી’’તિ અધિપ્પાયં વિના વિવાદાપન્નાનં ઉપસ્સુતિટ્ઠાને, ધમ્મિકાનં કમ્માનં છન્દં દત્વા પચ્છા ખીયનધમ્માપજ્જને, સઙ્ઘે વિનિચ્છયે વત્તમાને છન્દં અદત્વા પક્કમને, સમગ્ગેન સઙ્ઘેન ચીવરં દત્વા પચ્છા ખીયનધમ્માપજ્જને, અઞ્ઞત્ર અજ્ઝારામા અજ્ઝાવસથા વા રતનસ્સ વા રતનસમ્મતસ્સ વા ઉગ્ગણ્હનઉગ્ગહાપને પાચિત્તિયન્તિ.
Ettha ca pācittīti uddisitvā kānici pasiddhāni dassitāni. Avuttāni pana tādisāni imināva sāmaññavacanena saṅgahetvā veditabbāni. Kathaṃ? Acelakādiaññatitthiyānaṃ yassa kassaci āmisassa sahatthā dāne ca, sappinavanītatelamadhuphāṇitamacchamaṃsakhīradadhisaṅkhātānaṃ paṇītabhojanānaṃ attano atthāya viññāpetvā bhuñjane, rāgapariyuṭṭhitaitthipurisassa yogge kule anupavisitvā nisajjanakappane, pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena nimantito tasmiṃ bhutte vā abhutte vā santaṃ bhikkhuṃ anāpucchitvā purebhattaṃ pacchābhattaṃ vā yasmiṃ kule nimantito, tato gilānacīvaradānakārasamayaṃ ṭhapetvā aññasmiṃ aññakulappavesane, ṭhapetvā ekadivasaṃ aññasmiṃ dine āvasathapiṇḍassa agilānena hutvā bhuñjane, rattiparicchedaṃ vā bhesajjaparicchedaṃ vā katvā pavāritato uttari aññatra puna pavāraṇāya aññatra niccappavāraṇāya viññāpane, aññatra tathārūpapaccayā gāmato nikkhantasenādassanāya gamane, paccayenapi gantvā tirattato uttari senāya vāse, tassa ca vasantassa yuddhaṭṭhānabalagaṇaṭṭhānasenānivesaanīkadassanatthaṃ gamane, piṭṭhādīhi katamajjasaṅkhātasurāya, pupphādīhi kataāsavasaṅkhātamerayassa ca pāne, padīpujjalapattapacanādikāraṇaṃ vinā visibbitukāmatāya agilānassa aggino jālanajālāpane, kappabinduṃ anādāya navacīvaraparibhoge, sāmaṃ cīvaraṃ vikappetvā apaccuddhāya paribhoge, bhikkhusantakapattādino antamaso hasādhippāyenapi apanidhāne apanidhāpane, sañcicca tiracchānagatassa jīvitavoropane, sañcicca yathādhammaṃ nihatādhikaraṇassa punakammāya ukkoṭane, sañcicca theyyasatthena saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānagamane, bhikkhūhi sikkhāpadehi vuccamānassa aññaṃ avicāretvā ‘‘na tattha sikkhissāmī’’ti bhaṇane, sikkhāpadavivaṇṇane, imesaṃ ‘‘sutvā oramissāmī’’ti adhippāyaṃ vinā vivādāpannānaṃ upassutiṭṭhāne, dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā pacchā khīyanadhammāpajjane, saṅghe vinicchaye vattamāne chandaṃ adatvā pakkamane, samaggena saṅghena cīvaraṃ datvā pacchā khīyanadhammāpajjane, aññatra ajjhārāmā ajjhāvasathā vā ratanassa vā ratanasammatassa vā uggaṇhanauggahāpane pācittiyanti.
પાચિત્તિયનિદ્દેસવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pācittiyaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
